Türkiye Alzheimer Derneği: Alzheimer tedavisinde farklı bir devir başlıyor

semaver

Active member
Alzheimer hastalığının tedavisi ile ilgili kıymetli açıklamalar yapan Türkiye Alzheimer Derneği Lideri Prof. Dr. Başar Bilgiç, erken devirdeki Alzheimer hastalarında başarılı sonuçlar veren yeni ilaçlar hakkında konuştu. Alzheimer tedavisinde yeni bir devrin başlayabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Bilgiç, husus ile ilgili şunları söylemiş oldu:

“2021 yılı ortasında Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA) “aducanumab” isimli bir ilaca koşullu onay vererek erken periyottaki Alzheimer hastalarında kullanılabileceğine karar verdi. Bahsi geçen ilaç, Alzheimer hastalığında, çabucak hemen hastaların şikayetleri başlamadan beyinde birikmeye başlayan bir protein olan “amiloid”i faal bir biçimde beyinden temizliyor. Buna rağmen bu ilacın erken sonlandırılan Faz 3 çalışmalarında yalnızca yüksek doz ilaç alan belirli bir kümede kısmi bir klinik yarar görülüyor. Bu gelişme ile birlikte bulunduğumuz yıl ortasında tıpkı düzenek ile tesir eden öbür bir ilacın da erken devirdeki Alzheimer hastalarında kısmi bir etkisinin olduğu gösterildi.”

Bu iki değerli çalışma ile birlikte, ilaçların kısmi denebilecek klinik tesiri göz önüne alındığında, Alzheimer hastalığı tedavisinde farklı bir periyoda girildiğinin altını çizen Prof. Dr. Bilgiç, tedavideki yeni gelişmelerin yarattığı tartışmaları da aktardı. Bilhassa beyinde biriken amiloid proteinin ziyanlı bir karakterde olmadığını düşünen çevrelerin ilacın onaylanmasına reaksiyon gösterdiklerini belirten Prof. Dr. Bilgiç, bu protein ve hastalık içindeki alakanın ortaya konmasıyla tartışmaların da sona ereceğini belirtti. Bu hararetli tartışmalar devam ederken Dünya Alzheimer Kongresi’nde “masitinip” isimli öteki bir ilacın daha faz 3 çalışmasının olumlu sonlandığı duyuruldu. Prof. Dr. Başar Bilgiç tüm bu gelişmelerin Alzheimer hastalığı ile ilgili son senelerdaki en kıymetli gelişmeler olarak sayılabileceğini belirtti.

Basın toplantısına katılan Şişli Belediyesi Lider Yardımcısı Nurettin Tan, “Şişli Belediyesi olarak Türkiye Alzheimer Derneği ile bir arada hayata geçirdiğimiz Şişli Gündüz Hayat Evi’nin her vakit destekçisi olduğumuzu belirtmek isterim. Çok kutsal bir nazaranv yapıyorsunuz. Ben de sizlerle olmaktan fazlaca memnun oldum. Hocalarıma, sıhhat takımlarımıza hürmetlerimi ve sevgilerimi sunuyorum” diyerek dayanaklarını iletti.

PROF. DR. IŞIN BARAL KULAKSIZOĞLU: PANDEMİ HASTA YAKINLARINDAKİ GERİLİMİ ARTIRDI

Türkiye Alzheimer Derneği İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu ise görüşmede yaptığı konuşmada bunama hastalarına bakım veren bireylerin pandemi sürecinden nasıl etkilendiği hakkında bilgiler verdi. Bu sürecin hasta yakınlarındaki gerilimi daha da artırdığını belirten Prof. Dr. Kulaksızoğlu, “Özellikle hastalığı ileri periyotta olan Alzheimer hastaları ve yakınları, Kovid-19 periyodunda daha besbelli gerilim artışı yaşadılar. Hastaneye gitmek risk taşıdığından rutin muayeneler aksadı ve hastaların bilhassa fizyoterapiyi aksatmaları sebebiyle hareket kabiliyetleri bariz olarak azaldı” halinde konuştu.

Yapılan çalışmalarda pandemi devrinde hasta yakınlarının %92’sinde gerilimin arttığını vurgulayan Prof. Dr. Kulaksızoğlu, hastaya dışardan Kovid-19 taşıma korkusu, hastayı dezenfeksiyon ve izolasyon kurallarına uydurmaya çalışmakta zorlanmanın gerilim yaratan en önemli faktörler olduğunu belirtti.


