Ferhat POLAT
Ekonomi idaresi, kurda devam eden artış ve yüksek enflasyon ortamında iktisadın bir ölçü soğutulmasına yönelik yeni makro ihtiyati tedbirleri devreye aldı. Piyasalar bu defa gece yarısı ya da hafta sonu sürpriz düzenlemeye değil, ‘önden yüklemeli’ duyuruya şahit oldu. Hazine’nin ‘açıklamalar yolda’ startı ile başlayan akşam, gece yarısı Merkez’in paylaşımıyla son buldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 9 Haziran akşamının hareketli geçeceğine dair fitili, piyasa kapanışı daha sonrası yaptığı açıklama ile ateşledi. Bakanlık, başta enflasyon ve döviz olmak üzere birtakım iktisat başlıklarında yürütülen Türkiye İktisat Modeli çerçevesindeki yeni adımlar silsilesinin geleceğini duyurdu. İktisada dair merakla beklenen adımlar silsilesinin açılışını Gelire Endeksli Senet (GES) sürprizi ile kendi yaptı. Akabinde BDDK ve SPK açıklamaları piyasalara yansırken, gecenin kapanışı ise Merkez Bankası’ndan geldi.
Politika faizini yükseltmeden Türk lirasının cazibesinin artırılmasını da amaçlayan adımlar ortasında, GES yeni eser olarak sunulurken, tüketici kredilerinde vade azaltımına gidildi. Selektif alanlar hariç kredilerde mecburî karşılık oranı iki katına çıkarılırken, yabancı para mevduata mecburî karşılığa ek olarak TL tahvil tesisi mecburiliği getirildi. Borsa İstanbul nezdinde Emtia Pazarı kurulduğu ve altın sertifikası ihracına ait çalışmalara başlandığı duyuruldu. Halka arzda yabancı teşviki için tahsil edilen birtakım fiyatlarda de indirime gidilmesi bir başka adım olarak belirtildi. Hazine, TCMB, BDDK ve SPK tarafınca atılan bu koordineli adımlar, doğal olarak piyasayı da hareketlendirdi. Fakat yeni paket piyasayı tam olarak tatmin etmedi. Kurda aralık ayındaki KKM’ye misal bir tesir görülmedi. Enflasyon muhafazalı tahvil gelebileceği beklentileri kurda geri çekilmeyi birinci etapta sağlasa da, kararlar daha sonrasında başta kur olmak üzere fiyatların bir daha eski düzeylere geldiği gözlendi. Düşüşlerin hudutlu kaldığı dolar/TL’de 17 ısrarı devam ederken, Türkiye’nin CDS’i 800 baz puanı aştı. ‘Süper bono’ gelmemesi ise banka paylarına yaradı. Döviz mevduatı için TL tahvil tutma mecburiliği getirilmesi de gösterge tahvil getirilerini düşürdü.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, vatandaşın tasarruflarını Türk Lirası cinsi varlıklarda değerlendirmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi için gelire endeksli senet (GES) ihraç edileceğini duyurdu. Talep toplama süreçlerinin 15 Haziran’dan itibaren gerçekleştirilmesi planlanırken, yeni eser yalnızca gerçek bireylere sunulacak. GES’lerin getirileri, gelir performansı kuvvetli olan ve bütçeye hasılat transferi yapan KİT’lerin gelirlerine endeksli olacak. Yeni uygulamada, 3 ayda bir ödenecek kuponlar için uygulanacak taban getiri garantisi yardımıyla, vatandaşların gelir hisselerindeki değişimlerden olumsuz etkilenmesi önlenecek. tıpkı vakitte, GES’lere mevzu KİT’lerden bütçeye aktarılan hasılat performansı beklenenin üzerinde geldiğinde yatırımcılara ek getiri sunulacak. Bankacılık kaynakları GES’leri 90’lardan ve 2000’lerin başından piyasanın bildiğini belirtirken yapı olarak bir kamu kuruluşunun gelirine endeksli bir senet olduğunu belirtti. Bu ortada GES’te 50 ile 100 milyar TL içinde bir ihraç ve yüzde 25’in üzerinde, fakat 30’lara ulaşmayan bir getiri oluşacağı düşünülüyor.
Tüketici kredilerine fren
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın GES’i duyurmasının akabinde ikinci atak ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) geldi. BDDK aldığı karar ile tüketici kredilerinde vadeleri kısaltırken kredi kartlarında ise minimum ödeme ölçüsünü artırdı. BDDK bu atılımla ferdi kredileri daraltmaya yönelik adım atarken daha evvel de ticari kredileri zarurî karşılık uygulaması getirerek yavaşlatmayı seçmişti. Bankacılık kaynakları ferdî kredi talebinin hem genel fiyat hadlerini üst çektiği ve dövize olan talebi tetiklediği var iseyımına karşı bu tedbirlerin alındığını belirterek tüketici krediler üzerinde tesirli olmasını beklediklerini söylemiş oldu. BDDK’dan yapılan açıklamada tüketici kredilerine ait genel vade sonunun, kredi fiyatı 50 bin Türk Lirası’nın üzerinde 100 bin Türk Lirası’nın altında olan krediler için 24 ay, 100 bin Türk Lirasının üzerinde olan krediler için 12 ay olarak belirlenmesine karar verildi. Daha evvel BDDK eylülde 50 bin TL üzeri tüketici kredilerinde vade sonunu 36 aydan 24 aya indirmişti. Artık ise 100 bin TL olarak yeni bir hudut tanımlandı ve vade 24 aydan 12 aya indirildi.
Yabancıya tahsisli swap geliyor
Öte yandan BDDK, yabancı fonlara tahsisli swap imkanı sunmak için çalışma yapıldığını da bildirdi. Daha evvel yabancıların Türk Lirası’na erişimine getirilen sınırlama, aşikâr kurallara bağlı olarak esnetilecek. BDDK devam etmekte olan öteki çalışmalar kapsamında ise konut kredilerinde kredi kıymet oranının meblağ bazlı farklılaştırılması, ticari krediler başta olmak üzere selektif yaklaşımın güzelleştirilmesi emeliyle kredilerin yatırım ve ihracat üzere üretken alanlara yönlendirilmesi, yurt dışı yerleşiklerle türev süreç gerçekleştiren hükmî şahıslara kullandırılacak kredilerin risk tartısının artırılması için gerekli adımları acilen atacağını duyurdu.
