Hürriyet Gazetesi gastronomi müellifi Vedat Milor “Amerika ve diktatör lokanta saltanatı” başlıklı bir yazı kaleme aldı. Vedat Milor şunları kaleme aldı:
“Ye, iç, cüzdanını boşalt ve bir an evvel def olup git buradan!” Yazılı olmasa da ileti bu! Amerika’da pandemi periyodu aldıkları hibeleri fırsata çevirip gerçek yüzünü gösteren restoranlar çoğunlukta. Müşteriye gereksiz yükler bindiren yüksek fiyatlar, düşen hizmet kalitesi bir yana yemeğinizi yiyip bir an evvel gitmeniz için yaptıkları baskı da eforu… Pandeminin başlarında yattık, kalktık ve kendimizden çok ‘Ne olacak bu lokantaların hali?’ diye düşünmeye başladık. Sevgili ülkem için bu hassaslık hâlâ geçerli. Şahsen makus yemek yesem ve eleştirsem bile puan vermiyorum şimdilik. Lakin şu sıralar bulunduğum Amerika’da durum farklı. Devlet tüm lokantalara akıllara sakinlik veren ölçüde para hibe etti. Hibe ölçüsü 2018 cirosuna bakılırsa hesaplandı. Biroldukça lokanta 1, hatta 2 milyon dolar hibe aldı. yeniden edeyim: Milyon dolar! Hibe bu… Karşılığında hiç bir şey istemedi devlet. “Al, istediğin biçimde harca bu parayı” dedi.
Pekala, lokantacılar ne yaptı karşılık olarak? Bir azınlık yeterli şeyler yaptı. Borçlarını ödedi. Materyal ve mutfağa yatırım yaptı. İşçisini memnun etti. Fakat çoğunluk güzelce şımardı. Bir yandan keseleri dolarken öteki yandan alakalı alakasız COVID’i münasebet gösterip hem çalışanların hem müşterinin başında boza pişirmeye başladılar. Baktılar ki beşerler lokantaları özlemiş, aşı onlara inanç veriyor ve masalar doluyor… Bilhassa San Francisco, Los Angeles ve New York üzere büyük kentlerde kimi lokantacılar ‘Fırsat bu fırsat’ dedi ve gerçek yüzlerini göstermeye başladı. Benim üzere sade bir müşteri açısından bakarsanız giderek daha sık rastlanan ve müşteriyi çıldırtan gelişmeleri 3 başlıkta özetleyebilirim.
COVID daha sonrası işçi kasveti var zira Amerika’da garsonların iş teminatı yok ve fiyatlar düşük. Birfazlaca lokanta maaşları arttırmayı reddediyor. Ayrılan deneyimli çalışanın yerini ya doldurmuyor yahut işi hiç bilmeyenlerle devam ediyor. Değerli lokantalarda bile servis felaket olabiliyor.
FAHİŞ VE HAKSIZ FİYATLAR
Amerika’da enflasyon bize bakılırsa epeyce düşük lakin lokantalar meblağlarını enflasyonun hayli üzerinde yükseltti. Bu madalyonun bir yüzü… Öbür yüzü daha da nahoş. San Francisco’da çabucak her lokanta, servis rezil olsa bile yüzde 20 garsoniye ekliyor. Yetmiyor, bir yüzde 5 de bunun üzerine konuyor. Münasebet çalışanların sıhhat sigortası. “Bunu niçin lokantacı değil, ben ödüyorum” diye sormayın. Lokantacı lobisi kuvvetli ve kent meclisi restoranlara bu hakkı vermiş. O da yetmemiş. Bir de lokantalardan kimileri kendi seçtikleri vakıf ya da hayır kurumuna yardım sebebi öne sürülerek bir yüzde 1 daha tokatlıyor size. Eyaletin aldığı yüzde 10 civarı tüketim vergisi de var. Toplamda 100 dolarlık hesap 140 civarı oluyor. Dahası var. Garsonların kimileri hesabı getirirken “Bu ek servis ödemeleri bana yansımıyor, isterseniz bahşişi arttırın” diyor ve sizi ruhsal baskı altına alıyor. En sık rastlanan durumsa yüzde 20 servis fiyatı alındığını söylemeyip faturaya dikkatli bakmayan müşterileri bir kere daha tokatlamak.
