Merve YİĞİTCAN
Hammadde krizi ve yüksek kurun tetiklediği enflasyonda yaşanan tırmanış enflasyon muhasebesinin kaidelerini olgunlaştırırken, 17 yıldır uygulanmayan enflasyon düzeltmesine ait kararların bir daha gündeme gelmesi hem işletmeler birebir vakitte mali müşavirler için büyük bir belirsizliğe niye oluyor. Mağduriyetlerin önüne geçilmesi ve hesaplamaların sağlıklı yapılması ismine enflasyon düzeltmesine 2022 yılı sonunda geçilmesi için Türkiye Hür Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin (TÜRMOB) teşebbüste bulunduğu, ertelemeye yönelik bir taslak hazırladığı, başta TOBB olmak üzere iş dünyasının takviyesini alması halinde bakanlığın ertelemeye sıcak baktığı öğrenildi.
DÜNYA Gazetesine değerlendirmelerde bulunan TÜRMOB Genel Lideri Emre Kartaloğlu, hasılatlarını bilanço aslına bakılırsa tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, fiyat endeksindeki artışın, ortasında bulunulan devir dahil son üç hesap devrinde yüzde 100’den ve ortasında bulunulan hesap devrinde yüzde 10’dan fazla olması halinde mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutmak durumunda olduğunu hatırlatarak, bu durumun işletmeler ve mali müşavirler için değerli bir sorun haline geldiğini söylemiş oldu. Kartaloğlu, 17 yıldır uygulanmayan enflasyon düzeltmesine ait kararların bir daha gündeme gelmesinin gerek meslek mensupları gerekse mükellefler nezdinde, bir daha değerleme kuruluşu ile bir arada düşünüldüğünde büyük bir belirsizliğe niye olduğuna dikkat çekerek, “Hatta birtakım mükellefler aslına bakarsan enflasyon muhasebesine göre düzeltmeye tabi tutacakları taşınmazları ve amortismana tabi iktisadi değerleri için paha artışı üzerinden vergi ödememek (yüzde 2 oranlı) için Vergi Yöntem Kanunu’nun (VUK) Süreksiz 31’inci hususu kararlarından yararlanmayı erteliyorlar. Hali hazırda yüzde 2 vergi ödeyerek Süreksiz 31’inci hususu kararlarından yararlanmış olan mükelleflerin, bu ödedikleri vergileri geri alıp alamayacakları da meçhul. Enflasyon muhasebesine geçilmesi halinde beyanda bulunan mükellefler için haksız bir durum ortaya çıkabilir” halinde konuştu.
Erteleme adaptasyonu kolaylaştırır
Kartaloğlu, ortadaki meçhullüğü ve muhtemel haksız durumları ortadan kaldırmak için TÜRMOB olarak tekliflerini şöyle lisana getirdi:
“Son periyotta enflasyonun finansal tablolar ve vergi matrahı üstündeki tesirlerinin giderilmesine yönelik olarak taşınmazlar ve amortismana tabi değerler için bir daha değerleme imkanlarının, VUK Süreksiz 31, Süreksiz 32’nci unsurları ve VUK Tekrarlanmış 298/Ç getirildiği de değerlendirildiğinde; hem mükellefler açısından bir hak kaybına niçiniyet verilmemesi birebir vakitte düzenlemenin temel uygulayıcısı olacak meslek mensuplarına enflasyon düzeltmesine ait kararların gereklerini en âlâ biçimde yerine getirebilmeleri için kâfi bir vakit tanınmalı. 31.12.2021 tarihindeki finansal tablolar ve 2022 yılı süreksiz vergi devirlerinde enflasyon düzeltmesine ait kararların uygulanmamasına; bunun yerine 31.12.2022 tarihindeki finansal tabloların ise endeks artış meblağı ne olursa olsun enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasının mecburî kılınmasına yönelik yapılacak yasal bir düzenleme ile bu vakit tanınabilir. bu biçimdece mükelleflerin mağduriyeti önleneceği üzere enflasyonun son derece süratli artması niçiniyle bir daha gündeme gelen enflasyon muhasebesi uygulamasına adaptasyon kolaylaşacaktır.”
