Güldağ: Jackson Hole başladı. Bakalım piyasaları etkileyecek bir ileti çıkacak mı? Beklentiler pek o istikamette değil. Bizim Merkez Bankası da 23 Eylül’de kritik bir karar verecek. Sonbaharda daima bir ‘sendrom’ tasası vardır. Bakıyorum eylül ve ekimi nakitte geçirin tavsiyeleri dikkatimi çekiyor şu sıralar. Fiyatlamaları etkileyecek gelişmeler olabilir…
Ağaoğlu: Bir ek de ben yapayım, sonbahar bununla birlikte bütçe vakit içinderıdır. Birden fazla şirket gelecek yıl bütçesini bu vakitte belirler.
Güldağ: Eh, bütçe deyince de…
Ağaoğlu: Türkiye’de en değerli gösterge, ‘Dolar kuru ne olacak abi?’ birlikteinde de enflasyon, Merkez Bankası ve büyüme öngürüleri beklenir. Aslında bunlar dolar kurunu belirliyor. Lakin bizde aksine, ‘Dolar şöyleki olacaksa, büyüme şöyleki olmalı’ biçiminde tersten giden bir denklem vardır. Kur aslında bir sonuç olmakla bir arada bizde amaç kur üzerinden belirlenir, öteki faktörler onu desteklemek üzere hazırlanır.
Güldağ: Olağan ek faktörler de var artık… Göç sorunu üzere…
Ağaoğlu: Afganistan sorunu hem kısa, birebir vakitte uzun vadede Türkiye için kıymetli bir hale geldi. Bilhassa İngiliz Dışişleri’nin Pakistan ve Türkiye’de mülteci üsleri kuracağız bildirisi üzerine…
Güldağ: Onu siz o denli yormladınız dedi İngiliz bakan daha sonradan…
Ağaoğlu: Lakin bir niyet belirtti.
Güldağ: Bir siyasi polemik konusu da oldu. ‘Bölgede üsler kuracağız’ diyor. Bunu Türkiye diye siz yorumladınız, ben değil’ diyor.
Ağaoğlu: Çok hoş de, soruyu tersten soralım; Doğu’ya gitme ihtimalleri var mı? Çin’e gidecek mi? Hayır. İslam coğrafyasına gelecekler. İslam coğrafyasında İran’a mı gelecekler? Oradan geçecekler. Mezhepsel farklar doolayısıyla İran’da rahat edemeyecekler. Ayrıyeten İran gönderiyor aslına bakarsanız, tutmuyor. Suudi Arabistan alır mı? Bugüne kadar örneği yok.
Güldağ: Yani adaylar azalıyor. Bir de bizim meslekte ‘test balonu’ denir buna… Bir balon uçurursunuz, daha sonra yansılara bakarak siyasetinizi şekillendirirsiniz..
Ağaoğlu: Göç içerisi için değerli risk. Dışarıda ise kıymetli olan Fed’in ne yapacağı… Mali genişlemenin sonuna gelinip gelinmediğinin açıklanması. İşin aslı, şu an hala daha Fed’in nakdî genişlemesi devam ediyor. Hatta Fed’e park edilen gecelik bakiye 1.1 trilyon doları aştı. bu biçimde bir ortamda Fed’e hala para yatırılıyor. Likiditenin bol olduğu, eksi tahvil getirilerinin korunduğu bir ortamda, bunun nasıl bir değişim yaratacağını kestirmek için Jackson Hole toplantısına odaklanıldı artık. Ben piyasaları alt üst edecek bir açıklama beklemiyorum.
Güldağ: Delta ve makro iktisada tesirlerini konuşacakmış…
Ağaoğlu: Dış faktörlerin içine kesinlikle deltayı da eklemek lazım. Endüstriyel metallerde hatta petrol tarafında delta tesirini gördük, nazaranceğiz de. Her şey olağana döndü noktasını geçtik. Hatta bir şeyi daha geçtik: Ertelenen talep… Ben ertelenen talebin de değerli ölçüde tatmin edildiğini ve bunun da yavaş yavaş sayılara yansımaya başladığını düşünüyorum.
