semaver
Active member
Türkiye’deki demografik dönüşüm: Her yıl 50 bin öğrenci yurtdışına gidiyor Türkiye’nin en düzgün liselerinin mezunlarının büyük çoğunluğu yurtharicindeki üniversiteleri tercih ediyor. Evvelki senelerda mezunların yaklaşık yarısı yurtdışına giderken oranlar inanılmaz halde arttı.
Alman Lisesi’nden 2021 yılında mezun olanların 104’ü yurtharicindeki üniversitelere gitmiş. Mezunlardan sadece 10’u Türkiye’deki üniversitelerde tahsil görüyor.
Notre Dame De Sion Fransız Lisesi 2021 mezunlarının yüzde 42’si Türkiye’de, yüzde 58’i yurtharicinde okumayı tercih etti. Bu okulun 2020 mezunlarından yüzde 61’i Türkiye’deki, yüzde 39’u yurtharicindeki bir üniversitede okumaya karar vermişti.
St. Georg Avusturya Lisesi ve Ticaret Okulu 2020 mezunlarının yüzde 85’i yurtharicinde bir yükseköğretim programına yerleşmiş.
Sıhhat ve Eğitim Vakfı (SEV) liselerinden mezun olan öğrencilerin yüzde 50’si her yıl yükseköğrenim için yurtharicindeki üniversitelere gidiyor. Bu yıl da oran değişmedi.
MEMNUN BİR GELECEK YOK
MEF Üniversitesi rektör yardımcısı, YetGen kurucusu Prof. Dr. Erhan Erkut, öğrencilerin üniversite eğitimi için yurtdışını tercih etmesiyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sosyal medyadan aldığım bir habere nazaran İstanbul Erkek Lisesi’nin (İEL) bu yılki mezunlarının üniversite tercihlerinde birinci beş sırada Alman üniversiteleri var. Örneğin tam 30 öğrenci Münih Teknik Üniversitesi’ni seçmiş! 165 mezunun 105’i yurtharicinde okumayı tercih etmiş. Çok güzel Almanca bilmelerine ve Alman üniversitelerine rahatlıkla girebilecek olmalarına karşın geçmişte İEL mezunlarının yarısından fazlası Türkiye’de okumayı tercih ederdi. Birinci kez 2019 yılında bu oran bilakis döndü ve yurtharicinde okuma eğilimi hızlanmış görünüyor. Benzeri trendler Almanca eğitim veren öteki liselerde de görülmekte. Almanca bilen öğrencilerin Almanya’da üniversite okumayı tercih etmesi yeni değil zira Alman üniversiteleri hem fiyatsız tıpkı vakitte dünya çapında eğitim veriyorlar. Bunun yanında öğrenciler okurken çalışarak harçlıklarını çıkarabiliyorlar ve stajlarını da orada yapabiliyorlar. Yeni olan bu sayılardaki artış.
İstanbul Erkek Lisesi’nden 2021 yılında mezun olan 165 öğrenciden 105’i yurtharicindeki üniversitelerde tahsil görmeye karar verdi. Türkiye’deki üniversiteleri yeğleyen öğrenci sayısı yalnızca 40. Mezunlardan 20’si de bu yıl tercih yapmamış.
DERİN BİR TASA
Kanımca bu artışın en az dört değerli sebebi var:
1) Gittikçe derinleşen ekonomik kriz ve bunun beceriksizce idaresi ergenlerde derin bir korku yaratıyor ve onları ümitsizliğe düşürüyor. Türkiye’de kendileri için başarılı ve keyifli bir gelecek nazaranmeyen öğrenciler yurtdışına göçmek istiyorlar. Bunun da en kolay yolu olarak üniversite eğitimlerini yurtharicinde almayı seçiyorlar. Yalnızca İEL değil, yabancı lisanda eğitim veren tüm okulların mezunlarında son senelerda yurtdışına yönelimde artış var.
