“Üreticiler iflas ediyor kırmızı et krizi kapıda”

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Eray ŞEN

Besicilerin yem maliyetleri son bir yılda yüzde 170 artarken, karkas et fiyatlarındaki artışın yüzde 27’lerde kalması, besi çiftliklerini kapanma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. Büyük işletmelerin bölümden çıkmak için ellerindeki hayvanları ağır biçimde kısma göndermesi ile çiftliklerin kapasite kullanımları dörtte teğe kadar düştü. Öte yandan evvelki gün çiğ süt alım fiyatının yüzde 47’lik artışla 4.70 TL’ye çıkması, besiciler için bir umut ışığı oldu. Fiyat artışıyla bölüme giden hayvan sayısının azalması, bu sayede de fiyat baskısının hafifçelemesi bekleniyor.

Maliyeti 65 lira olan bir kilo karkas eti 55 liradan satmak zorunda kalan besiciler, bu ziyana dayanmalarının mümkün olmadığına dikkat çekiyor. Avrupa’da karkas fiyatının 4,5 Euro’ya yükseldiğini kaydeden besiciler, milletlerarası pazarda, et gereksiniminin ithalat ile karşılanamayacağını, besicilerin bölümden büsbütün çıkması durumunda ‘et krizinin’ yaşanabileceğini belirtiyor.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hayvancılık Meclisi Lideri ve Adana Ticaret Odası (ATO) Meclis Üyesi Mehmet Şahbaz, bölümde yaşanan problemleri DÜNYA’ya anlattı.

Karkas fiyatı en az 70 TL olmalı

Geçen hafta 51 liradan karkas bölümü yaptırdığını açıklayan Şahbaz, “Ancak karkasın kesimindilk evvel maliyetine bakmak lazım. Biz bu malı bir yılda üretiyoruz ve şimdiki fiyatlarla bunun maliyeti 65 lira. Hayvan yemi olarak geçen yıl mısırın tonunu 1.350 liradan aldık, şu anda 3 bin 750 lira. Arpayı 1.250 liradan aldık, şu anda 3 bin 700 lira. Yem girdilerimizde yüzde 170’e varan artışlar var” diye konuştu. Yem girdileri arttığı surece, karkas fiyatının 55-60 lira olmasının da bir şey değiştirmeyeceğini vurgulayan Şahbaz, “65 liralık maliyete yüzde 20 enflasyon ekleseniz, 78 eder, onu da geçtik, en az 70 lira olmalı” dedi.

“İk yıldır üretici ziyanına çalışıyor”

Et fiyatının ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine bakılırsa geçen yıldan bu yıla yüzde 27 arttığına dikkat çeken Şahbaz, şöyleki konuştu: “Türkiye’de fiyatı en az artan besin eseri et. Bu fiyatı bastır bastır nereye kadar? Üreticiler iflas ediyor, işletmelerini kapatıyor, çiftlikler boşalıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı ülkedeki büyük çiftliklere elemanlarını gönderip baktırsın, hayvan sayıları ne durumda. Çiftlikler kapasitelerinin üçte 1, dörtte 1’inde çalışıyor. Beşerler bu ziyana daha kaç gün dayanabilir?” Şahbaz 20 yıldır faaliyet gösterdiği kesimin, son iki yıldır olduğu kadar ‘kötü’ duruma hiç düşmediğini söz ederek, şöyleki devam etti:

“İki yıldır üretici ziyanına çalışıyor, artık bıçak kemiğe dayandı. Besiciler daldan çıkmak, kurtulmak istiyor. Etin fiyatının yükselmemesinin bir niçini de bu, zira üretici ben buradan çıkacağım, yem alacak param yok, malımı satayım, kurtulayım diyor. Ziyanına da olsa satmak istiyor. Her dal direnebilir lakin canlı direnemiyor. Demir alsan bir kenara khalbukin, iki sene daha sonra kullanmak istesen para kazanırsın fakat canlıyı bırak bir yılı bir saat bekletemezsin, suyunu, yemini vermek zorundasın.”

“Çıkış yolu TMO’nun desteği”

Besicinin en büyük muhtaçlığının yem olduğuna dikkat çeken Şahbaz, “Bizim isteğimiz yem takviyesi. TMO dışarıdan yem getiriyor, piyasa fiyatının altında bize veriyor ancak gereksinimimizin lakin yüzde 20’sini karşılıyor, daha fazla vermiyor. her insanın ağzına bir parmak bal çalıyorlar. TMO bize istediğimiz ölçüde yem verse sorunumuz bitecek ancak onlar da yurt haricinden değerli aldıkları için daha fazla ziyana

“Çiğ süt fiyatındak artış kesiti azaltır”

Evvelki gün çiğ süt alım meblağlarına yapılan yüzde 47 oranındaki artışın besicileri de memnun ettiğini söyleyen Mehmet Şahbaz, çiğ süt alım fiyatının 4.70 TL’ye çıkmasıyla bir arada artık süt ineklerinin kesite gitmeyeceğini, bunun da fiyat baskısını bir nebze de olsa hafifçeleteceğini vurguladı. Şahbaz, çiğ süt alım fiyatına yapılan artışın akabinde besicilerin de bir beklenti içerisine girdiğini lisana getirdi.

“Kişi başına 150 lira takviye ver”

Türkiye’de kişi başına kırmızı et et tüketiminin yıllık 15 kilo olduğunun vurgulayan Mehmet Şahbaz, “Bunu 10 lira değerli alırsan 150 lira yapar, devlet olarak vatandaşına ver 150 lira dayanak. Bu parayı üreticiden çıkartmaya kalkarsan, üretici bulamazsın” dedi.

Okumaya devam et...