Elif KARACA
Harvard Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenneth Rogoff, Türkiye’nin önemli bir faiz artırımına gitmeden enflasyonu aşağı çekebilmesinin epey güç olduğunu, faiz oranlarının daha erken yükseltilmemesi ve hükümetin merkez bankası yöneticilerini gerisi gerisine bakılırsavden alarak kredibiliteye ziyan vermesi niçiniyle, enflasyonun denetim altına alınmasının hakikaten sancılı olacağını söylemiş oldu. DÜNYA’ya konuşan Rogoff, Türkiye’nin yirmi yıl öncesinde yaşanandan daha makus bir ekonomik krize yanlışsız yol alabileceğini, lakin savaşa karşın global büyüme ve faiz ortamı uygunken iktisadın sert bir iniş yapmasını önlemek için hala vakit olduğunu belirtti. Global iktisat ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) adımlarına ait görüşlerini de paylaşan Rogoff, Türkiye’nin büyük ticaret ortaklarında yaşanacak bir resesyonun ihracat gelirleri ve cari istikrar için olumsuz olacağını ve iktisadın besbelli bir yavaşlamadan kaçınmasının neredeyse imkansız olduğunu da ekledi.
Fed beklendiği üzere Mart ayında faiz artırımlarına başladı. Bu adım, yüksek enflasyonla uğraş için kâfi olacak mı? Ukrayna’daki savaşın tesirleri ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar göz önüne alındığında global enflasyon görünümü hakkında neler söylersiniz?
Fed, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalindilk evvel de enflasyon konusunda fazlaca gecikmişti ve artık işler daha da makûs. Savaş, bu yıl ve gelecek yıl ABD’de büyümeyi en az %0,5 düşürüp, enflasyonda en az %1 artışa niye olacak. Daha berbatı de mümkün. Büyük bir sakinliğe niye olmadan enflasyonu önümüzdeki iki yıl ortasında %2’ye geri getirmenin fazlaca sıkıntı olduğu bir noktadayız. Fed maksatlarının hayli gerisinde kalabilir ve enflasyon 2023 sonunda bile %3,5-4 aralığında kalabilir. İki yıl ortasında enflasyonun %2’lere çekilebilmesi için, faiz oranlarının %4-5’e yükseltilmesi gerekecek. Bu, ABD iktisadı üstündeki ağır tesirlerinin yanı sıra, borç ödeme maliyetini de değerli ölçüde artıracak. Enflasyon %8’e yakın seyrederken Fed’in faizi %2,5’ten çok artırma eğiliminde olacağından şüpheliyim.
Türkiye, Ukrayna’daki savaştan en hayli etkilenen ekonomilerden biri. Bunun ne üzere tesirlerini bakılırsaceğiz?
Pandemi daha sonrası sistemsiz toparlanma, ABD’de faiz oranlarında artış beklentisiyle birleştiğinde önümüzdeki iki yıl ortasında gelişmekte olan ülkelerde finansal krizlerinde artış görülme ihtimali çok yüksek. Borç temerrüdü, bankacılık krizi yada her ikisi birden mümkün. En epeyce baskı altında olanlar gelişmekte olan ekonomiler ve düşük gelirli ülkeler. Merkez bankası bağımsızlığına ziyan veren ağır siyasi tesir niçiniyle Türkiye de Ukrayna öncesinde de esasen izleme listesindeydi. Avrupa’da artan resesyon riski, savaşın yarattığı belirsizlik ve Türkiye’nin değerli ticaret ortaklarının risk altında olması niçiniyle artık tehdit daha da büyük.
ABD ve AB’nin enflasyonla gayret adımlarının Türkiye için ne üzere yansımaları olur?
ABD, resesyon yaşanmadan enflasyonun 12-18 ayda düşürülebileceği noktayı geride bıraktı. Avrupa bilhassa de Almanya ve İtalya, yaptırımların Rusya’dan güç arzının kesilmesine yol açması durumunda büyük bir resesyon riski altında. Yaptırımlar daha fazla artmasa bile, Avrupa’da fazlaca daha yavaş bir büyüme (%1,5 ila %2 daha düşük) kelam konusu olacak. Türkiye’nin büyük ticaret ortaklarında resesyon, ihracat gelirleri ve cari istikrar için olumsuz olacaktır. bu biçimde bir ortamda Türkiye’nin de keskin bir yavaşlamadan kaçınması pek mümkün görünmüyor.
Türkiye enflasyonla gayretinde nasıl bir strateji izlemeli?
Bu noktada Türkiye’nin önemli bir faiz artırımına gitmeden enflasyonu aşağı çekebilmesi epeyce sıkıntı. Faiz oranlarının daha erken yükseltilmemesi ve merkez bankası yöneticileri tekrar yine vazifeden alınarak kredibiliteye ziyan verilmesi niçiniyle enflasyonun denetim altına alınması sahiden sancılı olacak. Türkiye yirmi yıl öncesinde yaşanandan daha makûs bir ekonomik krize yanlışsız yol alabilir, lakin savaşa karşın global büyüme ve faiz ortamı hala gereğince uygunken, iktisadın sert bir iniş yapmasını önlemek için bir daha de vakit var.
Okumaya devam et...