Ticari kredilerde zarurî karşılık iki katına çıktı
Yeni paket kapsamında bir öteki adım ise Merkez Bankası’ndan geldi. Selektif alanlar hariç kredilerde zarurî karşılık oranı iki katına çıkarıldı. Yabancı para mevduata zarurî karşılığa ek olarak TL tahvil tesisi zaruriliği getirildi. Merkez Bankası finansal istikrarı desteklemek için daha evvel belirlenen alanlar hariç TL cinsi ticari nakdi kredilere uygulanan zarurî karşılık oranını yüzde 10’dan yüzde 20’ye çıkardı. TCMB kredilerine mecburî karşılık uygulamaya nisan sonunda karar vermiş ve birinci oranı yüzde 10 olarak belirlemişti. Birinci adımda istisna tutulan alanlar hariç ticari kredi faizlerinde artış yaşanmıştı.
Bankalardaki döviz mevduatı için tahvil zorunluluğu
Merkez Bankası öte yandan TL varlıkların kullanmasını artırmak ve para siyasetinin aktifliğini artırmak için bankaların yabancı para mevduata karşılık olarak TL cinsi uzun vadeli sabit faizli menkul değer tutmalarına karar verdi. Menkul değer tesisine tabi yabancı para yükümlülükler içinde altın da yer aldı. Bankalar, yabancı para cinsinden mevduatlarına karşılık ek olarak TL cinsinden uzun vadeli sabit faizli menkul değer tesis edecek. Ek menkul değer tesisi oranı yüzde 3 olarak belirlendi. 24 Haziran’da başlayacak uygulama öncesi TCMB’nin bankalara uygulama talimatı ile bilgileri da ayrıyeten iletmesi bekleniyor.
Halka arzlarda fiyat indirimi
Sermaye Piyasası Heyeti (SPK), Borsa İstanbul nezdinde Emtia Pazarı’nın kurulduğunu ve altın sertifikası ihracına ait çalışmalara başlandığını deklare etti. BIST bünyesinde kurulan Emtia Borsası ile emtia yatırımı yapmak için yurt dışına gitmek zorunda kalan yatırımcının, süreçlerini yurt ortasında yapabilmesi sağlanmış olacak. Bu pazar yardımıyla yurt ortasında ihracı yapılmış altın sertifikaları alınabileceği üzere demir, çelik, gümüş, bakır üzere emtiaların ihracı halinde süreç görmesi için altyapı oluşturuldu.
SPK’nin aldığı başka bir kararla, yurt ortasında halka arz olacak şirketler, yabancı yatırımcıdan kaynak sağlarlarsa, sağladıkları kaynak büyüklüğüne nazaran SPK’ye ödeyecekleri kayıt fiyatında yüzde 90’a varan indirim sağlayacak. Sağlanan bu kaynakla şirketler yurt dışı roadshow ve gibisi tanıtım faaliyetlerini finanse edebilecek. Kararda yer alan öbür bir ögeyle da şirketlerin SPK kararlarına nazaran, yurt haricinden sağlayacakları kaynaklar için çıkarmış oldukları borçlanma senetleri ve emsal sermaye piyasası araçları için SPK’ye ödenen fiyatlarında yarı yarıya indirim sağlandı.
EKONOMİSTLER NASIL YORUMLADI?
Yeni iktisat adımlarını yorumlayan ekonomistler, bilgileri bilmeden sağlıklı kıymetlendirme yapmanın güç olduğunu söylemiş oldu. Birinci etapta piyasanın fi yatlandırma perspektifi ni oluştururken yeni fi nansal eserin detaylarını anlamak isteyeceğini kaydeden ekonomistler, aralık ayında olduğu üzere kuvvetli bir tesir beklemiyor. GES’te vadenin ve gelirin belirlenmesine yönelik alt ayrıntılar ortaya çıktıkça yansımaların görüleceği kaydediliyor. BDDK’nın tüketici kredilerinin vadelerini kısıtlaması ve kredi kartlarında en az ödeme fiyatlarını artırması, Merkez Bankası’nın Türk lirası kredilerde mecburî karşılık oranını artırması faiz dışı daraltıcı para siyaseti adımları olarak görülüyor. Bu atakların banka, konut, otomotiv üzere faize hassas bölümleri olumsuz etkileyebileceği düşünülüyor. Fakat enflasyon üzerinde değerli bir tesir beklenmiyor. Yabancı para yükümlülükler için Türk lirası uzun vadeli menkul değer tesisi zaruriliği getirilmesi de Hazine’nin borçlanmasını kolaylaştıracak ve randıman eğrisinin orta-uzun vadeli kısmını etkileyecek bir adım olarak görülüyor. Birtakım analistler, enflasyonun yükselmeye devam ettiği ve gerçek faizlerin önemli negatif olduğu bir ortamda Türk lirası tahvilleri önermiyor.
Dolar dalgalandı, CDS 800’ü aştı
Yurt içi piyasa haftanın son süreç gününde iktisada ait yeni adımların tesiriyle hareketli bir gün geçirdi. Dolar 17,2’nin üzerinde başladığı günde 16.85 düzeylerine kadar indi. Lakin kur aşağı istikametli hareketlerde zorlandı. Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, DÜNYA’ya yaptığı değerlendirmede, “Hazine’nin dün akşamki birinci açıklamalarının akabinde enflasyon muhafazalı tahvil gelebileceği beklentileri kurda geri çekilmeyi birinci etapta sağlasa da kararlar daha sonrasında başta kur olmak üzere fi yatların bir daha eski düzeylere geldiği gözlendi. Piyasanın yeni fi nansal eserin detaylarını anlamak isteyeceğini düşünüyoruz” dedi.
CDS 800 baz puanı aştı
Türkiye’nin risk primi de üst istikametli hareketine devam etti. 5 yıllık risk primi (CDS) 800 baz puan düzeyini aşarak 2008 yılından bu yana kaydettiği tepe seviyeyi yeniledi. Ekim 2008’de gün içi süreçlerde Türkiye’nin risk primi 904 baz puanı görmüştü.
Tahvil getirileri düşüşte
Merkez Bankası’nın yabancı para mevduat için TL tahvil tutma mecburiliği getireceğine dair açıklamasıyla, gösterge tahvil getirileri randıman eğrisi genelinde üç puan civarında düşüşle güne başladı. Evvelki gün son süreçte yüzde 25,72 düzeyinde olan 28 Nisan 2032 vadeli 10 yıllık sabit kuponlu tahvilin getirisi dün yüzde 22,57’ye kadar geriledi. bu biçimdece 10 yıllık göstergede 315 baz puan düşüş yaşanmış oldu. Kelam konusu tahvilde son süreç yüzde 22,57 bileşik düzeyinden gerçekleşti. Evvelki gün son süreçte yüzde 27,86 düzeyinde olan 27 Nisan 2024 vadeli 2 yıllık sabit kuponlu tahvil getirisi ise yüzde 25,71’e kadar geriledi. 2 yıllık göstergede ise düşüş 215 baz puan oldu. Bu tahvilde TSİ 14:30’da son süreç yüzde 25,8 bileşik düzeyinden geçti.
