Türkiye’nin piyasa bedeli yarı yarıya ucuz

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Barış ERKAYA

Yatırımcılar Fed’in bütün finansal piyasaları tesiri altına alan mali daralma ve faiz planlarını planları içerisine yedirmeye çalışırken bir anda (ne kadar bir anda olduğu tartışılsa da!) patlayan savaş tüm hesapları alt üstü etti. Geçen hafta borsaların savaşlara nasıl reaksiyon verdiğini geçmiş örnekler üzerinden tahlil etmeye çalışmıştık. Manzara de aslında geçmiş örneklere emsal bir seyrin sürdüğünü gösteriyor. Ama gündemin dışına çıkıp bir baktığımızda ulusal borsaların ya da ülkelerin dev şirketlerinin ederi ya da neyi hak ettiği konusunda savaşlardan epeyce daha fazlasının olduğunu anlamak gerekiyor. Burada fazlacaça kullanılan bir cümlenin doğruluğunu gösteren kimi istatistikler karşımıza çıkıyor: Coğrafya kaderdir…

KÜRESEL 5941 DEV ŞİRKETİN KIYASLAMASI

Companiesmarketcap isimli bir internet sitesi dünyanın piyasa pahasına nazaran en büyük şirketlerini tertipli olarak aktüel datalarıyla an ve an sıralamaya çalışıyor. Buradaki datalarda küresel 5941 şirket yer alıyor. Bu şirketlerin toplam piyasa pahası 91 trilyon 435 milyar dolar. Toplam 39 trilyon 95 milyar dolar ciro üreten bu şirketler toplamda 4 trilyon 910 milyar dolar da kar üretiyor. Toplamda da 92 milyon 273 bin 950 kişi istihdam ediyor. Bunu finansal değerleme rasyoları üzerinden hesaplamaya soktuğumuzda 5941 dev şirketin toplam piyasa değeri/satış ortalaması 2.34 çarpan düzeyinde ve 18.62 fiyat/kazanç ortalamasıyla süreç görüyor. Çalışan başına ortalama 991 bin dolar piyasa kıymeti, 423 bin 684 dolar ciro ve 53 bin dolar da kar üretiyor bu şirketler.

CİRONUN BİNDE 2’Sİ, FİYATIN BİNDE 1’İ

Pekala ülkeler bazında baktığımızda?.. İşte burada epey çarpıcı kimi datalar var. Örneğin Türkiye ile başlayalım. Türkiye’den aslında piyasa pahası büyük ve listeye girebilecek ancak girmemiş 10-15 şirket daha olsa da biz bir daha de mevcut datalar üzerinden gidelim. Buna nazaran Türk şirketleri 5941 dev şirketin toplam cirosunun yüzde 0.20’sini, toplam kârının yüzde 0.21’ini üretmesine karşın toplam piyasa pahasının yalnızca yüzde 0.10’u kadar hisse alabiliyor. Örneğin Ukrayna ile savaş haline geçmiş olan ve bütün dünyanın yaptırım savaşına maruz kalan Rus şirketleri toplam cironun yüzde 1.18’ini, toplam kârın yüzde 1.72’sini üretmesine karşın toplam piyasa bedelinden yalnızca yüzde 0.29 hisse alabiliyor. Amerikan şirketleri ise toplam ciro ve kardan fazlaca daha fazla oranda küresel piyasa bedelinden hisse kapıyor.

TÜRK ŞİRKETLERİNİN PRİM POTANSİYELİ

Bu bilgiler gösteriyor ki pay senedi piyasalarında değerleme yalnızca şirketlerin operasyonel yahut finansal muvaffakiyetleri hak ettikleri pahası almalarına yetmiyor. Sıralama hem de bize bugün dünyada siyasi açıdan da sesi en kuvvetli çıkanları, sesi çıkmasa da sessiz güç olarak art planda duran ülkeleri de gösteriyor. Birleşik Krallık’ın, ABD’nin yahut Avrupa’nın en kuvvetli ülkelerinin bir biçimde yönlendirdiği ülkelerin piyasa değerlemelerinin de ortalamaların üzerine çıktığı anlaşılıyor. Bu datalardan yola çıkarak Türkiye’nin piyasa pahası açısından hala üst gerçek gidecek epey yolu olduğunu görmek hayli güç olmasa gerek. Bu da mevcut piyasa bedelinin en azından iki katı piyasa bedeli manasına geliyor. Bu da Türkiye’nin en büyük şirketleri açısından yüzde 100 prim potansiyeli demek. Şayet sıkıntı kıymet yatırımcısı olmak ve bir şirketin paylarını hak ettiği fiyatlara kadar tutmaksa, işte küresel kıyaslamalarla en hoş gösterge.

Okumaya devam et...