HaberTürk Muharriri Serdar Turgut “Keynes’in savaştaki büyük sanat operasyonu” başlıklı bir yazı kaleme aldı. John Maynard Keynes’in Birinci Dünya Savaşı sırasında sıkıntı şartlarda katıldığı müzayede aldığı 13 bin sterlin karşılığında aldığı yapıtların 2013 yılında 70 milyon sterlin kıymete ulaştığını ve yıllık olarak yüzde 4.2 getiri sağladığını yazan Serdar Turgut şunları söz etti:
“John Maynard Keynes’in hiç bir çalışmasını okumadaysanız bile ismini kesinlikle duymuş olmalısınız. İktisat teorisini bugün hala daha tesiri görülecek biçimde değiştiren büyük ekonomist o. İktisat kolunda eğitim yapacaklar bugün hala üniversitelerde onun teorisine dayalı makro iktisat dersleri ile başlıyorlar eğitime.
İktisadi kanılar tarihinde çalışmalarım olduğundan tüm içgüdüm onun bu tarih ortasındaki yerini anlatan bir yazı yazmaktan yana ancak merak etmeyin pek sıkıcı olacağını kestirim ettiğim bu bahse girmeyeceğim bugün. Bilakis Keynes’in Birinci Dünya Savaşı esnasında büyük tehlike altında Paris’te yapmış olduğu büyük sanat operasyonunu anlatmaya çalışacağım.
Savaş sürerken ünlü ekonomist İngiliz Hazine Bakanlığı’nın danışmanı olarak çalışıyordu.
İngiliz hükümeti savaş uğraşlarını sürdürebilmesi için Fransa’ya büyük ölçüde para aktarıyordu.
İngiliz hükümetinde hiç kimse Fransa’nın bu borcunu geri ödeyebileceğini düşünmüyordu.
Bu borcun geri alınması umudu tam kesin kayboluyordu ki ünlü ekonomist epey zeki bir planla ortaya çıktı.
Ünlü ressam Degas 1917 yılında ölmüştü ve Fransız hükümeti Degas’ın çalışmalarının yüklü olduğu ve onun koleksiyonundan biroldukca ünlü ressamın fotoğrafını satışa çıkarıp kendisine kaynak yaratmak istiyordu.
Degas kendi fotoğrafları haricinde El Greco, Manet, Pisarro, Gaugin van Gogh, İngres, Delocroix’in fotoğraflarına de yatırım yaparak bunu kendi şahsî koleksiyonuna dahil etmişti satılacak fotoğraflar içinde bunlar da yer alıyordu.
Bu satış savaş şartları altında ve tam da Almanya Paris’e yürümeye hazırlanırken yapılacağından fotoğrafların süratle ve hayli ucuza satılması gerekiyordu.
Keynes bir ekonomist olarak şayet İngiltere bu ünlü ressamların fotoğraflarını verdiği borç karşılığı ucuza satın alırsa uzun periyotta Fransa’ya vermiş olduğu borçtan hayli daha fazla parayı kazanacağını gördü.
Ve resmilerinin satışının yapılacağı 26 Mart 1918 günü bir heyetle bir arada Paris’te bulunmak için planını yaptı Keynes.
Ünlü ekonomistin planı kağıt üzerinde harika görünüyor olabilirdi ancak dediğim üzere bir tarafta kanlı ve şiddetli bir savaş da sürmekteydi. İngiltere’den Paris’e o şartlar altında gitmek büyük riskler taşıyordu. Hem satıştan daha sonra alınan fotoğrafların bir kazaya uğramadan geri getirilmesi üzere muazzam bir sorun da vardı.
Londra’da o günlerde ülkenin fikir tarihine epeyce değerli tesirleri olan ve ortalarında Virginia Woolf’un da bulunduğu entelektüel ve müelliflerden oluşan Bloomsbury kümesi vardı. Keynes bu kümeden biroldukça isimle arkadaştı. Onlar da fotoğrafların savaştan kurtarılması için Keynes’in operasyonunu destekliyorlardı.
Devrin şartlarının ne kadar da tehlikeli olduğunu anlatabilmek için bir tarafta İngiliz İmparatorluğu ve Fransız Üçüncü Cumhuriyeti’nin karşılarında ise Alman İmparatorluğu’nun bulunduğu ve bir milyon ölüyle tarihin en ölümcül savaşlarından birisi kabul edilen Somme Savaşı’nın yaşandığını da belirteyim.