Süper bono gelmedi, bankacılık payları prim yaptı
Güne yükselişle başlayan borsa gün ortasında yüzde 1’e yaklaşan bedel çıkarı ile 2597 puana kadar çıktı. Lakin ilerleyen saatlerde kâr satışları izlendi. Bankacılık endeksinde ise gün içerisinde yüzde 4 civarında prim yaşandı. Analistler, bankacılık dalında mevduatın istikamet değiştirmesi ve kredi mevduat makasının daralmasına niye olabilecek enflasyona endeksli yahut harika bono ihracı tarafında bir açıklama gelmemesinin yanı sıra BDDK düzenlemelerinin tesirlerinin nispeten sonlu kalacağı algısının bankacılık paylarındaki yükselişte tesirli olduğunu söylemiş oldu. Enver Erkan, yabancılara yönelik tahsisli swap imkanına işaret ederek, “Swap serbestisi ile ilgili ayrıntılar çabucak hemen belirli değil. Bu tarafta gelecek olumlu adımlar borsaya para girişi olarak yansıyabilir” dedi.
Hazine: TL cazibesini artıracak uygulamalar sürecek
Hazine ve Maliye Bakanlığı, hareketli geçen akşamın akabinde dün sabah yaptığı paylaşımla 6 unsurda enflasyonla kurumlar ortası ortak uğraş vurgusu yaptı. Dünyayı tesiri alnı alan global enflasyonist süreçten Türkiye’nin de etkilendiği belirtilen açıklamada, tıpkı vakitte makroekonomi siyasetine enflasyonla çabanın birinci önceliğini koruduğu açıklandı. Açıklamada bu uğraşta kurumlararası eşgüdümün kıymetinin açık olduğu kaydedilerek, tüm kurumların attığı adımlarda ortak uğraş anlayışıyla hareket ettiği bildirildi. Önümüzdeki devirde ihtiyatlı maliye siyasetine devam edileceği ve mali disiplinden taviz verilmeyeceği kaydedilerek, “Maliye siyasetinde program amaçlarından sapmadan büyüme, istihdam ve bilhassa gelir dağılımını önceleyen uygulamalar devam edecektir. Kamu harcamalarında aktifliği artırarak tasarruf sağlanacaktır” denildi. Zarurî kamu sarfiyatları haricindeki tüm alanlarda denetim süreçlerinin etkinleştirileceğine vurgu yapılan açıklamada, “bu biçimdece kamu harcamalarında aktiflik artırılarak tasarruf sağlanacaktır. Makro ihtiyati önlemler yeni ekonomik şartlar gözetilerek aktif ve dinamik bir biçimde atılmaya devam edilecektir. Hür piyasa kurallarından taviz verilmeden Türk Lirası kullanmasını ve cazibesini artıracak uygulamalara devam edilecektir. Beklentilerin idaresi kapsamında iktisatta atılan adımlar iktisadın tüm paydaşlarıyla şeff af ve eş vakitli bir biçimde paylaşılacaktır” tabirleri kullanıldı.
KKM’de başarısız bankalara ek yükümlülük
Hüseyin GÖKÇE
Dövizden kur muhafazalı mevduata geçen tasarruf sahiplerinin vade sonunda bir daha dövize dönüşlerinde yaşanan artış, Merkez Bankası’nı bu mevzuda yeni bir tedbir almaya yöneltti. Merkez, kur muhafazalı mevduata dönüşte belirlenen maksatları tutturamayan bankalara ‘karşılıklar’ aracılığıyla ek yükümlülük getirdi. Resmi Gazete’de yayımlanan bir bildiri ile yabancı para yükümlülüklerine karşılık Merkez Bankası’nda genel disponibilite kapsamında bulundurulacak TL cinsinden menkul değerlere ait asıllar belirlendi. Menkul değere tabi yükümlülükler TL cinsinden hesaplanacak ve yükümlülükler için menkul değer tesis oranı yüzde 3 olacak. Menkul değer tesisine tabi yükümlülükler; döviz cinsinden mevduat/katılım fonu ve değerli maden depo hesaplarından oluşacak. Bankalar, kur muhafazalı mevduat sistemine dönüşüm oranına bakılırsa ek menkul değer tesis edecekler. Bu kapsamda dönüşüm oranı yüzde 5’in altında olan bankalar 7 puan, yüzde 5-10 içinde olan bankalar ise 2 puan fazladan menkul değer tesis edecekler.
Yükümlülük tesis etmeyene ceza Menkul değerlerin müddetinde tesis edilmemesi yahut eksik tesis edilmesi halinde, eksik tesis edilen menkul değerlerin 3 katı meblağında dolar cinsinden mevduat faizsiz olarak tutulacak. Faizsiz mevduat tutulmaması halinde tesis mühleti temel alınarak cezai faiz uygulanacak. Cezai faiz gecelik borç verme faizinin yüzde 50 fazlası fiyatında olacak. Merkez Bankası, yükümlülükleri daima olarak yerine getirmeyen bankalar hakkında gerekli idari önlemleri alabilecek. Bankacılık kaynakları, dövizden kur muhafazalı mevduata geçen tasarruf sahiplerinin, vade sonunda bir daha dövize dönüşlerinde artış yaşandığına dikkat çekiyorlar.