2) Ülkemizde bilhassa son senelerda üniversiteler hayli kan kaybetti. Akademik Özgürlük Endeksi’nde dünyada 175 ülke içinde 170. sıradayız. Üniversitelerde ne idari ne finansal ne de akademik otonomi mevcut. Liyakatin yerini biat almış durumda. İEL üzere üst seviye liselerden çıkan gençler bu durumu rahatlıkla değerlendirebiliyorlar. Ayrıyeten bu cins liselerin mezunları fikir ve söz özgürlüğüne ehemmiyet veriyorlar. Bu öğrencilerin yurtdışı tercihini, özgür ve özerk olmayan bir üniversitede okumayı reddetme olarak pahalandırmak gerek.
3) İEL mezunlarının değerli bir kısmı tıp seçer. Ülkemizde doktorluğun itibarı son senelerda süratle düştü. Tabiplere şiddetin önüne geçilememesi, meslek içi mobbing, saatlerin uzunluğu, mecburî hizmet, fiyatların düşüklüğü üzere niçinler tıp okumak isteyen İEL mezunlarının tercihini yurtdışına çeviriyor.
4) Geçmişte İEL mezunlarının en üstte gelen amaçlarından birisi Boğaziçi olmuştu. Boğaziçi’ne üst üste paydaşlara danışılmadan atanan rektörler ve üniversite topluluğunun direnişi, Boğaziçi’ni düşünen İEL’lilerin tercihlerini bir daha değerlendirmesine yol açtı. 2021 mezunlarından yalnızca beş kişi Boğaziçi’ni seçti. halbuki 2018 yılında bu sayı 31 idi.”
AVRUPA ÜLKELERİ REVAÇTA
Milletlerarası Eğitim Danışmanları Derneği (UED) idare konseyi lideri Eren Göker, salgınla değişen koşullara karşın yurtharicinde üniversite eğitimi alma talebinin, pandemi öncesine göre tıpkı seviyede kaldığını söylemiş oldu. Yurtharicinde üniversite eğitimi için tercih edilen ülke yelpazesinde bir genişlemenin olduğuna dikkat çeken Göker, şöyleki devam etti:
“Pandemi öncesinde ilgi daha fazla ABD, İngiltere ve Kanada üzere birkaç ülke üzerine yoğunlaşmışken döviz kurlarındaki dalgalanma, Avrupa üniversitelerinin gorece uygun eğitim maliyetleri, Avrupa’da her ülkede artan İngilizce lisans programlarına katılabilme imkânı ve ülkemize fiziki yakınlığı üzere niçinlerle Almanya, Hollanda, Polonya, Macaristan üzere Avrupa ülkelerindeki üniversiteler de öğrenci ve velilerimizin ilgi alanına girdi.”
VİLAYETLE DE ALMANYA
Kadir Has Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Kümesi ile Küresel Akademi iştirakinde yapılan “Türkiye Eğilimleri Araştırması 2021” neticelerina nazaran, Türkiye’deki 18-20 yaş içindeki gençlerin yüzde 18’i yurtharicinde yaşamayı istiyor. Almanya, yurtharicinde yaşamak istenen ülkeler sıralamasında birinci sırada yer alıyor. Almanya’yı sırasıyla ABD ve İngiltere izliyor.
Araştırmaya katılanların “niçin yurtdışı?” sorusuna karşılıkları da şöyleki:
‘TÜRKİYE’DE YABANCI GİBİYİM’
Kabataş Erkek Lisesi mezunu, Viyana İktisat Üniversitesi öğrencisi Selin Şeremet için yurtharicinde eğitim, babasının Avusturya vatandaşlığı niçiniyle her vakit aklında olan bir seçenekmiş. Lakin İstanbul’u epeyce seven ve 17 yaşına kadar Viyana’da okumayı hiç istemeyen Şeremet, Viyana’ya geliş sebebini şu biçimde anlatıyor:
“Lise sondayken YGS ve LYS gerilimini yaşamak istemiyordum ve artık imtihanlardan ve rekabetten de epey bunalmıştım. Avusturya hükümeti ikili vatandaşlığı yasakladığı için 18 yaşıma gelince bir karar vermem gerekiyordu ve ben de Türk vatandaşlığından çıktım. Türkiye’ye kıyasla yurtharicindeki eğitim sistemi bana daha fazlaca hitap ediyordu ve iş imkanları da daha fazlaydı. Bu niçinle 17 yaşımdayken ani denebilecek bir kararla Viyana’ya taşınma sonucu aldım.