PROF. DR. TÜRKER ŞAHİNER: HAVA KİRLİLİĞİNİ DENETİM ALTINA ALMAK ALZHEİMER RİSKİNİ %14 AZALTABİLİR

görüşmede hava kirliliğinin Alzheimer üstündeki tesiri ile ilgili konuşan Türkiye Alzheimer Derneği İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Türker Şahiner, değerli datalar paylaştı. Dünyada giderek artan hava kirliliğinin bunama hastalığı için önemli bir risk faktörü olduğunun bilimsel olarak gitgide daha epeyce kabul gördüğünü vurgulayan Prof. Dr. Şahiner, Dünya Alzheimer Kongresi’nde bu hususta sunulan ve 10 yılı aşkın müddetli izlem sonuçları olan bir çalışmayı aktardı:

“Bu araştırma; motorlu araçlardan kaynaklanan zehirli gazlar (NO2) ve havada asılı kalabilen epeyce küçük parçacıkların (PM 2,5) seviyesini en az 10 yıl olacak biçimde düşük tutabilirsek, Alzheimer hastalığı riskini %14 azaltabileceğimizi gösterdi. Benzeri bir biçimde Fransa’da yapılan bir öbür çalışma ise yalnızca epey küçük parçacıkların (PM 2,5) havada azalması ile tüm bunamaların %15 seviyesinde azaltılabileceğini gösterdi.”

Havada salınan zehirli atıkların kan-beyin bariyerine bağlanarak beyinde mikrobik olmayan bir iltihabi tepkiye niye olduğunu ve Alzheimer hastalarının beyninde biriken Beta-Amiloid protein seviyelerini yükselttiğini belirten Prof. Dr. Şahiner, “Tüm bu sonuçlar, bunama riskimizi düşürmek için pak hava solumamız gerektiğini ve içten yanmalı motorların yerine elektrik motorlarının kullanılması ve çevreci güç kaynaklarına yönelmemiz gerektiğini göstermektedir” iletisini verdi.

PROF. DR. BARIŞ TOPÇULAR: ALZHEİMER TANISI İLE İLGİLİ KIYMETLİ GELİŞMELERE ŞAHİT OLDUK

Son iki yılda Alzheimer teşhisini kolaylaştıran kıymetli gelişmeler yaşandığını vurgulayan Türkiye Alzheimer Derneği İdare Konseyi Üyesi Prof. Dr. Barış Topçular, şunları söylemiş oldu:

“Alzheimer hastalığının teşhisinde hali hazırda beyin-omurilik sıvısı belirteçleri kullanılmakta. Bu berrak sıvıya ulaşmak için lomber ponksiyon ismi verilen bir teşebbüs gerekmekte ve bu da bu tanısal sistemin yaygınlaşması ve kullanılmasını sınırlayan en temel etken. Bu niçinle günümüzde bilhassa serumdan yani kandan yapılan testler ile hastalığı tanıyabilmek ve seyrini takip edebilmek için çalışmalar sürüyor ve son iki yılda bu alanda değerli gelişmelere şahit olduk. Bu alanda en öne çıkan sistem ise hastaların serumlarında Tau ismi verilen proteinin seviyelerine bakmak.”

Bunların haricinde nörofilament isimli proteinin kanda saptanması da bilhassa hastalık ayırıcı tanısı ve seyri için kıymetli bilgiler sağladığını belirten Prof. Dr. Topçular, yakın devirde hastalığın tanısı etabında bu biçimlerin yaygınlaşmasını beklediklerinin altını çizdi.

DOÇ. DR. NİL TEKİN: ULUSAL DEMANS STRATEJİK PLANIMIZI OLUŞTURDUK

Türkiye Alzheimer Derneği İdare Şurası Üyesi Doç. Dr. Nil Tekin ise yaşlı nüfusu giderek artan Türkiye’de demans hastalıklarına yönelik bir ulusal stratejik plana ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi.

Demans hastalığından korunma, erken teşhis, bilgilendirme, kaliteli bakımın sağlanması, hastanın ve ailelerinin ömür kalitesinin arttırılması için verilecek takviye hizmetlerini içeren planlamaların gerekliliğine vurgu yapan Doç. Dr. Tekin, husus ile ilgili yaptıkları çalışmayı şu biçimde aktardı:

“Ulusal Stratejik Plan Çalışması ile hastalık şuurunun arttırılarak, ülkemize özgün yaklaşımların ortaya konabilmesi, ulusal hareket ve tesirli değişim oluşturulmasının sağlanması amaçlanmıştır. Bu maksat dâhilinde Türkiye Alzheimer Derneği Demans Çalışma Kümesi tarafınca hazırlanan çalışma raporu Ekim 2020 itibariyle ilgili kurumlara sunulmuş olup iş birliği süreçleri devam etmektedir.”


DR. ÖĞR. ÜYESİ BEDİA SAMANCI: “KOVİD-19 DEMANS HASTALARINI OLUMSUZ ETKİLEDİ”

bir epey hastalıkla bağı tartışılan Kovid 19 enfeksiyonunun, Alzheimer hastalarını ve insan beynini olumsuz etkilediğini lisana getiren Türkiye Alzheimer Derneği İdare Konseyi Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Bedia Samancı, mevzu ile ilgili yapılan araştırmaları aktardı.