Perakende bölümü: Daha majör kararlara muhtaçlık var
Yener KARADENİZ
Tüketici kredilerine yönelik karar perakende kesiminde olumsuz karşılandı. Yılın ikinci yarısında iç talepte aslına bakarsan düşüş bekleyen kesim temsilcileri, kelam konusu adımları minör adımlar olarak kıymetlendirerek daha kapsayıcı majör adımlar atılması gerektiğini lisana getirdi. Zincir Mağazalar Derneği Lideri Serhan Tınastepe, kelam konusu adımlarla birinci yarıda KDV indirimi üzere iç tüketimi teşvik eden siyasetlerden nakdî sıkılaştırma siyasetlerine geçiş yapıldığına dikkat çekti. Tınastepe, “Bizim de öngörümüz ikinci yarıda iç talebin daha sönük geçeceği istikametindeydi. Mali sıkılaştırma adımları olarak nitelendirdiğimiz bu adımın enflasyona tesirini gözlemlemek lazım. Uniq bir adım ancak işlerimizi kesinlikle etkileyecektir. Lakin bizim genel işlerimizi etkileyecek mevzu daha genel makro ekonomik parametrelerdir. Bu adımlar daha minör tesirler yaratacaktır. Majör tesirleri bir numarada enflasyon belirleyecek. Çok olumlu, olumsuz değerlendirmenin haricinde daha majör adımlar bekliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
BMD: Umudumuz turiste kaldı
Birleşmiş Markalar Derneği Lideri Sinan Öncel, enflasyona karşı sıkılaştırma adımlarının yüzbinlerce çalışanı ve binlerce satış noktası olan dalı olumsuz etkileyeceğini lisana getirerek, “Harcamalar denetim altına tutulmak isteniyor. Düşük gelirliler için tedbirler sabit bırakıldı. Tüketimi bilhassa kredi kartı ile yapılan harcamaları frenlemeye hakikat gidiliyor. Bu durum doğal ki tüketimi olumsuz etkileyecektir. Turizm harcamaları bizim odak noktamız, umudumuz turiste kaldı. Ancak bu da bizi ne kadar koruyacak bilinmeyen. Şu an elimizdeki en değerli müspet gelişme olarak bu kaldı. Makul bir büyüklüğe ulaşmış ve bunu da devam ettirmek zorunda olan perakende noktalarının devam etmesi kolay değil. Makul çalışan sayılarımız, dükkan kirası masraflarımız var. esasen tüketim epeyce canlı değildi, artık cironun düşmesi değerli bir sıkışma yaratacak. İşletmelerin sermaye muhtaçlığını da artıracaktır” diye konuştu.
Otomobil satışlarına tesiri sonlu kalacak
Aysel YÜCEL
Tüketici kredilerine yönelik vadenin sonlandırılmasının, son periyotta taşıt kredilerindeki artış niçiniyle ferdi krediye yönelen tüketicinin finansmana erişimini kısıtlayacağı, bu durumun da satışlara olumsuz yansıyabileceği tabir ediliyor. Fakat, kuvvetli bir tesir beklenmiyor. Öte yandan mecburî karşılık düzenlemesinin de taşıt kredisi faiz oranlarının yükselişe geçmesine niye olacağı belirtiliyor. Fakat, çip krizi niçiniyle talep arzın epeyce gerisinde olduğu için bu gelişmelerin satışlara hudutlu tesiri olması bekleniyor.
DÜNYA’ya konuşan Otoshops Genel Müdürü Melih Keyifli, BDDK’nın tüketici kredilerine ait sınırlama getirmesine yönelik, “Bu sınırlama ile yıl başından bu yana yüzde 36 ve yalnızca mayıs ayında yüzde 21 fiyat artışı yaşayan ikinci el bölümünde araca ulaşım için tüketicilerin kullandığı değerli bir finansmana ulaşımı kısıtlayacak” diye konuştu. Tüketici kredisi ile alımı yeğleyen tüketicilerin kısmen bu gereksinimlerini araç kredisi ile ikame edeceklerini öngördüklerini söyleyen Melih Keyifli, “Öte yandan son 1 yıldır yüksek kredi oranları sebebi ile biroldukca tüketicinin de kredi eserleri yerine nakit alıma yöneldiğini gözlemliyoruz. Dolaysıyla etkisinin yüksek olacağına dair bir beklentimiz bulunmuyor” açıklamasını yaptı.
Vavacars Perakende Küme Lideri Serdıl Gözelekli ise “Kredili satışların hissesi geçmişe göre aslına bakarsanız düşüş göstermişti. Ek olarak talebin giderek arttığı bir dönemdeyiz. Bu iki sebepten dolayı satışlara rastgele olumsuz bir tesir öngörmüyoruz” dedi. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın da BDDK’nın yeni düzenlemesinin ikinci el araç alımında peşinatını takviyeyle karşılayacak tüketiciyi zorlayacağını belirterek, ikinci el satışlarına olumsuz yansıyacağını lisana getirdi.
Gülan Otomotiv İdare Şurası Üyesi Alp Gülan ise “Ticari kredilere yönelik adım niçiniyle, maliyetler arttığı için ticari kredi faizleri de yükseldi. Taşıt kredi faiz oranları da bugün yükselişe geçti. Neredeyse yüzde 3’lere geldi. Bu durum hem sıfır tıpkı vakitte ikinci el araçlarda tüketicinin finansmana erişimini zorlaştıracak” dedi.
İŞ DÜNYASI ‘YENİ FIRSAT PENCERESİ’ OLARAK GÖRDÜ
İTO Lideri Avdagiç: Finansal istikrara katkı verecek
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, iktisat siyasetine yönelik açıklanan önlemlerin, enflasyonla çaba ve finansal istikrarın güçlendirilmesine değerli katkı vereceğini belirterek, “Bu kararların yatırımda yeni fırsat pencereleri açacağına inanıyoruz” dedi. Avdagiç, eş güdüm halinde alınan bu kararların olumlu sonuçları olacağını öngördüklerini belirterek şu sözlere yer verdi: Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 15 Haziran’da başlatacağını duyurduğu, gelire endeksli devlet iç borçlanma senedinin (GES), gitgide daha da değerli olan TL tasarrufların düzgün bir getiri ile teşvik edilmesine ve yatırıma, işe dönüşmesine katkı vereceği inancındayız. İTO kredilerin üretken alanlara yönlendirilmesinin sürekli savunucusu oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) selektif yaklaşımı, refahımız için hayli kıymetli. Bu kararların yatırımda yeni fırsat pencereleri açacağına inanıyoruz. Alınan sıkılaşma önlemleri de enflasyonun gerilemesi için gereklidir.
ASKON Lideri Aydın: Ayağımızı yorganımıza göre uzatmalıyız
ASKON Genel Lideri Orhan Aydın, “Kurumlar ortası eş güdümle önceliği enflasyonu baskılamak üzere açıklanan kararlar, bundan daha sonrası için ayağımızı yorganımıza göre uzatmamızı, paramızın değerini bilmemizi ve harcamalarımızda ihtiyatı elden bırakmamızı söylüyor” dedi. Dünya genelinde bilhassa temel emtia fiyatlarındaki artışların enflasyonla önemli bir uğraş gerektirdiğini belirten Aydın, “Bu bağlamda atılan bu adımların yanı sıra enflasyonla gayret noktasında bilhassa dar gelirli karı olan kısma yönelik alım gücünü artıracak plan ve programların yapılması aşikardır. Dün olduğu üzere bugün de bu bahse ait yakın bir vakitte gerekli adımların atılacağına inanıyor ve bu hususta atılacak adımları da her daim destekleyeceğimizi bilhassa belirtmek istiyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Okumaya devam et...
