Merve YİĞİTCAN
Türkiye’nin global direkt yatırımlar pastasından aldığı hisse yüzde 1’in altına düşerken, bu düşüşte yabancının öngörülebilirlik arayışı tesirli oldu. Milletlerarası Yatırımcılar Derneği (YASED) Lideri Ayşem Sargın, yeni jenerasyon teşviklerle Türkiye’nin daha fazla yabancı yatırım çekeceğini söylerken, startup ekosisteminin hakikat desteklenmeye devam etmesi halinde Türkiye’nin birleşme ve satın almalarda kuvvetli bir performans sergileyeceğini belirtti. Memleketler arası bağlantılarda daima ulusal güvenlik üzerinden telaffuz geliştiğine dikkat çeken Sargın, “Artık zaman değişti. İktisat de ulusal güvenliğin bir konusu. Bunu öne çıkaracak milletlerarası adımlar atmalıyız” dedi.
Ayşem Sargın, Türkiye’deki ve dünyadaki milletlerarası direkt yatırımların (UDY) gelişmenini DÜNYA’ya kıymetlendirdi. UNCTAD raporunda, global direkt yatırımlarda yaşanan yüzde 35’lik daralmanın tarihi bir gerileme olduğuna dikkat çeken Sargın, fakat pandemi öncesi devirde halihazırda bir düşüşün gözlemlendiğini lisana getirdi. Global memleketler arası direkt yatırımlar, 2019 yılında yüzde 6’lık artışla hudutlu bir büyüme performansı sergilemişti. Sargın’a bakılırsa, ‘ticaret savaşları’ niçiniyle bir müddetdir uzun vadeli yatırımcılar, yatırımlarını azaltıyor ve daha utangaç davranıyor.
Yatırımcı kabuğuna çekildi
Türkiye’ye UDY girişlerinin 2020’de yüzde 15 daraldığını lakin asıl endişelenilmesi gereken mevzunun 2019’daki yüzde 35’lik daralma olduğunu söyleyen Sargın, bilhassa 2019’da globalden farklı olarak ayrışan Türkiye’nin konumunu kıymetlendirdi. Türkiye’nin uzun yıllar boyunca global UDY pastasından aldığı hissenin yüzde 1’ler civarında olduğunu, fakat şu an hissesinin yüzde 0,8’e düştüğünü söyleyen Sargın, Türkiye’nin milletlerarası yatırım rekabetçiliğinin incelendiği araştırmanın çıktılarıyla bu düşüşün niçinlerini deklare etti. Sargın, “Araştırmada mevcut yatırımcılarımız ve ülkemize birinci kez yatırım yapacaklar içinde farklı Türkiye için farklı risk algısı olduğu görüldü. İnançlı liman arayan yatırımcı, yatırımlarını epey dikkatli yapıyor. Dünya çapında hayli müdafaacı siyasetlerin olduğu periyotta yatırımcılar kabuğuna çekildi. O devirde yatırımcılar Türkiye’de öngörülebilirlik konusunda aradıklarını fazlaca bulamadılar. Rapora nazaran, sıfırdan yatırıma gelecekler için risk algısı kıymetli rol oynadı. Lakin mevcut yatırımcılar için durum farklı oldu. UDY girişlerinin birçok da mevcutların yatırımlarını büyütmesiyle oldu” diye konuştu. Kısa mühlet evvel yayınlanan Milletlerarası Direkt Yatırım Strateji Belgesi’nin bu manada epeyce bedelli olduğunu lisana getiren Sargın, buna göre Türkiye’nin global UDY pastasındaki hissesinin 2023’te yüzde 1,5’e çıkarılması amacının epey değerli olduğuna dikkat çekti. “Demek ki biz burada daha farklı şeylerle yarışmalıyız” diyen Sargın, Türkiye’nin kuvvetli yanlarını anlatmak için bu vakitte bir fırsat olduğunu kaydetti.
Paris Mutabakatı’na taraf olmalıyız
Yeni devirde yatırımcıların gündeminde dijitalleşme ve iş gücü dönüşümü mevzularının olduğunu belirten Sargın, “Türkiye’nin dijitalleşmeyi sağlayarak, buradan kaynaklanan randıman artışını yatırımcıya fırsat olarak sunabilmesi lazım ki, yatırımcılar Türkiye’yi tercih etsin. Sürdürülebilirlik konusu daima gündemdeydi, fakat COVID daha sonrası devir için en süratli çıkış yapan tema oldu” dedi. Sürdürülebilirlik konusundaki adımların bütüncül bir yaklaşımla atılması gerektiğine değinen Sargın, Paris İklim Mutabakatı konusunda Türkiye’nin kendi ismine haklı olduğu birtakım noktalar olduğunu, fakat bu mutabakata taraf olmamanın Türkiye’nin katiyen aleyhinde olacağını, bundan çekindiklerini tabir etti.