Ünlü müellif Geoff Dyer’in bu savaşta yaşanılan acı ve trajedileri anlattığı ‘The Missing of the Somme’ (bir daha Anımsanan Savaş) isimli süper kitabını kesinlikle okumanızı tavsiye ediyorum.
İngiliz heyeti büyük zorluklarla geçen ve hayali tehlike atlatılan seyahat sonunda Paris’e vardıklarında müzayede günü de sıkıntı şartların süreceğini gördüler. Zira fotoğraflara talip olanlar içinde Louvre Müzesi de vardı ve onlar fotoğrafları İngiltere’ye kaptırmama hedefindeydiler.
Bu büyük ressamların yapıtlarının bulunduğu satış başlayınca İngiliz heyeti denetimine verilen 11 bin 780 sterlin ile alımlara başladı. Piyasa kıymetinin çok altında satılan fotoğraflardan 27 adetini iki gün ortasında satın almışlardı.
Keynes özelikle satın almak istediği Gaugin’in fotoğrafını alamadığı için üzülüyordu fakat heyeti satın almaya ikna edemediği Cezanne fotoğrafını kendisi için özel satın almıştı.
Geri dönüş başladığında işler daha zordu zira bütün o değerli yapıtların o sıkıntı şartlar altında ziyan görmeden gdolayılmesi gerekiyordu.
İngilizler için çalışan bayanlar fotoğrafların hepsini su geçirmeyen kağıtlarla sarmışlardı. Keynes Londra’ya döner dönmez Bloomsbury kümesinin toplandığı taşradaki konuta gitmek sonucundaydı. Kendisine özel almış olduğu Cezanne fotoğrafını yanında taşıyordu. Çiftlik meskenine vardığında ünlü ressamın fotoğrafının yanında olmadığını gördü. Keynes o telaş ortasında resmi çiftlik toprağının ana giriş kapısında bırakıp gelmişti. her neyse orada bulunanlardan bir tanesi gidip değerli yapıtı açık havada bulup getirdi.
Keynes o devirde tüm alımlarını 13 bin sterlin civarında harcama yaprak gerçekleştirmişti. 2013 yılında yapıtların tümünün kıymetinin 70 milyon sterlin olduğu hesaplanıyordu. Yani eserler yıllık olarak yüzde 4.2 getiri sağlamışlardı. Bu, o devir ortasında tüm değerli kağıtların getirisinden bile yüksekti. Keynes sanata yatırım yaparsa olacağı da buydu diyerek bitireyim yazıyı.”
“John Maynard Keynes’in hiç bir çalışmasını okumadaysanız bile ismini kesinlikle duymuş olmalısınız. İktisat teorisini bugün hala daha tesiri görülecek biçimde değiştiren büyük ekonomist o. İktisat kolunda eğitim yapacaklar bugün hala üniversitelerde onun teorisine dayalı makro iktisat dersleri ile başlıyorlar eğitime.
İktisadi kanılar tarihinde çalışmalarım olduğundan tüm içgüdüm onun bu tarih ortasındaki yerini anlatan bir yazı yazmaktan yana ancak merak etmeyin pek sıkıcı olacağını kestirim ettiğim bu bahse girmeyeceğim bugün. Bilakis Keynes’in Birinci Dünya Savaşı esnasında büyük tehlike altında Paris’te yapmış olduğu büyük sanat operasyonunu anlatmaya çalışacağım.
Savaş sürerken ünlü ekonomist İngiliz Hazine Bakanlığı’nın danışmanı olarak çalışıyordu.
İngiliz hükümeti savaş uğraşlarını sürdürebilmesi için Fransa’ya büyük ölçüde para aktarıyordu.
İngiliz hükümetinde hiç kimse Fransa’nın bu borcunu geri ödeyebileceğini düşünmüyordu.
Bu borcun geri alınması umudu tam kesin kayboluyordu ki ünlü ekonomist epey zeki bir planla ortaya çıktı.
Ünlü ressam Degas 1917 yılında ölmüştü ve Fransız hükümeti Degas’ın çalışmalarının yüklü olduğu ve onun koleksiyonundan biroldukca ünlü ressamın fotoğrafını satışa çıkarıp kendisine kaynak yaratmak istiyordu.
Degas kendi fotoğrafları haricinde El Greco, Manet, Pisarro, Gaugin van Gogh, İngres, Delocroix’in fotoğraflarına de yatırım yaparak bunu kendi şahsî koleksiyonuna dahil etmişti satılacak fotoğraflar içinde bunlar da yer alıyordu.
