Mehmet KARA
Yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretim yatırımlarında Türkiye’nin önde gelen oyuncularından Borusan EnBW, üretim portföyünü büyütmeyi hedefl iyor. Şirket, işletmedeki rüzgar santrallerini ilve güneş santralleri ile hibrit tesise dönüştürecek proje hazırlıkları ortasında. Genel Müdür Enis Amasyalı, güç dalındaki gelişmeler, Türkiye’ye yansımaları ve Borusan EnBW Enerji’nin faaliyetleri hakkındaki sorularımızı cevapladı.
Petrol, kömür ve doğalgaz fiyatlarındaki gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son derece dinamik günler yaşıyoruz. Avrupa’da günbegün değişen bir fiyat skalası görüyoruz. 2020 yılında varili 18 dolardan satılan brent petrol, 80 doları aştı. Doğalgaz meblağları da epeyce süratli yükseldi. Kömür meblağları da 2020 yılında ton başına 40 dolarken, 230 dolar düzeyinin üzerinde seyrediyor.
niye bu biçimde oldu?
Pandemiden çıkışla bir arada artan talep kıssanın kıymetli bir kesimi ancak tek niye o değil. Avrupa geçen yıl uzun bir kış geçirdi. Akabinde Avrupa’ya arzı da etkileyecek biçimde Asya’da pek sıcak bir yaz geçti. Başka yandan Avrupa’ya gaz sağlayan Rusya ile ilgili boru sınırlarına da baktığımızda Sibirya’daki tesiste çıkan yangının yol açtığı arz kahrı, Kuzey Akım 2 projesiyle ilgili gelişmeler, spekülasyonlar… Sonuçta bütün bunlarla birlikte doğalgazda bir arz meşakkati baş gösterdi. Doğalgaz depolarındaki kapasitelerin de yüzde 25’lere kadar düştüğü söyleniyor. Tüm bunların üzerine, Avrupa’daki birden fazla coğrafyada rüzgâr dan da beklenen elektrik üretimi sağlanamıyor. Ayrıyeten muhakkak bölgelerde de kuraklık yaşandı.
Pekala kömürde neler oldu?
Gaz tarafındaki artışa istinaden kömür tarafına bir yöneliş var. Lakin kömür tarafında da Çin’de önemli talep artışı var. Bir yandan da, karbon fiyatlamasıyla birlikte kömürden elektrik üretimi daha da düşünceli günler yaşıyor. Sonuç itibariyle güç piyasalarında bugünkü fiyatlara gelindi.
Avrupa haricinde durum nedir?
Çin’de de belirli bölgelerde elektrik kesintileri başladı. Merkezi hükümet kömür santrallerine ne değerine olursa olsun üretim için talimatlar verdi. Bu düşünce çeşitli sanayi kollarına da yansımaya başladı. Gelen kısıtlamalar, elektrik kesintileri çerçevesinde, mesela yenilenebilir güç ile ilgili bir alanda, polisilikon fiyatları son günlerde %9 mertebesinde arttı.
Bunun yenilenebilir güçle ilgisini biraz açar mısınız?
Silikon fiyatlarındaki gelişmelerin fotovoltaik modüllerde yüzde 2’lik bir fiyat artışına yol açabileceği görünüyor. aslına bakarsanız geçtiğimiz devirlerde de başka emtia fiyatlarındaki artışla bir arada bu eserlerde yüzde 25’lik bir artış yaşanmıştı. Ana emtialardaki darboğazların tetiklemesiyle oluşan kısıtlamalar kararında başka sanayi kollarında da dalgalanmalar devam ediyor.
Güneş ve rüzgâr yatırımlarını sarsabilecek bir durum var mı?
Benim yorumum, kısa vadeli bir etkilenme kelam konusu. Gelişmeler, ünite maliyetlerde bir ölçü yükselmeye işaret ediyor. Bunları kısa vadeli görüyoruz. Orta ve uzun vadede yenilenebilir güç kaynaklarındaki meblağların düşme trendinin, öbür yandan verimlilikteki artış trendinin devam edeceğini düşünüyoruz. Lakin kısa vadede bu emtialarda yaşanan düşünceleri bölüm olarak yaşıyoruz, bir süre daha da yaşayacağız.
Türkiye’nin elektrik üretimindeki kaynak dağılımını nasıl değerlendiriyorsunuz?
2020 yıl sonu kıymetlerine bakarsak, yenilenebilir kaynakların, toplam şurası güçteki oranı yüzde 50’lerin üzerine çıktı. Üretim tarafında da yenilenebilir kaynakların hissesi yüzde 40’ların üzerine yükseldi Son periyotta kuraklığa bağlı olarak hidroelektrik üretimindeki düşüş, haliyle doğalgazın hissesindeki artışa karşın, yenilenebilir gücün hissesinin artacağı orta-uzun vadeli bir perspektif geçerliliğini koruyor.