Güldağ: Satın Alma Yöneticileri Endeksi’nde yavaş yavaş delta tesirini görmeye başladık aslına bakarsanız.
Ağaoğlu: Bir de kapasite kullanım oranı arttı, 77.1’e geldi. Orada da PMI’lar üzere artış suratlarının yavaşlayacağı ve belirli bir platoya oturacağı bir surece giriyoruz. Yavaşlamaların görüleceği bir periyoda giriyoruz.
Güldağ: Enflasyon pek yavaşlamıyor ancak. Muhtemelen arabada ÖTV matrah artışıyla bir arada ağustosta TÜFE 0.4-0.5 daha düşük çıkacak. Hükümet, akaryakıtta eşel taşınabilir uyguluyor. Ayrıyeten, yönlendirilen/ yönetilen fiyatlar üzerinden enfl asyonu siyaset faizinin üstüne çıkarmamaya büyük uğraş harcıyor. Lakin çabucak hemen enfl asyonda tepeyi görmedik. Eylülde bilhassa okul alışverişinin de tesiriyle TÜFE’nin 20’ye dayandığını gorebiliriz. Önemli tartışmalar olacak, seziyorum.
Ağaoğlu: Bundan daha sonra ne olacak sorusunun yanıtlarını ararken kademe kademe gidiyoruz. Yıl sonunda ABD’de nakdî genişlemenin sonlandırılacağını düşünüyorum. en çok mart-nisan periyoduna kadar sarkar. Bu demektir ki 6 aydan daha sonra nakdî genişlemenin büsbütün bitmiş oldurilir. Lakin bu demek değil ki çabucak faiz artışı gelecek. Ayrıyeten gelse ne olacak? 25-bilemedin 50 baz puan toplam. Şayet yıl sonunda nakdî genişlemenin sonuna gelinirse 2022 yılında en az bir faiz artışı gündeme gelir. Bu beklentiyle dolar paha kazandı. Parite tarafında da 1.1740 kıymetliydi, kırıldı. 1,16’lı sayılara geldik lakin 1,15’li sayılara inmedi. Bu biraz düzgün bir haber, Türkiye için de güzel haber. Aslında beklentim 1.1610 yahut 1.1510’dan birinin görülmesiydi. Daha 1510’lu bölgeye inmedi. İnmeyecek olursa yıl sonuna hakikat Euro’nun paha kazandığı, hatta yılın başındaki 1,2300–1.2350’lere geleceğini düşünen taraftayım.
Güldağ: Parite 1.1510’lu düzey gelmezse, Euro güç kazancak…
Ağaoğlu: Gelse bile kırmadığı takdirde yıl sonuna hakikat 1.2100- 1.2350 bandına kadar gideriz diye düşünüyorum.
Güldağ: Zira…
Ağaoğlu: Euro epey dayak yedi. halbuki gerek yoktu, bir toparlanma gelir.
Güldağ: İçeride de 23 Eylül’de Merkez toplanacak…
Ağaoğlu: Evet, kur tarafındaki gelişmeler Merkez’in 23 Eylül’de yapacağı toplantıya bağlı. Ben yardımcı olduğum şirketler için iddiaları o görüşmeden daha sonraya erteledim.
Güldağ: ‘Ağustosta enfl asyon düştü, ben de indirdim’ derse…
Ağaoğlu: Bu yıl rastgele bir faiz indirimi beklentim yok. bu biçimde olursa, yıl sonu dolar 8.60-65 bandında bitecek diye daha evvel iddiamı paylaşmıştım. Merkez’in Eylül toplantısı kritik. Zira yıl sonuna 3 ay kalıyor. Bu 3 ayda durumlar kıymetli ölçüde değişir. Lakin ekimdeki bir faiz değişikliğinde konumların değişmesine pek bir vakit kalmaz. Yeni yıl konumları ona nazaran açılır. O da kasım sonunda fonların bilançolarını kapattıkları vakitte biraz daha netleşir. daha sonrasında aralık ayı tatil ayı diye geçer.
