semaver
Active member
Türkiye-BAE ilgilerinde olağanlaşma: Veliaht Prens bin Zayed tarihi ziyaret için Ankara’ya geliyor ReutersAbu Dabi Veliaht Prensi Pir Muhammed bin Zayed el Nahyan
Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) fiili önderi Abu Dabi Veliaht Prensi Pir Muhammed bin Zayed el Nahyan (MBZ), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile resmi temaslarda bulunmak üzere bugün Ankara’da olacak.
Yakın vakte kadar memleketler arası arenada ve birfazlaca bölgesel problemde birbirlerini “düşmanca” davranmakla suçlayacak kadar bağlantıları bozuk olan Türkiye ve BAE, son aylarda ivme kazanan olağanlaşma uğraşlarını somutlaştırdılar.
Türkiye ile BAE içindeki olağanlaşma eforları 2020 sonundan bu yana devam eden bir müddetç. Birfazlaca gözlemciye göre, bu sürecin başlangıç noktası Amerikan seçimlerini Demokrat aday Joe Biden’ın kazanması ve Washington’un bir daha etkin bir dış siyasete yönelmesi.
Ortalarında Türkiye, BAE, Katar, Suudi Arabistan, İsrail ve Mısır üzere birfazlaca ülke Biden’ın işbaşına gelmesinin akabinde dış siyasetlerinde kıymetli değişimlere gitmeyi tercih ettiler.
Bu bağlamda BAE ve Suudi Arabistan’ın, Türkiye’nin en kıymetli bölgesel müttefiklerinden Katar’a 2017’den beri uyguladıkları ambargoyu sonlandırmaları bu ülkelerin Ankara ile olan sancılı bağlantılarının de tamir edilmesi için fırsat yarattı. Ankara da emsal bir fikirle 2021 başından itibaren BAE, Mısır ve İsrail ile ilgilerini restore etmek için gayretlerini sürdürüyor.
Bu 3 ülke içinde şaşırtan olarak en süratli ve somut ilerleme BAE ile yaşandı. Ağustos ayında kardeşi Ulusal Güvenlik Danışmanı Pir Tahnoun bin Zayed el Nahyan’ı Ankara’ya Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmeye gönderen MBZ, bugün şahsen kendisi gelerek Türkiye’de resmi temaslarda bulunacak.
Ankara ve Abu Dabi’den yapılan kısa açıklamalarda Erdoğan-MBZ görüşmesinde “ikili bağlantıların tüm boyutlarıyla gözden geçirileceği, işbirliğinin geliştirilmesi için atılabilecek adımların ele alınacağı” belirtildi. Tarafların yeni bölgesel ve milletlerarası sıkıntılar hakkında fikir alışverişinde bulunulacakları da kaydedildi.
Ağustos ayında temaslarda Türkiye-BAE bağlantılarının olağanlaşması sürecinde ekonomik ilgilere öncelik verilmesi kararlaştırılmış ve bu resmi açıklamalara yansımıştı. MBZ’nin ziyaretinden bir gün evvel tarafların karşılıklı yatırım ve ticaretin artırılmasını hedefleyen karma ekonomik komite mutabakatına varmaları dikkat çekti.
Kuvvetli bir müddetçten geçen Türk iktisadı için bilhassa Körfez’den gelecek sıcak para ve yatırıma kıymet veren Ankara’nın, Abu Dabi ile bu konularda bir uzlaşma arayacağı öngörülüyor.
Getty ImagesBAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Pir Tahnoun Bin Zayed el Nahyan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyaret etmişti
2013-2021 ortası sancılı periyot
İki ülke içindeki bu süratli olağanlaşma sürecini değerli ve farklı kılan öge, Türkiye ve BAE’nin 2013’ten bu yana münasebetlerinde hiç görülmedik seviyede tansiyonun yaşanmış olması ve tarafların birbirlerini en ağır biçimde suçlamış olmaları.
