DÜNYA, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği öncülüğünde 81 vilayetteki oda ve borsa liderleriyle vilayetlerin iktisadını masaya yatırıyor. “Başkanlar Konuşuyor” söyleşi dizisinde bu hafta Van Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Necdet Takva ve Van Ticaret Borsası Lideri Nayif Süer, DÜNYA’nın sorularını yanıtladı. Liderler, kentin potansiyelini anlattılar.
Elimizdeki potansiyeli akılcı biçimde değerlendirmeliyiz
NECDET TAKVA – VAN TİCARET VE SANAYİ ODASI LİDERİ
Van, Türkiye’nin doğuya açılan kıymetli kapılarından biri. Hudut ticareti ve İran’dan gelen turistler yalnızca Van için değil etrafımızdaki kentler için de kıymetli. Lakin biz 2011 yılında 2 yıkıcı sarsıntı yaşadık ve aşağı üst 1000’e yakın can kaybı oldu. Yaklaşık 30.000 konutumuz ve 7.000 iş yerimiz kullanılamaz hale geldi. Yaklaşık 10 yıl zelzelenin yaralarını sarmaya çalışırken pandeminin başlaması doğuya açılan Kapıköy Hudut Kapımızın kapanmasına niye oldu. Bu kapının kapanmasıyla birlikte izole edilmiş bir yaşama girdik. Kent iktisadı önemli yara aldı. Kentimizin iktisadında hizmet bölümü başı çekiyor. İktisadı hizmet kesimine dayalı olan kentler, pandemiden daha fazla etkilendi. Van’ın ekonomik büyüklük içerisinde hizmet dalı yüzde 63,4, tarım ve hayvancılık yüzde 23, sanayi yüzde 16 hisseye sahip. Hizmet dalı turizm, yeme-içme kesimi, cümbüş, ulaşım, lojistiği kapsıyor. Bütün bunları ele aldığımızda hatırı sayılır bir büyüklüğe sahip. Hizmet bölümünde gerileme olduğu için pandemiden en çok etkilenen kentlerden birisi olduğumuzu söylemek mümkün.
HUDUT KAPISI 24 SAAT AÇIK OLMALI
Turizm de Van’ın ana dallarından biri. Fakat maalesef pandemi öncesi düzebir daha gelebilmiş değiliz. 2020-2021 yılları bizim için kapalı periyot olarak değerlendirilmeli. 2019 yılında yalnızca İran’dan Van’a ve başka kentlerimize gelen turist sayısı yaklaşık 600 bindi. Bu yıl 450-500 bine ulaşabilirsek pandemi öncesi periyoduna ulaştık diyebiliriz. 2015 yılında 15 Mart-5 Nisan ortası Van Alışveriş Festivali’ni düzenlemeye başladık ve bu şenlikte bakılırsaceli bir nicel sonuca ulaştık. Türkiye’nin 3’üncü büyük alışveriş şenliğini yapıyoruz. Kapıköy Hudut Kapısı şu an en çok 5 saat açık. Fakat bu müddet yetersiz. Kapının 24 saat açık olması gerekiyor.
Bizim üretimde, pazara erişimde, lojistikte yani her alanda alternatif yaklaşımlara gereksinimimiz var. Orta koridor epey değerli bir mevzu. Van bir geçiş güzergahı. Şayet kamusal dayanak alırsa en az 10 kenti destekleyebilecek, kalkındırabilecek ekonomik potansiyele sahip.
Türkiye’nin en çok güneş alan kentlerinden biriyiz. Yenilenebilir güç açısından muazzam bir potansiyele sahibiz. Van’ın 80 kilometre ilerisinde akaryakıt 50 kuruş fakat Van’da 21 lira. Önemli bir fark var. Bizim bu ülkeden stratejik olarak yaralanmaya muhtaçlığımız var. Van’da demiryolumuz mevcut. Bunu hayli az insan biliyor; zira faal değil. Feribotlarla vagon taşıyoruz. Bu trajikomik olayı düzeltmemiz gerekiyor. Kuzey Van Gölü demiryolu çizgisini ülkeyle kontaklı hale getirmemiz gerekiyor. Kentimizin gelişmesi açısından demiryolunun aktifl eşmesi gerekiyor. Kamu otoritesi onay verirse demiryolunu aktifl eştirmek için her şeyimiz hazır.