Viyana’da günlük hayat Türkiye’ye bakılırsa epeyce daha durağan. Başta bana garip gelse de buraya ve buranın genel sistemine alıştıktan daha sonra artık Türkiye’ye gidince kendimi yabancı üzere hissediyorum. Tek başına yurtharicinde yaşamak kolay değil lakin buradaki ömrümden çok mutluyum. Buraya geldiğimden beri her şeyimi kendim halletmeye başladım ve kendime itimadım arttı. Bunun haricinde kendimi günün her saati inançta hissedebiliyorum ve bu fazlaca hoşuma gidiyor.”
Selin Şeremet
ÇOK UĞRAŞ HARCANIYOR
Türkiye’ye dönmeyi planlamadığını söyleyen Şeremet, “Bunun sebeplerinden biri iş imkânları ve maalesef ülkemiz o denli bir duruma geldi ki burada tam vakitli bir garson Türkiye’deki yönetici maaşının iki katını kazanıyor. Ayrıyeten her ne kadar yurtharicinde okumak kulağa bir düş üzere gelse de öbür bir kültüre ahenk sağlamak ve anadilin olmayan derslerle uğraşmak hakikaten epey yorucu olabiliyor. Burada bu kadar gayret harcadıktan daha sonra bu emeklerimin karşılığını da burada almayı tercih ederim” diyor.
YURTDIŞINDA PSİKOLOJİ TAHSİLİ GÖREN YETENEKLİ PETEKKAYA: HÂLÂ DÖNECEK BİR ÜLKEM OLACAK MI?
Alman Lisesi mezunu Uzman Petekkaya, okulu yardımıyla lisans eğitimini yurtharicinde almasının epeyce kolay olduğunu, baş yapısı olarak da birçok öğrencinin Alman Lisesi’ne yurtharicinde okumak üzere başladığını söylüyor. Türkiye’de kalmayı da düşündüğünü belirten Petekkaya, Viyana Üniversitesi’ne gidiş sürecini şu biçimde anlatıyor:
“Dünya sıralamasında birinci 50’ye, kısmına göre 20’ye, 10’a girmiş, çeşitli alanlarda kendi ekollerini yaratmış üniversiteler varken Türkiye’yi seçmek istemedim. Viyana ise tercihten epeyce bir denk gelişti. Psikoloji okumak istiyordum, bunu Almanya’da yapmak epey güç çünkü yalnızca lise diploma notuna nazaran öğrenci alınıyor ve dünyanın her yerinden talep devasa yükseklikte. Viyana ise diploma notundan bağımsız olarak psikoloji, analitik düşünme ve lisan maharetini ölçen bir imtihan yapıyor ve o imtihanda birinci 500’e giren şahıslar okuma hakkı elde ediyor. Ben de 62. olmuştum o imtihanda ve bu muvaffakiyet büyük bir motivasyon kaynağı oldu bana.”
Yurtdışına çıktığında 17 yaşında olan ve en son planının her vakit Türkiye’ye dönmek olduğunu söyleyen Petekkaya, “Bulduğum en ufak tatil, orta üzere fırsatta her vakit Türkiye’ye dönmeye çalışıyordum. Lakin daha sonradan işler değişti. Ben birinci gittiğimde Avro kuru 3 küsur bir şeydi. Natürel ki bu biçimde eksiksiz bir ülke değildik ancak fazlaca daha uygunduk. Hem ekonomik hem manevi manada İstanbul/Türkiye insanın umutlarını kırmamıştı ve yaşın da getirdiği idealist bir bakışla eğitimi alıp ülkeye dönmek ve kazanımlarımı gidemeyenlere aktarmak üzere bir planım vardı” diyor.