SÜRATLİCE YE VE KALK
Birfazlaca lokanta masaları birkaç sefer döndürmek için akla gelen her yola başvuruyor. Utanmasalar ve güçleri yetse barlarda sarhoş olup etrafı taciz edenlere yaptıkları üzere sille tokat dışarı atacaklar. çabucak hemen onu yapanı görmedim fakat şu yollara başvuruyorlar: Biroldukça lokanta orada geçireceğiniz süreyi kısıtlıyor. 2 kişi için 75 dakika olarak belirliyor. Çevrimiçi rezervasyonlarda da bu konu belirtiliyor. bu biçimde zarfında yemeğiniz ya da içeceğiniz bitmediyse şişeyi elinize verip kalan yemeği karton kutuya koyarak sizi sarkastik bir gülücükle kapı dışarı ediyorlar.
Müzik hoş bir şey fakat birbirini işitmeyi imkânsız kılan, avazı çıktığı kadar açık müzik evvelce yalnızca birtakım diskolarda olurdu. Artık biroldukca lokanta gürültü yarışında diskoları geride bıraktı. Seçtikleri müzik de dinleyenlerin gözleri kapalı başlarını salladıkları cinsten, kakofonik bir garip tıp. “Gençler seviyor” diyor lokantacılar lakin benim tanıdığım hiç bir genç sevmiyor. Hizmet yok mazeret oldukca!
Diyelim lokanta gece yarısı kapanıyor ancak saat çabucak hemen 22.00. İki masa kalmış. Getiriyorlar elektrik süpürgelerini ve paklığa başlıyorlar. Üstüne, yaraya tuz basar üzere, boş iskemleleri zıt çeviriyorlar. Genelde hatalı psikolojisiyle lokantadan çıkıyorsunuz lakin şanslıysanız süklüm püklüm bir “Hoşçakalın!” diyorlar.
Ne dersiniz? Türkiye’de yaşadığımıza şükür mü edelim?
“Ye, iç, cüzdanını boşalt ve bir an evvel def olup git buradan!” Yazılı olmasa da ileti bu! Amerika’da pandemi periyodu aldıkları hibeleri fırsata çevirip gerçek yüzünü gösteren restoranlar çoğunlukta. Müşteriye gereksiz yükler bindiren yüksek fiyatlar, düşen hizmet kalitesi bir yana yemeğinizi yiyip bir an evvel gitmeniz için yaptıkları baskı da eforu… Pandeminin başlarında yattık, kalktık ve kendimizden çok ‘Ne olacak bu lokantaların hali?’ diye düşünmeye başladık. Sevgili ülkem için bu hassaslık hâlâ geçerli. Şahsen makus yemek yesem ve eleştirsem bile puan vermiyorum şimdilik. Lakin şu sıralar bulunduğum Amerika’da durum farklı. Devlet tüm lokantalara akıllara sakinlik veren ölçüde para hibe etti. Hibe ölçüsü 2018 cirosuna bakılırsa hesaplandı. Biroldukça lokanta 1, hatta 2 milyon dolar hibe aldı. yeniden edeyim: Milyon dolar! Hibe bu… Karşılığında hiç bir şey istemedi devlet. “Al, istediğin biçimde harca bu parayı” dedi.
Pekala, lokantacılar ne yaptı karşılık olarak? Bir azınlık yeterli şeyler yaptı. Borçlarını ödedi. Materyal ve mutfağa yatırım yaptı. İşçisini memnun etti. Fakat çoğunluk güzelce şımardı. Bir yandan keseleri dolarken öteki yandan alakalı alakasız COVID’i münasebet gösterip hem çalışanların hem müşterinin başında boza pişirmeye başladılar. Baktılar ki beşerler lokantaları özlemiş, aşı onlara inanç veriyor ve masalar doluyor… Bilhassa San Francisco, Los Angeles ve New York üzere büyük kentlerde kimi lokantacılar ‘Fırsat bu fırsat’ dedi ve gerçek yüzlerini göstermeye başladı. Benim üzere sade bir müşteri açısından bakarsanız giderek daha sık rastlanan ve müşteriyi çıldırtan gelişmeleri 3 başlıkta özetleyebilirim.