Ekonomi idaresi, kurda devam eden artış ve yüksek enflasyon ortamında iktisadın bir ölçü soğutulmasına yönelik yeni makro ihtiyati tedbirleri devreye aldı. Piyasalar bu defa gece yarısı ya da hafta sonu sürpriz düzenlemeye değil, ‘önden yüklemeli’ duyuruya şahit oldu. Hazine’nin ‘açıklamalar yolda’ startı ile başlayan akşam, gece yarısı Merkez’in paylaşımıyla son buldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 9 Haziran akşamının hareketli geçeceğine dair fitili, piyasa kapanışı daha sonrası yaptığı açıklama ile ateşledi. Bakanlık, başta enflasyon ve döviz olmak üzere birtakım iktisat başlıklarında yürütülen Türkiye İktisat Modeli çerçevesindeki yeni adımlar silsilesinin geleceğini duyurdu. İktisada dair merakla beklenen adımlar silsilesinin açılışını Gelire Endeksli Senet (GES) sürprizi ile kendi yaptı. Akabinde BDDK ve SPK açıklamaları piyasalara yansırken, gecenin kapanışı ise Merkez Bankası’ndan geldi.
Politika faizini yükseltmeden Türk lirasının cazibesinin artırılmasını da amaçlayan adımlar ortasında, GES yeni eser olarak sunulurken, tüketici kredilerinde vade azaltımına gidildi. Selektif alanlar hariç kredilerde mecburî karşılık oranı iki katına çıkarılırken, yabancı para mevduata mecburî karşılığa ek olarak TL tahvil tesisi mecburiliği getirildi. Borsa İstanbul nezdinde Emtia Pazarı kurulduğu ve altın sertifikası ihracına ait çalışmalara başlandığı duyuruldu. Halka arzda yabancı teşviki için tahsil edilen birtakım fiyatlarda de indirime gidilmesi bir başka adım olarak belirtildi. Hazine, TCMB, BDDK ve SPK tarafınca atılan bu koordineli adımlar, doğal olarak piyasayı da hareketlendirdi. Fakat yeni paket piyasayı tam olarak tatmin etmedi. Kurda aralık ayındaki KKM’ye misal bir tesir görülmedi. Enflasyon muhafazalı tahvil gelebileceği beklentileri kurda geri çekilmeyi birinci etapta sağlasa da, kararlar daha sonrasında başta kur olmak üzere fiyatların bir daha eski düzeylere geldiği gözlendi. Düşüşlerin hudutlu kaldığı dolar/TL’de 17 ısrarı devam ederken, Türkiye’nin CDS’i 800 baz puanı aştı. ‘Süper bono’ gelmemesi ise banka paylarına yaradı. Döviz mevduatı için TL tahvil tutma mecburiliği getirilmesi de gösterge tahvil getirilerini düşürdü.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, vatandaşın tasarruflarını Türk Lirası cinsi varlıklarda değerlendirmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi için gelire endeksli senet (GES) ihraç edileceğini duyurdu. Talep toplama süreçlerinin 15 Haziran’dan itibaren gerçekleştirilmesi planlanırken, yeni eser yalnızca gerçek bireylere sunulacak. GES’lerin getirileri, gelir performansı kuvvetli olan ve bütçeye hasılat transferi yapan KİT’lerin gelirlerine endeksli olacak. Yeni uygulamada, 3 ayda bir ödenecek kuponlar için uygulanacak taban getiri garantisi yardımıyla, vatandaşların gelir hisselerindeki değişimlerden olumsuz etkilenmesi önlenecek. tıpkı vakitte, GES’lere mevzu KİT’lerden bütçeye aktarılan hasılat performansı beklenenin üzerinde geldiğinde yatırımcılara ek getiri sunulacak. Bankacılık kaynakları GES’leri 90’lardan ve 2000’lerin başından piyasanın bildiğini belirtirken yapı olarak bir kamu kuruluşunun gelirine endeksli bir senet olduğunu belirtti. Bu ortada GES’te 50 ile 100 milyar TL içinde bir ihraç ve yüzde 25’in üzerinde, fakat 30’lara ulaşmayan bir getiri oluşacağı düşünülüyor.
Tüketici kredilerine fren
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın GES’i duyurmasının akabinde ikinci atak ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) geldi. BDDK aldığı karar ile tüketici kredilerinde vadeleri kısaltırken kredi kartlarında ise minimum ödeme ölçüsünü artırdı. BDDK bu atılımla ferdi kredileri daraltmaya yönelik adım atarken daha evvel de ticari kredileri zarurî karşılık uygulaması getirerek yavaşlatmayı seçmişti. Bankacılık kaynakları ferdî kredi talebinin hem genel fiyat hadlerini üst çektiği ve dövize olan talebi tetiklediği var iseyımına karşı bu tedbirlerin alındığını belirterek tüketici krediler üzerinde tesirli olmasını beklediklerini söylemiş oldu. BDDK’dan yapılan açıklamada tüketici kredilerine ait genel vade sonunun, kredi fiyatı 50 bin Türk Lirası’nın üzerinde 100 bin Türk Lirası’nın altında olan krediler için 24 ay, 100 bin Türk Lirasının üzerinde olan krediler için 12 ay olarak belirlenmesine karar verildi. Daha evvel BDDK eylülde 50 bin TL üzeri tüketici kredilerinde vade sonunu 36 aydan 24 aya indirmişti. Artık ise 100 bin TL olarak yeni bir hudut tanımlandı ve vade 24 aydan 12 aya indirildi.
Yabancıya tahsisli swap geliyor
Öte yandan BDDK, yabancı fonlara tahsisli swap imkanı sunmak için çalışma yapıldığını da bildirdi. Daha evvel yabancıların Türk Lirası’na erişimine getirilen sınırlama, aşikâr kurallara bağlı olarak esnetilecek. BDDK devam etmekte olan öteki çalışmalar kapsamında ise konut kredilerinde kredi kıymet oranının meblağ bazlı farklılaştırılması, ticari krediler başta olmak üzere selektif yaklaşımın güzelleştirilmesi emeliyle kredilerin yatırım ve ihracat üzere üretken alanlara yönlendirilmesi, yurt dışı yerleşiklerle türev süreç gerçekleştiren hükmî şahıslara kullandırılacak kredilerin risk tartısının artırılması için gerekli adımları acilen atacağını duyurdu.