TARIMA DAYALI İHTİSAS OSB İÇİN ONAY ALDIK
Elimizdeki bütün potansiyeli akılcı bir biçimde sergilemeliyiz. bu türlü 5 yıl içerisinde ülkenin mukadderatını değiştirecek akıllı bir hareket sergileyebiliriz. Türkiye’deki 365 oda borsaya Van’daki potansiyeli görmelerini davette bulunarak vilayetimize çağırdık, bu odalardan 5’i yanıt verirken ne yazık ki yalnızca 3’ünü ağırlayabildik.
Van’da 4 etaptan oluşan bir karma sanayi organize bölgemiz (OSB) var. Yıllık dış ticaret hacmimiz yaklaşık 100 milyon dolar ve bu komik bir sayı. Şu anda 2’nci etap bir dokumacılık kent bölgesi kuruyoruz, 4 etaplı organize sanayi bölgemizde, şu anda 150 civarı orta ve küçük ölçekli sanayi kuruluşumuz var, lakin bu kâfi değil. Yaklaşık 8 yıldır üzerinde çalıştığımız Van tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi projemiz geçtiğimiz aylarda onaylandı.
TÜRKİYE’NİN 3’ÜNCÜ BÜYÜK ALIŞVERİŞ ŞENLİĞİNİ YAPIYORUZ
Van Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Necdet Takva ve Van Ticaret Borsası Lideri Nayif Süer, Üst Yöneticimiz Hakan Güldağ, Genel Koordinatörümüz Vahap Munyar Yazıişleri Müdürümüz Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtladı. Liderler turizmin tarım ve hayvancılıktan daha sonra Van’ın kıymetli dallarından olduğunu ve düzenledikleri Van Alışveriş Festivali’nin bölüme kıymetli katkısı olduğunu vurguladılar. Şenliğin, alanında İstanbul ve Ankara’dan daha sonra en büyük 3’üncü tertip olduğunu vurguladılar.
Köylerden fabrikalara süt göndermeye başladık
NAYİF SÜER / VAN TİCARET BORSASI LİDERİ
Kapıköy Hudut Kapısı kapatıldıktan daha sonra hizmet dalı durma düzeyine geldi. Biz hudut kapısını açmak ismine epeyce fazla talepte bulunup ve dilekçe versek de kapı hayli geç açıldı. Yalnızca Kapıköy’den Van’a yıllık yaklaşık 530 milyon TL gelir kelam konusu. Kapı kapandığı vakit bu gelirden yoksun kalıyoruz. Van’ın en büyük avantajı hudut kapısı, lakin kapı kapalı olduğu vakit İran ile ticaret ve turizm duruyor. ötürüsıyla kimse Van’a gelmiyor. ötürüsıyla Van Türkiye’ye biraz uzak kalıyor.
Geçen yıl yaşanan kuraklıktan en hayli etilenen vilayetlerden biri Van oldu. Türkiye’de küçükbaş hayvancılıkta öne çıkıyoruz. 4 milyon küçükbaş hayvanımız, 200 bine yakın da büyükbaş hayvanımız var. Daha evvel yem gereksiniminin yüzde 30-40’ını vilayetimizden karşılayabiliyorduk. Maalesef bu oran yüzde 10’a kadar düştü. Geri kalan yüzde 90’lık kısmı öbür vilayetlerden temin etmek durumunda kaldık. pek epeyce hayvan yetiştiricisi işini bırakma noktasına geldi. Arpa ve buğday temin etmek zorlaştı. Bir eser ekiliyor, bu eserden bir seferde azamî 200 kilo alınabiliyor.
