Hüseyin GÖKÇE
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Yönetimi Başkanlığı (KOSGEB), yeni devirde cari açığı sıfırlayacak projeler ile verimliliği artıracak projelere takviye vermeye odaklanacak. Saha çalışmasıyla KOBİ’lerin genel verimlilik ve bilhassa güç verimliliği haritalarını çıkaracaklarını belirten Lider Hasan Basri Kurt, Türkiye’nin yeni unicornlarını çıkarmaya da katkı sağlayacaklarını söylemiş oldu. Kurt, verimsiz elektrikli motorlarının yenisiyle değiştirilmesinin finansmanının KOSGEB tarafınca karşılanacağını belirtti. Merkez Bankası ile birlikte, şu ana kadar ihracat yapmamış fakat ihracat kapasitesi olan 26 bin firma belirlediklerini kaydeden Kurt, leasing tekniğini daha aktif kullanarak firmaların özkaynak olmaksızın 10 milyon liraya kadar olan makine ve yazılım yatırımı gerçekleştirmelerini sağlayacaklarını aktardı. Ankara Sohbetlerine konuk olan Hasan Basri Kurt, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtlandırdı.
● Türkiye ekonomisindeki değişime bağlı olarak KOSGEB’in geldiği noktayı kıymetlendirebilir misiniz?
Türkiye bundan 5-6 yıl öncesine bakılırsa iktisatta fazlaca farklı evvelari tartışıyor. Daha evvel inşaat, turizm, hizmetler üzere dallar konuşulurken, artık imalat ve katma kıymetli üretim kavramları ön plana çıkmaya başladı. İmalatın ve üretimin gücüne yönelik inanç arttıkça KOSGEB’in değeri de bu noktada daha fazla artmaya başladı. Türkiye özgürleşmenin başladığı 1980’li senelerda değil artık, beşerler konut, otomobil sahibi olmak, tatile gitmek istiyor. Bu talebe yönelik de çalışma yapıyor. Bazılarının sorun olarak gördüğü nüfusumuz aslında ülkemizin bir gücü. Türkiye önümüzdeki 3-4 yıl ortasında cari açık sorununu yapısal olarak ortadan kaldıracak. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının başlatmış olduğu, bizim de ortasında olduğumuz Teknoloji Odaklı Sanayi Atağı Programı, cari açığın sıfırlanmasına büyük katkı sağlayacak. Bu noktaya ulaştığımızda ise ülkemizde para birikmeye başlayacak.
“ONAY SİSTEMİ BÜROKRATTAN, SİYASİLERE GEÇTİ, DAHA SÜRATLİ KOŞACAĞIZ”
● Teknolojiye yönelik cömert yatırım teşviklerine karşın, yüksek süratle gelişen teknolojinin ihracat ortasındaki hissesi yüzde 4’ü geçmiyor. Hamle’nin başkalarından farkı var mı size göre?
Bütün dünya 5-6 sene dursa, biz çalışmaya devam etsek tahminen her şey kolay olacak fakat iş o denli yürümüyor. her insanın koştuğu dünyada bizim daha süratli koşmamız gerekiyor. özetlemek gerekirse “Hamle” dediğimiz program, bizim daha süratli koşmamızı sağlayacak. Buradaki farklılık şu, insiyatif alma yahut karar verme sistemlerinde bakanların önemli bir opsiyonu ve yetkisi var. Yani direkt bürokrat değil, siyasi olan kişi bununla ilgili son sonucu veriyor. Bunun bir farklılık oluşturacağını düşünüyorum. Yatırımın esnekliği ve takibi açısından da siyasi bu verdiği karardan kendisini sorumlu hisseder.
“DÜNYA GAZETESİ YAKINDAN TAKİP EDİYOR”
● Burada popülizm riski olmaz mı?
Yüksek teknoloji ve cari açığa odaklandıysanız, siyasetin bu bahiste karar verirken daha dikkatli olması gerekir. Yani popülizm olmaz. Şu an programın içeriğini DÜNYA Gazetesi yakından takip ediyor. Burada odaklanan nokta cari açık olduğu için, herkes hususa bu odaktan bakıyor. Dayanak kapsamına alınacak eserler tek tek ve ihtimamla belirlendi. Yüksek cari açık verilen kalemlerin üretilmesi öngörülüyor. Yani burada popülizm marjı da yok.
“İLAÇ ÜRETİMİNDEN, ÇİZGİ SİNEMAYA KADAR DAYANAK ESNEKLİĞİMİZ VAR”
● KOSGEB bu işin neresinde olacak?