Güldağ: Yani yeni yılla birlikte TL’nin ne tarafa yanlışsız evrileceği eylülde aşikâr olacak…
Ağaoğlu: Şayet eylülde bir faiz indirimi gelecek olursa bu epey berbat bir niyet belirtmesi olur. Bile bile ladesin manası yok. Şayet o denli bir şey yapacak olurlarsa 8.60’ları geçeriz, 9.20’leri test ederiz. daha sonra yine 8.60’larda kapatırız yılı lakin bir hasar olur.
Güldağ: Erken seçim sıkıntısı de oldukça istikamet verecek beklentilere…
Ağaoğlu: Yeni yılla bir arada erken seçimi konuşuyor olacağız. Zira kur varsayımlarının vesairelerinin içine o da girecek ve hatta en değerli parametre olacak. Zira erken seçim olması durumunda yabancı yatırımcının ilgisinin olması devri gelecek. Onun birlikteinde Türkiye’ye bir ölçü fon girişi olabilir. O da kuru kısa periyodik de olsa aşağı indirebilir. Ve bu Merkez Bankası rezervlerini oluşturmak için katkı sağlayabilir. O büsbütün yeni yılla ilgili senaryoların içine eklenmesi gereken bir parametre. Şimdilik bir kenara bırakalım.
Jackson Hole’da dijital paralara yönelik bir düzenleme gelebilir
Güldağ: Bu sıra kurda bir istikrar olacaksa, başka yatırım araçlarında ne olur? örneğin kriptolarla ilgili oldukça senaryo var…
Ağaoğlu: Bilhassa kriptolarla ilgili Jackson Hole’dan birtakım şeyler bekliyorum.
Güldağ: Ne üzere?
Ağaoğlu: Kriptoları adreslemektense, ‘ya bu kripto teknolojisi elimizde var haydi şu dijital paraya geçelim’ denebilir. Jackson Hole’de, ben en epey ona bakacağım. Kriptoları düzenleme tartışması bir tarafa, ABD Kongresi’nde de görüşülüyor.
Güldağ: Pekala bu tartışmalar içinde fiyatlanmaları açısından ne beklersin? Ağaoğlu: Bakın, Ethereum’la ilgili geçtiğimiz haftalar bir eşik aşıldı, muvaffakiyetle geçti. Birtakım iç dinamikleri ve madencilerin aldığı ödül paralar ile ilgili birtakım düzenlemeler getirdiler, muvaffakiyetle geçti. O yüzden Ethereum öncülüğünde kripto paralarda bir cins yükseliş geldi. Lakin temel onları destekleyen Wallmart’ın kripto para uzmanı araması, NFT’lerin bir daha ortaya çıkması dijital dünyaya ilgiyi tekrar yükseltti.
Güldağ: NFT derken?
Ağaoğlu: Taklit edilemeyen, dijital sanat yapıtı diyeyim. örneğin Twitter’ın kurucusunun birinci tweeti NFT oldu ve ortadan kayboldu. Artık yalnızca bir kişi bakılırsabiliyor. Zira onu NFT olarak birinin mülkiyetine geçirdiler. İnanılmaz da paralar ödeniyor.
Güldağ: Taraftar tokenlerine de ilgi var…
Ağaoğlu: Orası da farklı. Zira ‘bunun paha önerisi nedir’ diyorum, majör bir bedel teklifiyle gelen maalesef olmadı.
