Türkiye’de birinci kez iki belediyeye Avrupa’dan Yönetişim Harikalığı Markası

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Elif KARACA

Sultanbeyli ve Şişli belediyeleri, Argüden Yönetişim Akademisi koordinatörlüğünde Marmara Belediyeler Birliği (MBB) ve Avrupa Kurulu iştirakinde gerçekleştirilen süreç kararında kıymetlendirilerek yaptıkları çalışmalar ve verdikleri taahhütlerle 2022-23 devrinde Avrupa Yönetişim Harikalığı Markası’nı kullanmaya hak kazandı. Avrupa Kurulu Düzgün Yönetişim Kısım Lideri Alina Tatarenko sürdürülebilir bir Avrupa’nın inşası ve herkes için barış, refahın sağlanmasının fakat tesirli ve demokratik bir yönetişim ile gerçekleştirebileceğini söylemiş oldu. Bu çerçevedeki etkinlikler için geçtiğimiz günlerde Türkiye’de bulunan Tatarenko, projeyi ve Avrupa Konseyi’nin 12 uygun yönetişim unsurunu DÜNYA’ya kıymetlendirdi.

Avrupa Kurulu tarafınca belirlenen yeterli yönetişim prensiplerinin mahallî idarelerde uygulanmasını sağlamak üzere Argüden Yönetişim Akademisi’nin geliştirdiği Entegre Belediye Yönetişim Modelini kullanan Sultanbeyli ve Şişli Belediyelerinin gerçekleştirdikleri bir yıllık çalışmanın kararında Türkiye’de birinci kere iki belediye Avrupa Yönetişim Harikalığı Markası almaya hak kazandı. Hollanda Konsolosluğu tarafınca desteklenen ve proje kapsamında Argüden Yönetişim Akademisi ve Marmara Belediyeler Birliği tarafınca oluşturulan bağımsız bir heyet tarafınca bedellendirilen Sultanbeyli ve Şişli Belediyeleri unsurlara uygunluk sağlayarak yönetişim kalitesini markalaştırmış oldu. Yaptıkları çalışmalar ve verdikleri taahhütlerle 2022-23 periyodunda Avrupa Yönetişim Harikalığı Markası’nı kullanmaya hak kazanan Sultanbeyli ve Şişli Belediyeleri bir yıllık markaya sahip olma hakkını elde ettiler. Âlâ yönetişim uygulamalarını devam ettirmeleri halinde bu süreyi uzatabilecekler.

Entegre Belediye Yönetişim Modeli’ni uygulayarak idare süreçlerinin her basamağında Avrupa Konseyi’nin belirlediği düzgün yönetişim prensiplerini aktif halde hayata geçirecek olan belediyeler bu biçimdece sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınmayla vatandaşların ömür kalitesine daha fazla katkı yapma fırsatı bulacak.

Belediyelerde güzel yönetişim kalite ve seviyesinin güçlendirilmesi konusunda bir epeyce farklı yol ve yaklaşım mevcut, lakin bu hususta en kapsamlı ve ölçülebilir olanların başında Avrupa Konseyi’nin çalışması geliyor. Avrupa Kurulu Âlâ Yönetişim Kısım Lideri Alina Tatarenko sürdürülebilir bir Avrupa’nın inşası ve herkes için barış, refahın sağlanmasının fakat tesirli ve demokratik bir yönetişim ile gerçekleştirebileceğini söylüyor. Bu çerçevedeki etkinlikler için geçtiğimiz günlerde Türkiye’de bulunan Tatarenko ile projeyi ve Avrupa Konseyi’nin 12 düzgün yönetişim prensibini konuştuk:

-Entegre Belediye Yönetişim Modeli projesi kapsamında Türkiye’de birinci sefer iki belediye Avrupa Yönetişim Harikalığı Markasını kullanma hakkına sahip oldu. Projeden ve Avrupa Konseyi’nin bu alanda yaptığı çalışmalardan bahsedebilir misiniz?