Biz temelde 31 yıllık bir kurumuz. Farklı periyotlarda farklı refl eksler geliştirilmiş. Endüstrinin, imalatın bu kadar önde olduğu devirde KOSGEB’e her zamankinden daha fazla iş düşüyor. Cari açığı giderecek kalem olarak teknolojik yatırıma önemli dayanak veriyoruz. Teknoyatırım dayanağında, Ar-Ge kararı ihracatı artırıp, ithalatı azaltacak öge olarak gördüğümüz kalemlerde, makine ekipman, işçi, yazılıma kadar 6 milyon liraya kadar dayanak veriyoruz. Bunu şu anda kullandırma müddeti 7 aydı. Yani müracaat ile onay kademesinin içinde geçen süreyi 7 aydan 2 aya indirdik. Bu süreci daha da kısaltacağız. Çok geniş bir alan var önümüzde; ilaçtan, çizgi sinemaya kadar götürebileceğimiz bir alan. Sinema üretimine da dayanak verebilecek esnekliği kazanmış durumdayız.
● Bu savlı amaçlar için KOSGEB’in kaynakları kâfi mi?
Olağan kurallarda bizim bütçeden aldığımız meblağı 1.8 milyar lira ancak biz fiiliyatta daima bunu aşıyoruz ve 2 milyar liraya kadar çıkıyoruz. KOSGEB son 4-5 yıldır, bütçesinin yüzde 100’ünden daha fazlasını kullanıyor. Bu mevzuda Hazine ve Maliye Bakanlığı bize karşı fazlaca yapan davranıyor ve esneklik sağlıyor.
● Mevcut sisteme eklemeyi öngördüğünüz yeni bir dayanak düzeneği var mı?
KOSGEB dayanaklarıyla ilgili özel bir ödeme sistemi getiriyoruz. Yani yararlanıcılara seçenek sunacağız. Mevcut destekleme sistemimizde firmalarımız harcanmasını yapıp, faturasını getiriyor, fatura karşılığında onlara gerekli takviyesi sağlıyoruz. Hala yeni girişimcilere yüzde 90’a kadar, tekno-yatırımlarda ise yüzde 60 oranında dayanak sağlıyoruz. Teknoloji yatırımında bizim 6 milyon liralık takviye limitimizden yararlanmak isteyenin 10 milyon liralık projesi olması gerekiyor. Yani firmaların ayrıyeten finansmana bir daha muhtaçlığı oluyordu. Artık finansmana yeni bir bakış açısı getirerek, finansal kiralama metodunu aktif biçimde hayata geçireceğiz, firmalara bu biçimde de bir seçenek olduğunu söyleyeceğiz. Bu dayanak yalnızca makine ile hudutlu olmayacak, yazılımı da kapsayacak. Bankalar, iştirak bankaları ve leasing şirketleriyle çalışacağız. Yani dayanaklarımızı bunlar üzerinden uzun vadeli kiralama yoluyla da gerçekleşmesini sağlayacağız.
● Buna ait bir örnek verebilir misiniz?
Yatırım için 10 milyon liralık makineye gereksinimi olan bir şirkete biz bugün en çok 6 milyon liralık dayanak verebiliyoruz. Bunun da yüzde 30’unu yani, şirketin 10 milyon liralık yatırımının yüzde 18’ine hibe takviyesi veriyoruz. Şirketin 4 milyon lira için ayrıyeten finansman bulması gerekiyor. Yani makine faturası getiriliyor, biz ödüyoruz. Bir iki sene daha sonra taksitle iki üç yılda ödeniyordu. Artık biz banka, iştirak bankası ve leasing şirketi ile protokol yapacağız. Şirket 10 milyon liralık makineyi leasing yoluyla alacak. Biz 6 milyon liralık kısımla ilgili yüzde 30 hibe takviyemizi (toplam yatırımın yüzde 18’ini) daha işin başında ödeyeceğiz. Yani 6 milyonun 1 milyon 800 bin lirasını hibe dayanağımız kapsamında bankaya ödeyeceğiz. Bunun kalan 4 milyon 200 bin lirasının da finansman maliyetini karşılayacağız. Yani kasamızdan 6 milyon lira peşin olarak çıkmayacak. Firma olağanda bu makineyi alırken, teminat mektubu üzere bir sürü iş yükü maliyete katlanacaktı. Ortada banka olduğu vakit satıcı firma da rahat oluyor. Şirketle ilgili teminat da biz oluyoruz aslına bakarsanız. Makine için peşin ödeme yaparak firmaların limit derdini da aşıyoruz. Hibe takviyesi yanı sıra ve finansal kiralama maliyetini de karşılıyoruz. Bize gelen firmaların en büyük meşakkatleri projelerde özkaynak teminiydi. aslına bakarsan makinenin kıymetli bir kısmı KOSGEB tarafınca finanse edildiği için, firma kalan 4 milyon liralık kısmı için özkaynak yerine bankadan, uygun şartlarda finansman kullanabilecek. Zira makinenin değerli bir kısmı ödendiği için bankalar, daha ucuza kredi verebilecek. Sonuç olarak temel amacımız özkaynağı olmayan firmaların, makine yatırımlarını daha rahat şartlarda yapmalarını sağlayacağız. Yani sıfır özkaynakla işi çevirmelerini sağlayacağız. Bizim yeni girişimcilere 300 bin liraya kadar hibe dayanağımız var. Yerli makine alırlarsa yüzde 90’a kadar dayanak veriyoruz. Yani üniversiteden yeni mezun birisi, başındaki işi yapmak için makineye gereksinim var ancak hiç parası yoksa biz ona takviye vereceğiz. Makine alımı için rastgele bir nakit muhtaçlığı olmayacak. Şayet elinde parası var ise onu da işletme sermayesi olarak kullanabilir. Üstelik yeni olduğu için kredi geçmişi olmayan firmaya da ödenmiş kredi geçmişi sağlıyoruz otomatik olarak. Yani bir manada iş fikirlerinin hayata geçirilmesine takviye olacağız. Yüksek teknoloji kümesini daha fazla destekleyeceğiz. Öteki bir tabir ile KOSGEB olarak Türkiye’nin yeni unicornlar çıkarmasına, nokta atışları yaparak katkı sağlayacağız. KOSGEB sanayiciye yol gösterici olacak.