Yatırımcıların yeni kuşak teşviklere daha açık bir ortam aradığına dikkat çeken Sargın, “Her teşvik her yatırımcıya hitap etmiyor. Bir ülke için milletlerarası direkt yatırımlar o kadar değerli ki, o niçinle yeni jenerasyon teşvikleri takip etmek, yatırımcıya özel teşvikler sunmak epey kıymetli. Artık büyük büyük fabrikalardan çok varlıkta yavaşça yatırımlar epeyce kıymetli. Daha fazla dijitale gittiğimiz bir ortamdayız. Teşvikleri de bir daha tanımlamamız lazım” dedi. Türkiye’nin AB’ye ahenk sürecinin ehemmiyetine dikkat çeken Sargın, Gümrük Birliği’nin AB ile Türkiye içinde kıymetli bir bağ olduğunu hatırlattı. Yabancı birfazlaca firmanın Avrupa’ya Türkiye’den mal göndermek istediğini, daha kolay olduğu için yakın ülkelerle Türkiye’den iş yapmak istediğini hatırlatan Sargın, şu sözleri kullandı: “Yani Türkiye bir merkez oluyor. Resme biraz da üstten baktığımızda husus global tedarik zincirlerine geliyor. Global tedarik zincirleri konusu Türkiye için kıymetli bir fırsat. Lakin uzun yıllar sürecek bir müddetç. Artık buna başlandı. Bu bahiste Paris Mutabakatı ve Yeşil Mutabakat değerli adımlar olacak. Gümrük Birliği, bizim stratejik avantajımız. Bu niçinle Türkiye, muhtemel tedarik zinciri kaymalarında çeşitli sanayilerden önemli hisse alabilir. Satranç oyunu üzere bunu fazlaca yeterli planlayarak yapmalıyız.”
2019 sayıları 2022’de yakalanabilir
Global memleketler arası direkt yatırımlar konusunda 2021’de küçük de olsa bir toparlanma beklediklerini söyleyen Sargın, lakin 2019 datalarının 2022’dilk evvel yakalanmasının pek mümkün görünmediğini söz etti. Türkiye’de de birleşme ve satın almalarda değerli gelişmeler olduğunu kaydeden Sargın, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Pandemide ülkeler ekonomilerini düzeltmek için hayli fazla fon çıkardı. Ortada para var. Piyasada fon fazla olduğu için finansman ıstırabı yaşanmadan birleşme ve satın almalar olabilir. Bunun Türkiye’ye de yansıyacağını düşünüyorum. Türkiye’nin varlıklarında uygun fiyatlar olduğu telaffuzunu duyuyoruz. Startup ekosistemine yanlışsız dayanakları vermeye devam edersek buradan olumlu gelişmeler nazaranbiliriz. Türkiye’nin global tedarik zinciri potansiyeli onların da gündeminde. Çin’den kayan tedarik zinciri yatırımları görülebilir.”
KVK’da 5,8 milyar dolarlık fırsat
Bilgi iktisadına geçişin Türkiye’ye yatırım çekme konusunda değerli bir eşik olacağının altını çizen Sargın, şahsi dataların korunması konusunda atılacak adımların da kıymetli bir yatırım potansiyeli taşıdığını söylemiş oldu. şahsi Dataların Korunması Kanunu’nda birtakım değişikliklerin konuşulduğuna dikkat çeken Sargın, “Bu hususta birtakım adımların atılması kıymetli. Yanlışsız adımları atarsak Türkiye’ye girecek yatırımları etkileriz. Yaptığımız bir araştırmaya nazaran bu bahiste yapılacak birtakım düzenlemelerle ek 5,8 milyar dolar yeni yatırım çekme potansiyelimiz var” sözlerini kullandı. Memleketler arası alakalarda daima ulusal güvenlik üzerinden telaffuz geliştiğine dikkat çeken Sargın, “Artık periyot değişti. Çin ile ABD içindeki ticaret savaşlarını düşünün. Artık iktisat de ulusal güvenliğin bir konusu. Bunu öne çıkaracak memleketler arası adımlar atmalıyız. Gümrük Birliği’nin modernizasyonu yalnızca Türk değil Avrupalı şirketler için de kıymetli, zira onlara da yarar sağlıyor. Türkiye’nin AB ve ABD ile attığı olumlu adımlar epeyce kıymetli. Keşke ticaret daha belirleyici olsa ve bu olumlu hava memleketler arası münasebetlere yayılsa diye düşünüyoruz” diye konuştu.
