Avrupa genelinde en büyük doğalgaz ithalatçılarından biri olan Türkiye süratle globalleşen güç krizinden hissesine düşeni alabilir. Brent’i 84,60 ile Ekim 2018’den bu yana en yüksek seviyeye geri taşıyan güç krizinde, Türkiye’nin mevcut doğalgaz mukavelelerinin rekora ulaşması beklenen talebe yetişmeyeceği ve açığı spot piyasadan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alarak kapatabileceği belirtiliyor.
Doğalgazda Rusya, Azerbaycan ve İran’a, sıvılaştırılmış doğalgazda ise Nijerya, Cezayir ve spot piyasalara bağımlılığı yüksek Türkiye iktisadı, Reuters’a konuşan bir dal kaynağına göre artan fiyatlar niçiniyle 5 milyar dolar ek bir maliyet yükünün altında kalabilir.
4 mukavelenin yalnızca biri yenilendi
Toplamı yıllık 16 milyar metreküpe denk dört uzun vadeli doğalgaz ithalat kontratının bu yıl sonlanacağı belirtilen Reuters haberinde, bu mukavelelerden yalnızca Azerbaycan’la olanın yenilendiği – lakin eski kontrat 15 yıllıkken yeni kontratın 3 yıllık olduğu belirtiliyor. Yeni kısa mukavelede fiyatlar İtalya’nın PSV gösterge doğalgaz fiyatına göre endekslendiği aktarılıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in iki hafta evvel Soçi’de gerçekleşen görüşmesinden doğalgaza ait yeni bir mutabakat haberi çıkmamış olması, kesim kaynaklarına bakılırsa pazarlıkların sürdüğü manasına geliyor. Rusya ile hem özel hem kamu alımı için yapılan farklı bir kontrat (4 milyar metreküp/yıl) yıl sonunda, Nijerya LNG kontratı ise (1,3 milyar metreküp/yıl) bu ay ortasında sonlanıyor.
“Boru çizgilerindeki doğalgazın hepsini kullandık”
Dal kaynakları “eylül ortası itibariyle Rusya, İran ve Azerbaycan boru çizgilerindeki sözleşmesel tüm doğalgaz kullanıldı” diyor ve Türkiye’nin bu açığı LNG ithalatıyla kapatmak zorunda kalacağı görüşünü paylaşıyor. Karadeniz’de bulunan ve 2027’de kullanmasına başlanması planlanan doğalgazın beklendiği üzere pazarlıklarda Türkiye’nin elini güçlendirmediği, zira bu yıl ülke genelinde yaşanan kuraklığın hidro elektrik santrallerin üretimini düşürdüğü belirtiliyor. Bu da Türkiye’nin atıl bekleyen doğalgazlı elektrik santrallerini tekrar devreye sokmasına ve tam da Avrupa’da fiyatlar artmışken 60 milyar metreküp ile doğalgaz tüketim rekoruna ulaşmasına yol açtığı iddia ediliyor.
Paris merkezli niyet kuruluşu OME’nin hidrokarbon çalışmaları yöneticisi Sobet Karbuz, Reuters’a verdiği demeçte Türkiye’nin açığı spot LNG ithalatı yahut Azerbaycan’dan kapatabileceğini, tedarik sorunu muhtemelen yaşamayacağını söylüyor fakat ekliyor: “Tek olumsuz tarafı spot piyasadan alım yaparken ek maliyetler gelecek olması” diyor.
Açık, meblağların 4’e katlandığı spot piyasadan kapatılacak
Türkiye’nin mevcut kontratlarının toplamının 48 milyar metreküp/ yıl olduğu, 13 milyar metreküpe yakın LNG ithalatı gerekebileceği aktarılıyor. Türkiye’de hane halkları bin metreküp doğalgaza 170 dolar öderken, ısıtma ve küçük ölçekli üreticilere doğalgaz sübvansiyonu sağlanıyor. Hollanda gösterge fiyatlarına göre bin metreküp doğalgaz fiyatı geçen hafta 1.000 doların da üzerine çıkmış, yıl başından bu yana dörde katlanmış durumda. Bu da Reuters kaynaklarına bakılırsa geçen çeyreğin fiyatlarıyla spot LNG ithalatı için Türkiye’nin 5 milyar dolar ek bir maliyeti olabileceği manasına geliyor. Güç Bakanı Fatih Dönmez de cuma günü yaptığı açıklamada “Tedariğin güvenliği fiyatından daha değerli ve artan talebi karşılamak için spot piyasadan LNG sağlama yoluna başvurduk” açıklaması yapmıştı.