Petekkaya
ÜLKE ÇOK DEĞİŞTİ
YARIN: ‘TÜRKİYE’Yİ ÇOK ÖZLÜYORUM FAKAT PİŞMAN DEĞİLİM’
Alman Lisesi’nden 2021 yılında mezun olanların 104’ü yurtharicindeki üniversitelere gitmiş. Mezunlardan sadece 10’u Türkiye’deki üniversitelerde tahsil görüyor.
Notre Dame De Sion Fransız Lisesi 2021 mezunlarının yüzde 42’si Türkiye’de, yüzde 58’i yurtharicinde okumayı tercih etti. Bu okulun 2020 mezunlarından yüzde 61’i Türkiye’deki, yüzde 39’u yurtharicindeki bir üniversitede okumaya karar vermişti.
St. Georg Avusturya Lisesi ve Ticaret Okulu 2020 mezunlarının yüzde 85’i yurtharicinde bir yükseköğretim programına yerleşmiş.
Sıhhat ve Eğitim Vakfı (SEV) liselerinden mezun olan öğrencilerin yüzde 50’si her yıl yükseköğrenim için yurtharicindeki üniversitelere gidiyor. Bu yıl da oran değişmedi.
MEMNUN BİR GELECEK YOK
MEF Üniversitesi rektör yardımcısı, YetGen kurucusu Prof. Dr. Erhan Erkut, öğrencilerin üniversite eğitimi için yurtdışını tercih etmesiyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sosyal medyadan aldığım bir habere nazaran İstanbul Erkek Lisesi’nin (İEL) bu yılki mezunlarının üniversite tercihlerinde birinci beş sırada Alman üniversiteleri var. Örneğin tam 30 öğrenci Münih Teknik Üniversitesi’ni seçmiş! 165 mezunun 105’i yurtharicinde okumayı tercih etmiş. Çok güzel Almanca bilmelerine ve Alman üniversitelerine rahatlıkla girebilecek olmalarına karşın geçmişte İEL mezunlarının yarısından fazlası Türkiye’de okumayı tercih ederdi. Birinci kez 2019 yılında bu oran bilakis döndü ve yurtharicinde okuma eğilimi hızlanmış görünüyor. Benzeri trendler Almanca eğitim veren öteki liselerde de görülmekte. Almanca bilen öğrencilerin Almanya’da üniversite okumayı tercih etmesi yeni değil zira Alman üniversiteleri hem fiyatsız tıpkı vakitte dünya çapında eğitim veriyorlar. Bunun yanında öğrenciler okurken çalışarak harçlıklarını çıkarabiliyorlar ve stajlarını da orada yapabiliyorlar. Yeni olan bu sayılardaki artış.
İstanbul Erkek Lisesi’nden 2021 yılında mezun olan 165 öğrenciden 105’i yurtharicindeki üniversitelerde tahsil görmeye karar verdi. Türkiye’deki üniversiteleri yeğleyen öğrenci sayısı yalnızca 40. Mezunlardan 20’si de bu yıl tercih yapmamış.
DERİN BİR TASA
Kanımca bu artışın en az dört değerli sebebi var:
1) Gittikçe derinleşen ekonomik kriz ve bunun beceriksizce idaresi ergenlerde derin bir korku yaratıyor ve onları ümitsizliğe düşürüyor. Türkiye’de kendileri için başarılı ve keyifli bir gelecek nazaranmeyen öğrenciler yurtdışına göçmek istiyorlar. Bunun da en kolay yolu olarak üniversite eğitimlerini yurtharicinde almayı seçiyorlar. Yalnızca İEL değil, yabancı lisanda eğitim veren tüm okulların mezunlarında son senelerda yurtdışına yönelimde artış var.
2) Ülkemizde bilhassa son senelerda üniversiteler hayli kan kaybetti. Akademik Özgürlük Endeksi’nde dünyada 175 ülke içinde 170. sıradayız. Üniversitelerde ne idari ne finansal ne de akademik otonomi mevcut. Liyakatin yerini biat almış durumda. İEL üzere üst seviye liselerden çıkan gençler bu durumu rahatlıkla değerlendirebiliyorlar. Ayrıyeten bu cins liselerin mezunları fikir ve söz özgürlüğüne ehemmiyet veriyorlar. Bu öğrencilerin yurtdışı tercihini, özgür ve özerk olmayan bir üniversitede okumayı reddetme olarak pahalandırmak gerek.