“Verimlilik odaklı yatırımlar artabilir”
UNCTAD’ın Dünya Yatırım Raporu 2020 neticelerina göre, yatırımlarda, önümüzdeki periyotta dayanıklılık ve sürdürülebilirlik üzere temaların öne çıkması bekleniyor. Rapor, bununla birlikte global tedarik zincirlerinin dayanıklılığının garanti altına alınabilmesi İçin yatırımların yer değiştİrmesi, bölgeselleşme ve çeşİtlendİrme yoluyla üretim ağlarının bir daha yapılanması üzere trendlere de dikkat çekiyor. Raporun çıktılarını kıymetlendiren UNCTAD Yatırım Araştırmaları Kısım Lideri Richard Bolwijn, birleşme ve satın almalar ile milletlerarası proje finansmanında değerli bir düzgünleşme görülürken, sıfırdan yatırımlarda 2021’de de aşağı gidişin devam etmesinin beklendiğini söz etmişti. Global tedarik zincirlerinde bölgeselleşmenin artmasının beklendiğini belirten Bolwijn, Asya’nın bir daha değerli bir bölgesel üretim merkezi olmaya devam edeceğini kaydetmişti. Türkiye ile ilgili de görüşlerini paylaşan Bolwijn, “Türkiye’de aşılama hızlandı lakin öbür bölgelerde de hızlandı. Türkiye, AB’ye yakınlık ve global tedarik zincirinde verimlilik odaklı yatırımlar kapsamında endüstriyel yatırımları artırabilir. İnşaat kesimi yatırımcıları için yurt haricinde sürdürülebilirlik odaklı imkanlar görülüyor” sözlerini kullanmıştı.
Okumaya devam et...
Türkiye’nin global direkt yatırımlar pastasından aldığı hisse yüzde 1’in altına düşerken, bu düşüşte yabancının öngörülebilirlik arayışı tesirli oldu. Milletlerarası Yatırımcılar Derneği (YASED) Lideri Ayşem Sargın, yeni jenerasyon teşviklerle Türkiye’nin daha fazla yabancı yatırım çekeceğini söylerken, startup ekosisteminin hakikat desteklenmeye devam etmesi halinde Türkiye’nin birleşme ve satın almalarda kuvvetli bir performans sergileyeceğini belirtti. Memleketler arası bağlantılarda daima ulusal güvenlik üzerinden telaffuz geliştiğine dikkat çeken Sargın, “Artık zaman değişti. İktisat de ulusal güvenliğin bir konusu. Bunu öne çıkaracak milletlerarası adımlar atmalıyız” dedi.
Ayşem Sargın, Türkiye’deki ve dünyadaki milletlerarası direkt yatırımların (UDY) gelişmenini DÜNYA’ya kıymetlendirdi. UNCTAD raporunda, global direkt yatırımlarda yaşanan yüzde 35’lik daralmanın tarihi bir gerileme olduğuna dikkat çeken Sargın, fakat pandemi öncesi devirde halihazırda bir düşüşün gözlemlendiğini lisana getirdi. Global memleketler arası direkt yatırımlar, 2019 yılında yüzde 6’lık artışla hudutlu bir büyüme performansı sergilemişti. Sargın’a bakılırsa, ‘ticaret savaşları’ niçiniyle bir müddetdir uzun vadeli yatırımcılar, yatırımlarını azaltıyor ve daha utangaç davranıyor.