İki ülke içindeki ilgileri koparan süreç, Mısır’da Temmuz 2013’te yaşanan askeri darbe kararında ülkenin seçimle işbaşına gelmiş olan Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin iktidardan uzaklaştırılması oldu. Arap Baharı’nın en ağır hissedildiği Mısır’da Müslüman Kardeşler üyesi Mursi’nin iktidara gelmesi, demokratik taleplerin kendilerini de vuracağından kaygılanan Suudi Arabistan ve BAE’nin harekete geçmesine ve kabinede Savunma Bakanı olarak yer alan Abdülfettah es-Sisi’nin darbesine takviye vermeye itti.
O periyotta başbakan koltuğunda oturan Recep Tayyip Erdoğan, Mısır darbesine en sert ve kesintisiz reaksiyon veren başkan olurken, Sisi’nin yanı sıra ona takviye veren Körfez ülkeleri ve darbeye sessiz kalan Batı’yı maksadına koymuştu.
İki ülke içindeki fırtınalı periyot, savlı ve son derece dinamik bir dış politikayı savunan Prens Muhammed’in Veliaht Prens olarak bakılırsave başlamasının akabinde daha da sertleşti. İran’ın yayılan tesiri ve Müslüman Kardeşler’e olan zıtlığıyla bilinen MBZ, BAE’nin bölgesel meselelerde askeri ve siyasi olarak tesirini artırdı ve Yemen, Somali, Libya, Suriye ve Doğu Akdeniz’de değerli roller oynamaya başladı. Bu süreç, Türkiye ve BAE’nin yalnızca ikili alanda değil bölgesel çatışma alanlarında da karşı karşıya gelmesine niye oldu.
Türkiye, BAE’yi 2016 darbesinde rol oynamakla suçladı
Türkiye ile BAE içinde 2016 yılında karşılıklı ziyaretlerle bir diyalog kapısı açıldı lakin Temmuz 2016 darbe teşebbüsünde Abu Dabi’nin rol oynadığı ve darbecileri desteklediğine ait tezler bağlantıların bir daha soğumasına niye oldu.
Türk medyasında BAE ve MBZ hakkında son derece ağır suçlamalar yer alırken, BAE’nin de birtakım Türk muhalif medya organlarını desteklediği argüman edildi. Ankara’da BAE liderliğinin Türkiye’ye karşı karalama kampanyası yürüttüğü de çoğunlukla lisana getirildi.
BAE’nin darbe teşebbüsündeki rolü ile ilgili en somut teşebbüs 2020 Ağustos’unda yapıldı. MBZ’nin önde gelen danışmanlarından Muhammed Dahlan hakkında 15 Temmuz darbe teşebbüsünü finanse etmek, anayasal tertibi zorla değiştirmeye teşebbüs etmek üzere fazlaca önemli suçlamalardan dolayı Memleketler arası Polis Teşkilatı’ndan (Interpol) “kırmızı bülten” talebinde bulunuldu.
bu vakitte bölgesel çatışma alanlarındaki zıtlık da zirve noktasına çıktı. Bu süreçte bilhassa Libya’da aksi kümeleri destekleyen Türkiye ve BAE, vakit zaman askeri olarak da karşı karşıya geldiler. Türk birliklerinin denetimindeki Vatiyye Hava Üssü’ne 2020’de düzenlenen hava saldırısının BAE tarafınca organize edilerek uygulandığı Türk basınında sıkça yer almıştı. Ankara’daki resmi kaynaklar, atakla ilgili açıkça konuşmamakla birlikte BAE’yi işaret etmişlerdi.
BAE’nin bu süreçte Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile bağlarını geliştirmesi ve bölgesel güçlerle birlikte askeri tatbikatlar gerçekleştirmesi Ankara’da rahatsızlık yaratan bir öbür öge olmuştu.
Getty ImagesSedat Peker BAE yetkililerince uyarıldığını ve bu niçinle görüntülerine orta vereceğini deklare etti.