Kuraklık yüzünden HES’lerin yaşadığı ezalar da mı süreksiz sizce?
Hidroelektrik santrallerin geleceği ile ilgili birfazlaca projeksiyon kelam konusu. İklim değişikliğinin de tesiri olacağı kesinlikle. Bilhassa Akdeniz havzasında, güney enlemlerde birtakım öngörüler netleşmeye başladı. Bilim insanları, daha kuzey enlemlerde etkisinin daha düşük olacağını öngörüyor. Bunun kesinlikle tesiri olacak. İklim değişikliğinin hidroelektrik santrallere tesiri, rüzgâr kuraklığı ile ilintisi, dalda tartışılan öteki bir husus.
Yenilenebilirde sağlıklı üretim varsayımları yapmak ne ölçüde mümkün?
Rüzgârın kestirim edilebilirliği pek düşük. Güneşi farklı bir yere koyuyorum. Güneşten üretim nispeten net. Lakin rüzgâr dediğimizde son derece oynak bir güç kaynağından bahsediyoruz. Hidroelektrik özelinde iklim değişikliğinin tesirleri kesinlikle kelam konusu olacaktır.
Hidrolojik kuraklık geleceği nasıl tesirler?
Hepimiz, tüm piyasa oyuncuları, bir kadro öngörülerle önümüzdeki yılın bütçelerini yapıyoruz. Varsayımlar yapıyoruz ancak bugünden çok köşeli bir şey söylemek güç. İklim değişikliği gerçek ancak bunun tesirleri var. Süreci bir kaç aya indirgeyip iddia yapamayız.
Borusan EnBW Enerji’nin Türkiye elektrik piyasasındaki pozisyonu ve rolü nedir?
Şirketimizde Borusan Kümesi ile Almanya’nın üçüncü büyük firması EnBW’nin yüzde 50’şer payı var. Heyeti güç olarak 720 MW’a ulaştık. Bunun 661 MW’ını rüzgâr santralleri oluşturuyor. Türkiye’nin en büyük rüzgâr gücü firmasıyız. Bir RES alanımızın geliştirme çalışmaları devam ediyor.
Hibrit santral yatırımı planınız var mı?
Büyük bir hibrit tesis yatırımımın eşiğindeyiz. Şu an için öngördüğümüz 94 MW’lik bir yatırım. Çok büyük bir alanımızda, hayli büyük bir GES olacak. Bu proje, bir sahanın ortasında dağınık biçimde yer alacak. Ek GES’i kuracağımız rüzgâr santrali de 138 MW şurası gücünde. Bu GES projesi, geliştirme etabında. Mevcut portföyümüz yüklü olarak YEKDEM portföyü. Kademe kademe YEKDEM’den çıkacak alanlarla bu alanda daha faal hale geleceğiz.
“Teknoloji YEK santrallerini baz yük tesislerine çevirecek”
Borusan EnBW Güç Genel Müdürü Enis Amasyalı, teknolojik gelişmeler ve hibrit projeleri yardımıyla mevcut yenilenebilir güç santrallerinin baz yük elektrik üretim tesislerine dönüşeceği yolundaki beklentilerin hatırlatılması üzerine “Hibrit yatırımlarıyla bir arada üretimdeki RES’lerin baz yüke dönüşeceği öngörüsü hakikat. Natürel zincirin bir eksik halkasını da ekleyerek bunu söylüyoruz, ki o da depolama. Depolamanın da eklenmesiyle fotoğraf daha netleşmiş olacak” dedi.
“Nükleer, güç sepetimizde bulunmalı”
Nükleer santrallerin, global güç ajandasında üst sıralara tırmandığına dikkat çeken Borusan EnBW Güç Genel Müdürü Enis Amasyalı, “Türkiye özelinde nükleer güç, sepetimizde bulunması gereken bir kaynak” diye konuştu. 2023 yılından itibaren Türkiye’de birinci nükleer santralin, 1200 MW’lik birinci ünitesinin devreye girmesinin planlandığını hatırlatan Amasyalı “İzleyen senelerda öbür ünitelerin de devreye girmesiyle 4800 MW’lik bir baz yük santralinin üretime alınması kelam konusu” dedi. Enis Amasyalı “Nükleer ayrıyeten, yeşil dönüşüm kapsamında da dikkat çeken bir husus. Üretimde çeşitlilik konusunda da nükleerin kıymetli bir rol oynayacağını düşünüyorum” sözünü kullandı.