3) İEL mezunlarının değerli bir kısmı tıp seçer. Ülkemizde doktorluğun itibarı son senelerda süratle düştü. Tabiplere şiddetin önüne geçilememesi, meslek içi mobbing, saatlerin uzunluğu, mecburî hizmet, fiyatların düşüklüğü üzere niçinler tıp okumak isteyen İEL mezunlarının tercihini yurtdışına çeviriyor.
4) Geçmişte İEL mezunlarının en üstte gelen amaçlarından birisi Boğaziçi olmuştu. Boğaziçi’ne üst üste paydaşlara danışılmadan atanan rektörler ve üniversite topluluğunun direnişi, Boğaziçi’ni düşünen İEL’lilerin tercihlerini bir daha değerlendirmesine yol açtı. 2021 mezunlarından yalnızca beş kişi Boğaziçi’ni seçti. halbuki 2018 yılında bu sayı 31 idi.”
AVRUPA ÜLKELERİ REVAÇTA
Milletlerarası Eğitim Danışmanları Derneği (UED) idare konseyi lideri Eren Göker, salgınla değişen koşullara karşın yurtharicinde üniversite eğitimi alma talebinin, pandemi öncesine göre tıpkı seviyede kaldığını söylemiş oldu. Yurtharicinde üniversite eğitimi için tercih edilen ülke yelpazesinde bir genişlemenin olduğuna dikkat çeken Göker, şöyleki devam etti:
“Pandemi öncesinde ilgi daha fazla ABD, İngiltere ve Kanada üzere birkaç ülke üzerine yoğunlaşmışken döviz kurlarındaki dalgalanma, Avrupa üniversitelerinin gorece uygun eğitim maliyetleri, Avrupa’da her ülkede artan İngilizce lisans programlarına katılabilme imkânı ve ülkemize fiziki yakınlığı üzere niçinlerle Almanya, Hollanda, Polonya, Macaristan üzere Avrupa ülkelerindeki üniversiteler de öğrenci ve velilerimizin ilgi alanına girdi.”
VİLAYETLE DE ALMANYA
Kadir Has Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Kümesi ile Küresel Akademi iştirakinde yapılan “Türkiye Eğilimleri Araştırması 2021” neticelerina nazaran, Türkiye’deki 18-20 yaş içindeki gençlerin yüzde 18’i yurtharicinde yaşamayı istiyor. Almanya, yurtharicinde yaşamak istenen ülkeler sıralamasında birinci sırada yer alıyor. Almanya’yı sırasıyla ABD ve İngiltere izliyor.
Araştırmaya katılanların “niçin yurtdışı?” sorusuna karşılıkları da şöyleki:
- Hayat kuralları (yüzde 45.9)
- Ekonomik niçinler (yüzde 22.4)
- Hak ve şahsi özgürlüklere kıymet verilmesi (yüzde 27.3)
‘TÜRKİYE’DE YABANCI GİBİYİM’
Kabataş Erkek Lisesi mezunu, Viyana İktisat Üniversitesi öğrencisi Selin Şeremet için yurtharicinde eğitim, babasının Avusturya vatandaşlığı niçiniyle her vakit aklında olan bir seçenekmiş. Lakin İstanbul’u epeyce seven ve 17 yaşına kadar Viyana’da okumayı hiç istemeyen Şeremet, Viyana’ya geliş sebebini şu biçimde anlatıyor:
“Lise sondayken YGS ve LYS gerilimini yaşamak istemiyordum ve artık imtihanlardan ve rekabetten de epey bunalmıştım. Avusturya hükümeti ikili vatandaşlığı yasakladığı için 18 yaşıma gelince bir karar vermem gerekiyordu ve ben de Türk vatandaşlığından çıktım. Türkiye’ye kıyasla yurtharicindeki eğitim sistemi bana daha fazlaca hitap ediyordu ve iş imkanları da daha fazlaydı. Bu niçinle 17 yaşımdayken ani denebilecek bir kararla Viyana’ya taşınma sonucu aldım.