Ticari kredilerde zarurî karşılık iki katına çıktı
Yeni paket kapsamında bir öteki adım ise Merkez Bankası’ndan geldi. Selektif alanlar hariç kredilerde zarurî karşılık oranı iki katına çıkarıldı. Yabancı para mevduata zarurî karşılığa ek olarak TL tahvil tesisi zaruriliği getirildi. Merkez Bankası finansal istikrarı desteklemek için daha evvel belirlenen alanlar hariç TL cinsi ticari nakdi kredilere uygulanan zarurî karşılık oranını yüzde 10’dan yüzde 20’ye çıkardı. TCMB kredilerine mecburî karşılık uygulamaya nisan sonunda karar vermiş ve birinci oranı yüzde 10 olarak belirlemişti. Birinci adımda istisna tutulan alanlar hariç ticari kredi faizlerinde artış yaşanmıştı.
Bankalardaki döviz mevduatı için tahvil zorunluluğu
Merkez Bankası öte yandan TL varlıkların kullanmasını artırmak ve para siyasetinin aktifliğini artırmak için bankaların yabancı para mevduata karşılık olarak TL cinsi uzun vadeli sabit faizli menkul değer tutmalarına karar verdi. Menkul değer tesisine tabi yabancı para yükümlülükler içinde altın da yer aldı. Bankalar, yabancı para cinsinden mevduatlarına karşılık ek olarak TL cinsinden uzun vadeli sabit faizli menkul değer tesis edecek. Ek menkul değer tesisi oranı yüzde 3 olarak belirlendi. 24 Haziran’da başlayacak uygulama öncesi TCMB’nin bankalara uygulama talimatı ile bilgileri da ayrıyeten iletmesi bekleniyor.
Halka arzlarda fiyat indirimi
Sermaye Piyasası Heyeti (SPK), Borsa İstanbul nezdinde Emtia Pazarı’nın kurulduğunu ve altın sertifikası ihracına ait çalışmalara başlandığını deklare etti. BIST bünyesinde kurulan Emtia Borsası ile emtia yatırımı yapmak için yurt dışına gitmek zorunda kalan yatırımcının, süreçlerini yurt ortasında yapabilmesi sağlanmış olacak. Bu pazar yardımıyla yurt ortasında ihracı yapılmış altın sertifikaları alınabileceği üzere demir, çelik, gümüş, bakır üzere emtiaların ihracı halinde süreç görmesi için altyapı oluşturuldu.
SPK’nin aldığı başka bir kararla, yurt ortasında halka arz olacak şirketler, yabancı yatırımcıdan kaynak sağlarlarsa, sağladıkları kaynak büyüklüğüne nazaran SPK’ye ödeyecekleri kayıt fiyatında yüzde 90’a varan indirim sağlayacak. Sağlanan bu kaynakla şirketler yurt dışı roadshow ve gibisi tanıtım faaliyetlerini finanse edebilecek. Kararda yer alan öbür bir ögeyle da şirketlerin SPK kararlarına nazaran, yurt haricinden sağlayacakları kaynaklar için çıkarmış oldukları borçlanma senetleri ve emsal sermaye piyasası araçları için SPK’ye ödenen fiyatlarında yarı yarıya indirim sağlandı.
EKONOMİSTLER NASIL YORUMLADI?
Yeni iktisat adımlarını yorumlayan ekonomistler, bilgileri bilmeden sağlıklı kıymetlendirme yapmanın güç olduğunu söylemiş oldu. Birinci etapta piyasanın fi yatlandırma perspektifi ni oluştururken yeni fi nansal eserin detaylarını anlamak isteyeceğini kaydeden ekonomistler, aralık ayında olduğu üzere kuvvetli bir tesir beklemiyor. GES’te vadenin ve gelirin belirlenmesine yönelik alt ayrıntılar ortaya çıktıkça yansımaların görüleceği kaydediliyor. BDDK’nın tüketici kredilerinin vadelerini kısıtlaması ve kredi kartlarında en az ödeme fiyatlarını artırması, Merkez Bankası’nın Türk lirası kredilerde mecburî karşılık oranını artırması faiz dışı daraltıcı para siyaseti adımları olarak görülüyor. Bu atakların banka, konut, otomotiv üzere faize hassas bölümleri olumsuz etkileyebileceği düşünülüyor. Fakat enflasyon üzerinde değerli bir tesir beklenmiyor. Yabancı para yükümlülükler için Türk lirası uzun vadeli menkul değer tesisi zaruriliği getirilmesi de Hazine’nin borçlanmasını kolaylaştıracak ve randıman eğrisinin orta-uzun vadeli kısmını etkileyecek bir adım olarak görülüyor. Birtakım analistler, enflasyonun yükselmeye devam ettiği ve gerçek faizlerin önemli negatif olduğu bir ortamda Türk lirası tahvilleri önermiyor.
Dolar dalgalandı, CDS 800’ü aştı
Yurt içi piyasa haftanın son süreç gününde iktisada ait yeni adımların tesiriyle hareketli bir gün geçirdi. Dolar 17,2’nin üzerinde başladığı günde 16.85 düzeylerine kadar indi. Lakin kur aşağı istikametli hareketlerde zorlandı. Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, DÜNYA’ya yaptığı değerlendirmede, “Hazine’nin dün akşamki birinci açıklamalarının akabinde enflasyon muhafazalı tahvil gelebileceği beklentileri kurda geri çekilmeyi birinci etapta sağlasa da kararlar daha sonrasında başta kur olmak üzere fi yatların bir daha eski düzeylere geldiği gözlendi. Piyasanın yeni fi nansal eserin detaylarını anlamak isteyeceğini düşünüyoruz” dedi.
CDS 800 baz puanı aştı
Türkiye’nin risk primi de üst istikametli hareketine devam etti. 5 yıllık risk primi (CDS) 800 baz puan düzeyini aşarak 2008 yılından bu yana kaydettiği tepe seviyeyi yeniledi. Ekim 2008’de gün içi süreçlerde Türkiye’nin risk primi 904 baz puanı görmüştü.
Tahvil getirileri düşüşte
Merkez Bankası’nın yabancı para mevduat için TL tahvil tutma mecburiliği getireceğine dair açıklamasıyla, gösterge tahvil getirileri randıman eğrisi genelinde üç puan civarında düşüşle güne başladı. Evvelki gün son süreçte yüzde 25,72 düzeyinde olan 28 Nisan 2032 vadeli 10 yıllık sabit kuponlu tahvilin getirisi dün yüzde 22,57’ye kadar geriledi. bu biçimdece 10 yıllık göstergede 315 baz puan düşüş yaşanmış oldu. Kelam konusu tahvilde son süreç yüzde 22,57 bileşik düzeyinden gerçekleşti. Evvelki gün son süreçte yüzde 27,86 düzeyinde olan 27 Nisan 2024 vadeli 2 yıllık sabit kuponlu tahvil getirisi ise yüzde 25,71’e kadar geriledi. 2 yıllık göstergede ise düşüş 215 baz puan oldu. Bu tahvilde TSİ 14:30’da son süreç yüzde 25,8 bileşik düzeyinden geçti.