Güldağ: Bir düzenleme beklentisi arttı…
Ağaoğlu: Aslında düzenleme geldiğinde coşturmayacak. Tam bilakis bir zapturapt altına alacak. daha sonrasında vergi öder hale geldiğiniz andan itibaren, artık onaylanmış, kabul görmüş, devletler de artık ben buradan da bir ölçü hisse alayım diyebilecekleri kabul edilebilir bir varlık haline gelecekler. O gün geldiğinde bir ölçü daha üst gidecekler, Şu andaki düzeylerden düzenleme geldiğinde olumsuz etkilenecek. daha sonra daha olumlu etkilenecek. Lakin Jackson Hole’da kripto paralara değil de, dijital paralara özel bir düzenleme sinyali gelebilir.
Gümüşte evvel 24.90 geçilmeli ki…
Güldağ: Altında beklentilerin nedir?
Ağaoğlu: Altın, gümüş tarafında beklediğimden daha sert bir düşüş oldu. daha sonra toparlamaya başladı. Altın 200 günlüğünün üzerine çıktı,
Güldağ: daha sonra bir daha düşüyor…
Ağaoğlu: Çıkacak diye düşünüyorum. 1835’i denedi, bir daha deneyebilir. Orası kritik. Aşılırsa yükseliş başlar.
Güldağ: Şu sıra 1800’ün altına sarktı. Gümüş de geriden geliyor…
Ağaoğlu: Gerçek.Arada kapatması gereken sıradan bir marj var. 25.50, hatta 26’lara kadar. Lakin evvel 24.90’nın geçilmesi lazım gümüşte. Orası geçilecek olursa bir üst hareket başlar.
Güldağ: Pekala bekliyor musun?
Ağaoğlu: Bekliyorum. Zira, ABD’deki faizler aşikâr bir platoya oturacak olur, Jackson Hole’dan da ‘Biz mali genişlemeyi daraltacağız ancak bu sizi üzmeyecek’ tipi bir açıklama gelirse…
Güldağ: Lakin mali genişlemenin sonuna geliyoruz, sinyalleri netleşti…
Ağaoğlu: Evet fakat ‘faiz artışı öteki bir bahara kaldı’ deyip, ‘Haydi şimdilik bununla yönetim edin’ bildirisi gelebilir.
İş kılcal damarlarda getiri aramaya dönüştü, majör düzeltme gelebilir
Güldağ: Önümüzdeki periyotta seçim problemi de gündemde daha fazla yer alacak üzere görüyorum ben. İster istemez zira vakit yaklaşmaya başladı. Seçime kadar yapılacak epeyce iş var o farklı. Artık memur artırımları, memurlar o denli düşünmez fakat hayli yüksek geldi, enfl asyon farkını da düşünürsek. Taban fiyatta de o denli olacağı konuşuluyor artık. Bunları erken seçim işareti olarak goren çok. Büyüme sayıları da âlâ gelecek. Lakin refaha ve alım gücüne tesiri tartışılacak. İçeride tartışma hususları birikirken, dışarıda piyasaların nasıl seyredeceği daha da değer taşıyor. Türkiye’yi destekleyecek bir ortam olacak mı?
Ağaoğlu: Artık piyasalar deyince, daha evvelki deneyimlerimden hissettiğim bir şey var şu sıralar. Doğrusunu istersilk evvelce anlamıyordum. daha sonra ‘eğer bu olursa ben alarma geçerim’ dediğim şeylerden bir tanesi şu oldu: Türkiye’deki bankaların bu haftaki raporlarının birinde ABD’deki S&P ortasında piyasa kıymeti, defter kıymeti düşük kalmış payların raporu vardı.
Güldağ: O da nedir o denli?
