ANKARA (DÜNYA) – Eski Nükleer Düzenleme Heyeti İkinci Lideri olan ve hala EUAS International ICC Genel Müdürlüğünü yürüten Necati Yamaç’ın, “Türkiye’nin Yarım Asırlık Nükleer Santral Serüveni- Aktüel Bahisler ve Sıkça Sorulan Sorularla” başlıklı kitabı yayımlandı. Yamaç, Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’nda da uzun yıllar yönetici olarak bakılırsav yapmıştı.
Kitapta, Türkiye’nin 1955’te başlamasına karşın uzun yıllar fiili olarak hayata geçemeyen nükleer güç santrali kurma çalışmalarını ayrıntılı olarak inceledi. Kitapta hala inşaatı devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesine ait de ayrıntılı bilgiler yer aldı. Kitapta yerli endüstriyi ve teknolojiyi geliştirme yanında nükleer güç santrallerine yönelik bilgiler de yer alıyor. Kitapta nükleer güce yönelik tartışmalar yalnızca Türkiye açısından değil, dünya perspektifinden bedellendiriliyor.
Kitaba yönelik bir kıymetlendirme yapan Necati Yamaç, nükleer güç santrallerinin güç arz güvenliğini sağlamakta kıymetli rolleri olduğunu lakin yalnızca elektrik üretmekten öteye kıymetleri bulunduğunu belirterek, “Bu tesisler beraberinde bir ülkenin yerli endüstrisini, teknolojisini, insan kaynaklarını bir üst lige taşıyan, kıymetli istihdam alanı oluşturan itici güç olmaları istikametiyle birlikte değerlendirilmelidir.” görüşünü vurguladı.
Türkiye nükleer santral inşasında niye gecikti?
Yamaç kitabında Türkiye’nin 1955 yılında birinci teşebbüslerini yapmasına karşılık 2010’lu senelera kadar fiili olarak bir inşaya başlamama sebebine yönelik olarak, siyasi istikrarsızlıklar niçiniyle sık değişen hükümetler ve askeri darbelerle oluşan ortamın karar verme süreçlerini aksattığını ve başlamış olan projelerin de iptal edilmesine yol açtığı tezini işliyor. Yamaç açıklamasında, “Dünyada birinci nükleer reaktörlerin yüzde 75’inin işletmeye alındığı 1960 ila 1980 yılları, Türkiye’nin 10 yılda bir askeri darbe yaşadığı, kurulan koalisyon hükümetlerin ömrünün kısa olduğu, açılan nükleer santral ihalelerinin her seferinde iptal edildiği periyoda tekabül ediyor.” görüşünü kaydetti.
Necati Yamaç, Türkiye’nin güç ithalatçısı olduğunu, talebin de süratle arttığını belirterek, nükleer güç santrallerinin doğalgaz ve petrol üzere güç kaynaklarında ithalat bağımlılığını azaltacağını, ayrıyeten yerli sanayi ve istihdama katkı vereceğini, teknolojik olarak da gelişmeye katkı sunacağını vurguladı. Yamaç, “Ülkemizde nükleer santraller işletmeye alındığında doğal gaz ithalatı azalacak, yenilenebilir güç kaynakları kullanım oranı artmaya devam edecek” diye konuştu. Bu kapsamda Türkiye’nin gündeminde 3 nükleer santral projesi olduğunu hatırlatan Yamaç, “Akkuyu NGS’nin inşası sürüyor. Sinop Nükleer Santral Projesinde tarife konusunda uzlaşı sağlanamaması niçiniyle projeye Japon Konsorsiyumu ile devam etmeme sonucu alındı. Üçüncü Nükleer Santral Projesinde ise müzakere süreci devam ediyor. Bu 3 proje Türkiye’nin nükleer santral seyahatinde kıymetli yer tutuyor.” tabirlerini kullandı.
Dünya vazgeçmiyor
Necati Yamaç, nükleer santrallerden elektrik üretmekten vazgeçtiğini açıklayan Almanya’nın, bunu santrallerin ekonomik ömrünü tamamlamasının akabinde gerçekleştireceğini, kaza daha sonrası nükleer güç santrallerini devre dışı bırakan Japonya’nın ise nükleer güç santrallerini yeniden devreye almaya başladığını vurguladı. Bu iki ülkeye bakarak Dünyanın nükleer santrallerden vazgeçtiğinin söylenemeyeceği üzere, Fransa ve ABD’nin epey ağır kullanımı niçiniyle agresif bir kullanımdan da kelam edilemeyeceğini belirten Yamaç, “Bir ülke nükleer santrali açtı ya da kapattı diye bugüne kadar öteki ülkeler birebir tarafta davranma seferberliği başlatmadı, başlatmaz da. Her ülke bugüne kadar, nükleer santraller konusunda, kendi şartları neyi gerektirdi ise onu yaptı.” değerlendirmesinde bulundu.