Cumhurbaşkanı da değiştiremeyecek
Enflasyon muhasebesi uygulanabilmesi için Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’nin (Yİ-ÜFE) son yıl yüzde 10, son üç hesap yılında ise yüzde 100 artmış olması gerekiyor. Yİ-ÜFE kasım ayı sonu prestijiyle yüzde 51 oranında artarken, yıllık artış oranı yüzde 54,62’ye çıktı. 858,43’e yükselen endekste 35 aylık artış oranı ise yüzde 103 oldu. Kartaloğlu, “Cumhurbaşkanı, unsurda yer alan yüzde 100 oranını yüzde 35’e kadar indirmeye yahut yeniden yasal düzeyine kadar yükseltmeye, yüzde 10 oranını ise yüzde 25’e kadar çıkarmaya yahut yine yasal düzeyine kadar indirmeye de yetkili. Aralık 2021 Yİ-ÜFE sayısının 845,88 ve üzerinde açıklanması halinde mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmak durumundalar. bu biçimde bir durumda Cumhurbaşkanı’na kanun ile verilmiş olan yetkilerin kullanılıp kullanılmaması da bunu değiştirmeyecek” tabirlerini kullandı.
“3 Ocak’tan evvel bir açıklama yapılmalı”
BDO Türkiye Vergi Ortağı Erdal Güleç de, enflasyon düzeltmesinin yaşatacağı karışıklığa dikkat çekerek ertelenmesinin daha yerinde bir karar olacağını lisana getirdi. Enflasyon muhasebesinin en son 2004 yılında uygulandığını, o tarihte bu hesaplamayı yapanların bir kısmının şu an piyasada yer almadığını, yer alanların da bu karışık hesap nizamını unutmuş olmasının yüksek ihtimal olduğunu kaydeden Güleç, yapılacak ertelemenin vakit kazandıracağını hem işletmelerin tıpkı vakitte mali müşavirlerin bu süreçte enflasyon muhasebesine geçiş konusunda adaptasyonunu sağlama talihi yakalayacağını söz etti. Güleç, enflasyon muhasebesine kesin olarak geçişin 3 Ocak’ta muhakkak olacağını hatırlatarak, “Ancak bu tarihtilk evvel kesin olarak yasal bir açıklama yapılarak, şayet erteleme olmayacaksa enflasyon muhasebesinin şartları ve yol haritası paylaşılmalı” diye konuştu.
Okumaya devam et...
Hammadde krizi ve yüksek kurun tetiklediği enflasyonda yaşanan tırmanış enflasyon muhasebesinin kaidelerini olgunlaştırırken, 17 yıldır uygulanmayan enflasyon düzeltmesine ait kararların bir daha gündeme gelmesi hem işletmeler birebir vakitte mali müşavirler için büyük bir belirsizliğe niye oluyor. Mağduriyetlerin önüne geçilmesi ve hesaplamaların sağlıklı yapılması ismine enflasyon düzeltmesine 2022 yılı sonunda geçilmesi için Türkiye Hür Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin (TÜRMOB) teşebbüste bulunduğu, ertelemeye yönelik bir taslak hazırladığı, başta TOBB olmak üzere iş dünyasının takviyesini alması halinde bakanlığın ertelemeye sıcak baktığı öğrenildi.
DÜNYA Gazetesine değerlendirmelerde bulunan TÜRMOB Genel Lideri Emre Kartaloğlu, hasılatlarını bilanço aslına bakılırsa tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, fiyat endeksindeki artışın, ortasında bulunulan devir dahil son üç hesap devrinde yüzde 100’den ve ortasında bulunulan hesap devrinde yüzde 10’dan fazla olması halinde mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutmak durumunda olduğunu hatırlatarak, bu durumun işletmeler ve mali müşavirler için değerli bir sorun haline geldiğini söylemiş oldu. Kartaloğlu, 17 yıldır uygulanmayan enflasyon düzeltmesine ait kararların bir daha gündeme gelmesinin gerek meslek mensupları gerekse mükellefler nezdinde, bir daha değerleme kuruluşu ile bir arada düşünüldüğünde büyük bir belirsizliğe niye olduğuna dikkat çekerek, “Hatta birtakım mükellefler aslına bakarsan enflasyon muhasebesine göre düzeltmeye tabi tutacakları taşınmazları ve amortismana tabi iktisadi değerleri için paha artışı üzerinden vergi ödememek (yüzde 2 oranlı) için Vergi Yöntem Kanunu’nun (VUK) Süreksiz 31’inci hususu kararlarından yararlanmayı erteliyorlar. Hali hazırda yüzde 2 vergi ödeyerek Süreksiz 31’inci hususu kararlarından yararlanmış olan mükelleflerin, bu ödedikleri vergileri geri alıp alamayacakları da meçhul. Enflasyon muhasebesine geçilmesi halinde beyanda bulunan mükellefler için haksız bir durum ortaya çıkabilir” halinde konuştu.