Viyana’da günlük hayat Türkiye’ye bakılırsa epeyce daha durağan. Başta bana garip gelse de buraya ve buranın genel sistemine alıştıktan daha sonra artık Türkiye’ye gidince kendimi yabancı üzere hissediyorum. Tek başına yurtharicinde yaşamak kolay değil lakin buradaki ömrümden çok mutluyum. Buraya geldiğimden beri her şeyimi kendim halletmeye başladım ve kendime itimadım arttı. Bunun haricinde kendimi günün her saati inançta hissedebiliyorum ve bu fazlaca hoşuma gidiyor.”
Selin Şeremet
ÇOK UĞRAŞ HARCANIYOR
Türkiye’ye dönmeyi planlamadığını söyleyen Şeremet, “Bunun sebeplerinden biri iş imkânları ve maalesef ülkemiz o denli bir duruma geldi ki burada tam vakitli bir garson Türkiye’deki yönetici maaşının iki katını kazanıyor. Ayrıyeten her ne kadar yurtharicinde okumak kulağa bir düş üzere gelse de öbür bir kültüre ahenk sağlamak ve anadilin olmayan derslerle uğraşmak hakikaten epey yorucu olabiliyor. Burada bu kadar gayret harcadıktan daha sonra bu emeklerimin karşılığını da burada almayı tercih ederim” diyor.
YURTDIŞINDA PSİKOLOJİ TAHSİLİ GÖREN YETENEKLİ PETEKKAYA: HÂLÂ DÖNECEK BİR ÜLKEM OLACAK MI?
Alman Lisesi mezunu Uzman Petekkaya, okulu yardımıyla lisans eğitimini yurtharicinde almasının epeyce kolay olduğunu, baş yapısı olarak da birçok öğrencinin Alman Lisesi’ne yurtharicinde okumak üzere başladığını söylüyor. Türkiye’de kalmayı da düşündüğünü belirten Petekkaya, Viyana Üniversitesi’ne gidiş sürecini şu biçimde anlatıyor:
“Dünya sıralamasında birinci 50’ye, kısmına göre 20’ye, 10’a girmiş, çeşitli alanlarda kendi ekollerini yaratmış üniversiteler varken Türkiye’yi seçmek istemedim. Viyana ise tercihten epeyce bir denk gelişti. Psikoloji okumak istiyordum, bunu Almanya’da yapmak epey güç çünkü yalnızca lise diploma notuna nazaran öğrenci alınıyor ve dünyanın her yerinden talep devasa yükseklikte. Viyana ise diploma notundan bağımsız olarak psikoloji, analitik düşünme ve lisan maharetini ölçen bir imtihan yapıyor ve o imtihanda birinci 500’e giren şahıslar okuma hakkı elde ediyor. Ben de 62. olmuştum o imtihanda ve bu muvaffakiyet büyük bir motivasyon kaynağı oldu bana.”
Yurtdışına çıktığında 17 yaşında olan ve en son planının her vakit Türkiye’ye dönmek olduğunu söyleyen Petekkaya, “Bulduğum en ufak tatil, orta üzere fırsatta her vakit Türkiye’ye dönmeye çalışıyordum. Lakin daha sonradan işler değişti. Ben birinci gittiğimde Avro kuru 3 küsur bir şeydi. Natürel ki bu biçimde eksiksiz bir ülke değildik ancak fazlaca daha uygunduk. Hem ekonomik hem manevi manada İstanbul/Türkiye insanın umutlarını kırmamıştı ve yaşın da getirdiği idealist bir bakışla eğitimi alıp ülkeye dönmek ve kazanımlarımı gidemeyenlere aktarmak üzere bir planım vardı” diyor.
Petekkaya
ÜLKE ÇOK DEĞİŞTİ
YARIN: ‘TÜRKİYE’Yİ ÇOK ÖZLÜYORUM FAKAT PİŞMAN DEĞİLİM’