Süper bono gelmedi, bankacılık payları prim yaptı
Güne yükselişle başlayan borsa gün ortasında yüzde 1’e yaklaşan bedel çıkarı ile 2597 puana kadar çıktı. Lakin ilerleyen saatlerde kâr satışları izlendi. Bankacılık endeksinde ise gün içerisinde yüzde 4 civarında prim yaşandı. Analistler, bankacılık dalında mevduatın istikamet değiştirmesi ve kredi mevduat makasının daralmasına niye olabilecek enflasyona endeksli yahut harika bono ihracı tarafında bir açıklama gelmemesinin yanı sıra BDDK düzenlemelerinin tesirlerinin nispeten sonlu kalacağı algısının bankacılık paylarındaki yükselişte tesirli olduğunu söylemiş oldu. Enver Erkan, yabancılara yönelik tahsisli swap imkanına işaret ederek, “Swap serbestisi ile ilgili ayrıntılar çabucak hemen belirli değil. Bu tarafta gelecek olumlu adımlar borsaya para girişi olarak yansıyabilir” dedi.
Hazine: TL cazibesini artıracak uygulamalar sürecek
Hazine ve Maliye Bakanlığı, hareketli geçen akşamın akabinde dün sabah yaptığı paylaşımla 6 unsurda enflasyonla kurumlar ortası ortak uğraş vurgusu yaptı. Dünyayı tesiri alnı alan global enflasyonist süreçten Türkiye’nin de etkilendiği belirtilen açıklamada, tıpkı vakitte makroekonomi siyasetine enflasyonla çabanın birinci önceliğini koruduğu açıklandı. Açıklamada bu uğraşta kurumlararası eşgüdümün kıymetinin açık olduğu kaydedilerek, tüm kurumların attığı adımlarda ortak uğraş anlayışıyla hareket ettiği bildirildi. Önümüzdeki devirde ihtiyatlı maliye siyasetine devam edileceği ve mali disiplinden taviz verilmeyeceği kaydedilerek, “Maliye siyasetinde program amaçlarından sapmadan büyüme, istihdam ve bilhassa gelir dağılımını önceleyen uygulamalar devam edecektir. Kamu harcamalarında aktifliği artırarak tasarruf sağlanacaktır” denildi. Zarurî kamu sarfiyatları haricindeki tüm alanlarda denetim süreçlerinin etkinleştirileceğine vurgu yapılan açıklamada, “bu biçimdece kamu harcamalarında aktiflik artırılarak tasarruf sağlanacaktır. Makro ihtiyati önlemler yeni ekonomik şartlar gözetilerek aktif ve dinamik bir biçimde atılmaya devam edilecektir. Hür piyasa kurallarından taviz verilmeden Türk Lirası kullanmasını ve cazibesini artıracak uygulamalara devam edilecektir. Beklentilerin idaresi kapsamında iktisatta atılan adımlar iktisadın tüm paydaşlarıyla şeff af ve eş vakitli bir biçimde paylaşılacaktır” tabirleri kullanıldı.
KKM’de başarısız bankalara ek yükümlülük
Hüseyin GÖKÇE
Dövizden kur muhafazalı mevduata geçen tasarruf sahiplerinin vade sonunda bir daha dövize dönüşlerinde yaşanan artış, Merkez Bankası’nı bu mevzuda yeni bir tedbir almaya yöneltti. Merkez, kur muhafazalı mevduata dönüşte belirlenen maksatları tutturamayan bankalara ‘karşılıklar’ aracılığıyla ek yükümlülük getirdi. Resmi Gazete’de yayımlanan bir bildiri ile yabancı para yükümlülüklerine karşılık Merkez Bankası’nda genel disponibilite kapsamında bulundurulacak TL cinsinden menkul değerlere ait asıllar belirlendi. Menkul değere tabi yükümlülükler TL cinsinden hesaplanacak ve yükümlülükler için menkul değer tesis oranı yüzde 3 olacak. Menkul değer tesisine tabi yükümlülükler; döviz cinsinden mevduat/katılım fonu ve değerli maden depo hesaplarından oluşacak. Bankalar, kur muhafazalı mevduat sistemine dönüşüm oranına bakılırsa ek menkul değer tesis edecekler. Bu kapsamda dönüşüm oranı yüzde 5’in altında olan bankalar 7 puan, yüzde 5-10 içinde olan bankalar ise 2 puan fazladan menkul değer tesis edecekler.
Yükümlülük tesis etmeyene ceza Menkul değerlerin müddetinde tesis edilmemesi yahut eksik tesis edilmesi halinde, eksik tesis edilen menkul değerlerin 3 katı meblağında dolar cinsinden mevduat faizsiz olarak tutulacak. Faizsiz mevduat tutulmaması halinde tesis mühleti temel alınarak cezai faiz uygulanacak. Cezai faiz gecelik borç verme faizinin yüzde 50 fazlası fiyatında olacak. Merkez Bankası, yükümlülükleri daima olarak yerine getirmeyen bankalar hakkında gerekli idari önlemleri alabilecek. Bankacılık kaynakları, dövizden kur muhafazalı mevduata geçen tasarruf sahiplerinin, vade sonunda bir daha dövize dönüşlerinde artış yaşandığına dikkat çekiyorlar.