Kriz globalleşmeye devam ediyor
Japonya da güç krizinin tesirlerini yaşamaya başladı. Petrol, doğalgaz ve kömür fiyatlarındaki artış ülkede elektrik fiyatlarını 9 ayın tepesine yükseltti. 150 milyar dolarlık güç piyasası olan Japonya’da Fukushima felaketinden bu yana en makus güç krizi yaşandığı belirtiliyor. Spot elektrik fiyatları hafta başında 50,01 (0,44 dolar) yen/kWh ile ocak ayından bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.
Avrupa’da doğalgaz toptan satış fiyatları sıcaklıkların düşmesiyle bir arada artan taleple yükselişini sürdürüyor. İngiltere’deki kasım vadeli gösterge doğalgaz fiyatı dün 2,20 sterlin/therm düzebir daha yükseldi. Hollanda gösterge doğalgazı TTF 2,50 euro artışla 85,25 euro/megawatt saat seviyesinde. Refinitiv analistleri İngiltere’de hava sıcaklıklarının haftasonuna yanlışsız mevsim normallerinin altına düşeceğini, Kuzeybatı Avrupa’da da sıcaklıkların geçmiş ortalamaların altına ineceğini öngörüyor. Bu da sıvılaştırılmış doğalgaz ithalatı da yavaşlayan Avrupa’da doğalgaz meblağlarının yine rekorlara yönelmesine niye olabilir.
Rus yetkililerinin piyasayı stabilize etmeye başladığını duyurması ve Gazprom’un Avrupa’ya daha fazla doğalgaz göndermeye başladığını söylemesi şimdilik piyasalarda rallinin ateşini bir nebze söndürmüş olsa da, Avrupa Parlamentosu’nun “Rusya piyasaları manipüle ediyor” savı hala masada. İnşaası biten Kuzey Akım 2’nin Almanya’dan onay alması için yapılan baskı da parlamentodaki birtakım vekillerin soruşturulmasını istediği bir mevzu.
İngiltere’de çelik bölümünü temsil eden lobi kümesi UK Steel, hükümetin artan güç fiyatları daha sonrası faaliyetlerine devam etmekte zorlanan kesime yardımcı olması gerektiğini söylüyor.
Çin’de çimento, çelik ve alüminyum üzere güç ağır bölümlerde üreticilerin tarihi rekorlarda seyreden kömür maliyetlerini karşılayamaması ve otoritelerin krizi sanayi kesintileriyle yönetmeyi tercih etmesi niçiniyle kriz derinleşiyor.
Hindi̇stan’da güç bakanlığı 6 Ekim itibariyle yalnızca 8 günlük kömür stoğu kalmış santrallerin yeni kesintiler getireceği argümanlarının “asılsız” olduğunu söylese de, kömür krizinin 6 ay boyunca sürebileceğini de söylüyor.
Okumaya devam et...
Doğalgazda Rusya, Azerbaycan ve İran’a, sıvılaştırılmış doğalgazda ise Nijerya, Cezayir ve spot piyasalara bağımlılığı yüksek Türkiye iktisadı, Reuters’a konuşan bir dal kaynağına göre artan fiyatlar niçiniyle 5 milyar dolar ek bir maliyet yükünün altında kalabilir.
4 mukavelenin yalnızca biri yenilendi
Toplamı yıllık 16 milyar metreküpe denk dört uzun vadeli doğalgaz ithalat kontratının bu yıl sonlanacağı belirtilen Reuters haberinde, bu mukavelelerden yalnızca Azerbaycan’la olanın yenilendiği – lakin eski kontrat 15 yıllıkken yeni kontratın 3 yıllık olduğu belirtiliyor. Yeni kısa mukavelede fiyatlar İtalya’nın PSV gösterge doğalgaz fiyatına göre endekslendiği aktarılıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in iki hafta evvel Soçi’de gerçekleşen görüşmesinden doğalgaza ait yeni bir mutabakat haberi çıkmamış olması, kesim kaynaklarına bakılırsa pazarlıkların sürdüğü manasına geliyor. Rusya ile hem özel hem kamu alımı için yapılan farklı bir kontrat (4 milyar metreküp/yıl) yıl sonunda, Nijerya LNG kontratı ise (1,3 milyar metreküp/yıl) bu ay ortasında sonlanıyor.
“Boru çizgilerindeki doğalgazın hepsini kullandık”
Dal kaynakları “eylül ortası itibariyle Rusya, İran ve Azerbaycan boru çizgilerindeki sözleşmesel tüm doğalgaz kullanıldı” diyor ve Türkiye’nin bu açığı LNG ithalatıyla kapatmak zorunda kalacağı görüşünü paylaşıyor. Karadeniz’de bulunan ve 2027’de kullanmasına başlanması planlanan doğalgazın beklendiği üzere pazarlıklarda Türkiye’nin elini güçlendirmediği, zira bu yıl ülke genelinde yaşanan kuraklığın hidro elektrik santrallerin üretimini düşürdüğü belirtiliyor. Bu da Türkiye’nin atıl bekleyen doğalgazlı elektrik santrallerini tekrar devreye sokmasına ve tam da Avrupa’da fiyatlar artmışken 60 milyar metreküp ile doğalgaz tüketim rekoruna ulaşmasına yol açtığı iddia ediliyor.