Erteleme adaptasyonu kolaylaştırır
Kartaloğlu, ortadaki meçhullüğü ve muhtemel haksız durumları ortadan kaldırmak için TÜRMOB olarak tekliflerini şöyle lisana getirdi:
“Son periyotta enflasyonun finansal tablolar ve vergi matrahı üstündeki tesirlerinin giderilmesine yönelik olarak taşınmazlar ve amortismana tabi değerler için bir daha değerleme imkanlarının, VUK Süreksiz 31, Süreksiz 32’nci unsurları ve VUK Tekrarlanmış 298/Ç getirildiği de değerlendirildiğinde; hem mükellefler açısından bir hak kaybına niçiniyet verilmemesi birebir vakitte düzenlemenin temel uygulayıcısı olacak meslek mensuplarına enflasyon düzeltmesine ait kararların gereklerini en âlâ biçimde yerine getirebilmeleri için kâfi bir vakit tanınmalı. 31.12.2021 tarihindeki finansal tablolar ve 2022 yılı süreksiz vergi devirlerinde enflasyon düzeltmesine ait kararların uygulanmamasına; bunun yerine 31.12.2022 tarihindeki finansal tabloların ise endeks artış meblağı ne olursa olsun enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasının mecburî kılınmasına yönelik yapılacak yasal bir düzenleme ile bu vakit tanınabilir. bu biçimdece mükelleflerin mağduriyeti önleneceği üzere enflasyonun son derece süratli artması niçiniyle bir daha gündeme gelen enflasyon muhasebesi uygulamasına adaptasyon kolaylaşacaktır.”
Cumhurbaşkanı da değiştiremeyecek
Enflasyon muhasebesi uygulanabilmesi için Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’nin (Yİ-ÜFE) son yıl yüzde 10, son üç hesap yılında ise yüzde 100 artmış olması gerekiyor. Yİ-ÜFE kasım ayı sonu prestijiyle yüzde 51 oranında artarken, yıllık artış oranı yüzde 54,62’ye çıktı. 858,43’e yükselen endekste 35 aylık artış oranı ise yüzde 103 oldu. Kartaloğlu, “Cumhurbaşkanı, unsurda yer alan yüzde 100 oranını yüzde 35’e kadar indirmeye yahut yeniden yasal düzeyine kadar yükseltmeye, yüzde 10 oranını ise yüzde 25’e kadar çıkarmaya yahut yine yasal düzeyine kadar indirmeye de yetkili. Aralık 2021 Yİ-ÜFE sayısının 845,88 ve üzerinde açıklanması halinde mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmak durumundalar. bu biçimde bir durumda Cumhurbaşkanı’na kanun ile verilmiş olan yetkilerin kullanılıp kullanılmaması da bunu değiştirmeyecek” tabirlerini kullandı.
“3 Ocak’tan evvel bir açıklama yapılmalı”
BDO Türkiye Vergi Ortağı Erdal Güleç de, enflasyon düzeltmesinin yaşatacağı karışıklığa dikkat çekerek ertelenmesinin daha yerinde bir karar olacağını lisana getirdi. Enflasyon muhasebesinin en son 2004 yılında uygulandığını, o tarihte bu hesaplamayı yapanların bir kısmının şu an piyasada yer almadığını, yer alanların da bu karışık hesap nizamını unutmuş olmasının yüksek ihtimal olduğunu kaydeden Güleç, yapılacak ertelemenin vakit kazandıracağını hem işletmelerin tıpkı vakitte mali müşavirlerin bu süreçte enflasyon muhasebesine geçiş konusunda adaptasyonunu sağlama talihi yakalayacağını söz etti. Güleç, enflasyon muhasebesine kesin olarak geçişin 3 Ocak’ta muhakkak olacağını hatırlatarak, “Ancak bu tarihtilk evvel kesin olarak yasal bir açıklama yapılarak, şayet erteleme olmayacaksa enflasyon muhasebesinin şartları ve yol haritası paylaşılmalı” diye konuştu.
Okumaya devam et...