“KOBİ’lerin güç haritasını çıkaracağız”
● Yeşil sanayi ile ilgili etraf sıkıntılarını gözeten aksiyon planı kelam konusu. KOSGEB olarak buna yönelik hazırlığınız var mı?
Bunlar hepsi başka ayrı çalışılması gereken hususlar. Emisyon azaltılması, döngüsel iktisat, etraf kirliliği üreten endüstrinin ortadan kaldırılması, güç verimliliğinin artırılması üzere bahisler. İcra konseyimize yakında sunacağımız bir proje var. Biz güç etüd programı çıkarıyoruz. Güç etüdü için mentörlük vereceğiz. Küçük ve orta ölçekli firmalara gidip, güç haritalarını çıkaracaklar. Yani güç verimlilik haritasını çıkaracaklar. Daha verimli motora geçme durumu, potansiyeli var mı? Emisyonun azaltılmasıyla ilgili de mentörlük programı başlatıyoruz. Alana ineceğiz ve alandan data toplayacağız. Alandan data topladıktan daha sonra da gördüklerimizi ele alacağız. Örneğin pompa ile ilgili sorun var. Çabucak bununla ilgili dayanak programı hazırlayacağız. Şu anda bizim UNDP ile bir arada götürdüğümüz bir proje var. Elektrikli motorun güç sınıfı düşük ise daha verimli motorlara dönüştürülmesini sağlayacağız. Eski motoru getirip, yenisini alıyorsun. Biz bunun finansmanını karşılıyoruz. UNDP buna takviye vermeyecek, biz vereceğiz. bu biçimdece emisyonun azalmasına da katkı sağlamış olacağız. Bunun ölçümünü bizim ismimize profesyoneller yapacak ve değerli bir bilgi havuzu oluşturacağız. Yanı sıra aslında fabrika ortasında verimlilikle ilgili neler yapılabileceği konusunda 50-60 noktada araştırma-tespit yapacağız. Bunu bir rapor olarak işletmeye vereceğiz, bunun sonuçları üzerinden akademisyenleri ve ilgili uzman kurumları çalıştırıp ne yapabileceğimizi alandaki dataya bakılırsa gözden geçireceğiz. Biz temel olarak güç kayıplarını azaltmaya odaklanacağız. Bunun haricinde dönüşümleri de finanse etmemiz gerekir. Raporun bir kopyası bizde kalacak, bir kopyasını şirkete vereceğiz. Yeşil dönüşümle ilgili kaynak da tartışılıyor. Bizim de kaynak arayışımız var. Yalnızca Hazine kaynağını değil, bununla birlikte dışardan uygun oranlarda dönüşüm finansman kaynağı bulunabilir ona da bakıyoruz.
Merkez Bankası ile ihracat için çalışıyoruz
● KOSGEB’in ihracata yönelik çalışmalarından da bahsedebilir misiniz?
Bizim elimizde epeyce kaliteli bilgiler var, KOBİ’lerin temel ayrıntıları elimizde, yani burası kapsamlı bir data tahlili yapılabilecek alan. Buna yönelik program kapasitemiz de mevcut. ötürüsıyla elimizdeki bilgi setinden yola çıkarak, Eximbank üzere kuruluşların kaynaklarını daha yanlışsız yönlendirmeleri konusunda da çalışmaya başladık. Merkez Bankası ile elimizde bir bilgi havuzu var, bir algoritma ile çalışıyoruz. Olağanda ihraçta yapabilecek niteliklere sahip olup, hiç ihracat yapmamış firmaları tespit ettik. Bunların sayısı 26 bin. Artık bunların niçin ihracat yapmadığını tespit edeceğiz. Doğal ki bunların ortasında büyük ihracatçı firmalara üretim yapanlar da vardır fakat biz başkalarına odaklanacağız. özetlemek gerekirse potansiyeli olan kitleyi ihracatçı hale getirmek için çalışacağız, kısa vade diyemem lakin bir iki yıl ortasında buna başlamış oluruz. KOSGEB ile çalışan proje yazmayı öğreniyor, yurt dışı ile daha irtibatlı oluyor. Ayrıyeten elimizde ihracat yapan lakin ölçeği küçük olan şirketlerin de listesi var. Küçük ölçekli firmalarla anket de yapacağız. İhracatı artırabilir misin? Nasıl artırırsın? Bunu aslında alınacak tedbirleri biz de biliyoruz ancak bunu KOBİ’ye de soracağız.