Okumaya devam et...
Yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretim yatırımlarında Türkiye’nin önde gelen oyuncularından Borusan EnBW, üretim portföyünü büyütmeyi hedefl iyor. Şirket, işletmedeki rüzgar santrallerini ilve güneş santralleri ile hibrit tesise dönüştürecek proje hazırlıkları ortasında. Genel Müdür Enis Amasyalı, güç dalındaki gelişmeler, Türkiye’ye yansımaları ve Borusan EnBW Enerji’nin faaliyetleri hakkındaki sorularımızı cevapladı.
Petrol, kömür ve doğalgaz fiyatlarındaki gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son derece dinamik günler yaşıyoruz. Avrupa’da günbegün değişen bir fiyat skalası görüyoruz. 2020 yılında varili 18 dolardan satılan brent petrol, 80 doları aştı. Doğalgaz meblağları da epeyce süratli yükseldi. Kömür meblağları da 2020 yılında ton başına 40 dolarken, 230 dolar düzeyinin üzerinde seyrediyor.
niye bu biçimde oldu?
Pandemiden çıkışla bir arada artan talep kıssanın kıymetli bir kesimi ancak tek niye o değil. Avrupa geçen yıl uzun bir kış geçirdi. Akabinde Avrupa’ya arzı da etkileyecek biçimde Asya’da pek sıcak bir yaz geçti. Başka yandan Avrupa’ya gaz sağlayan Rusya ile ilgili boru sınırlarına da baktığımızda Sibirya’daki tesiste çıkan yangının yol açtığı arz kahrı, Kuzey Akım 2 projesiyle ilgili gelişmeler, spekülasyonlar… Sonuçta bütün bunlarla birlikte doğalgazda bir arz meşakkati baş gösterdi. Doğalgaz depolarındaki kapasitelerin de yüzde 25’lere kadar düştüğü söyleniyor. Tüm bunların üzerine, Avrupa’daki birden fazla coğrafyada rüzgâr dan da beklenen elektrik üretimi sağlanamıyor. Ayrıyeten muhakkak bölgelerde de kuraklık yaşandı.
Pekala kömürde neler oldu?
Gaz tarafındaki artışa istinaden kömür tarafına bir yöneliş var. Lakin kömür tarafında da Çin’de önemli talep artışı var. Bir yandan da, karbon fiyatlamasıyla birlikte kömürden elektrik üretimi daha da düşünceli günler yaşıyor. Sonuç itibariyle güç piyasalarında bugünkü fiyatlara gelindi.
Avrupa haricinde durum nedir?
Çin’de de belirli bölgelerde elektrik kesintileri başladı. Merkezi hükümet kömür santrallerine ne değerine olursa olsun üretim için talimatlar verdi. Bu düşünce çeşitli sanayi kollarına da yansımaya başladı. Gelen kısıtlamalar, elektrik kesintileri çerçevesinde, mesela yenilenebilir güç ile ilgili bir alanda, polisilikon fiyatları son günlerde %9 mertebesinde arttı.
Bunun yenilenebilir güçle ilgisini biraz açar mısınız?
Silikon fiyatlarındaki gelişmelerin fotovoltaik modüllerde yüzde 2’lik bir fiyat artışına yol açabileceği görünüyor. aslına bakarsanız geçtiğimiz devirlerde de başka emtia fiyatlarındaki artışla bir arada bu eserlerde yüzde 25’lik bir artış yaşanmıştı. Ana emtialardaki darboğazların tetiklemesiyle oluşan kısıtlamalar kararında başka sanayi kollarında da dalgalanmalar devam ediyor.
Güneş ve rüzgâr yatırımlarını sarsabilecek bir durum var mı?
Benim yorumum, kısa vadeli bir etkilenme kelam konusu. Gelişmeler, ünite maliyetlerde bir ölçü yükselmeye işaret ediyor. Bunları kısa vadeli görüyoruz. Orta ve uzun vadede yenilenebilir güç kaynaklarındaki meblağların düşme trendinin, öbür yandan verimlilikteki artış trendinin devam edeceğini düşünüyoruz. Lakin kısa vadede bu emtialarda yaşanan düşünceleri bölüm olarak yaşıyoruz, bir süre daha da yaşayacağız.
Türkiye’nin elektrik üretimindeki kaynak dağılımını nasıl değerlendiriyorsunuz?
2020 yıl sonu kıymetlerine bakarsak, yenilenebilir kaynakların, toplam şurası güçteki oranı yüzde 50’lerin üzerine çıktı. Üretim tarafında da yenilenebilir kaynakların hissesi yüzde 40’ların üzerine yükseldi Son periyotta kuraklığa bağlı olarak hidroelektrik üretimindeki düşüş, haliyle doğalgazın hissesindeki artışa karşın, yenilenebilir gücün hissesinin artacağı orta-uzun vadeli bir perspektif geçerliliğini koruyor.