Avrupa Konseyi’nin, lokal seviyede yönetişimi, yönetişimin kalitesini güzelleştirmeyi hedefleyen bu 12 unsuru temelinde temel olarak Avrupa vizyonunu oluşturuyor. Geliştirdiğimiz her prensibin altında, ne manaya geldiğini açıklayan bir dizi kriter ve kendinizi denetim edebilmeniz için göstergeler bulunuyor ve bu sayede kaliteyi yönetmek mümkün oluyor. Bu unsurları iştirak, temsiliyet seçimlerin adil yapılması, hassaslık, tesirlilik ve verimlilik, açıklık ve şeffaflık, hukukun üstünlüğü, etik davranış, yetkinlik ve kapasite, yenilik ve değişime açık olma, sürdürülebilirlik ve uzun periyotlu yönelim, sağlam mali idare, insan hakları, kültürel çeşitlilik ve toplumsal kaynaşma ve hesap verebilirlik formunda sıralamak mümkün.

Eğer demokrasinin hakim olduğu düzgün bir idareye sahip olmak istiyorsanız, burada sürdürülebilirlik hayli kıymetli. Bugün yaptığınız her şeyin bundan 100 yıl daha sonra burada yaşayan insanları nasıl etkileyeceğini düşünmeniz gerekiyor. Örneğin yapacağınız bir köprünün trafik ve kentsel gelişmenin yanında sıhhat, etraf ve iktisada de ne üzere tesirleri olacağını düşünmeniz gerekir. Demokratik iştirak için günlük bayağı konularda bile vatandaşların görüşüne başvurulması değerli. Liderliğini üstlendiğim kısmın en kıymetli evvelarinden biri âlâ demokratik yönetişimle ilgili olarak farkındalığı artırmak. Demokratik yönetişim sağlanmadan ne çevreyi koruyabilirsiniz ne de sürdürülebilir gelişim sağlayabilirsiniz.

-Argüden Akademi’nin liderliğinde yürütülen projede kıymetlendirme nasıl yapıldı, belediyeler bu hakkı ne kadar müddet kullanabilecek?

Avrupa Konseyi’nin benimsediği bu 12 unsur doğrultusundaki ölçütleri kullanarak İstanbul’un iki belediyesi Avrupa Yönetişim Harikalığı Markasını kullanma hakkını aldı. Sultanbeyli ve Şişli belediyeleri markaya sahip olma hakkını bir yıllığına elde ettiler. Düzgün yönetişim uygulamalarını devam ettirmeleri halinde bu süreyi uzatabilecekler. Değerlendirmeler bu prensiplere bakılırsa yapıldı. Vatandaşlar yapılan anketlerde belediyelerin faaliyetleri, hizmetleri hakkında görüşlerini belirttiler ve bunlar göz önünde tutuldu. Görüş belirten, taleplerini ileten vatandaşlarla yapılan istişareler ve onları rol model almak epey kıymetli. Kapsayıcı bir anlayışla belediye faaliyetlerinden etkilenen her kısmın beklenti ve gereksinimlerini tespit edip, evvelarin belirlenmesi ve faaliyetlerin bu doğrultuda gerçekleştirilmesi vatandaşın inancını kazanmak için hayli değerli. Bayanların, çocukların, gençlerin, yaşlıların, engelli vatandaşların farklı muhtaçlıklarını anlamak ve bunları karşılayacak tasarım ve uygulamaları gerçekleştirmek bir bütün olarak hayat kalitesinin gelişmesini sağlıyor. Düzgün demokratik yönetişim şuurunu ve vatandaşların farkındalığını artırınca toplumda da verimlilik, şeffaflık ve hukukun üstünlüğüne ve insan haklarına hürmet göstermenin ehemmiyeti daha yeterli anlaşılıyor.