Yatırımcı kabuğuna çekildi
Türkiye’ye UDY girişlerinin 2020’de yüzde 15 daraldığını lakin asıl endişelenilmesi gereken mevzunun 2019’daki yüzde 35’lik daralma olduğunu söyleyen Sargın, bilhassa 2019’da globalden farklı olarak ayrışan Türkiye’nin konumunu kıymetlendirdi. Türkiye’nin uzun yıllar boyunca global UDY pastasından aldığı hissenin yüzde 1’ler civarında olduğunu, fakat şu an hissesinin yüzde 0,8’e düştüğünü söyleyen Sargın, Türkiye’nin milletlerarası yatırım rekabetçiliğinin incelendiği araştırmanın çıktılarıyla bu düşüşün niçinlerini deklare etti. Sargın, “Araştırmada mevcut yatırımcılarımız ve ülkemize birinci kez yatırım yapacaklar içinde farklı Türkiye için farklı risk algısı olduğu görüldü. İnançlı liman arayan yatırımcı, yatırımlarını epey dikkatli yapıyor. Dünya çapında hayli müdafaacı siyasetlerin olduğu periyotta yatırımcılar kabuğuna çekildi. O devirde yatırımcılar Türkiye’de öngörülebilirlik konusunda aradıklarını fazlaca bulamadılar. Rapora nazaran, sıfırdan yatırıma gelecekler için risk algısı kıymetli rol oynadı. Lakin mevcut yatırımcılar için durum farklı oldu. UDY girişlerinin birçok da mevcutların yatırımlarını büyütmesiyle oldu” diye konuştu. Kısa mühlet evvel yayınlanan Milletlerarası Direkt Yatırım Strateji Belgesi’nin bu manada epeyce bedelli olduğunu lisana getiren Sargın, buna göre Türkiye’nin global UDY pastasındaki hissesinin 2023’te yüzde 1,5’e çıkarılması amacının epey değerli olduğuna dikkat çekti. “Demek ki biz burada daha farklı şeylerle yarışmalıyız” diyen Sargın, Türkiye’nin kuvvetli yanlarını anlatmak için bu vakitte bir fırsat olduğunu kaydetti.
Paris Mutabakatı’na taraf olmalıyız
Yeni devirde yatırımcıların gündeminde dijitalleşme ve iş gücü dönüşümü mevzularının olduğunu belirten Sargın, “Türkiye’nin dijitalleşmeyi sağlayarak, buradan kaynaklanan randıman artışını yatırımcıya fırsat olarak sunabilmesi lazım ki, yatırımcılar Türkiye’yi tercih etsin. Sürdürülebilirlik konusu daima gündemdeydi, fakat COVID daha sonrası devir için en süratli çıkış yapan tema oldu” dedi. Sürdürülebilirlik konusundaki adımların bütüncül bir yaklaşımla atılması gerektiğine değinen Sargın, Paris İklim Mutabakatı konusunda Türkiye’nin kendi ismine haklı olduğu birtakım noktalar olduğunu, fakat bu mutabakata taraf olmamanın Türkiye’nin katiyen aleyhinde olacağını, bundan çekindiklerini tabir etti.
Yatırımcıların yeni kuşak teşviklere daha açık bir ortam aradığına dikkat çeken Sargın, “Her teşvik her yatırımcıya hitap etmiyor. Bir ülke için milletlerarası direkt yatırımlar o kadar değerli ki, o niçinle yeni jenerasyon teşvikleri takip etmek, yatırımcıya özel teşvikler sunmak epey kıymetli. Artık büyük büyük fabrikalardan çok varlıkta yavaşça yatırımlar epeyce kıymetli. Daha fazla dijitale gittiğimiz bir ortamdayız. Teşvikleri de bir daha tanımlamamız lazım” dedi. Türkiye’nin AB’ye ahenk sürecinin ehemmiyetine dikkat çeken Sargın, Gümrük Birliği’nin AB ile Türkiye içinde kıymetli bir bağ olduğunu hatırlattı. Yabancı birfazlaca firmanın Avrupa’ya Türkiye’den mal göndermek istediğini, daha kolay olduğu için yakın ülkelerle Türkiye’den iş yapmak istediğini hatırlatan Sargın, şu sözleri kullandı: “Yani Türkiye bir merkez oluyor. Resme biraz da üstten baktığımızda husus global tedarik zincirlerine geliyor. Global tedarik zincirleri konusu Türkiye için kıymetli bir fırsat. Lakin uzun yıllar sürecek bir müddetç. Artık buna başlandı. Bu bahiste Paris Mutabakatı ve Yeşil Mutabakat değerli adımlar olacak. Gümrük Birliği, bizim stratejik avantajımız. Bu niçinle Türkiye, muhtemel tedarik zinciri kaymalarında çeşitli sanayilerden önemli hisse alabilir. Satranç oyunu üzere bunu fazlaca yeterli planlayarak yapmalıyız.”