Olağanlaşmanın perde ardı
Türkiye ile BAE içinde yaşanan bu süratli olağanlaşma sürecinin arkasında, tarafların birbirlerine verdikleri zararın giderek arttığını görmeleri ve yeni oluşan bölgesel ve milletlerarası şartlara nazaran durum alma ihtiyacı yattığı bedellendiriliyor.
BAE’nin ekonomik gücü Körfez ile birlikte değerlendirildiğinde Türkiye açısından artık daha fazla gözden çıkarılamayacak bir öge olarak görülürken, Abu Dabi de Trump daha sonrası periyotta İran’ın bir daha milletlerarası topluma kabul edilmesi, nükleer müzakerelere dönme sinyalinin gelmesi ile bölgede Türkiye kartını oynama isteğine sahip görülüyor.
Bunlara ek olarak, Libya’da durumun nazaranceli olarak sakinleşmesi, BAE ile Türkiye’nin daha fazla ön planda oyun bozucu olarak görünmek istememeleri de durumu müspete çeviren bir gelişme olarak bedellendiriliyor.
Bu sürecin dikkat çeken bir öteki gelişmesi ise hata örgütü önderi Sedat Peker’in BAE’de barınması ve YouTube üzerinden yayımladığı ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’yu maksat alan görüntülerle gündeme gelmesi oldu.
En son görüntüsünü 6 Haziran’da yayımlayan Peker, 20 Haziran’da yaptığı bir açıklamayla “yüksek güvenlik riski niçiniyle” BAE yetkililerince uyarıldığını ve bu niçinle görüntülerine orta vereceğini duyurmuştu. Bu süreçte, Türkiye ve BAE istihbaratlarının görüşme halinde oldukları Türk basınında tez edilmiş ve iki ülke alakalarının normalleşmesinde, Peker’in kısıtlanmasının pazarlık noktalarından biri olduğu öne sürülmüştü. O tarihten daha sonra Peker’in vakit zaman Twitter bildirileri haricinde bir yayında bulunmaması dikkat çekti.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) fiili önderi Abu Dabi Veliaht Prensi Pir Muhammed bin Zayed el Nahyan (MBZ), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile resmi temaslarda bulunmak üzere bugün Ankara’da olacak.
Yakın vakte kadar memleketler arası arenada ve birfazlaca bölgesel problemde birbirlerini “düşmanca” davranmakla suçlayacak kadar bağlantıları bozuk olan Türkiye ve BAE, son aylarda ivme kazanan olağanlaşma uğraşlarını somutlaştırdılar.
Türkiye ile BAE içindeki olağanlaşma eforları 2020 sonundan bu yana devam eden bir müddetç. Birfazlaca gözlemciye göre, bu sürecin başlangıç noktası Amerikan seçimlerini Demokrat aday Joe Biden’ın kazanması ve Washington’un bir daha etkin bir dış siyasete yönelmesi.
Ortalarında Türkiye, BAE, Katar, Suudi Arabistan, İsrail ve Mısır üzere birfazlaca ülke Biden’ın işbaşına gelmesinin akabinde dış siyasetlerinde kıymetli değişimlere gitmeyi tercih ettiler.
Bu bağlamda BAE ve Suudi Arabistan’ın, Türkiye’nin en kıymetli bölgesel müttefiklerinden Katar’a 2017’den beri uyguladıkları ambargoyu sonlandırmaları bu ülkelerin Ankara ile olan sancılı bağlantılarının de tamir edilmesi için fırsat yarattı. Ankara da emsal bir fikirle 2021 başından itibaren BAE, Mısır ve İsrail ile ilgilerini restore etmek için gayretlerini sürdürüyor.