“Yeşil Dönüşüm” KOBİ’lerden başlıyor…
Maruf Buzcugil
KOSGEB, KOBİ’lerin eski elektrik motorlarının verimlileriyle değiştirilmesi projesini başlatıyor.
Türkiye gecikmiş de olsa “Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı”nı takip edecek “Yeşil Mutabakat Çalışma Grubu”nu 16 Temmuz’da yayımlanan Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle oluşturdu.
AB’nin 2019 yılı sonunda kabul ettiği Avrupa Yeşil Mutabakatı ve 2050 yılında “iklim-nötr” kıta olma maksadı doğrultusunda Türkiye’de de bu alandaki çalışmalar sürat kazandı.
AB, üye ülkelerle bir arada ticaret ortağı olduğu ülkelerden de “Yeşil Mutabakat”a tam bir ahenk bekliyor. Dış ticaretinin çabucak yarısını Avrupa ülkeleriyle gerçekleştiren Türkiye’nin “Yeşil Uyumu” vaktinde geçekleştirememesi yakın gelecekte fazlaca önemli “ticaret engeli” riski olarak karşımızda duruyor.
KOBİ’lerin elektrik motorları yenilenecek Türkiye bu alanda birinci ve en değerli adımı KOBİ’lerle bir arada atmaya hazırlanıyor. “Ankara Sohbetleri”ne katılarak sorularımızı yanıtlayan KOSGEB lideri Hasan Basri Kurt, “Yeşil Uyum” kapsamında BM Kalkınma Programı (UNDP) teknik dayanağıyla yürüttükleri TERMOT projesini DÜNYA’ya deklare etti. KOSGEB icra heyetinin onayından geçmesi beklenen projeyle, “sanayide her türlü imalatta kullanılan elektrik motorları yenileriyle değiştirilerek” güç ve üretim verimliliği artırılacak.
Lider Kurt’un verdiği bilgiye nazaran, “döngüsel ekonomi”, “emisyonun azaltılması”, “çevre kirliliği üreten endüstrinin ortadan kaldırılması”, “enerji verimliliğinin artırılması projesi” başka mecrada sürmeye devam edecek.
İmalat Sanayiindeki KOBİ’lerde güç sınıfı düşük eski elektrik motorlarının, finansmanı büsbütün KOSGEB önderliğinde sağlanarak değiştirilmesi amaçlanıyor. Etüt ve uygulama olmak üzere iki basamakta yürütülecek projenin şöyleki ilerlemesi öngörülüyor:
Etüt evresi
● Emisyonun azaltılmasıyla ilgili mentörlük programı
Yetkili kurum ve uzmanlar küçük ve orta ölçekli firmalara gidilerek güç verimlilikleri saptanacak. bu biçimdece KOBİ’lerin güç verimlilik haritası oluşacak. Projenin etüt etabı UNDP nezaretinde sürdürülecek.
Uygulama kademesi
● Güç haritasında saptanan KOBİ’ler eski, verimsiz elektrik motorlarını vererek yenisini alacaklar. Finansman büsbütün KOSGEB tarafınca karşılanacak. UNDP projenin finansman ayağında yer almayacak. Kamu ve KOSGEB yeşil dönüşüm finansmanı için dış kaynağa da başvurabilecek.
Türkiye’nin “Yeşil Sanayi Dönüşüm” hareketinin değerli bir ayağını oluşturan projenin pilot uygulamaların akabinde ülke geneline yaygınlaştırılması bekleniyor. BM çatısı altında Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 193 üye ülkenin oy birliği ile yürürlüğe giren “2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi” nin de kıymetli bir kısmını “iklim değişikliği ile global mücadele” oluşturuyor. “Yeşil Mutabakat Çalışma Grubu” endüstrinin dönüşümünü bu global gayeler bakımından da takip ediyor.
Yeşil Mutabakat Çalışma Kümesi, Ticaret Bakanlığının ilgili bakan yardımcısının başkanlığında, Strateji ve Bütçe Lider Yardımcısı ile Çalışma ve Toplumsal Güvenlik, Etraf ve Şehircilik, Dışişleri, Güç ve Olağan Kaynaklar, Hazine ve Maliye, Ulusal Eğitim, Sanayi ve Teknoloji, Tarım ve Orman, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıklarının bakan yardımcılarından oluşuyor.
Bugüne kadar daha epeyce telaffuz bazında ilerleyen “Yeşil Mutabakat” çalışmalarının aksiyona dökülmeye başlaması sevindirici bir gelişme olarak kıymetlendirilebilir.
KOSGEB’in sürdürdüğü “Hamle” projesi ile ilgili gelişmeler yanında “yeni unicornlar” yaratma ve “cari açığı azaltma” odaklı çalışmalara ait ayrıntıları de B aşkan Hasan Basri Kurt ile yaptığımız “Ankara Sohbeti”nde yer alıyor.
