Yasemin SALİH
Türkiye’nin genç bilim insanlarını desteklemek ve görünür kılmak gayesiyle verilen Koç Üniversitesi Rahmi Koç Bilim Madalyası, altıncı defa sahibini buldu. Koç Üniversitesi Mütevelli Heyet Lideri Prof. Dr. Işık Yalman, düzenlenen çevrimiçi merasimde bu yıl madalyanın Chicago Üniversitesi İktisat Bölümü’nde Ralph ve Mary Otis Isham Kürsüsü İktisat Profesörü olarak bakılırsav yapan Ali Hortaçsu’ya verildiğini duyurdu.
Dedeleri Selanik yakınlarındaki Hortaç Dağı’ndan kente su indirdikleri için Hortaçsu soyadını alan, evvel İzmir akabinde da İstanbul’da ikamet eden bilim geçmişine sahip bir aileden geliyor Prof. Dr. Ali Hortaçsu. Robert Kolej’deki arkadaşlarının, “Her yıl devrin birincisi olurdu” diye andığı ekonomistin, bilhassa piyasa talebinin algoritmasını ortaya koyan çalışmaları dünyaca ünlü.
Merasim daha sonrasında yaptığımız online röportajda, “Ekonomi merakım ortaokulda başlamıştı ancak mühendis anne-babanın oğlu olunca Stanford’da tercihimi elektrik mühendisliğinden yana kullandım. daha sonra da mikroekonominin matematikle bağını keşfedince iki merakım bir ortaya gelmiş oldu” diyen Hortaçsu, mikroekonomiye mühendis gözlüğüyle bakmak Hortaçsu’yu piyasa datalarını algoritmaların sayesinde modellemeye götüren kıymetli bir kapı açmış. Çalışmalarında piyasaların verimliliğinin deher neysel yaklaşımlarla kıymetlendirilmesine odaklanan Hortaçsu, ferdî davranışların gerisinde yatan tercihleri ve teknoloji parametrelerini öngörmek üzere incelenen mikro düzeydeki ayrıntılı piyasa datalarını kullanıyor.
İktisattaki belirsizlik için biyologlara güveniyoruz
Prof. Dr. Ali Hortaçsu, koronavirüs niçiniyle küresel iktisatta yaşanan belirsizliklerin insanların beklentilerini etkilediğini vurguluyor. “İnsanlar belirsizlik ortasında. Bunun nasıl sonuçlanacağını kestirmek epeyce kıymetli. Beklentilerin regüle edilmesinde devletlerin, siyasetçilerin epey büyük rolü var” diyen ünlü ekonomiste bakılırsa beklentiler âlâ yönetilmeli ki ülkenin kredibilitesi artsın. Medyaya da bu bahiste hakikat ayrıntıları aktarmak açısından sorumluluk düşüyor. Hortaçsu’ya göre küresel iktisattaki süreç büsbütün virüsün seyriyle ilgili. Virüsün yarattığı belirsizliğin makro ya da mikro olsun, kararları daima değiştirdiğini anlatan Hortaçsu, bunun da risk ortamı oluşturduğuna vurgu yapıyor. “Virüsle ilgili belirsizliğin sonuçlanması lazım. Bu iş de biyologlara, tıp beşerlerine düşüyor, onlara güvenmek gerek. İktisatta bunun yarattığı çarpıklık var. En büyük soru, şu anda gözlemlenen arz zincirindeki tıkanıklığın ne kadar gerçek olduğu? Herkes bunu merak ediyor” diyen iktisat profesörüne göre arz tıkanıklığından kaynaklanan fiyat artışlarının gerçekliği de sorgulanması gereken bir durum. Hortaçsu, “Arz tıkanıklığı süreksiz mi uzun vadeli mi olacak. Bundan kaynaklanan talep sıkışması ne kadar gerçek? Fiyat artışı duygusal mı? Bunların ayrıştırılması lazım. Bunun için de piyasadaki parametreler incelenmeli” diyor.