İleri yaşta bilhassa ek hastalığı olanlarda Kovid-19 enfeksiyonunun daha ağır ve ölümcül seyrettiği bir epey çalışma ile gösterildi. Demans hastalarının da bu niçinle Kovid-19’dan pek etkilendiğini belirten Dr. Samancı; hastaların pandemi devrinde muhtaçlık duydukları ve alıştıkları toplumsal ortamdan izole olmalarının ve pek birçoklarının toplumsallaşma için kullanılan teknolojik gereçleri kullanamamasının olumsuz tesiri olduğunu lisana getirdi. “Bu durum demans hastalarının içe kapanmalarına niye olmakta, kognitif ve davranışsal açıdan kötüleşmelerine yol açmaktadır. Bu niçinlerle demans hastaları ve hasta yakınlarına vaktinde ve uygun sıhhat dayanağı ve ruhsal dayanağın sağlanması, enfeksiyonun denetim altına alınabilmesi için aşılanmaları büyük ehemmiyet taşımaktadır” formunda konuşan Dr. Samancı, kelamlarına şöyleki devam etti:

“Yakın periyotta New York Üniversitesi, Grossman Tıp Fakültesi’nde yapılmış olan bir çalışmada, nörolojik semptomları olan ve hastanede tedavi bakılırsan Kovid-19 enfeksiyonu hastalarında, nörolojik semptomu olmayanlara bakılırsa nöroinflamasyon ve nöron hasarı ile bağlı plazma biyobelirteçlerinin manalı seviyede yüksek olduğu bildirilmiş, bu biyobelirteç sonuçları Alzheimer hastalığı ile bağlantılı serum biyobelirteç sonuçları ile korele bulunmuştur. Bu sonuçlara dayanarak araştırmacılar Kovid-19 enfeksiyonu olan ve eşlik eden nörolojik bulguları olan bireylerde Alzheimer hastalığı semptom ve patolojisinin hızlanabileceğini öne sürmüşlerdir. Lakin kesin sonuçlara varabilmek için daha fazla sayıda çalışmaya ve hastaların daha uzun devir takibine gerek duyulmaktadır.”

Daha epey ileri yaş kümesini ilgilendiren bir öteki durum olan “Uzamış-Kovid” hakkında da bilgiler veren Dr. Samancı, biroldukça sağlıklı şahısta Kovid enfeksiyonu daha sonrasında bellek bozuklukları, düşünme ve konsantrasyon kuvvetlikleri, beyin sisi, yönelim kusurlarının görüldüğünü vurguladı.

FÜSUN KOCAMAN: “MART 2020’DEN İTİBAREN TÜM HİZMETLERİMİZİ ÇEVRİM İÇİ MECRALARA TAŞIDIK”

görüşmede Türkiye Alzheimer Derneği’nin pandemi sürecindeki faaliyetlerinden bahseden derneğin Genel Müdürü Füsun Kocaman ise şunları söylemiş oldu:

“Derneğimiz pandeminin başladığı Mart 2020’den başlayarak tüm hizmetleri çevrim içi mecralara taşımış, dijital irtibat yolları ve toplumsal medya kullanarak hasta ve bakım verenlerine dayanak vermeye devam etmiştir. Bu dayanak Kovid-19 ve demans ile ilgili sıhhat önlemleri hususlarında bilgilendirme, pandemiye ait kısıtlamalar, acil durum müracaatları, ekonomik/psikolojik yardım müracaatları üzere toplumsal ve yasal konularda yönlendirmeleri içermektedir.”

Kocaman ayrıyeten, ‘Alzheimer Hastalığı ve Öteki Demans Cinsleri ile Kovid-19 Hakkında Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları’, ‘Alzheimer Hastaları ve Bakımverenler için Kovid-19 Tavsiyeleri’, ’Alzheimer Hastalarıyla Konutta Uygulanabilecek Aktiflik Rehberi’ başlıklı üç kitapçığın da tıpkı zamandarneğin tıpkı vakitte Avrupa Alzheimer Derneği’nin web sayfasında yayımlandığını kelamlarına ekledi.

Bu süreçte hastaların yeterli vakit geçirmesini ve bilgilenmesini sağlamak ismine dijital araçlardan pek faydalandıklarının altını çizen Kocaman, ‘Dijital Çay Saati’, ‘Dijital Torun’ ve ‘Bana Bir Kıssa Anlat’ üzere yenilikçi uygulamalarla hastaları bu süreçte de yalnız bırakmadıklarının altını çizdi.

Hibya Haber Ajansı