Ağaoğlu: Benim için fazlaca şey tabir ediyor. niye dersen, ben iş yaptığım vakit içinderda Rusya’daki faizler o kadar fazlaca düşmüştü ki ben gidip onların küçük, bölgesel çıkardığı tahvillere, Ukrayna, Gürcistan bilmem nerenin çıkardığı tahvillere yatırım yapmayı düşünür hale gelmiştim. Rusya riskliydi, Öbürleri daha da riskliydi. Demem o ki, şayet ben buralarda getiri arayışındaysam, bu demektir ki benim ana piyasalarımda sorun başlamıştır. Artık, buradan ABD’ye yatırım yapanlar da artık en ince kılcal damarlara kadar girmeye başlamışlarsa, ana trendin sonuna yaklaşmışız demektir. Bundan daha sonra ABD borsalarında bile bir majör düzeltme olursa beni epeyce şaşırtmayacak. Şöyle düşün, kılcal damarlarda getiri arama eforu Türkiye’ye bile sirayet etmişse bu malı kime satacağız biz.
Güldağ: Bu ayakkabı boyacısı problemi…
Ağaoğlu: Motamot, bu biçimde borsalarda bir düzeltme hareketi gelebilir diyorum.
Güldağ: Geçen, Şant Manukyan da DÜNYA’da bir ihtarda bulundu. ‘Eylül-ekimde pay senedi piyasalarına dikkat edin, biraz nakitte kalmakta yarar var’ dedi.
Ağaoğlu: Emsal niçinlerledir.Benim bu biçimde enteresan bir göstergelerim var. örneğin bir ülkede bankalar dev genel müdürlük binaları yapıyorlarsa, hele hele bunu garip kentlerde yapıyorlarsa bilin ki o ülkedeki bankacılık bölümünde kriz çıkacaktır.
Güldağ: Haklısın. Bilhassa bu tali noktalardaki arayış, daha evvel de bir epeyce örneği olduğu üzere hayra alamet sayılmaz.
Fiyat aşırılıkları sürüyor
Güldağ: Gerçek kesimde işten şikayet eden pek yok. Siparişler âlâ. Kapasite kullanması da üst çıktı. Yani yatırım gereksinimi var fakat üç şeyi bulmakta kuvvetlik çektikleriiçin yatırım sonucunda zorlanıyorlar.
Ağaoğlu: Nedir onlar?
Güldağ: Bir, finansmana erişim. İki, vardiya artırmak için personel bulamıyor. Üç, hammaddede ıstırap var.
Ağaoğlu: örneğin pamuk çok çıkıyor, 60 dolarlardan 95 dolarlara çıktı. Pamukta bir düzeltme bekliyorum.
Okumaya devam et...
Ağaoğlu: Bir ek de ben yapayım, sonbahar bununla birlikte bütçe vakit içinderıdır. Birden fazla şirket gelecek yıl bütçesini bu vakitte belirler.
Güldağ: Eh, bütçe deyince de…
Ağaoğlu: Türkiye’de en değerli gösterge, ‘Dolar kuru ne olacak abi?’ birlikteinde de enflasyon, Merkez Bankası ve büyüme öngürüleri beklenir. Aslında bunlar dolar kurunu belirliyor. Lakin bizde aksine, ‘Dolar şöyleki olacaksa, büyüme şöyleki olmalı’ biçiminde tersten giden bir denklem vardır. Kur aslında bir sonuç olmakla bir arada bizde amaç kur üzerinden belirlenir, öteki faktörler onu desteklemek üzere hazırlanır.
Güldağ: Olağan ek faktörler de var artık… Göç sorunu üzere…
Ağaoğlu: Afganistan sorunu hem kısa, birebir vakitte uzun vadede Türkiye için kıymetli bir hale geldi. Bilhassa İngiliz Dışişleri’nin Pakistan ve Türkiye’de mülteci üsleri kuracağız bildirisi üzerine…
Güldağ: Onu siz o denli yormladınız dedi İngiliz bakan daha sonradan…
Ağaoğlu: Lakin bir niyet belirtti.
Güldağ: Bir siyasi polemik konusu da oldu. ‘Bölgede üsler kuracağız’ diyor. Bunu Türkiye diye siz yorumladınız, ben değil’ diyor.
