Merve YİĞİTCAN – İSTANBUL
İşletme sermayelerinde yaşanan erozyon ve finansmana erişimde yaşanan darboğaz yatırımları sekteye uğratmaya devam ediyor. Bu yılın Ocak-Temmuz periyodunda iptal edilen yatırımların toplam yatırımlara oranı son 5 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafınca açıklanan yatırım teşvik dokümanı istatistiklerine göre, 2022’nin 7 ayında toplam 1507 yatırım dokümanı iptal edilirken, iptallerin kelam konusu devirde açıklanan toplam yatırım teşvik dokümanlarına oranı yüzde 23,4’e çıktı. Finansmanda yaşanan darboğazın daha da artması yeni yatırımlarda düşüşe, düzenlenen teşvik dokümanlarında ise iptallerin artışına yol açacağından telaş ediliyor.
7 ayda iptallerin meblağı 14,5 milyar TL
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, aylık olarak yatırım teşvik evrakı istatistiklerini yayınlarken birebir vakitte iptal edilen yatırım teşvik evrakı listesini de kamuoyuyla paylaşıyor. Yatırım teşvik evrakı kullanılarak yatırıma başlanmamış yahut evrak kullanılarak devlet dayanaklarından yararlanılmamış olması halinde yatırımcıların yatırım teşvik dokümanı iptal ediliyor. 2022’nin 7 aylık periyoduna bakıldığında iptal yatırım teşvik dokümanlarının adet ve oran bazında son 5 yılın en yüksek düzeyine çıktığı görülüyor. Bu tarafıyla istatistik endüstrinin yatırım kaslarındaki zayıflamayı ortaya koyuyor.
DÜNYA’nın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı datalarından derlediği bilgiye göre, Ocak-Temmuz 2022 periyodunda iptal edilen toplam yatırım teşvik dokümanı adedi 1507 olarak gerçekleşti. 7 ayda iptal edilen yatırımların toplam yatırım meblağı 14 milyar 575 milyon TL olurken, ilgili yatırımların istihdam kelamı 59 bin 671 idi. Kelam konusu 7 aylık periyotta açıklanan toplam yatırım teşvik dokümanı adedi 6 bin 439 olurken, toplam sabit yatırım fiyatı 257,1 milyar TL, istihdam kelamı ise 184 bin 159 olarak belirtildi. İlgili periyotta iptal yatırımların toplam yatırım teşvik dokümanlarına oranı yüzde 23,4 olarak hesaplandı.
Pandemi yılında oran yüzde 18’di
Peki iptal edilen yatırım teşvik evraklarında 2017-2021 yıllarını kapsayan 5 yıllık devirde nasıl bir performans izlendi? İstatistiklere bakıldığında, iptallerin yatırım teşvik dokümanlarının toplam yatırım teşvik evraklarına oranına bakıldığında, Ocak-Temmuz 2022 devrine en yakın yüksek oran yüzde 18 ile pandemi yılı olarak anılan 2020’de rastlandı. yıllar bazında geriye giderek bakıldığında, 2021’de toplam 12 bin 665 adet yatırım teşvik dokümanı düzenlenirken, yalnızca 748 adet yatırım teşvik dokümanı iptal edildi. İptallerin toplam yatırım teşvik dokümanlarına oranı yüzde 5 olarak gerçekleşti. 2020 yılına bakıldığında iptallerde bir ağırlaşma görülüyor. Kelam konusu yıl 10 bin 384 adet yatırım teşvik evrakı düzenlenirken, 1915 adet yatırım teşvik evrakının de iptali gerçekleştirildi. İptal oranı ise 2020’de yüzde 18 olarak hesaplandı.
Pandemi kasırgası öncesi 2019 yılında ise toplamda 5 bin 598 yatırım teşvik evrakı düzenlenirken, iptal edilen yatırım teşvik dokümanı adedi 429 oldu. İptallerin oranı yüzde 7 ile istikrarlı bir görünüm sergiledi. 2018 yılında 5 bin 700 olan toplam yatırım teşvik dokümanına rağmen 576 adet yatırım teşvik dokümanı için iptal sonucu alındı. İptallerin toplam yatırımlara oranı yüzde 10 olarak gerçekleşti. Son olarak bilgiyi incelemeye başladığımız 2017 yılına bakıldığında toplam yatırım teşvik dokümanı adedi 7 bin 196, iptal edilen yatırım teşvik evrakı adedi ise 429 olarak kayda geçti. bu vakitte iptallerin oranı ise yüzde 7 olarak hesaplandı.