2019 sayıları 2022’de yakalanabilir
Global memleketler arası direkt yatırımlar konusunda 2021’de küçük de olsa bir toparlanma beklediklerini söyleyen Sargın, lakin 2019 datalarının 2022’dilk evvel yakalanmasının pek mümkün görünmediğini söz etti. Türkiye’de de birleşme ve satın almalarda değerli gelişmeler olduğunu kaydeden Sargın, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Pandemide ülkeler ekonomilerini düzeltmek için hayli fazla fon çıkardı. Ortada para var. Piyasada fon fazla olduğu için finansman ıstırabı yaşanmadan birleşme ve satın almalar olabilir. Bunun Türkiye’ye de yansıyacağını düşünüyorum. Türkiye’nin varlıklarında uygun fiyatlar olduğu telaffuzunu duyuyoruz. Startup ekosistemine yanlışsız dayanakları vermeye devam edersek buradan olumlu gelişmeler nazaranbiliriz. Türkiye’nin global tedarik zinciri potansiyeli onların da gündeminde. Çin’den kayan tedarik zinciri yatırımları görülebilir.”
KVK’da 5,8 milyar dolarlık fırsat
Bilgi iktisadına geçişin Türkiye’ye yatırım çekme konusunda değerli bir eşik olacağının altını çizen Sargın, şahsi dataların korunması konusunda atılacak adımların da kıymetli bir yatırım potansiyeli taşıdığını söylemiş oldu. şahsi Dataların Korunması Kanunu’nda birtakım değişikliklerin konuşulduğuna dikkat çeken Sargın, “Bu hususta birtakım adımların atılması kıymetli. Yanlışsız adımları atarsak Türkiye’ye girecek yatırımları etkileriz. Yaptığımız bir araştırmaya nazaran bu bahiste yapılacak birtakım düzenlemelerle ek 5,8 milyar dolar yeni yatırım çekme potansiyelimiz var” sözlerini kullandı. Memleketler arası alakalarda daima ulusal güvenlik üzerinden telaffuz geliştiğine dikkat çeken Sargın, “Artık periyot değişti. Çin ile ABD içindeki ticaret savaşlarını düşünün. Artık iktisat de ulusal güvenliğin bir konusu. Bunu öne çıkaracak memleketler arası adımlar atmalıyız. Gümrük Birliği’nin modernizasyonu yalnızca Türk değil Avrupalı şirketler için de kıymetli, zira onlara da yarar sağlıyor. Türkiye’nin AB ve ABD ile attığı olumlu adımlar epeyce kıymetli. Keşke ticaret daha belirleyici olsa ve bu olumlu hava memleketler arası münasebetlere yayılsa diye düşünüyoruz” diye konuştu.
“Verimlilik odaklı yatırımlar artabilir”
UNCTAD’ın Dünya Yatırım Raporu 2020 neticelerina göre, yatırımlarda, önümüzdeki periyotta dayanıklılık ve sürdürülebilirlik üzere temaların öne çıkması bekleniyor. Rapor, bununla birlikte global tedarik zincirlerinin dayanıklılığının garanti altına alınabilmesi İçin yatırımların yer değiştİrmesi, bölgeselleşme ve çeşİtlendİrme yoluyla üretim ağlarının bir daha yapılanması üzere trendlere de dikkat çekiyor. Raporun çıktılarını kıymetlendiren UNCTAD Yatırım Araştırmaları Kısım Lideri Richard Bolwijn, birleşme ve satın almalar ile milletlerarası proje finansmanında değerli bir düzgünleşme görülürken, sıfırdan yatırımlarda 2021’de de aşağı gidişin devam etmesinin beklendiğini söz etmişti. Global tedarik zincirlerinde bölgeselleşmenin artmasının beklendiğini belirten Bolwijn, Asya’nın bir daha değerli bir bölgesel üretim merkezi olmaya devam edeceğini kaydetmişti. Türkiye ile ilgili de görüşlerini paylaşan Bolwijn, “Türkiye’de aşılama hızlandı lakin öbür bölgelerde de hızlandı. Türkiye, AB’ye yakınlık ve global tedarik zincirinde verimlilik odaklı yatırımlar kapsamında endüstriyel yatırımları artırabilir. İnşaat kesimi yatırımcıları için yurt haricinde sürdürülebilirlik odaklı imkanlar görülüyor” sözlerini kullanmıştı.
Okumaya devam et...