İktisatta yapay zeka kullanılmalı
Talebi varsayım etmek, meçhullüğü direktörün değerli yollarından biri Hortaçsu’ya göre. Bunun yolunun da yapay zeka kaynaklı algoritmalardan yararlanmak olduğunu belirtiyor ödüllü ekonomist. Perakende dalının bu teknolojiyi düzgün kullandığının altını çizen Prof. Dr. Hortaçsu, şöyleki devam ediyor: “Neyin, hangi vakit içinderda, ne kadar talep edileceğini kestirmek arz zincirinin verimli çalışmasını sağlıyor. Perakende ve nakliyat bölümlerinde bu yeterli kullanılınca verimli sonuçlar alınıyor. Ekonomik refahın kaynağı verimliliğin artması. Veri, bunun temelini sağlıyor. Amazon ile buna benzeri bir çalışma yaptık. Algoritmalar geliştirerek talep kestirimlerini güzelleştirdik. Daha fazlaca veri ile daha güzel iktisat siyasetleri geliştirilebilir.”
TÜRKİYE, NE KADAR DAHA GEVŞEYECEK?
Hortaçsu’nun Kayseri’de ABD’li meslektaşlarıyla yürüttüğü Asurluların ekonomik hayatlarıyla ilgili modelleme araştırması, iktisat biliminde dünyaca ünlü çalışmalar içinde gösteriliyor. Lakin Türkiye’ye uzun müddettir gelmediğini belirten Hortaçsu’nun bölgenin bugünkü iktisat iklimiyle ilgili yaptığı sıcak bir çalışma yok. Virüsün yarattığı belirsizlik ortamından Türkiye iktisadının de etkilendiğini söyleyen iktisat profesörü, “Bu, aslına bakarsan öteki ülkelerde görülen bir durum. Türkiye’yi ayrıştıran ise kurdaki dalgalanma. Türkiye öteki gelişmekte olan ülkeler içinde kurdaki dalgalanma performansıyla seçkin bir örnek teşkil ediyor. Merkez Bankası’nın son kararlarında daha fazla faiz indirdiğini görüyoruz. Bu, daha fazla para basmak, yani para siyasetinde daha fazla gevşemek demek. Bunun daha ne kadar sürdürülebileceği değerli bir soru işareti” değerlendirmesini yapıyor.
Okumaya devam et...
Türkiye’nin genç bilim insanlarını desteklemek ve görünür kılmak gayesiyle verilen Koç Üniversitesi Rahmi Koç Bilim Madalyası, altıncı defa sahibini buldu. Koç Üniversitesi Mütevelli Heyet Lideri Prof. Dr. Işık Yalman, düzenlenen çevrimiçi merasimde bu yıl madalyanın Chicago Üniversitesi İktisat Bölümü’nde Ralph ve Mary Otis Isham Kürsüsü İktisat Profesörü olarak bakılırsav yapan Ali Hortaçsu’ya verildiğini duyurdu.
Dedeleri Selanik yakınlarındaki Hortaç Dağı’ndan kente su indirdikleri için Hortaçsu soyadını alan, evvel İzmir akabinde da İstanbul’da ikamet eden bilim geçmişine sahip bir aileden geliyor Prof. Dr. Ali Hortaçsu. Robert Kolej’deki arkadaşlarının, “Her yıl devrin birincisi olurdu” diye andığı ekonomistin, bilhassa piyasa talebinin algoritmasını ortaya koyan çalışmaları dünyaca ünlü.
Merasim daha sonrasında yaptığımız online röportajda, “Ekonomi merakım ortaokulda başlamıştı ancak mühendis anne-babanın oğlu olunca Stanford’da tercihimi elektrik mühendisliğinden yana kullandım. daha sonra da mikroekonominin matematikle bağını keşfedince iki merakım bir ortaya gelmiş oldu” diyen Hortaçsu, mikroekonomiye mühendis gözlüğüyle bakmak Hortaçsu’yu piyasa datalarını algoritmaların sayesinde modellemeye götüren kıymetli bir kapı açmış. Çalışmalarında piyasaların verimliliğinin deher neysel yaklaşımlarla kıymetlendirilmesine odaklanan Hortaçsu, ferdî davranışların gerisinde yatan tercihleri ve teknoloji parametrelerini öngörmek üzere incelenen mikro düzeydeki ayrıntılı piyasa datalarını kullanıyor.