COVID daha sonrası işçi kasveti var zira Amerika’da garsonların iş teminatı yok ve fiyatlar düşük. Birfazlaca lokanta maaşları arttırmayı reddediyor. Ayrılan deneyimli çalışanın yerini ya doldurmuyor yahut işi hiç bilmeyenlerle devam ediyor. Değerli lokantalarda bile servis felaket olabiliyor.
FAHİŞ VE HAKSIZ FİYATLAR
Amerika’da enflasyon bize bakılırsa epeyce düşük lakin lokantalar meblağlarını enflasyonun hayli üzerinde yükseltti. Bu madalyonun bir yüzü… Öbür yüzü daha da nahoş. San Francisco’da çabucak her lokanta, servis rezil olsa bile yüzde 20 garsoniye ekliyor. Yetmiyor, bir yüzde 5 de bunun üzerine konuyor. Münasebet çalışanların sıhhat sigortası. “Bunu niçin lokantacı değil, ben ödüyorum” diye sormayın. Lokantacı lobisi kuvvetli ve kent meclisi restoranlara bu hakkı vermiş. O da yetmemiş. Bir de lokantalardan kimileri kendi seçtikleri vakıf ya da hayır kurumuna yardım sebebi öne sürülerek bir yüzde 1 daha tokatlıyor size. Eyaletin aldığı yüzde 10 civarı tüketim vergisi de var. Toplamda 100 dolarlık hesap 140 civarı oluyor. Dahası var. Garsonların kimileri hesabı getirirken “Bu ek servis ödemeleri bana yansımıyor, isterseniz bahşişi arttırın” diyor ve sizi ruhsal baskı altına alıyor. En sık rastlanan durumsa yüzde 20 servis fiyatı alındığını söylemeyip faturaya dikkatli bakmayan müşterileri bir kere daha tokatlamak.
SÜRATLİCE YE VE KALK
Birfazlaca lokanta masaları birkaç sefer döndürmek için akla gelen her yola başvuruyor. Utanmasalar ve güçleri yetse barlarda sarhoş olup etrafı taciz edenlere yaptıkları üzere sille tokat dışarı atacaklar. çabucak hemen onu yapanı görmedim fakat şu yollara başvuruyorlar: Biroldukça lokanta orada geçireceğiniz süreyi kısıtlıyor. 2 kişi için 75 dakika olarak belirliyor. Çevrimiçi rezervasyonlarda da bu konu belirtiliyor. bu biçimde zarfında yemeğiniz ya da içeceğiniz bitmediyse şişeyi elinize verip kalan yemeği karton kutuya koyarak sizi sarkastik bir gülücükle kapı dışarı ediyorlar.
Müzik hoş bir şey fakat birbirini işitmeyi imkânsız kılan, avazı çıktığı kadar açık müzik evvelce yalnızca birtakım diskolarda olurdu. Artık biroldukca lokanta gürültü yarışında diskoları geride bıraktı. Seçtikleri müzik de dinleyenlerin gözleri kapalı başlarını salladıkları cinsten, kakofonik bir garip tıp. “Gençler seviyor” diyor lokantacılar lakin benim tanıdığım hiç bir genç sevmiyor. Hizmet yok mazeret oldukca!
Diyelim lokanta gece yarısı kapanıyor ancak saat çabucak hemen 22.00. İki masa kalmış. Getiriyorlar elektrik süpürgelerini ve paklığa başlıyorlar. Üstüne, yaraya tuz basar üzere, boş iskemleleri zıt çeviriyorlar. Genelde hatalı psikolojisiyle lokantadan çıkıyorsunuz lakin şanslıysanız süklüm püklüm bir “Hoşçakalın!” diyorlar.
Ne dersiniz? Türkiye’de yaşadığımıza şükür mü edelim?