Okumaya devam et...
Kitapta, Türkiye’nin 1955’te başlamasına karşın uzun yıllar fiili olarak hayata geçemeyen nükleer güç santrali kurma çalışmalarını ayrıntılı olarak inceledi. Kitapta hala inşaatı devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesine ait de ayrıntılı bilgiler yer aldı. Kitapta yerli endüstriyi ve teknolojiyi geliştirme yanında nükleer güç santrallerine yönelik bilgiler de yer alıyor. Kitapta nükleer güce yönelik tartışmalar yalnızca Türkiye açısından değil, dünya perspektifinden bedellendiriliyor.
Kitaba yönelik bir kıymetlendirme yapan Necati Yamaç, nükleer güç santrallerinin güç arz güvenliğini sağlamakta kıymetli rolleri olduğunu lakin yalnızca elektrik üretmekten öteye kıymetleri bulunduğunu belirterek, “Bu tesisler beraberinde bir ülkenin yerli endüstrisini, teknolojisini, insan kaynaklarını bir üst lige taşıyan, kıymetli istihdam alanı oluşturan itici güç olmaları istikametiyle birlikte değerlendirilmelidir.” görüşünü vurguladı.
Türkiye nükleer santral inşasında niye gecikti?
Yamaç kitabında Türkiye’nin 1955 yılında birinci teşebbüslerini yapmasına karşılık 2010’lu senelera kadar fiili olarak bir inşaya başlamama sebebine yönelik olarak, siyasi istikrarsızlıklar niçiniyle sık değişen hükümetler ve askeri darbelerle oluşan ortamın karar verme süreçlerini aksattığını ve başlamış olan projelerin de iptal edilmesine yol açtığı tezini işliyor. Yamaç açıklamasında, “Dünyada birinci nükleer reaktörlerin yüzde 75’inin işletmeye alındığı 1960 ila 1980 yılları, Türkiye’nin 10 yılda bir askeri darbe yaşadığı, kurulan koalisyon hükümetlerin ömrünün kısa olduğu, açılan nükleer santral ihalelerinin her seferinde iptal edildiği periyoda tekabül ediyor.” görüşünü kaydetti.
Necati Yamaç, Türkiye’nin güç ithalatçısı olduğunu, talebin de süratle arttığını belirterek, nükleer güç santrallerinin doğalgaz ve petrol üzere güç kaynaklarında ithalat bağımlılığını azaltacağını, ayrıyeten yerli sanayi ve istihdama katkı vereceğini, teknolojik olarak da gelişmeye katkı sunacağını vurguladı. Yamaç, “Ülkemizde nükleer santraller işletmeye alındığında doğal gaz ithalatı azalacak, yenilenebilir güç kaynakları kullanım oranı artmaya devam edecek” diye konuştu. Bu kapsamda Türkiye’nin gündeminde 3 nükleer santral projesi olduğunu hatırlatan Yamaç, “Akkuyu NGS’nin inşası sürüyor. Sinop Nükleer Santral Projesinde tarife konusunda uzlaşı sağlanamaması niçiniyle projeye Japon Konsorsiyumu ile devam etmeme sonucu alındı. Üçüncü Nükleer Santral Projesinde ise müzakere süreci devam ediyor. Bu 3 proje Türkiye’nin nükleer santral seyahatinde kıymetli yer tutuyor.” tabirlerini kullandı.
Dünya vazgeçmiyor
Necati Yamaç, nükleer santrallerden elektrik üretmekten vazgeçtiğini açıklayan Almanya’nın, bunu santrallerin ekonomik ömrünü tamamlamasının akabinde gerçekleştireceğini, kaza daha sonrası nükleer güç santrallerini devre dışı bırakan Japonya’nın ise nükleer güç santrallerini yeniden devreye almaya başladığını vurguladı. Bu iki ülkeye bakarak Dünyanın nükleer santrallerden vazgeçtiğinin söylenemeyeceği üzere, Fransa ve ABD’nin epey ağır kullanımı niçiniyle agresif bir kullanımdan da kelam edilemeyeceğini belirten Yamaç, “Bir ülke nükleer santrali açtı ya da kapattı diye bugüne kadar öteki ülkeler birebir tarafta davranma seferberliği başlatmadı, başlatmaz da. Her ülke bugüne kadar, nükleer santraller konusunda, kendi şartları neyi gerektirdi ise onu yaptı.” değerlendirmesinde bulundu.
Okumaya devam et...