Bu 3 ülke içinde şaşırtan olarak en süratli ve somut ilerleme BAE ile yaşandı. Ağustos ayında kardeşi Ulusal Güvenlik Danışmanı Pir Tahnoun bin Zayed el Nahyan’ı Ankara’ya Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmeye gönderen MBZ, bugün şahsen kendisi gelerek Türkiye’de resmi temaslarda bulunacak.
Ankara ve Abu Dabi’den yapılan kısa açıklamalarda Erdoğan-MBZ görüşmesinde “ikili bağlantıların tüm boyutlarıyla gözden geçirileceği, işbirliğinin geliştirilmesi için atılabilecek adımların ele alınacağı” belirtildi. Tarafların yeni bölgesel ve milletlerarası sıkıntılar hakkında fikir alışverişinde bulunulacakları da kaydedildi.
Ağustos ayında temaslarda Türkiye-BAE bağlantılarının olağanlaşması sürecinde ekonomik ilgilere öncelik verilmesi kararlaştırılmış ve bu resmi açıklamalara yansımıştı. MBZ’nin ziyaretinden bir gün evvel tarafların karşılıklı yatırım ve ticaretin artırılmasını hedefleyen karma ekonomik komite mutabakatına varmaları dikkat çekti.
Kuvvetli bir müddetçten geçen Türk iktisadı için bilhassa Körfez’den gelecek sıcak para ve yatırıma kıymet veren Ankara’nın, Abu Dabi ile bu konularda bir uzlaşma arayacağı öngörülüyor.
Getty ImagesBAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Pir Tahnoun Bin Zayed el Nahyan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyaret etmişti
2013-2021 ortası sancılı periyot
İki ülke içindeki bu süratli olağanlaşma sürecini değerli ve farklı kılan öge, Türkiye ve BAE’nin 2013’ten bu yana münasebetlerinde hiç görülmedik seviyede tansiyonun yaşanmış olması ve tarafların birbirlerini en ağır biçimde suçlamış olmaları.
İki ülke içindeki ilgileri koparan süreç, Mısır’da Temmuz 2013’te yaşanan askeri darbe kararında ülkenin seçimle işbaşına gelmiş olan Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin iktidardan uzaklaştırılması oldu. Arap Baharı’nın en ağır hissedildiği Mısır’da Müslüman Kardeşler üyesi Mursi’nin iktidara gelmesi, demokratik taleplerin kendilerini de vuracağından kaygılanan Suudi Arabistan ve BAE’nin harekete geçmesine ve kabinede Savunma Bakanı olarak yer alan Abdülfettah es-Sisi’nin darbesine takviye vermeye itti.
O periyotta başbakan koltuğunda oturan Recep Tayyip Erdoğan, Mısır darbesine en sert ve kesintisiz reaksiyon veren başkan olurken, Sisi’nin yanı sıra ona takviye veren Körfez ülkeleri ve darbeye sessiz kalan Batı’yı maksadına koymuştu.
İki ülke içindeki fırtınalı periyot, savlı ve son derece dinamik bir dış politikayı savunan Prens Muhammed’in Veliaht Prens olarak bakılırsave başlamasının akabinde daha da sertleşti. İran’ın yayılan tesiri ve Müslüman Kardeşler’e olan zıtlığıyla bilinen MBZ, BAE’nin bölgesel meselelerde askeri ve siyasi olarak tesirini artırdı ve Yemen, Somali, Libya, Suriye ve Doğu Akdeniz’de değerli roller oynamaya başladı. Bu süreç, Türkiye ve BAE’nin yalnızca ikili alanda değil bölgesel çatışma alanlarında da karşı karşıya gelmesine niye oldu.
Türkiye, BAE’yi 2016 darbesinde rol oynamakla suçladı
Türkiye ile BAE içinde 2016 yılında karşılıklı ziyaretlerle bir diyalog kapısı açıldı lakin Temmuz 2016 darbe teşebbüsünde Abu Dabi’nin rol oynadığı ve darbecileri desteklediğine ait tezler bağlantıların bir daha soğumasına niye oldu.
