Türkiye’nin birinci personel sineması: Karanlıkta Uyananlar

Suzan

New member
Senaryosunu Vedat Türkali’nin yazdığı direktörlüğünü Ertem goreç’in yaptığı 1964 üretimi Karanlıkta Uyananlar Türk sinemasının birinci emekçi sinemasıdır. Sinemanın oyuncuları içinde Fikret Hakan, Ayla Algan, Beklan Algan, Tülin Elgin, Kenan Pars, Mümtaz Ener ve Hüseyin Kutman yer alırken seslendirme takımında da Sadettin Erbil, Abdurrahman Palay, Toron Karacaoğlu, Sacide Keskin ve Jeyan Mahfi Tözüm üzere sanatkarlar bulunmaktadır.

Sinemada bir boya fabrikasındaki personellerin verdikleri emek gayretini perdeye taşıyor. Fabrikada kaynakçılık yapan Ekrem’in en yakın arkadaşı Turgut fabrikanın sahibi Gurur Bey’in oğludur. Çalışma şartlarından şikayetçi personellerden üçünün işten çıkarılmaları kelam konusu olunca, emekçi sendikası grev sonucu alır. Ama Gurur Bey’in beklenmedik vefatıyla grev kesintiye uğrar. Müdürler ise fabrikanın başına geçen Turgut’un bu mevzudaki tecrübesizliğinden faydalanır. Çalışanların çalışma şartlarında pek bir değişiklik olmayınca bir daha grev sonucu alınır. Haklarını arayan çalışanlarıysa pek epey mani beklemektedir.
Sinemada işlenen hususlar içinde 1960’lar Türkiyesi’ndeki ithalat, ihracat pazarlıkları ve emekçi sınıfının, sendikalaşmanın, emekçi hakları, grev ve işçi-işveren bağlantılarının eleştirel bir lisanla ele alınması sayılabilir. Alanında bir birinci sayılabilecek sinemanın Altın Portakal Sinema Festivali’nde gösterilecek olması üzerine sineması protesto eden bir kümenin çıkardığı olaylar, sinemanın İçişleri Bakanlığının buyruğu ile gösterimden kaldırılmasına niye olmuştur.

Karanlıkta Uyananlar sinemasından bir sahne: