Ulusal Uğraş’ta İranlı Bir Subay: Seyyid Ahmet Beyefendi

Suzan

New member
Dünyada esaslı değişimlere sebep olan I. Dünya Savaşı, 1918 yılında bitmiş oldu. Savaşın sona ermesinin akabinde Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı. Antlaşma unsurları devlet açısından ağır sonuçlar doğuruyordu. İtilaf devletleri antlaşmayla Osmanlı Devleti’nin topraklarını işgal etmeye başladı.

İşgaller karşısında topyekun başlayan ulusal çabaya her kesitten dayanak yapıldı. bu vakitte çabaya katılan subaylardan biri de Seyyid Ahmed (Canpulad) Bey’di. Anılarını kaleme alan Seyyid Ahmed Bey’in yazıları Kronik Kitap’tan İstiklal Harbi’nde İranlı Bir Subayın Anıları ismiyle yayımlandı.

1900 yılında doğan Seyyid Ahmed Beyefendi, beş yaşında ailesiyle İstanbul’a taşındı. İstanbul’da Kuleli Askeri İdadisi’nde eğitim gördü. 1918 yılında Osmanlı Devleti I.Dünya Savaşı’ndan yenik olarak ayrıldı. 16 Mart 1920 günü İstanbul, İtilaf Devletleri tarafınca resmen işgal edildi. Mebusan Meclisi dağıtıldı. Milletvekillerinin bir kısmı Malta’ya sürgüne gönderildi.

Bu sırada İranlı bir subay olan Seyyid Ahmed Beyefendi, Ankara’ya geçmenin yollarını aramaya başladı. O günleri şu biçimde anlatıyor:

“ İstanbul’dan firar ederek Karadeniz’den Anadolu toprağına gittim. Kendimi Başkomutanı Mustafa Kemal Paşa olan Ulusal Ordu’ya tanıttım ve Türkiye Ulusal Ordusu hizmetine girerek Yunan Savaş Cephesi’ne gittim. O sırada Anadolu’yla İslambol’un irtibatı kesilmiş, Anadolu’yu tanımıyorlardı.”

“İzin ve harcırahın gelmemesi ve İran’ın o günkü karışık vaziyetleri beni düşmanların işgali altındaki İslambol’dan firara ve Türk Milliciler Ordusu’na katılmaya mecbur etti.”


Ankara’ya ulaşan Seyyid Ahmed Bey’e verilen yanıtta; 61. Tümen’e katılması istendi. 61. Tümen Kumandanı Kurmay Miralay İzzeddin (Çalışlar) Beyefendi idi. Seyyid Ahmed Beyefendi, anılarında cepheye mühimmat naklini de anlatıyor.

“Düşmanın baskısı sebebiyle iki at otomobiline yüklenecek tophane mühimmatını nakliye memurları yerinden kıpırdatamamış ve yükleyememişlerdi. Kolordu kumandanlığı tarafınca memur edildim. Bağlı bulunan kadroyla mahalle gittim. Düşman karşısında ve yakınındaki bütün mühimmatı, dağlık ve otomobil yolundan mahrum bir mıntıkadaki kolordu karargahına ulaştırdım. O sırada bu mühimmat milyonlar kıymetindeydi”

Ulusal gayrete katılan Seyyid Ahmed Beyefendi, cephelerde vazife alan subaylardan biridir. Bu sebeple yazdığı anılar birinci elden kaynaktır ve ulusal çaba periyodunu anlamak açısından değer taşır.