Ağaoğlu: Çok hoş de, soruyu tersten soralım; Doğu’ya gitme ihtimalleri var mı? Çin’e gidecek mi? Hayır. İslam coğrafyasına gelecekler. İslam coğrafyasında İran’a mı gelecekler? Oradan geçecekler. Mezhepsel farklar doolayısıyla İran’da rahat edemeyecekler. Ayrıyeten İran gönderiyor aslına bakarsanız, tutmuyor. Suudi Arabistan alır mı? Bugüne kadar örneği yok.
Güldağ: Yani adaylar azalıyor. Bir de bizim meslekte ‘test balonu’ denir buna… Bir balon uçurursunuz, daha sonra yansılara bakarak siyasetinizi şekillendirirsiniz..
Ağaoğlu: Göç içerisi için değerli risk. Dışarıda ise kıymetli olan Fed’in ne yapacağı… Mali genişlemenin sonuna gelinip gelinmediğinin açıklanması. İşin aslı, şu an hala daha Fed’in nakdî genişlemesi devam ediyor. Hatta Fed’e park edilen gecelik bakiye 1.1 trilyon doları aştı. bu biçimde bir ortamda Fed’e hala para yatırılıyor. Likiditenin bol olduğu, eksi tahvil getirilerinin korunduğu bir ortamda, bunun nasıl bir değişim yaratacağını kestirmek için Jackson Hole toplantısına odaklanıldı artık. Ben piyasaları alt üst edecek bir açıklama beklemiyorum.
Güldağ: Delta ve makro iktisada tesirlerini konuşacakmış…
Ağaoğlu: Dış faktörlerin içine kesinlikle deltayı da eklemek lazım. Endüstriyel metallerde hatta petrol tarafında delta tesirini gördük, nazaranceğiz de. Her şey olağana döndü noktasını geçtik. Hatta bir şeyi daha geçtik: Ertelenen talep… Ben ertelenen talebin de değerli ölçüde tatmin edildiğini ve bunun da yavaş yavaş sayılara yansımaya başladığını düşünüyorum.
Güldağ: Satın Alma Yöneticileri Endeksi’nde yavaş yavaş delta tesirini görmeye başladık aslına bakarsanız.
Ağaoğlu: Bir de kapasite kullanım oranı arttı, 77.1’e geldi. Orada da PMI’lar üzere artış suratlarının yavaşlayacağı ve belirli bir platoya oturacağı bir surece giriyoruz. Yavaşlamaların görüleceği bir periyoda giriyoruz.
Güldağ: Enflasyon pek yavaşlamıyor ancak. Muhtemelen arabada ÖTV matrah artışıyla bir arada ağustosta TÜFE 0.4-0.5 daha düşük çıkacak. Hükümet, akaryakıtta eşel taşınabilir uyguluyor. Ayrıyeten, yönlendirilen/ yönetilen fiyatlar üzerinden enfl asyonu siyaset faizinin üstüne çıkarmamaya büyük uğraş harcıyor. Lakin çabucak hemen enfl asyonda tepeyi görmedik. Eylülde bilhassa okul alışverişinin de tesiriyle TÜFE’nin 20’ye dayandığını gorebiliriz. Önemli tartışmalar olacak, seziyorum.
Ağaoğlu: Bundan daha sonra ne olacak sorusunun yanıtlarını ararken kademe kademe gidiyoruz. Yıl sonunda ABD’de nakdî genişlemenin sonlandırılacağını düşünüyorum. en çok mart-nisan periyoduna kadar sarkar. Bu demektir ki 6 aydan daha sonra nakdî genişlemenin büsbütün bitmiş oldurilir. Lakin bu demek değil ki çabucak faiz artışı gelecek. Ayrıyeten gelse ne olacak? 25-bilemedin 50 baz puan toplam. Şayet yıl sonunda nakdî genişlemenin sonuna gelinirse 2022 yılında en az bir faiz artışı gündeme gelir. Bu beklentiyle dolar paha kazandı. Parite tarafında da 1.1740 kıymetliydi, kırıldı. 1,16’lı sayılara geldik lakin 1,15’li sayılara inmedi. Bu biraz düzgün bir haber, Türkiye için de güzel haber. Aslında beklentim 1.1610 yahut 1.1510’dan birinin görülmesiydi. Daha 1510’lu bölgeye inmedi. İnmeyecek olursa yıl sonuna hakikat Euro’nun paha kazandığı, hatta yılın başındaki 1,2300–1.2350’lere geleceğini düşünen taraftayım.