Öbür kentlerde bu sayı 600- 700 kilo civarında. Meraların hemen ıslah edilmesi gerekiyor. Şayet bu yapılmazsa 20 yıl daha sonra bu bölgede hayvan yetiştiriciliği yapılamayacak. Tahlil çiftçimizi bilinçlendirmekten geçiyor. Çiftçimiz bilinçsiz ekim yapıyor. Beşerler hayvanlarını meralara salıyor ondan sonrasındasında kış başlayınca hayvanlarının yüzde 70-80’ini satmak zorunda kalıyorlar.
ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİYLE VAN BALINI PAKETLEYİP PAZARA SUNUYORUZ
Vilayetimizin kıymetli bedellerinden biri de bal. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’yle birlikte gerçek Van balını paketleme ismine bir projeye başladık. Bu proje sonuçlandı. Balı arıcılardan alıyoruz, tahlilini yapıyoruz, ondan sonrasında paketlemesini yapıp piyasaya sunuyoruz. Hayvan pazarını belediyeden, canlı hayvan borsası olarak devraldık ve 9.000 metrekarelik padoklar yaptık. Satışları bu padoklarda gerçekleştiriyoruz.
Hayvanların yürüyüş yollarını ızgaraya çevirerek gübrelerini değerlendirmeye başladık. Ayrıyeten süt üretimi konusunda da adımlar attık. Fabrikalara sorduğumuzda “Van’da süt olmadığı için farklı kentlerden alıyoruz” diyorlar. Tuşba ilçemizi pilot bölge seçerek 3 adet soğutucu araç, 45 adet de tank aldık. Köylülerle anlaşarak, tankları köylerde çiftliklerin yanına yerleştirdik. Köylüler sütlerini tanklara aktaracaklar. Akabinde biz de sütleri soğutucu araçlarla tanklardan alıp fabrikalarımıza satacağız. Araştırmalarımıza nazaran 170 ton sütümüz var lakin bunu kayıt altına alan yok. Projemizin 2’nci etabında ise Gevaş, Gürpınar ve Edremit ilçelerimizi dahil ettik.
Okumaya devam et...
Elimizdeki potansiyeli akılcı biçimde değerlendirmeliyiz
NECDET TAKVA – VAN TİCARET VE SANAYİ ODASI LİDERİ
Van, Türkiye’nin doğuya açılan kıymetli kapılarından biri. Hudut ticareti ve İran’dan gelen turistler yalnızca Van için değil etrafımızdaki kentler için de kıymetli. Lakin biz 2011 yılında 2 yıkıcı sarsıntı yaşadık ve aşağı üst 1000’e yakın can kaybı oldu. Yaklaşık 30.000 konutumuz ve 7.000 iş yerimiz kullanılamaz hale geldi. Yaklaşık 10 yıl zelzelenin yaralarını sarmaya çalışırken pandeminin başlaması doğuya açılan Kapıköy Hudut Kapımızın kapanmasına niye oldu. Bu kapının kapanmasıyla birlikte izole edilmiş bir yaşama girdik. Kent iktisadı önemli yara aldı. Kentimizin iktisadında hizmet bölümü başı çekiyor. İktisadı hizmet kesimine dayalı olan kentler, pandemiden daha fazla etkilendi. Van’ın ekonomik büyüklük içerisinde hizmet dalı yüzde 63,4, tarım ve hayvancılık yüzde 23, sanayi yüzde 16 hisseye sahip. Hizmet dalı turizm, yeme-içme kesimi, cümbüş, ulaşım, lojistiği kapsıyor. Bütün bunları ele aldığımızda hatırı sayılır bir büyüklüğe sahip. Hizmet bölümünde gerileme olduğu için pandemiden en çok etkilenen kentlerden birisi olduğumuzu söylemek mümkün.