Türk medyasında BAE ve MBZ hakkında son derece ağır suçlamalar yer alırken, BAE’nin de birtakım Türk muhalif medya organlarını desteklediği argüman edildi. Ankara’da BAE liderliğinin Türkiye’ye karşı karalama kampanyası yürüttüğü de çoğunlukla lisana getirildi.
BAE’nin darbe teşebbüsündeki rolü ile ilgili en somut teşebbüs 2020 Ağustos’unda yapıldı. MBZ’nin önde gelen danışmanlarından Muhammed Dahlan hakkında 15 Temmuz darbe teşebbüsünü finanse etmek, anayasal tertibi zorla değiştirmeye teşebbüs etmek üzere fazlaca önemli suçlamalardan dolayı Memleketler arası Polis Teşkilatı’ndan (Interpol) “kırmızı bülten” talebinde bulunuldu.
bu vakitte bölgesel çatışma alanlarındaki zıtlık da zirve noktasına çıktı. Bu süreçte bilhassa Libya’da aksi kümeleri destekleyen Türkiye ve BAE, vakit zaman askeri olarak da karşı karşıya geldiler. Türk birliklerinin denetimindeki Vatiyye Hava Üssü’ne 2020’de düzenlenen hava saldırısının BAE tarafınca organize edilerek uygulandığı Türk basınında sıkça yer almıştı. Ankara’daki resmi kaynaklar, atakla ilgili açıkça konuşmamakla birlikte BAE’yi işaret etmişlerdi.
BAE’nin bu süreçte Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile bağlarını geliştirmesi ve bölgesel güçlerle birlikte askeri tatbikatlar gerçekleştirmesi Ankara’da rahatsızlık yaratan bir öbür öge olmuştu.
Getty ImagesSedat Peker BAE yetkililerince uyarıldığını ve bu niçinle görüntülerine orta vereceğini deklare etti.
Olağanlaşmanın perde ardı
Türkiye ile BAE içinde yaşanan bu süratli olağanlaşma sürecinin arkasında, tarafların birbirlerine verdikleri zararın giderek arttığını görmeleri ve yeni oluşan bölgesel ve milletlerarası şartlara nazaran durum alma ihtiyacı yattığı bedellendiriliyor.
BAE’nin ekonomik gücü Körfez ile birlikte değerlendirildiğinde Türkiye açısından artık daha fazla gözden çıkarılamayacak bir öge olarak görülürken, Abu Dabi de Trump daha sonrası periyotta İran’ın bir daha milletlerarası topluma kabul edilmesi, nükleer müzakerelere dönme sinyalinin gelmesi ile bölgede Türkiye kartını oynama isteğine sahip görülüyor.
Bunlara ek olarak, Libya’da durumun nazaranceli olarak sakinleşmesi, BAE ile Türkiye’nin daha fazla ön planda oyun bozucu olarak görünmek istememeleri de durumu müspete çeviren bir gelişme olarak bedellendiriliyor.
Bu sürecin dikkat çeken bir öteki gelişmesi ise hata örgütü önderi Sedat Peker’in BAE’de barınması ve YouTube üzerinden yayımladığı ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’yu maksat alan görüntülerle gündeme gelmesi oldu.
En son görüntüsünü 6 Haziran’da yayımlayan Peker, 20 Haziran’da yaptığı bir açıklamayla “yüksek güvenlik riski niçiniyle” BAE yetkililerince uyarıldığını ve bu niçinle görüntülerine orta vereceğini duyurmuştu. Bu süreçte, Türkiye ve BAE istihbaratlarının görüşme halinde oldukları Türk basınında tez edilmiş ve iki ülke alakalarının normalleşmesinde, Peker’in kısıtlanmasının pazarlık noktalarından biri olduğu öne sürülmüştü. O tarihten daha sonra Peker’in vakit zaman Twitter bildirileri haricinde bir yayında bulunmaması dikkat çekti.