Kuraklık yüzünden HES’lerin yaşadığı ezalar da mı süreksiz sizce?
Hidroelektrik santrallerin geleceği ile ilgili birfazlaca projeksiyon kelam konusu. İklim değişikliğinin de tesiri olacağı kesinlikle. Bilhassa Akdeniz havzasında, güney enlemlerde birtakım öngörüler netleşmeye başladı. Bilim insanları, daha kuzey enlemlerde etkisinin daha düşük olacağını öngörüyor. Bunun kesinlikle tesiri olacak. İklim değişikliğinin hidroelektrik santrallere tesiri, rüzgâr kuraklığı ile ilintisi, dalda tartışılan öteki bir husus.
Yenilenebilirde sağlıklı üretim varsayımları yapmak ne ölçüde mümkün?
Rüzgârın kestirim edilebilirliği pek düşük. Güneşi farklı bir yere koyuyorum. Güneşten üretim nispeten net. Lakin rüzgâr dediğimizde son derece oynak bir güç kaynağından bahsediyoruz. Hidroelektrik özelinde iklim değişikliğinin tesirleri kesinlikle kelam konusu olacaktır.
Hidrolojik kuraklık geleceği nasıl tesirler?
Hepimiz, tüm piyasa oyuncuları, bir kadro öngörülerle önümüzdeki yılın bütçelerini yapıyoruz. Varsayımlar yapıyoruz ancak bugünden çok köşeli bir şey söylemek güç. İklim değişikliği gerçek ancak bunun tesirleri var. Süreci bir kaç aya indirgeyip iddia yapamayız.
Borusan EnBW Enerji’nin Türkiye elektrik piyasasındaki pozisyonu ve rolü nedir?
Şirketimizde Borusan Kümesi ile Almanya’nın üçüncü büyük firması EnBW’nin yüzde 50’şer payı var. Heyeti güç olarak 720 MW’a ulaştık. Bunun 661 MW’ını rüzgâr santralleri oluşturuyor. Türkiye’nin en büyük rüzgâr gücü firmasıyız. Bir RES alanımızın geliştirme çalışmaları devam ediyor.
Hibrit santral yatırımı planınız var mı?
Büyük bir hibrit tesis yatırımımın eşiğindeyiz. Şu an için öngördüğümüz 94 MW’lik bir yatırım. Çok büyük bir alanımızda, hayli büyük bir GES olacak. Bu proje, bir sahanın ortasında dağınık biçimde yer alacak. Ek GES’i kuracağımız rüzgâr santrali de 138 MW şurası gücünde. Bu GES projesi, geliştirme etabında. Mevcut portföyümüz yüklü olarak YEKDEM portföyü. Kademe kademe YEKDEM’den çıkacak alanlarla bu alanda daha faal hale geleceğiz.
“Teknoloji YEK santrallerini baz yük tesislerine çevirecek”
Borusan EnBW Güç Genel Müdürü Enis Amasyalı, teknolojik gelişmeler ve hibrit projeleri yardımıyla mevcut yenilenebilir güç santrallerinin baz yük elektrik üretim tesislerine dönüşeceği yolundaki beklentilerin hatırlatılması üzerine “Hibrit yatırımlarıyla bir arada üretimdeki RES’lerin baz yüke dönüşeceği öngörüsü hakikat. Natürel zincirin bir eksik halkasını da ekleyerek bunu söylüyoruz, ki o da depolama. Depolamanın da eklenmesiyle fotoğraf daha netleşmiş olacak” dedi.
“Nükleer, güç sepetimizde bulunmalı”
Nükleer santrallerin, global güç ajandasında üst sıralara tırmandığına dikkat çeken Borusan EnBW Güç Genel Müdürü Enis Amasyalı, “Türkiye özelinde nükleer güç, sepetimizde bulunması gereken bir kaynak” diye konuştu. 2023 yılından itibaren Türkiye’de birinci nükleer santralin, 1200 MW’lik birinci ünitesinin devreye girmesinin planlandığını hatırlatan Amasyalı “İzleyen senelerda öbür ünitelerin de devreye girmesiyle 4800 MW’lik bir baz yük santralinin üretime alınması kelam konusu” dedi. Enis Amasyalı “Nükleer ayrıyeten, yeşil dönüşüm kapsamında da dikkat çeken bir husus. Üretimde çeşitlilik konusunda da nükleerin kıymetli bir rol oynayacağını düşünüyorum” sözünü kullandı.
Okumaya devam et...