HUDUT KAPISI 24 SAAT AÇIK OLMALI
Turizm de Van’ın ana dallarından biri. Fakat maalesef pandemi öncesi düzebir daha gelebilmiş değiliz. 2020-2021 yılları bizim için kapalı periyot olarak değerlendirilmeli. 2019 yılında yalnızca İran’dan Van’a ve başka kentlerimize gelen turist sayısı yaklaşık 600 bindi. Bu yıl 450-500 bine ulaşabilirsek pandemi öncesi periyoduna ulaştık diyebiliriz. 2015 yılında 15 Mart-5 Nisan ortası Van Alışveriş Festivali’ni düzenlemeye başladık ve bu şenlikte bakılırsaceli bir nicel sonuca ulaştık. Türkiye’nin 3’üncü büyük alışveriş şenliğini yapıyoruz. Kapıköy Hudut Kapısı şu an en çok 5 saat açık. Fakat bu müddet yetersiz. Kapının 24 saat açık olması gerekiyor.
Bizim üretimde, pazara erişimde, lojistikte yani her alanda alternatif yaklaşımlara gereksinimimiz var. Orta koridor epey değerli bir mevzu. Van bir geçiş güzergahı. Şayet kamusal dayanak alırsa en az 10 kenti destekleyebilecek, kalkındırabilecek ekonomik potansiyele sahip.
Türkiye’nin en çok güneş alan kentlerinden biriyiz. Yenilenebilir güç açısından muazzam bir potansiyele sahibiz. Van’ın 80 kilometre ilerisinde akaryakıt 50 kuruş fakat Van’da 21 lira. Önemli bir fark var. Bizim bu ülkeden stratejik olarak yaralanmaya muhtaçlığımız var. Van’da demiryolumuz mevcut. Bunu hayli az insan biliyor; zira faal değil. Feribotlarla vagon taşıyoruz. Bu trajikomik olayı düzeltmemiz gerekiyor. Kuzey Van Gölü demiryolu çizgisini ülkeyle kontaklı hale getirmemiz gerekiyor. Kentimizin gelişmesi açısından demiryolunun aktifl eşmesi gerekiyor. Kamu otoritesi onay verirse demiryolunu aktifl eştirmek için her şeyimiz hazır.
TARIMA DAYALI İHTİSAS OSB İÇİN ONAY ALDIK
Elimizdeki bütün potansiyeli akılcı bir biçimde sergilemeliyiz. bu türlü 5 yıl içerisinde ülkenin mukadderatını değiştirecek akıllı bir hareket sergileyebiliriz. Türkiye’deki 365 oda borsaya Van’daki potansiyeli görmelerini davette bulunarak vilayetimize çağırdık, bu odalardan 5’i yanıt verirken ne yazık ki yalnızca 3’ünü ağırlayabildik.
Van’da 4 etaptan oluşan bir karma sanayi organize bölgemiz (OSB) var. Yıllık dış ticaret hacmimiz yaklaşık 100 milyon dolar ve bu komik bir sayı. Şu anda 2’nci etap bir dokumacılık kent bölgesi kuruyoruz, 4 etaplı organize sanayi bölgemizde, şu anda 150 civarı orta ve küçük ölçekli sanayi kuruluşumuz var, lakin bu kâfi değil. Yaklaşık 8 yıldır üzerinde çalıştığımız Van tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi projemiz geçtiğimiz aylarda onaylandı.
TÜRKİYE’NİN 3’ÜNCÜ BÜYÜK ALIŞVERİŞ ŞENLİĞİNİ YAPIYORUZ
Van Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Necdet Takva ve Van Ticaret Borsası Lideri Nayif Süer, Üst Yöneticimiz Hakan Güldağ, Genel Koordinatörümüz Vahap Munyar Yazıişleri Müdürümüz Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtladı. Liderler turizmin tarım ve hayvancılıktan daha sonra Van’ın kıymetli dallarından olduğunu ve düzenledikleri Van Alışveriş Festivali’nin bölüme kıymetli katkısı olduğunu vurguladılar. Şenliğin, alanında İstanbul ve Ankara’dan daha sonra en büyük 3’üncü tertip olduğunu vurguladılar.