İktisattaki belirsizlik için biyologlara güveniyoruz
Prof. Dr. Ali Hortaçsu, koronavirüs niçiniyle küresel iktisatta yaşanan belirsizliklerin insanların beklentilerini etkilediğini vurguluyor. “İnsanlar belirsizlik ortasında. Bunun nasıl sonuçlanacağını kestirmek epeyce kıymetli. Beklentilerin regüle edilmesinde devletlerin, siyasetçilerin epey büyük rolü var” diyen ünlü ekonomiste bakılırsa beklentiler âlâ yönetilmeli ki ülkenin kredibilitesi artsın. Medyaya da bu bahiste hakikat ayrıntıları aktarmak açısından sorumluluk düşüyor. Hortaçsu’ya göre küresel iktisattaki süreç büsbütün virüsün seyriyle ilgili. Virüsün yarattığı belirsizliğin makro ya da mikro olsun, kararları daima değiştirdiğini anlatan Hortaçsu, bunun da risk ortamı oluşturduğuna vurgu yapıyor. “Virüsle ilgili belirsizliğin sonuçlanması lazım. Bu iş de biyologlara, tıp beşerlerine düşüyor, onlara güvenmek gerek. İktisatta bunun yarattığı çarpıklık var. En büyük soru, şu anda gözlemlenen arz zincirindeki tıkanıklığın ne kadar gerçek olduğu? Herkes bunu merak ediyor” diyen iktisat profesörüne göre arz tıkanıklığından kaynaklanan fiyat artışlarının gerçekliği de sorgulanması gereken bir durum. Hortaçsu, “Arz tıkanıklığı süreksiz mi uzun vadeli mi olacak. Bundan kaynaklanan talep sıkışması ne kadar gerçek? Fiyat artışı duygusal mı? Bunların ayrıştırılması lazım. Bunun için de piyasadaki parametreler incelenmeli” diyor.
İktisatta yapay zeka kullanılmalı
Talebi varsayım etmek, meçhullüğü direktörün değerli yollarından biri Hortaçsu’ya göre. Bunun yolunun da yapay zeka kaynaklı algoritmalardan yararlanmak olduğunu belirtiyor ödüllü ekonomist. Perakende dalının bu teknolojiyi düzgün kullandığının altını çizen Prof. Dr. Hortaçsu, şöyleki devam ediyor: “Neyin, hangi vakit içinderda, ne kadar talep edileceğini kestirmek arz zincirinin verimli çalışmasını sağlıyor. Perakende ve nakliyat bölümlerinde bu yeterli kullanılınca verimli sonuçlar alınıyor. Ekonomik refahın kaynağı verimliliğin artması. Veri, bunun temelini sağlıyor. Amazon ile buna benzeri bir çalışma yaptık. Algoritmalar geliştirerek talep kestirimlerini güzelleştirdik. Daha fazlaca veri ile daha güzel iktisat siyasetleri geliştirilebilir.”
TÜRKİYE, NE KADAR DAHA GEVŞEYECEK?
Hortaçsu’nun Kayseri’de ABD’li meslektaşlarıyla yürüttüğü Asurluların ekonomik hayatlarıyla ilgili modelleme araştırması, iktisat biliminde dünyaca ünlü çalışmalar içinde gösteriliyor. Lakin Türkiye’ye uzun müddettir gelmediğini belirten Hortaçsu’nun bölgenin bugünkü iktisat iklimiyle ilgili yaptığı sıcak bir çalışma yok. Virüsün yarattığı belirsizlik ortamından Türkiye iktisadının de etkilendiğini söyleyen iktisat profesörü, “Bu, aslına bakarsan öteki ülkelerde görülen bir durum. Türkiye’yi ayrıştıran ise kurdaki dalgalanma. Türkiye öteki gelişmekte olan ülkeler içinde kurdaki dalgalanma performansıyla seçkin bir örnek teşkil ediyor. Merkez Bankası’nın son kararlarında daha fazla faiz indirdiğini görüyoruz. Bu, daha fazla para basmak, yani para siyasetinde daha fazla gevşemek demek. Bunun daha ne kadar sürdürülebileceği değerli bir soru işareti” değerlendirmesini yapıyor.
Okumaya devam et...