Sanko ve Nursan Denizcilik de yatırım teşvik evrakı iptal edilenler içinde
Bu yılın 7 aylık devrinde iptali ilan edilen yatırım teşvik evrakı istatistiklerine baktığımızda, yatırım meblağı bakımında en yüksek olan iptalleri de mercek altına aldık. Buna bakılırsa, Sanko Tekstil’in Gaziantep’te hayata geçireceği pamuk ipliği üretimine ait 21 Ocak 2022 evrak tarihindeki 972,5 milyon TL’lik sabit yatırım dengeli teşvik evrakı için iptal düzenlemesi yapıldı. bir daha Nursan Denizcilik’in 21 Ağustos 2015 doküman tarihindeki 406,19 milyon TL’lik sabit yatırım fiyatına sahip teşvik dokümanı bu vakitte iptal edildi. İptal edilenler içinde 12 Haziran 2021 doküman tarihindeki Akmercan Adıyaman Doğal Gaz Dağıtım’ın 423,7 milyon TL’lik yatırımı için düzenlenen doküman de bulunuyor. Yabancı sermayeli Solarvan Güneş Gücü ve Ekipmanları firmasının 23 Ocak 2013 evrak tarihindeki 213,5 milyon TL’lik sabit yatırım dengeli yatırımı için düzenlenen yatırım teşvik evrakının kelam konusu devirde iptali gerçekleşirken, SESA Ambalaj’ın İzmir’de 177,6 milyon TL sabit yatırım fiyatındaki yatırımı için düzenlenen yatırım teşvik dokümanı de iptal edilenler içinde dikkat çekiyor. 5 Haziran 2016 evrak tarihindeki Çakan RR İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret LTD’nin Aydın’da 174,5 milyon TL yatırım teşvikle hayata geçirme taahhüdü verdiği otel yatırımı için de düzenlenen yatırım teşvik evrakı iptal edilirken, 18 Haziran 2015 tarihindeki Blue World Taşımacılık’a ilişkin 155 milyon TL’lik ve 18 Ağustos 2015 evrak tarihindeki Green World Nakliyata ilişkin 155 milyon TL’lik yatırımların teşvik dokümanları de iptal edilenler içinde.
Okumaya devam et...
İşletme sermayelerinde yaşanan erozyon ve finansmana erişimde yaşanan darboğaz yatırımları sekteye uğratmaya devam ediyor. Bu yılın Ocak-Temmuz periyodunda iptal edilen yatırımların toplam yatırımlara oranı son 5 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafınca açıklanan yatırım teşvik dokümanı istatistiklerine göre, 2022’nin 7 ayında toplam 1507 yatırım dokümanı iptal edilirken, iptallerin kelam konusu devirde açıklanan toplam yatırım teşvik dokümanlarına oranı yüzde 23,4’e çıktı. Finansmanda yaşanan darboğazın daha da artması yeni yatırımlarda düşüşe, düzenlenen teşvik dokümanlarında ise iptallerin artışına yol açacağından telaş ediliyor.
7 ayda iptallerin meblağı 14,5 milyar TL
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, aylık olarak yatırım teşvik evrakı istatistiklerini yayınlarken birebir vakitte iptal edilen yatırım teşvik evrakı listesini de kamuoyuyla paylaşıyor. Yatırım teşvik evrakı kullanılarak yatırıma başlanmamış yahut evrak kullanılarak devlet dayanaklarından yararlanılmamış olması halinde yatırımcıların yatırım teşvik dokümanı iptal ediliyor. 2022’nin 7 aylık periyoduna bakıldığında iptal yatırım teşvik dokümanlarının adet ve oran bazında son 5 yılın en yüksek düzeyine çıktığı görülüyor. Bu tarafıyla istatistik endüstrinin yatırım kaslarındaki zayıflamayı ortaya koyuyor.
DÜNYA’nın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı datalarından derlediği bilgiye göre, Ocak-Temmuz 2022 periyodunda iptal edilen toplam yatırım teşvik dokümanı adedi 1507 olarak gerçekleşti. 7 ayda iptal edilen yatırımların toplam yatırım meblağı 14 milyar 575 milyon TL olurken, ilgili yatırımların istihdam kelamı 59 bin 671 idi. Kelam konusu 7 aylık periyotta açıklanan toplam yatırım teşvik dokümanı adedi 6 bin 439 olurken, toplam sabit yatırım fiyatı 257,1 milyar TL, istihdam kelamı ise 184 bin 159 olarak belirtildi. İlgili periyotta iptal yatırımların toplam yatırım teşvik dokümanlarına oranı yüzde 23,4 olarak hesaplandı.