Köylerden fabrikalara süt göndermeye başladık
NAYİF SÜER / VAN TİCARET BORSASI LİDERİ
Kapıköy Hudut Kapısı kapatıldıktan daha sonra hizmet dalı durma düzeyine geldi. Biz hudut kapısını açmak ismine epeyce fazla talepte bulunup ve dilekçe versek de kapı hayli geç açıldı. Yalnızca Kapıköy’den Van’a yıllık yaklaşık 530 milyon TL gelir kelam konusu. Kapı kapandığı vakit bu gelirden yoksun kalıyoruz. Van’ın en büyük avantajı hudut kapısı, lakin kapı kapalı olduğu vakit İran ile ticaret ve turizm duruyor. ötürüsıyla kimse Van’a gelmiyor. ötürüsıyla Van Türkiye’ye biraz uzak kalıyor.
Geçen yıl yaşanan kuraklıktan en hayli etilenen vilayetlerden biri Van oldu. Türkiye’de küçükbaş hayvancılıkta öne çıkıyoruz. 4 milyon küçükbaş hayvanımız, 200 bine yakın da büyükbaş hayvanımız var. Daha evvel yem gereksiniminin yüzde 30-40’ını vilayetimizden karşılayabiliyorduk. Maalesef bu oran yüzde 10’a kadar düştü. Geri kalan yüzde 90’lık kısmı öbür vilayetlerden temin etmek durumunda kaldık. pek epeyce hayvan yetiştiricisi işini bırakma noktasına geldi. Arpa ve buğday temin etmek zorlaştı. Bir eser ekiliyor, bu eserden bir seferde azamî 200 kilo alınabiliyor.
Öbür kentlerde bu sayı 600- 700 kilo civarında. Meraların hemen ıslah edilmesi gerekiyor. Şayet bu yapılmazsa 20 yıl daha sonra bu bölgede hayvan yetiştiriciliği yapılamayacak. Tahlil çiftçimizi bilinçlendirmekten geçiyor. Çiftçimiz bilinçsiz ekim yapıyor. Beşerler hayvanlarını meralara salıyor ondan sonrasındasında kış başlayınca hayvanlarının yüzde 70-80’ini satmak zorunda kalıyorlar.
ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİYLE VAN BALINI PAKETLEYİP PAZARA SUNUYORUZ
Vilayetimizin kıymetli bedellerinden biri de bal. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’yle birlikte gerçek Van balını paketleme ismine bir projeye başladık. Bu proje sonuçlandı. Balı arıcılardan alıyoruz, tahlilini yapıyoruz, ondan sonrasında paketlemesini yapıp piyasaya sunuyoruz. Hayvan pazarını belediyeden, canlı hayvan borsası olarak devraldık ve 9.000 metrekarelik padoklar yaptık. Satışları bu padoklarda gerçekleştiriyoruz.
Hayvanların yürüyüş yollarını ızgaraya çevirerek gübrelerini değerlendirmeye başladık. Ayrıyeten süt üretimi konusunda da adımlar attık. Fabrikalara sorduğumuzda “Van’da süt olmadığı için farklı kentlerden alıyoruz” diyorlar. Tuşba ilçemizi pilot bölge seçerek 3 adet soğutucu araç, 45 adet de tank aldık. Köylülerle anlaşarak, tankları köylerde çiftliklerin yanına yerleştirdik. Köylüler sütlerini tanklara aktaracaklar. Akabinde biz de sütleri soğutucu araçlarla tanklardan alıp fabrikalarımıza satacağız. Araştırmalarımıza nazaran 170 ton sütümüz var lakin bunu kayıt altına alan yok. Projemizin 2’nci etabında ise Gevaş, Gürpınar ve Edremit ilçelerimizi dahil ettik.
Okumaya devam et...