Yazık bu çocuklara

Serkankutlu

Global Mod
Global Mod
Geçen gün fark ettim:

Eve-işyerine gelen; elektrikçi, kabahati, boyacı, tesisatçı, mobilyacı vs. daima usta çırak bağıyla yetişen bireyler.

Yıl, 2022. Hâlâ Osmanlı periyodu Lonca Teşkilatı‘ndan miras usta-çırak alakaları sürüyor.

Nerede meslek lisesi mezunu teknisyenler?

Nerede meslek yüksek okulu mezunu teknikerler?

Türkiye’de bilgili-becerikli nitelikli eleman sorunu neden çekiliyor?

Öte yandan:

Yaklaşık 2 milyon üniversite mezunu işsiz! İnanılmaz bir sayı…

Düşünün ki; kriz yaşanılan 2001 yılında üniversite mezunu işsiz sayısı 143 bin idi. İşsizlik oranı yüzde 7’den 2021 yılında yüzde 27.2’ye fırladı.

2001 yılında üniversite sayısı (vakıf-devlet) 75 idi.

2021 yılında (78’i özel/vakıf olmak üzere) 209 üniversite var. (Almanya, İngiltere, Fransa’daki üniversite sayısı bunun yarısı kadar!)

209 üniversiteden (55’i özel/vakıf olmak üzere) 127’si AKP iktidarı devrinde açıldı. Bırakın 209’u, son yirmi yılda açılan 127 üniversite Almanya’da yok!

AKP iktidarının üniversiteye bakışı yalnızca nicelik/sayısal. Ne kadar epeyce üniversite, o kadar gelişmişlik sanıyor! Yanılıyor. Niteliği/kaliteyi ve istihdamı göz gerisi ediyor…

Üniversitelerimiz nitelikli mi?

Üniversitelerimiz nitelikli mezun çıkarıyor mu? Hayır.

209 üniversitedeki kaliteli öğretim üyelerini bir ortaya getirsek, sanırım 5-10 üniversite kurulabilir ancak! Acıklı halimiz budur…

Bu yazımda; üniversite nedir, eğitim-araştırma nasıl yapılmalıdır yahut üniversite ve bilimin toplumsal fonksiyonu ne olmalıdır üzere soruları yazmayacağım.

Pozisyon diğer:

PARA… PARA…

2021 yılında 2 milyon 416 bin 974 aday üniversite imtihanına girdi.

Yaklaşık 1 milyon kişi birinci sınavı/barajı aşamadı. Ki sayısalda yüzde 42.04, sözelde yüzde 60.09 öğrenci baraja takıldı.

İtibariyle… 209 üniversitenin kontenjanları dolmadı. 160 kısım hiç bir öğrenci tarafınca tercih edilmedi. 900 kısma ise sırf 5 ya da az öğrenci yerleşti.

İktidar, kamusal eğitimi gerileterek üniversiteleri yatırım aracına dönüştürdü ise…

İktidar, üniversiteleri ticarethaneye çevirdi ise…

İktidar, üniversite öğrencilerini müşteriye dönüştürdü ise…

Ne yapması gerekiyordu? Üniversite imtihanında barajı kaldırdı.

bu biçimdece ne olacak? Üniversite kasalarına ek para girecek!

Yoksa… esasen üniversite mezunu işsiz sayısı çığ üzere artarken barajı kaldırmanın ne maksadı olabilir para haricinde?

Evet, iktidar, diploma enflasyonunu artırmayı öteki ne için hedefliyor olabilir?

İş gelip daima şuna dayanıyor; neoliberalizm, üniversiteleri para kazanma kaynağına dönüştürdü. İktidarın da tek yaptığı bu sisteme boyun eğmek…

Olan varını ağırı çocuğunun üniversite eğitimine harcayan ailelere oluyor.

halbuki:

Teknisyenimiz yok.

Teknikerimiz yok.

bol ölçüde işsiz üniversite mezunu “uzmanımız” niçin var? Burada kıymetli bir sorun yok mu?

Yazık değil mi milyonlarca gence boşa umut vermeye?

KANDIRMANIN MERKEZİ

Bu denli sorun gösteriyor ki:

Türkiye’de esaslı tahliller üretecek iktidara muhtaçlık var.

Tahsilin iktisat politiğini kavramak lazım.

Bilginin imtiyazlı alanı üniversiteler bugün kimler tarafınca ne hale getirildi, bunu tartışmamız gerekmiyor mu? Yazdım:

2000’lerden itibaren ABD gölgesindeki gerek Dünya Bankası gerek OECD “üniversite reformuna” el attı! Üniversiteler bir daha yapılandırılarak küreselleşmeye/piyasaya uygun hale getirildi…

Sorun salt üniversitelerin işletmeye dönüşmesi değildi.

Problem salt bilginin “meta” (ticari mal) niteliğine bürünmesi değildi.

Bilginin bir daha üretilmesi, bir daha işlenmesi, bir daha dağıtılmasıydı gaye. Tarım toplumunun toprağının ve sanayi toplumunun sermayesinin yerini, yeni üretim aracı bilgi almalıydı. Ki bu ABD denetiminde olmalıydı.

Ne diyerek süslediler -Nazi benzeri- bu yeni dayatmayı: “Enformasyon Toplumu”, “Dijital Toplum”, “Sibernetik Toplum”…

Özü, tek tip insan yaratmak! “Bilgilen(diril)miş toplum…”

Gaye, analitik düşünme usulünü yok etmekti.

Büyük oranda başardılar; “yeniledikleri” bilgiyi güçlerine dönüştürdüler. Bugün bu “emperyalist merkezler” ne dayatırsa toptan kabul ediliyor. Karşı çıkanlar, -dün sermaye düşmanı, bugün bilgi/bilim düşmanı- “komplo teorisyenleri” diye damgalanıyor!

Yaşadığımız “üniversite krizi” üzerine bu açılardan da durmak kaide.

Geleceğimiz karartılıyor zira.

Gençleri kandırılıyor; üniversiteler iş kapısı değil artık.

Türkiye’de esaslı bir eğitim reformuna/planlamasına gereksinim var.

Gençliği uygun yöneten ülkeyi büyütür, geliştirir.

Gençlik umuttur.

Soner Yalçın