Okumaya devam et...
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Yönetimi Başkanlığı (KOSGEB), yeni devirde cari açığı sıfırlayacak projeler ile verimliliği artıracak projelere takviye vermeye odaklanacak. Saha çalışmasıyla KOBİ’lerin genel verimlilik ve bilhassa güç verimliliği haritalarını çıkaracaklarını belirten Lider Hasan Basri Kurt, Türkiye’nin yeni unicornlarını çıkarmaya da katkı sağlayacaklarını söylemiş oldu. Kurt, verimsiz elektrikli motorlarının yenisiyle değiştirilmesinin finansmanının KOSGEB tarafınca karşılanacağını belirtti. Merkez Bankası ile birlikte, şu ana kadar ihracat yapmamış fakat ihracat kapasitesi olan 26 bin firma belirlediklerini kaydeden Kurt, leasing tekniğini daha aktif kullanarak firmaların özkaynak olmaksızın 10 milyon liraya kadar olan makine ve yazılım yatırımı gerçekleştirmelerini sağlayacaklarını aktardı. Ankara Sohbetlerine konuk olan Hasan Basri Kurt, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtlandırdı.
● Türkiye ekonomisindeki değişime bağlı olarak KOSGEB’in geldiği noktayı kıymetlendirebilir misiniz?
Türkiye bundan 5-6 yıl öncesine bakılırsa iktisatta fazlaca farklı evvelari tartışıyor. Daha evvel inşaat, turizm, hizmetler üzere dallar konuşulurken, artık imalat ve katma kıymetli üretim kavramları ön plana çıkmaya başladı. İmalatın ve üretimin gücüne yönelik inanç arttıkça KOSGEB’in değeri de bu noktada daha fazla artmaya başladı. Türkiye özgürleşmenin başladığı 1980’li senelerda değil artık, beşerler konut, otomobil sahibi olmak, tatile gitmek istiyor. Bu talebe yönelik de çalışma yapıyor. Bazılarının sorun olarak gördüğü nüfusumuz aslında ülkemizin bir gücü. Türkiye önümüzdeki 3-4 yıl ortasında cari açık sorununu yapısal olarak ortadan kaldıracak. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının başlatmış olduğu, bizim de ortasında olduğumuz Teknoloji Odaklı Sanayi Atağı Programı, cari açığın sıfırlanmasına büyük katkı sağlayacak. Bu noktaya ulaştığımızda ise ülkemizde para birikmeye başlayacak.
“ONAY SİSTEMİ BÜROKRATTAN, SİYASİLERE GEÇTİ, DAHA SÜRATLİ KOŞACAĞIZ”
● Teknolojiye yönelik cömert yatırım teşviklerine karşın, yüksek süratle gelişen teknolojinin ihracat ortasındaki hissesi yüzde 4’ü geçmiyor. Hamle’nin başkalarından farkı var mı size göre?
Bütün dünya 5-6 sene dursa, biz çalışmaya devam etsek tahminen her şey kolay olacak fakat iş o denli yürümüyor. her insanın koştuğu dünyada bizim daha süratli koşmamız gerekiyor. özetlemek gerekirse “Hamle” dediğimiz program, bizim daha süratli koşmamızı sağlayacak. Buradaki farklılık şu, insiyatif alma yahut karar verme sistemlerinde bakanların önemli bir opsiyonu ve yetkisi var. Yani direkt bürokrat değil, siyasi olan kişi bununla ilgili son sonucu veriyor. Bunun bir farklılık oluşturacağını düşünüyorum. Yatırımın esnekliği ve takibi açısından da siyasi bu verdiği karardan kendisini sorumlu hisseder.
“DÜNYA GAZETESİ YAKINDAN TAKİP EDİYOR”
● Burada popülizm riski olmaz mı?
Yüksek teknoloji ve cari açığa odaklandıysanız, siyasetin bu bahiste karar verirken daha dikkatli olması gerekir. Yani popülizm olmaz. Şu an programın içeriğini DÜNYA Gazetesi yakından takip ediyor. Burada odaklanan nokta cari açık olduğu için, herkes hususa bu odaktan bakıyor. Dayanak kapsamına alınacak eserler tek tek ve ihtimamla belirlendi. Yüksek cari açık verilen kalemlerin üretilmesi öngörülüyor. Yani burada popülizm marjı da yok.
“İLAÇ ÜRETİMİNDEN, ÇİZGİ SİNEMAYA KADAR DAYANAK ESNEKLİĞİMİZ VAR”
● KOSGEB bu işin neresinde olacak?