Pandemi yılında oran yüzde 18’di
Peki iptal edilen yatırım teşvik evraklarında 2017-2021 yıllarını kapsayan 5 yıllık devirde nasıl bir performans izlendi? İstatistiklere bakıldığında, iptallerin yatırım teşvik dokümanlarının toplam yatırım teşvik evraklarına oranına bakıldığında, Ocak-Temmuz 2022 devrine en yakın yüksek oran yüzde 18 ile pandemi yılı olarak anılan 2020’de rastlandı. yıllar bazında geriye giderek bakıldığında, 2021’de toplam 12 bin 665 adet yatırım teşvik dokümanı düzenlenirken, yalnızca 748 adet yatırım teşvik dokümanı iptal edildi. İptallerin toplam yatırım teşvik dokümanlarına oranı yüzde 5 olarak gerçekleşti. 2020 yılına bakıldığında iptallerde bir ağırlaşma görülüyor. Kelam konusu yıl 10 bin 384 adet yatırım teşvik evrakı düzenlenirken, 1915 adet yatırım teşvik evrakının de iptali gerçekleştirildi. İptal oranı ise 2020’de yüzde 18 olarak hesaplandı.
Pandemi kasırgası öncesi 2019 yılında ise toplamda 5 bin 598 yatırım teşvik evrakı düzenlenirken, iptal edilen yatırım teşvik dokümanı adedi 429 oldu. İptallerin oranı yüzde 7 ile istikrarlı bir görünüm sergiledi. 2018 yılında 5 bin 700 olan toplam yatırım teşvik dokümanına rağmen 576 adet yatırım teşvik dokümanı için iptal sonucu alındı. İptallerin toplam yatırımlara oranı yüzde 10 olarak gerçekleşti. Son olarak bilgiyi incelemeye başladığımız 2017 yılına bakıldığında toplam yatırım teşvik dokümanı adedi 7 bin 196, iptal edilen yatırım teşvik evrakı adedi ise 429 olarak kayda geçti. bu vakitte iptallerin oranı ise yüzde 7 olarak hesaplandı.
Sanko ve Nursan Denizcilik de yatırım teşvik evrakı iptal edilenler içinde
Bu yılın 7 aylık devrinde iptali ilan edilen yatırım teşvik evrakı istatistiklerine baktığımızda, yatırım meblağı bakımında en yüksek olan iptalleri de mercek altına aldık. Buna bakılırsa, Sanko Tekstil’in Gaziantep’te hayata geçireceği pamuk ipliği üretimine ait 21 Ocak 2022 evrak tarihindeki 972,5 milyon TL’lik sabit yatırım dengeli teşvik evrakı için iptal düzenlemesi yapıldı. bir daha Nursan Denizcilik’in 21 Ağustos 2015 doküman tarihindeki 406,19 milyon TL’lik sabit yatırım fiyatına sahip teşvik dokümanı bu vakitte iptal edildi. İptal edilenler içinde 12 Haziran 2021 doküman tarihindeki Akmercan Adıyaman Doğal Gaz Dağıtım’ın 423,7 milyon TL’lik yatırımı için düzenlenen doküman de bulunuyor. Yabancı sermayeli Solarvan Güneş Gücü ve Ekipmanları firmasının 23 Ocak 2013 evrak tarihindeki 213,5 milyon TL’lik sabit yatırım dengeli yatırımı için düzenlenen yatırım teşvik evrakının kelam konusu devirde iptali gerçekleşirken, SESA Ambalaj’ın İzmir’de 177,6 milyon TL sabit yatırım fiyatındaki yatırımı için düzenlenen yatırım teşvik dokümanı de iptal edilenler içinde dikkat çekiyor. 5 Haziran 2016 evrak tarihindeki Çakan RR İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret LTD’nin Aydın’da 174,5 milyon TL yatırım teşvikle hayata geçirme taahhüdü verdiği otel yatırımı için de düzenlenen yatırım teşvik evrakı iptal edilirken, 18 Haziran 2015 tarihindeki Blue World Taşımacılık’a ilişkin 155 milyon TL’lik ve 18 Ağustos 2015 evrak tarihindeki Green World Nakliyata ilişkin 155 milyon TL’lik yatırımların teşvik dokümanları de iptal edilenler içinde.
Okumaya devam et...