Bu satış savaş şartları altında ve tam da Almanya Paris’e yürümeye hazırlanırken yapılacağından fotoğrafların süratle ve hayli ucuza satılması gerekiyordu.
Keynes bir ekonomist olarak şayet İngiltere bu ünlü ressamların fotoğraflarını verdiği borç karşılığı ucuza satın alırsa uzun periyotta Fransa’ya vermiş olduğu borçtan hayli daha fazla parayı kazanacağını gördü.
Ve resmilerinin satışının yapılacağı 26 Mart 1918 günü bir heyetle bir arada Paris’te bulunmak için planını yaptı Keynes.
Ünlü ekonomistin planı kağıt üzerinde harika görünüyor olabilirdi ancak dediğim üzere bir tarafta kanlı ve şiddetli bir savaş da sürmekteydi. İngiltere’den Paris’e o şartlar altında gitmek büyük riskler taşıyordu. Hem satıştan daha sonra alınan fotoğrafların bir kazaya uğramadan geri getirilmesi üzere muazzam bir sorun da vardı.
Londra’da o günlerde ülkenin fikir tarihine epeyce değerli tesirleri olan ve ortalarında Virginia Woolf’un da bulunduğu entelektüel ve müelliflerden oluşan Bloomsbury kümesi vardı. Keynes bu kümeden biroldukça isimle arkadaştı. Onlar da fotoğrafların savaştan kurtarılması için Keynes’in operasyonunu destekliyorlardı.
Devrin şartlarının ne kadar da tehlikeli olduğunu anlatabilmek için bir tarafta İngiliz İmparatorluğu ve Fransız Üçüncü Cumhuriyeti’nin karşılarında ise Alman İmparatorluğu’nun bulunduğu ve bir milyon ölüyle tarihin en ölümcül savaşlarından birisi kabul edilen Somme Savaşı’nın yaşandığını da belirteyim.
Ünlü müellif Geoff Dyer’in bu savaşta yaşanılan acı ve trajedileri anlattığı ‘The Missing of the Somme’ (bir daha Anımsanan Savaş) isimli süper kitabını kesinlikle okumanızı tavsiye ediyorum.
İngiliz heyeti büyük zorluklarla geçen ve hayali tehlike atlatılan seyahat sonunda Paris’e vardıklarında müzayede günü de sıkıntı şartların süreceğini gördüler. Zira fotoğraflara talip olanlar içinde Louvre Müzesi de vardı ve onlar fotoğrafları İngiltere’ye kaptırmama hedefindeydiler.
Bu büyük ressamların yapıtlarının bulunduğu satış başlayınca İngiliz heyeti denetimine verilen 11 bin 780 sterlin ile alımlara başladı. Piyasa kıymetinin çok altında satılan fotoğraflardan 27 adetini iki gün ortasında satın almışlardı.
Keynes özelikle satın almak istediği Gaugin’in fotoğrafını alamadığı için üzülüyordu fakat heyeti satın almaya ikna edemediği Cezanne fotoğrafını kendisi için özel satın almıştı.
Geri dönüş başladığında işler daha zordu zira bütün o değerli yapıtların o sıkıntı şartlar altında ziyan görmeden gdolayılmesi gerekiyordu.
İngilizler için çalışan bayanlar fotoğrafların hepsini su geçirmeyen kağıtlarla sarmışlardı. Keynes Londra’ya döner dönmez Bloomsbury kümesinin toplandığı taşradaki konuta gitmek sonucundaydı. Kendisine özel almış olduğu Cezanne fotoğrafını yanında taşıyordu. Çiftlik meskenine vardığında ünlü ressamın fotoğrafının yanında olmadığını gördü. Keynes o telaş ortasında resmi çiftlik toprağının ana giriş kapısında bırakıp gelmişti. her neyse orada bulunanlardan bir tanesi gidip değerli yapıtı açık havada bulup getirdi.
Keynes o devirde tüm alımlarını 13 bin sterlin civarında harcama yaprak gerçekleştirmişti. 2013 yılında yapıtların tümünün kıymetinin 70 milyon sterlin olduğu hesaplanıyordu. Yani eserler yıllık olarak yüzde 4.2 getiri sağlamışlardı. Bu, o devir ortasında tüm değerli kağıtların getirisinden bile yüksekti. Keynes sanata yatırım yaparsa olacağı da buydu diyerek bitireyim yazıyı.”