Nasıl ki kendi sıhhatimiz için nizamlı olarak check-up yaptırıyor, otomobilimizi muayeneye gdolayıyorsak belediyeler için de bu markayı kullanma hakkını almak bir sıhhat denetimi niteliğinde. Argüden Akademi’nin geliştirdiği Entegre Belediye Yönetişim Modeli de yol ve formül göstermesi açısından kıymetli. Müracaatların bağımsız bir heyet tarafınca gerçekleştirilen kıymetlendirilmesi, tertipli olarak yapıldığında daima gelişimi tetikliyor, var ise yanlışların düzeltilmesi imkânını sunuyor ve en sonunda bunlar belediye liderleri için oyların artması manasına da geliyor. Bugün prestijiyle Türkiye ile birlikte Avrupa Kurulu üyesi 46 ülkeden 23’ünde bu markayı kullanma hakkı kazanan mahallî idareler oldu. Umuyoruz ki bu öncü belediyelerimiz nizamlı olarak bu markayı kullanma hakkını yenileyecek ve onları öteki belediyeler de izleyecek ve bu markaya hak kazananların sayısı artacaktır.

-Bütün bunları sağlamak son senelerda biraz daha zorlaşmış üzere görünüyor. Bunun niçinleri neler olabilir?

Herkes demokrasinin, insan haklarının, hukukun üstünlüğünün pahasını anladı. Lakin ne yazık ki son vakit içinderda demokrasi endeksinin birfazlaca ülkede gerilemeye başladığını, bir hayli sorun olduğunu görüyoruz. Söz özgürlüğü, medya özgürlüğü, mahallî demokrasilerin kalitesi üzere tüm göstergelerde gerileme kelam konusu. Burada, bütün belediyelere kâfi yetki ve kaynak verilmesi noktasında merkeziyetçiliğin seviyesi de değerli. Yetkinin insanlara olabildiğince yakın olması gerekiyor. Yetkinin ve gücün yerele de ulaşması gerekiyor lakin maalesef bugün bir epeyce ülkede farklı eğilimler görüyoruz. Hatta kimi Avrupa ülkelerinde de bugün gücün merkezde toplandığını görmek mümkün. Demokratik özgürlüklere yönelik daha fazla akın görüyoruz. Aslında, daha da berbatı insan haklarının, hukukun üstünlüğünün ve demokrasinin korunmasının, bunların hiç birinin teminat altına alamadığımızı görüyoruz. Demokratik kurumlarda, demokratik idarelerde bir erozyon var. Bu niçinle temel bilgilere geri dönüp güzel bir yönetişime sahip olup olmadığımızdan emin olmalıyız.

-Sanırım son periyotta gerçekleştirilmesi en güç maksatlar iklim maksatları. Bu bahiste neler yapıyorsunuz?

Özellikle güç açısından Avrupa nitekim sıkıntı günler yaşıyor. Evet asıl soru iklim gayeleri. Bütün bunların sorumluluğu kimde. Yalnızca bir kişi mi sorumlu? Hayır. Bütün olanlardan her birey sorumludur. Alternatif güç kaynaklarına epey daha erken bakmaya başlayabilirdik. Hükümetler çeşitli müsaadeler verirken, kararlar alırken güzel demokratik yönetişim ve sürdürülebilirlik açısından düşünmüyorlarsa sonuç budur. Bu yüzden her vakit her şeyin ucu yönetişim kalitesine uzanıyor ve bu yüzden bizler bu kadar yakından izliyoruz.

-Sürdürülebilir kentsel kalkınmanın en değerli ihtiyaçları nelerdir?

Ağırlıklı olarak hükümetlerle, lokal idarelerle, bölgesel ve ulusal hükümetlerle çalışıyoruz. Lakin doğal ki bireyler de fazlaca şey yapabilir. Şu anda yapılanların tesir yaratma noktasında kâfi olduğunu söyleyemeyiz. Hükümet siyasetleri için her şeyin düzenlenmiş mevzuatlar üzerinden yapılması gerekiyor. Prensiplerden biri sağlam finansal idare ve ekonomik kalkınma ile ilgili, lakin kalkınma konusunda daima “bu biçimde daha fazla fabrika inşa edelim, daha fazla yatırım yapalım” noktasına geliniyor ve bu her vakit refah ve eşitliği getirmiyor. Emel toplumların refahını ve huzurunu sağlamak ve bu yüzden burada bunları konuşuyoruz. Bunun yalnızca birilerini güçlü etmeye değil, hem de insanların refahını kapsayıcı ve adil olarak sağlamaya hizmet etmesi için sağlam ekonomik kalkınma ve sağlam finansal idaresi savunuyoruz. Avrupa Kurulu’nun varoluş vizyonu insan haklarını, demokrasiyi ve hukukun üstünlüğünü korumaktır. Bugün bir fazlaca ülkede mahkemelerin bağımsızlığı, medya tehlikede, seçimlere hile karıştırma eğilimi görüyoruz. Bu ise insanların ömür kalitesini ve sürdürülebilir gelecek amaçlarımızı tehlikeye atıyor.