Biz temelde 31 yıllık bir kurumuz. Farklı periyotlarda farklı refl eksler geliştirilmiş. Endüstrinin, imalatın bu kadar önde olduğu devirde KOSGEB’e her zamankinden daha fazla iş düşüyor. Cari açığı giderecek kalem olarak teknolojik yatırıma önemli dayanak veriyoruz. Teknoyatırım dayanağında, Ar-Ge kararı ihracatı artırıp, ithalatı azaltacak öge olarak gördüğümüz kalemlerde, makine ekipman, işçi, yazılıma kadar 6 milyon liraya kadar dayanak veriyoruz. Bunu şu anda kullandırma müddeti 7 aydı. Yani müracaat ile onay kademesinin içinde geçen süreyi 7 aydan 2 aya indirdik. Bu süreci daha da kısaltacağız. Çok geniş bir alan var önümüzde; ilaçtan, çizgi sinemaya kadar götürebileceğimiz bir alan. Sinema üretimine da dayanak verebilecek esnekliği kazanmış durumdayız.
● Bu savlı amaçlar için KOSGEB’in kaynakları kâfi mi?
Olağan kurallarda bizim bütçeden aldığımız meblağı 1.8 milyar lira ancak biz fiiliyatta daima bunu aşıyoruz ve 2 milyar liraya kadar çıkıyoruz. KOSGEB son 4-5 yıldır, bütçesinin yüzde 100’ünden daha fazlasını kullanıyor. Bu mevzuda Hazine ve Maliye Bakanlığı bize karşı fazlaca yapan davranıyor ve esneklik sağlıyor.
● Mevcut sisteme eklemeyi öngördüğünüz yeni bir dayanak düzeneği var mı?
KOSGEB dayanaklarıyla ilgili özel bir ödeme sistemi getiriyoruz. Yani yararlanıcılara seçenek sunacağız. Mevcut destekleme sistemimizde firmalarımız harcanmasını yapıp, faturasını getiriyor, fatura karşılığında onlara gerekli takviyesi sağlıyoruz. Hala yeni girişimcilere yüzde 90’a kadar, tekno-yatırımlarda ise yüzde 60 oranında dayanak sağlıyoruz. Teknoloji yatırımında bizim 6 milyon liralık takviye limitimizden yararlanmak isteyenin 10 milyon liralık projesi olması gerekiyor. Yani firmaların ayrıyeten finansmana bir daha muhtaçlığı oluyordu. Artık finansmana yeni bir bakış açısı getirerek, finansal kiralama metodunu aktif biçimde hayata geçireceğiz, firmalara bu biçimde de bir seçenek olduğunu söyleyeceğiz. Bu dayanak yalnızca makine ile hudutlu olmayacak, yazılımı da kapsayacak. Bankalar, iştirak bankaları ve leasing şirketleriyle çalışacağız. Yani dayanaklarımızı bunlar üzerinden uzun vadeli kiralama yoluyla da gerçekleşmesini sağlayacağız.
● Buna ait bir örnek verebilir misiniz?
Yatırım için 10 milyon liralık makineye gereksinimi olan bir şirkete biz bugün en çok 6 milyon liralık dayanak verebiliyoruz. Bunun da yüzde 30’unu yani, şirketin 10 milyon liralık yatırımının yüzde 18’ine hibe takviyesi veriyoruz. Şirketin 4 milyon lira için ayrıyeten finansman bulması gerekiyor. Yani makine faturası getiriliyor, biz ödüyoruz. Bir iki sene daha sonra taksitle iki üç yılda ödeniyordu. Artık biz banka, iştirak bankası ve leasing şirketi ile protokol yapacağız. Şirket 10 milyon liralık makineyi leasing yoluyla alacak. Biz 6 milyon liralık kısımla ilgili yüzde 30 hibe takviyemizi (toplam yatırımın yüzde 18’ini) daha işin başında ödeyeceğiz. Yani 6 milyonun 1 milyon 800 bin lirasını hibe dayanağımız kapsamında bankaya ödeyeceğiz. Bunun kalan 4 milyon 200 bin lirasının da finansman maliyetini karşılayacağız. Yani kasamızdan 6 milyon lira peşin olarak çıkmayacak. Firma olağanda bu makineyi alırken, teminat mektubu üzere bir sürü iş yükü maliyete katlanacaktı. Ortada banka olduğu vakit satıcı firma da rahat oluyor. Şirketle ilgili teminat da biz oluyoruz aslına bakarsanız. Makine için peşin ödeme yaparak firmaların limit derdini da aşıyoruz. Hibe takviyesi yanı sıra ve finansal kiralama maliyetini de karşılıyoruz. Bize gelen firmaların en büyük meşakkatleri projelerde özkaynak teminiydi. aslına bakarsan makinenin kıymetli bir kısmı KOSGEB tarafınca finanse edildiği için, firma kalan 4 milyon liralık kısmı için özkaynak yerine bankadan, uygun şartlarda finansman kullanabilecek. Zira makinenin değerli bir kısmı ödendiği için bankalar, daha ucuza kredi verebilecek. Sonuç olarak temel amacımız özkaynağı olmayan firmaların, makine yatırımlarını daha rahat şartlarda yapmalarını sağlayacağız. Yani sıfır özkaynakla işi çevirmelerini sağlayacağız. Bizim yeni girişimcilere 300 bin liraya kadar hibe dayanağımız var. Yerli makine alırlarsa yüzde 90’a kadar dayanak veriyoruz. Yani üniversiteden yeni mezun birisi, başındaki işi yapmak için makineye gereksinim var ancak hiç parası yoksa biz ona takviye vereceğiz. Makine alımı için rastgele bir nakit muhtaçlığı olmayacak. Şayet elinde parası var ise onu da işletme sermayesi olarak kullanabilir. Üstelik yeni olduğu için kredi geçmişi olmayan firmaya da ödenmiş kredi geçmişi sağlıyoruz otomatik olarak. Yani bir manada iş fikirlerinin hayata geçirilmesine takviye olacağız. Yüksek teknoloji kümesini daha fazla destekleyeceğiz. Öteki bir tabir ile KOSGEB olarak Türkiye’nin yeni unicornlar çıkarmasına, nokta atışları yaparak katkı sağlayacağız. KOSGEB sanayiciye yol gösterici olacak.