Harvard Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenneth Rogoff, Türkiye’nin önemli bir faiz artırımına gitmeden enflasyonu aşağı çekebilmesinin epey güç olduğunu, faiz oranlarının daha erken yükseltilmemesi ve hükümetin merkez bankası yöneticilerini gerisi gerisine bakılırsavden alarak kredibiliteye ziyan vermesi niçiniyle, enflasyonun denetim altına alınmasının hakikaten sancılı olacağını söylemiş oldu. DÜNYA’ya konuşan Rogoff, Türkiye’nin yirmi yıl öncesinde yaşanandan daha makus bir ekonomik krize yanlışsız yol alabileceğini, lakin savaşa karşın global büyüme ve faiz ortamı uygunken iktisadın sert bir iniş yapmasını önlemek için hala vakit olduğunu belirtti. Global iktisat ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) adımlarına ait görüşlerini de paylaşan Rogoff, Türkiye’nin büyük ticaret ortaklarında yaşanacak bir resesyonun ihracat gelirleri ve cari istikrar için olumsuz olacağını ve iktisadın besbelli bir yavaşlamadan kaçınmasının neredeyse imkansız olduğunu da ekledi.
Fed beklendiği üzere Mart ayında faiz artırımlarına başladı. Bu adım, yüksek enflasyonla uğraş için kâfi olacak mı? Ukrayna’daki savaşın tesirleri ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar göz önüne alındığında global enflasyon görünümü hakkında neler söylersiniz?
Fed, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalindilk evvel de enflasyon konusunda fazlaca gecikmişti ve artık işler daha da makûs. Savaş, bu yıl ve gelecek yıl ABD’de büyümeyi en az %0,5 düşürüp, enflasyonda en az %1 artışa niye olacak. Daha berbatı de mümkün. Büyük bir sakinliğe niye olmadan enflasyonu önümüzdeki iki yıl ortasında %2’ye geri getirmenin fazlaca sıkıntı olduğu bir noktadayız. Fed maksatlarının hayli gerisinde kalabilir ve enflasyon 2023 sonunda bile %3,5-4 aralığında kalabilir. İki yıl ortasında enflasyonun %2’lere çekilebilmesi için, faiz oranlarının %4-5’e yükseltilmesi gerekecek. Bu, ABD iktisadı üstündeki ağır tesirlerinin yanı sıra, borç ödeme maliyetini de değerli ölçüde artıracak. Enflasyon %8’e yakın seyrederken Fed’in faizi %2,5’ten çok artırma eğiliminde olacağından şüpheliyim.
Türkiye, Ukrayna’daki savaştan en hayli etkilenen ekonomilerden biri. Bunun ne üzere tesirlerini bakılırsaceğiz?
Pandemi daha sonrası sistemsiz toparlanma, ABD’de faiz oranlarında artış beklentisiyle birleştiğinde önümüzdeki iki yıl ortasında gelişmekte olan ülkelerde finansal krizlerinde artış görülme ihtimali çok yüksek. Borç temerrüdü, bankacılık krizi yada her ikisi birden mümkün. En epeyce baskı altında olanlar gelişmekte olan ekonomiler ve düşük gelirli ülkeler. Merkez bankası bağımsızlığına ziyan veren ağır siyasi tesir niçiniyle Türkiye de Ukrayna öncesinde de esasen izleme listesindeydi. Avrupa’da artan resesyon riski, savaşın yarattığı belirsizlik ve Türkiye’nin değerli ticaret ortaklarının risk altında olması niçiniyle artık tehdit daha da büyük.
ABD ve AB’nin enflasyonla gayret adımlarının Türkiye için ne üzere yansımaları olur?
ABD, resesyon yaşanmadan enflasyonun 12-18 ayda düşürülebileceği noktayı geride bıraktı. Avrupa bilhassa de Almanya ve İtalya, yaptırımların Rusya’dan güç arzının kesilmesine yol açması durumunda büyük bir resesyon riski altında. Yaptırımlar daha fazla artmasa bile, Avrupa’da fazlaca daha yavaş bir büyüme (%1,5 ila %2 daha düşük) kelam konusu olacak. Türkiye’nin büyük ticaret ortaklarında resesyon, ihracat gelirleri ve cari istikrar için olumsuz olacaktır. bu biçimde bir ortamda Türkiye’nin de keskin bir yavaşlamadan kaçınması pek mümkün görünmüyor.
Türkiye enflasyonla gayretinde nasıl bir strateji izlemeli?
Bu noktada Türkiye’nin önemli bir faiz artırımına gitmeden enflasyonu aşağı çekebilmesi epeyce sıkıntı. Faiz oranlarının daha erken yükseltilmemesi ve merkez bankası yöneticileri tekrar yine vazifeden alınarak kredibiliteye ziyan verilmesi niçiniyle enflasyonun denetim altına alınması sahiden sancılı olacak. Türkiye yirmi yıl öncesinde yaşanandan daha makûs bir ekonomik krize yanlışsız yol alabilir, lakin savaşa karşın global büyüme ve faiz ortamı hala gereğince uygunken, iktisadın sert bir iniş yapmasını önlemek için bir daha de vakit var.
Okumaya devam et...