-İyi idare ve kaynakların en gerçek biçimde kullanılmasının önündeki en büyük mahzur nedir sizce?

Çoğu vakit kaynaklar mümkün olan en düzgün biçimde kullanılmıyor. kimi vakit beceriksizlikten, kimi vakit yanlışsız biçimlerin kullanılmamasından, kimi vakit de yolsuzluktan. Lakin, bu epey lakin epeyce tehlikeli bir şey zira inanç kaybedildiğinde, bu demokrasiye ziyan veriyor. Çok acil çözülmesi gereken en büyük sorun bu. Kamu kaynaklarının gerçek kullanması sağlanırsa ve vatandaşlar da bunu bilir ve kurumlara itimat duyarsa her şey hayli daha farklı olur. Bu niçinle, lokal idarelerde yeterli yönetişim hayat kalitemizin ve geleceğimizin temelidir.

Alina Tatarenko kimdir?

Avrupa Kurulu Yeterli Yönetişim Kısım Lideri Alina Tatarenko 10 yılı aşkın bir müddetdir mahallileşme, kamu idaresi ve lokal idare ıslahatları alanlarında danışmanlık, proje ve çalışmalar yürütüyor. Bu konularda İspanya, Malta, Kıbrıs, Polonya, Estonya, Ukranya ve Hırvatistan üzere pek fazlaca ülkede lokal idarelere kapasite inşası ve danışmanlık üzere roller üstlendi. Mahallileşme, kamu etiği, yeterli yönetişim, liderlik, belediyeler ortası iş birliği, hudutlar ortası ve kentler ortası iş birliği üzere alanlarda uzmanlık ve tecrübe sahibi. Alina Tatarenko, London School of Economics (LSE, İngiltere), Central European University (CEU, Macaristan) ve Kyiv-Mohyla Academy (UKMA, Ukranya) üniversitelerinde tahsil gördü.

Argüden Yönetişim Akademisi

Kamu, sivil toplum, özel kesim ve milletlerarası kurumlarda yönetişim kalitesini artırmaya adanmış bir vakıf olan Argüden Yönetişim Akademisi, hayat kalitesini geliştirmek ve sürdürülebilir bir gelecek oluşturmak üzere yönetişim kalitesini geliştirerek kurumlara duyulan itimadı artırmak için çalışıyor. Akademi âlâ yönetişim külçeşidinin gelişimi ve yayılımında ‘mükemmeliyet ve birinci başvuru’ adresi olmayı hedefliyor. Kurumlarına itimat duyulan bir toplum için 7’den 77’ye her yaş kümesi; özel dal, sivil toplum kuruluşları, kamu kurumları ve memleketler arası tertiplerin başkanlarına yönelik programlar geliştiriyor. Akademi, bütünsel ve entegre bir yönetişim anlayışıyla kurumlara duyulan itimadı geliştirmek için içerik geliştiriyor, eğitim programları hazırlıyor. Mevcut ve gelecek jenerasyonların hayat kalitesini artırmak için düzgün yönetişim külçeşidini yaygınlaştırmak üzere çeşitli mahallî, ulusal ve milletlerarası kuruluşlarla işbirlikleri yapıyor. ARGE Danışmanlık’ın İdare Heyeti Lideri Dr. Argüden’in 2011 yılında Palgrave Macmillan tarafınca yayınlanan ‘Yönetişim Anahtarları’ kitabı, 2014 yılında kurulan Akademi’nin entelektüel temelini oluşturdu.

Okumaya devam et...