Paris merkezli niyet kuruluşu OME’nin hidrokarbon çalışmaları yöneticisi Sobet Karbuz, Reuters’a verdiği demeçte Türkiye’nin açığı spot LNG ithalatı yahut Azerbaycan’dan kapatabileceğini, tedarik sorunu muhtemelen yaşamayacağını söylüyor fakat ekliyor: “Tek olumsuz tarafı spot piyasadan alım yaparken ek maliyetler gelecek olması” diyor.
Açık, meblağların 4’e katlandığı spot piyasadan kapatılacak
Türkiye’nin mevcut kontratlarının toplamının 48 milyar metreküp/ yıl olduğu, 13 milyar metreküpe yakın LNG ithalatı gerekebileceği aktarılıyor. Türkiye’de hane halkları bin metreküp doğalgaza 170 dolar öderken, ısıtma ve küçük ölçekli üreticilere doğalgaz sübvansiyonu sağlanıyor. Hollanda gösterge fiyatlarına göre bin metreküp doğalgaz fiyatı geçen hafta 1.000 doların da üzerine çıkmış, yıl başından bu yana dörde katlanmış durumda. Bu da Reuters kaynaklarına bakılırsa geçen çeyreğin fiyatlarıyla spot LNG ithalatı için Türkiye’nin 5 milyar dolar ek bir maliyeti olabileceği manasına geliyor. Güç Bakanı Fatih Dönmez de cuma günü yaptığı açıklamada “Tedariğin güvenliği fiyatından daha değerli ve artan talebi karşılamak için spot piyasadan LNG sağlama yoluna başvurduk” açıklaması yapmıştı.
Kriz globalleşmeye devam ediyor
Japonya da güç krizinin tesirlerini yaşamaya başladı. Petrol, doğalgaz ve kömür fiyatlarındaki artış ülkede elektrik fiyatlarını 9 ayın tepesine yükseltti. 150 milyar dolarlık güç piyasası olan Japonya’da Fukushima felaketinden bu yana en makus güç krizi yaşandığı belirtiliyor. Spot elektrik fiyatları hafta başında 50,01 (0,44 dolar) yen/kWh ile ocak ayından bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.
Avrupa’da doğalgaz toptan satış fiyatları sıcaklıkların düşmesiyle bir arada artan taleple yükselişini sürdürüyor. İngiltere’deki kasım vadeli gösterge doğalgaz fiyatı dün 2,20 sterlin/therm düzebir daha yükseldi. Hollanda gösterge doğalgazı TTF 2,50 euro artışla 85,25 euro/megawatt saat seviyesinde. Refinitiv analistleri İngiltere’de hava sıcaklıklarının haftasonuna yanlışsız mevsim normallerinin altına düşeceğini, Kuzeybatı Avrupa’da da sıcaklıkların geçmiş ortalamaların altına ineceğini öngörüyor. Bu da sıvılaştırılmış doğalgaz ithalatı da yavaşlayan Avrupa’da doğalgaz meblağlarının yine rekorlara yönelmesine niye olabilir.
Rus yetkililerinin piyasayı stabilize etmeye başladığını duyurması ve Gazprom’un Avrupa’ya daha fazla doğalgaz göndermeye başladığını söylemesi şimdilik piyasalarda rallinin ateşini bir nebze söndürmüş olsa da, Avrupa Parlamentosu’nun “Rusya piyasaları manipüle ediyor” savı hala masada. İnşaası biten Kuzey Akım 2’nin Almanya’dan onay alması için yapılan baskı da parlamentodaki birtakım vekillerin soruşturulmasını istediği bir mevzu.
İngiltere’de çelik bölümünü temsil eden lobi kümesi UK Steel, hükümetin artan güç fiyatları daha sonrası faaliyetlerine devam etmekte zorlanan kesime yardımcı olması gerektiğini söylüyor.
Çin’de çimento, çelik ve alüminyum üzere güç ağır bölümlerde üreticilerin tarihi rekorlarda seyreden kömür maliyetlerini karşılayamaması ve otoritelerin krizi sanayi kesintileriyle yönetmeyi tercih etmesi niçiniyle kriz derinleşiyor.
Hindi̇stan’da güç bakanlığı 6 Ekim itibariyle yalnızca 8 günlük kömür stoğu kalmış santrallerin yeni kesintiler getireceği argümanlarının “asılsız” olduğunu söylese de, kömür krizinin 6 ay boyunca sürebileceğini de söylüyor.
Okumaya devam et...