“KOBİ’lerin güç haritasını çıkaracağız”
● Yeşil sanayi ile ilgili etraf sıkıntılarını gözeten aksiyon planı kelam konusu. KOSGEB olarak buna yönelik hazırlığınız var mı?
Bunlar hepsi başka ayrı çalışılması gereken hususlar. Emisyon azaltılması, döngüsel iktisat, etraf kirliliği üreten endüstrinin ortadan kaldırılması, güç verimliliğinin artırılması üzere bahisler. İcra konseyimize yakında sunacağımız bir proje var. Biz güç etüd programı çıkarıyoruz. Güç etüdü için mentörlük vereceğiz. Küçük ve orta ölçekli firmalara gidip, güç haritalarını çıkaracaklar. Yani güç verimlilik haritasını çıkaracaklar. Daha verimli motora geçme durumu, potansiyeli var mı? Emisyonun azaltılmasıyla ilgili de mentörlük programı başlatıyoruz. Alana ineceğiz ve alandan data toplayacağız. Alandan data topladıktan daha sonra da gördüklerimizi ele alacağız. Örneğin pompa ile ilgili sorun var. Çabucak bununla ilgili dayanak programı hazırlayacağız. Şu anda bizim UNDP ile bir arada götürdüğümüz bir proje var. Elektrikli motorun güç sınıfı düşük ise daha verimli motorlara dönüştürülmesini sağlayacağız. Eski motoru getirip, yenisini alıyorsun. Biz bunun finansmanını karşılıyoruz. UNDP buna takviye vermeyecek, biz vereceğiz. bu biçimdece emisyonun azalmasına da katkı sağlamış olacağız. Bunun ölçümünü bizim ismimize profesyoneller yapacak ve değerli bir bilgi havuzu oluşturacağız. Yanı sıra aslında fabrika ortasında verimlilikle ilgili neler yapılabileceği konusunda 50-60 noktada araştırma-tespit yapacağız. Bunu bir rapor olarak işletmeye vereceğiz, bunun sonuçları üzerinden akademisyenleri ve ilgili uzman kurumları çalıştırıp ne yapabileceğimizi alandaki dataya bakılırsa gözden geçireceğiz. Biz temel olarak güç kayıplarını azaltmaya odaklanacağız. Bunun haricinde dönüşümleri de finanse etmemiz gerekir. Raporun bir kopyası bizde kalacak, bir kopyasını şirkete vereceğiz. Yeşil dönüşümle ilgili kaynak da tartışılıyor. Bizim de kaynak arayışımız var. Yalnızca Hazine kaynağını değil, bununla birlikte dışardan uygun oranlarda dönüşüm finansman kaynağı bulunabilir ona da bakıyoruz.
Merkez Bankası ile ihracat için çalışıyoruz
● KOSGEB’in ihracata yönelik çalışmalarından da bahsedebilir misiniz?
Bizim elimizde epeyce kaliteli bilgiler var, KOBİ’lerin temel ayrıntıları elimizde, yani burası kapsamlı bir data tahlili yapılabilecek alan. Buna yönelik program kapasitemiz de mevcut. ötürüsıyla elimizdeki bilgi setinden yola çıkarak, Eximbank üzere kuruluşların kaynaklarını daha yanlışsız yönlendirmeleri konusunda da çalışmaya başladık. Merkez Bankası ile elimizde bir bilgi havuzu var, bir algoritma ile çalışıyoruz. Olağanda ihraçta yapabilecek niteliklere sahip olup, hiç ihracat yapmamış firmaları tespit ettik. Bunların sayısı 26 bin. Artık bunların niçin ihracat yapmadığını tespit edeceğiz. Doğal ki bunların ortasında büyük ihracatçı firmalara üretim yapanlar da vardır fakat biz başkalarına odaklanacağız. özetlemek gerekirse potansiyeli olan kitleyi ihracatçı hale getirmek için çalışacağız, kısa vade diyemem lakin bir iki yıl ortasında buna başlamış oluruz. KOSGEB ile çalışan proje yazmayı öğreniyor, yurt dışı ile daha irtibatlı oluyor. Ayrıyeten elimizde ihracat yapan lakin ölçeği küçük olan şirketlerin de listesi var. Küçük ölçekli firmalarla anket de yapacağız. İhracatı artırabilir misin? Nasıl artırırsın? Bunu aslında alınacak tedbirleri biz de biliyoruz ancak bunu KOBİ’ye de soracağız.