Perakende bölümü: Daha majör kararlara muhtaçlık var
Yener KARADENİZ
Tüketici kredilerine yönelik karar perakende kesiminde olumsuz karşılandı. Yılın ikinci yarısında iç talepte aslına bakarsan düşüş bekleyen kesim temsilcileri, kelam konusu adımları minör adımlar olarak kıymetlendirerek daha kapsayıcı majör adımlar atılması gerektiğini lisana getirdi. Zincir Mağazalar Derneği Lideri Serhan Tınastepe, kelam konusu adımlarla birinci yarıda KDV indirimi üzere iç tüketimi teşvik eden siyasetlerden nakdî sıkılaştırma siyasetlerine geçiş yapıldığına dikkat çekti. Tınastepe, “Bizim de öngörümüz ikinci yarıda iç talebin daha sönük geçeceği istikametindeydi. Mali sıkılaştırma adımları olarak nitelendirdiğimiz bu adımın enflasyona tesirini gözlemlemek lazım. Uniq bir adım ancak işlerimizi kesinlikle etkileyecektir. Lakin bizim genel işlerimizi etkileyecek mevzu daha genel makro ekonomik parametrelerdir. Bu adımlar daha minör tesirler yaratacaktır. Majör tesirleri bir numarada enflasyon belirleyecek. Çok olumlu, olumsuz değerlendirmenin haricinde daha majör adımlar bekliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
BMD: Umudumuz turiste kaldı
Birleşmiş Markalar Derneği Lideri Sinan Öncel, enflasyona karşı sıkılaştırma adımlarının yüzbinlerce çalışanı ve binlerce satış noktası olan dalı olumsuz etkileyeceğini lisana getirerek, “Harcamalar denetim altına tutulmak isteniyor. Düşük gelirliler için tedbirler sabit bırakıldı. Tüketimi bilhassa kredi kartı ile yapılan harcamaları frenlemeye hakikat gidiliyor. Bu durum doğal ki tüketimi olumsuz etkileyecektir. Turizm harcamaları bizim odak noktamız, umudumuz turiste kaldı. Ancak bu da bizi ne kadar koruyacak bilinmeyen. Şu an elimizdeki en değerli müspet gelişme olarak bu kaldı. Makul bir büyüklüğe ulaşmış ve bunu da devam ettirmek zorunda olan perakende noktalarının devam etmesi kolay değil. Makul çalışan sayılarımız, dükkan kirası masraflarımız var. esasen tüketim epeyce canlı değildi, artık cironun düşmesi değerli bir sıkışma yaratacak. İşletmelerin sermaye muhtaçlığını da artıracaktır” diye konuştu.
Otomobil satışlarına tesiri sonlu kalacak
Aysel YÜCEL
Tüketici kredilerine yönelik vadenin sonlandırılmasının, son periyotta taşıt kredilerindeki artış niçiniyle ferdi krediye yönelen tüketicinin finansmana erişimini kısıtlayacağı, bu durumun da satışlara olumsuz yansıyabileceği tabir ediliyor. Fakat, kuvvetli bir tesir beklenmiyor. Öte yandan mecburî karşılık düzenlemesinin de taşıt kredisi faiz oranlarının yükselişe geçmesine niye olacağı belirtiliyor. Fakat, çip krizi niçiniyle talep arzın epeyce gerisinde olduğu için bu gelişmelerin satışlara hudutlu tesiri olması bekleniyor.
DÜNYA’ya konuşan Otoshops Genel Müdürü Melih Keyifli, BDDK’nın tüketici kredilerine ait sınırlama getirmesine yönelik, “Bu sınırlama ile yıl başından bu yana yüzde 36 ve yalnızca mayıs ayında yüzde 21 fiyat artışı yaşayan ikinci el bölümünde araca ulaşım için tüketicilerin kullandığı değerli bir finansmana ulaşımı kısıtlayacak” diye konuştu. Tüketici kredisi ile alımı yeğleyen tüketicilerin kısmen bu gereksinimlerini araç kredisi ile ikame edeceklerini öngördüklerini söyleyen Melih Keyifli, “Öte yandan son 1 yıldır yüksek kredi oranları sebebi ile biroldukca tüketicinin de kredi eserleri yerine nakit alıma yöneldiğini gözlemliyoruz. Dolaysıyla etkisinin yüksek olacağına dair bir beklentimiz bulunmuyor” açıklamasını yaptı.
Vavacars Perakende Küme Lideri Serdıl Gözelekli ise “Kredili satışların hissesi geçmişe göre aslına bakarsanız düşüş göstermişti. Ek olarak talebin giderek arttığı bir dönemdeyiz. Bu iki sebepten dolayı satışlara rastgele olumsuz bir tesir öngörmüyoruz” dedi. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın da BDDK’nın yeni düzenlemesinin ikinci el araç alımında peşinatını takviyeyle karşılayacak tüketiciyi zorlayacağını belirterek, ikinci el satışlarına olumsuz yansıyacağını lisana getirdi.
Gülan Otomotiv İdare Şurası Üyesi Alp Gülan ise “Ticari kredilere yönelik adım niçiniyle, maliyetler arttığı için ticari kredi faizleri de yükseldi. Taşıt kredi faiz oranları da bugün yükselişe geçti. Neredeyse yüzde 3’lere geldi. Bu durum hem sıfır tıpkı vakitte ikinci el araçlarda tüketicinin finansmana erişimini zorlaştıracak” dedi.
İŞ DÜNYASI ‘YENİ FIRSAT PENCERESİ’ OLARAK GÖRDÜ
İTO Lideri Avdagiç: Finansal istikrara katkı verecek
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, iktisat siyasetine yönelik açıklanan önlemlerin, enflasyonla çaba ve finansal istikrarın güçlendirilmesine değerli katkı vereceğini belirterek, “Bu kararların yatırımda yeni fırsat pencereleri açacağına inanıyoruz” dedi. Avdagiç, eş güdüm halinde alınan bu kararların olumlu sonuçları olacağını öngördüklerini belirterek şu sözlere yer verdi: Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 15 Haziran’da başlatacağını duyurduğu, gelire endeksli devlet iç borçlanma senedinin (GES), gitgide daha da değerli olan TL tasarrufların düzgün bir getiri ile teşvik edilmesine ve yatırıma, işe dönüşmesine katkı vereceği inancındayız. İTO kredilerin üretken alanlara yönlendirilmesinin sürekli savunucusu oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) selektif yaklaşımı, refahımız için hayli kıymetli. Bu kararların yatırımda yeni fırsat pencereleri açacağına inanıyoruz. Alınan sıkılaşma önlemleri de enflasyonun gerilemesi için gereklidir.
ASKON Lideri Aydın: Ayağımızı yorganımıza göre uzatmalıyız
ASKON Genel Lideri Orhan Aydın, “Kurumlar ortası eş güdümle önceliği enflasyonu baskılamak üzere açıklanan kararlar, bundan daha sonrası için ayağımızı yorganımıza göre uzatmamızı, paramızın değerini bilmemizi ve harcamalarımızda ihtiyatı elden bırakmamızı söylüyor” dedi. Dünya genelinde bilhassa temel emtia fiyatlarındaki artışların enflasyonla önemli bir uğraş gerektirdiğini belirten Aydın, “Bu bağlamda atılan bu adımların yanı sıra enflasyonla gayret noktasında bilhassa dar gelirli karı olan kısma yönelik alım gücünü artıracak plan ve programların yapılması aşikardır. Dün olduğu üzere bugün de bu bahse ait yakın bir vakitte gerekli adımların atılacağına inanıyor ve bu hususta atılacak adımları da her daim destekleyeceğimizi bilhassa belirtmek istiyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Okumaya devam et...