Yatırım sinyaline karşın iştah kesildi

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Yener KARADENİZ

Tam açılma ile bir arada endüstride çarklar daha süratli dönmeye başladı. Artan talebe bağlı olarak imalat sanayi kapasite kullanım oranları haziranda yüzde 76,6 ile son 1,5 yılın en yüksek düzeyine çıkarken, birfazlaca bölümde kelam konusu oran yüzde 80’i aşarak yatırım sinyali verdi. Fakat kimya, dokuma, elektronik, hazır giysi ve kağıt eserleri olmak üzere yüzde 80’lik kapasite kullanım oranını aşan kıymetli kesimler yatırıma hazır olduklarını lakin, yer bulamama, maliyetler ve finansmanın yapısı üzere birfazlaca niçinden dolayı yatırım iştahlarının kesildiğini söylemiş oldu. Kesim temsilcileri, kelam konusu alanlarda daha öngörülebilir ortamın ve düşük maliyetlerin sağlanması halinde yatırımların hızlanacağı belirtti.

Piyasanın durulması lazım

Türk Elektronik Sanayicileri Derneği’nin (TESİD) Lideri Yaman Tunaoğlu, dalda işlerin büyüyerek devam ettiğini ve bu durumun iş hacimlerine de yansıdığını söylemiş oldu. Bilhassa beyaz eşya üzere alanlarda talebin epey daha yüksek seyrettiğini anlatan Tunaoğlu, yatırımların da piyasanın düzelmesi ile bir arada hareketleneceğini kaydetti. Tunaoğlu, “Üretim tarafında çip krizi ve artan hammadde meblağları sebebi ile külfetler yaşanıyor. 4-5 katı fiyata aldığımız eserler oluyor. Bunda artan talebin de tesiri büyük. Maliyetler arttığı için bu da eser meblağlarına yansıyor. tekrarki sene ortasına kadar kademeli olarak düzelme bekliyoruz. Piyasada düzelmeye paralel olarak yatırımlar da hareketlenecektir” diye konuştu.

“Yatırım için yer yok”

Kimya dalında kapasite kullanım oranı yüzde 79,3 ile 2018 ağustos ayından bu yana en yüksek seviyeyi görüldü. Bölümde hem iç birebir vakitte dış pazarda değerli başarılara imza atıldı ve mart ve nisan aylarında aylık bazda kendi ihracat rekorunu kırdı. Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği Lideri Haluk Erceber, salgın devri ile bir arada kesimde talebin inanılmaz canlı bir periyoda girdiğini anlattı. Bu kapsamda biroldukça endüstrici üzere kendilerinin de yatırıma hazır olduklarına fakat yer bulamadıklarını söyleyen Erceber, “Yer yok, satılık yer olunca sermaye yetmiyor, kimya kesiminin kendine ilişkin bir OSB’si, sanayi bölgesi yok. Kümelenme desen yok. Tüm bunlar dalın yatırım iştahını negatif etkiliyor” açıklamasında bulundu.

“Vadeler orta ve uzun olmalı”

Canlılığın yaşandığı bir öteki dal ise dokumacılık ve hammaddeleri bölümü. Bölümde kapasite kullanım oranı yüzde 79,2 ile 2020 Şubat ayından bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Hazır giyside ise kelam konusu oran bir daha son bir yılın en yüksek düzeyine yükseldi. Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Lideri Ramazan Kaya, salgın müddetince açılması ve aşıların yaygınlaşması ile kapasite kullanım oranlarının arttığını ve bunun da yeni yatırım gereksinimini arttığını anlattı. Kaya, “Sektörde yatırım iştahı var. Lakin burada kırılımlara dikkat etmek gerekiyor. Bilhassa örmede, active wear ve mesken dokumasında artan talebe bağlı olarak yatırım muhtaçlığı daha fazla. Yatırım iştahı var. Lakin burada en kıymetli negatif durum krediye ulaşmak ve kısa vadeli olması. Kredilerin daha orta ve uzun vadeli olması gerekiyor. Yanı sıra faizlerin yüksek olması da yatırımı negatif etkiliyor. Bu alanlarda düzelme olması halinde yatırımların daha da hızlanmasını bekliyoruz. Bilhassa faizlerin tek haneli olması durumunda önemli yatırımlar olur” değerlendirmesinde bulundu.

Lojistik ve hammadde sorunu yatırımları etkiliyor

Kapasite kullanım oranı en yüksek kesim haziran ayı prestiji ile ağaç ve ağaç eserleri ile kağıt ve kağıt eserleri dallarında gerçekleşti. Ağaç ve eserleri bölümünde kapasite kullanım oranı yüzde 85,6 ile 2018’den bu yana en yüksek düzeye çıkarken kağıt ve kağıt eserleri ise kapasite kullanım oranının haziran ayı prestiji ile en yüksek olduğu ikinci bölüm olarak öne çıktı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kağıt ve Kağıt Eserleri Sanayi Meclis Lideri Erdal Sükan, bölümde ambalaj kağıtları alanında kıymetli yatırımların hayata geçtiğini söylemiş oldu. Bu yatırımlardan biri Kipaş’ın Söke’de hayata geçirdiği fabrika. Kelam konusu yatırımın ikinci kısmı ise 2 sene daha sonra hayata geçecek. Çağdaş karton ve Aktül Kağıt da bu alanda yatırım yapacak şirketler içinde yer alıyor. “Yaklaşık 1,5 milyon ton kapasite artışını sağlayacak 2-3 fabrikanın yatırımı 2021 yılında tamamlanarak işletmeye alınacak” diyen Sükan, yatırımların önündeki manileri ise lojistik problemler ve hammadde sorunu olarak sıraladı.

Faiz oranları ikiye katlandı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), salgının başladığı 2020 yılının nisan ayından bu yılın mart ayına kadar sıkılaştırma siyasetler kapsamında faiz oranlarında artışa gidiyor. Banka son olarak mart ayında kelam konusu oranı yüzde 19’a çıkardı. Bu da kredi maliyetlerini tıpkı müddette 2’ye katladı. bir daha TCMB tarafınca açıklanan yüklü ortalama faiz oranlarına göre ticari kredilerde faiz oranı 2020’nin nisan ayında yüzde 9,50 civarında iken kelam konusu oran hali hazırsa yüzde 21,6’ya yükselerek son yılların en yüksek düzeyine çıktı. Öte yandan iş dünyasının bir başka sorunu ise yer bulmakta yaşanan meşakkat. Geçtiğimiz haftalarda bir daha Dünya Gazetesi’nde yer alan haberde de açıklandıği üzere endüstricinin pandemide yatırım iştahı arttı ve büyüklük olarak yetersiz kalan organize sanayi bölgelerinde genişleme çalışmaları hızlandı. Buna karşın iş dünyası hala yer bulmakta düşünce yaşadığını belirtiyor.

Okumaya devam et...