“Yeşil Dönüşüm” KOBİ’lerden başlıyor…
Maruf Buzcugil
KOSGEB, KOBİ’lerin eski elektrik motorlarının verimlileriyle değiştirilmesi projesini başlatıyor.
Türkiye gecikmiş de olsa “Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı”nı takip edecek “Yeşil Mutabakat Çalışma Grubu”nu 16 Temmuz’da yayımlanan Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle oluşturdu.
AB’nin 2019 yılı sonunda kabul ettiği Avrupa Yeşil Mutabakatı ve 2050 yılında “iklim-nötr” kıta olma maksadı doğrultusunda Türkiye’de de bu alandaki çalışmalar sürat kazandı.
AB, üye ülkelerle bir arada ticaret ortağı olduğu ülkelerden de “Yeşil Mutabakat”a tam bir ahenk bekliyor. Dış ticaretinin çabucak yarısını Avrupa ülkeleriyle gerçekleştiren Türkiye’nin “Yeşil Uyumu” vaktinde geçekleştirememesi yakın gelecekte fazlaca önemli “ticaret engeli” riski olarak karşımızda duruyor.
KOBİ’lerin elektrik motorları yenilenecek Türkiye bu alanda birinci ve en değerli adımı KOBİ’lerle bir arada atmaya hazırlanıyor. “Ankara Sohbetleri”ne katılarak sorularımızı yanıtlayan KOSGEB lideri Hasan Basri Kurt, “Yeşil Uyum” kapsamında BM Kalkınma Programı (UNDP) teknik dayanağıyla yürüttükleri TERMOT projesini DÜNYA’ya deklare etti. KOSGEB icra heyetinin onayından geçmesi beklenen projeyle, “sanayide her türlü imalatta kullanılan elektrik motorları yenileriyle değiştirilerek” güç ve üretim verimliliği artırılacak.
Lider Kurt’un verdiği bilgiye nazaran, “döngüsel ekonomi”, “emisyonun azaltılması”, “çevre kirliliği üreten endüstrinin ortadan kaldırılması”, “enerji verimliliğinin artırılması projesi” başka mecrada sürmeye devam edecek.
İmalat Sanayiindeki KOBİ’lerde güç sınıfı düşük eski elektrik motorlarının, finansmanı büsbütün KOSGEB önderliğinde sağlanarak değiştirilmesi amaçlanıyor. Etüt ve uygulama olmak üzere iki basamakta yürütülecek projenin şöyleki ilerlemesi öngörülüyor:
Etüt evresi
● Emisyonun azaltılmasıyla ilgili mentörlük programı
Yetkili kurum ve uzmanlar küçük ve orta ölçekli firmalara gidilerek güç verimlilikleri saptanacak. bu biçimdece KOBİ’lerin güç verimlilik haritası oluşacak. Projenin etüt etabı UNDP nezaretinde sürdürülecek.
Uygulama kademesi
● Güç haritasında saptanan KOBİ’ler eski, verimsiz elektrik motorlarını vererek yenisini alacaklar. Finansman büsbütün KOSGEB tarafınca karşılanacak. UNDP projenin finansman ayağında yer almayacak. Kamu ve KOSGEB yeşil dönüşüm finansmanı için dış kaynağa da başvurabilecek.
Türkiye’nin “Yeşil Sanayi Dönüşüm” hareketinin değerli bir ayağını oluşturan projenin pilot uygulamaların akabinde ülke geneline yaygınlaştırılması bekleniyor. BM çatısı altında Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 193 üye ülkenin oy birliği ile yürürlüğe giren “2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi” nin de kıymetli bir kısmını “iklim değişikliği ile global mücadele” oluşturuyor. “Yeşil Mutabakat Çalışma Grubu” endüstrinin dönüşümünü bu global gayeler bakımından da takip ediyor.
Yeşil Mutabakat Çalışma Kümesi, Ticaret Bakanlığının ilgili bakan yardımcısının başkanlığında, Strateji ve Bütçe Lider Yardımcısı ile Çalışma ve Toplumsal Güvenlik, Etraf ve Şehircilik, Dışişleri, Güç ve Olağan Kaynaklar, Hazine ve Maliye, Ulusal Eğitim, Sanayi ve Teknoloji, Tarım ve Orman, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıklarının bakan yardımcılarından oluşuyor.
Bugüne kadar daha epeyce telaffuz bazında ilerleyen “Yeşil Mutabakat” çalışmalarının aksiyona dökülmeye başlaması sevindirici bir gelişme olarak kıymetlendirilebilir.
KOSGEB’in sürdürdüğü “Hamle” projesi ile ilgili gelişmeler yanında “yeni unicornlar” yaratma ve “cari açığı azaltma” odaklı çalışmalara ait ayrıntıları de B aşkan Hasan Basri Kurt ile yaptığımız “Ankara Sohbeti”nde yer alıyor.
Okumaya devam et...