Güldağ: Parite 1.1510’lu düzey gelmezse, Euro güç kazancak…
Ağaoğlu: Gelse bile kırmadığı takdirde yıl sonuna hakikat 1.2100- 1.2350 bandına kadar gideriz diye düşünüyorum.
Güldağ: Zira…
Ağaoğlu: Euro epey dayak yedi. halbuki gerek yoktu, bir toparlanma gelir.
Güldağ: İçeride de 23 Eylül’de Merkez toplanacak…
Ağaoğlu: Evet, kur tarafındaki gelişmeler Merkez’in 23 Eylül’de yapacağı toplantıya bağlı. Ben yardımcı olduğum şirketler için iddiaları o görüşmeden daha sonraya erteledim.
Güldağ: ‘Ağustosta enfl asyon düştü, ben de indirdim’ derse…
Ağaoğlu: Bu yıl rastgele bir faiz indirimi beklentim yok. bu biçimde olursa, yıl sonu dolar 8.60-65 bandında bitecek diye daha evvel iddiamı paylaşmıştım. Merkez’in Eylül toplantısı kritik. Zira yıl sonuna 3 ay kalıyor. Bu 3 ayda durumlar kıymetli ölçüde değişir. Lakin ekimdeki bir faiz değişikliğinde konumların değişmesine pek bir vakit kalmaz. Yeni yıl konumları ona nazaran açılır. O da kasım sonunda fonların bilançolarını kapattıkları vakitte biraz daha netleşir. daha sonrasında aralık ayı tatil ayı diye geçer.
Güldağ: Yani yeni yılla birlikte TL’nin ne tarafa yanlışsız evrileceği eylülde aşikâr olacak…
Ağaoğlu: Şayet eylülde bir faiz indirimi gelecek olursa bu epey berbat bir niyet belirtmesi olur. Bile bile ladesin manası yok. Şayet o denli bir şey yapacak olurlarsa 8.60’ları geçeriz, 9.20’leri test ederiz. daha sonra yine 8.60’larda kapatırız yılı lakin bir hasar olur.
Güldağ: Erken seçim sıkıntısı de oldukça istikamet verecek beklentilere…
Ağaoğlu: Yeni yılla bir arada erken seçimi konuşuyor olacağız. Zira kur varsayımlarının vesairelerinin içine o da girecek ve hatta en değerli parametre olacak. Zira erken seçim olması durumunda yabancı yatırımcının ilgisinin olması devri gelecek. Onun birlikteinde Türkiye’ye bir ölçü fon girişi olabilir. O da kuru kısa periyodik de olsa aşağı indirebilir. Ve bu Merkez Bankası rezervlerini oluşturmak için katkı sağlayabilir. O büsbütün yeni yılla ilgili senaryoların içine eklenmesi gereken bir parametre. Şimdilik bir kenara bırakalım.
Jackson Hole’da dijital paralara yönelik bir düzenleme gelebilir
Güldağ: Bu sıra kurda bir istikrar olacaksa, başka yatırım araçlarında ne olur? örneğin kriptolarla ilgili oldukça senaryo var…
Ağaoğlu: Bilhassa kriptolarla ilgili Jackson Hole’dan birtakım şeyler bekliyorum.
Güldağ: Ne üzere?
Ağaoğlu: Kriptoları adreslemektense, ‘ya bu kripto teknolojisi elimizde var haydi şu dijital paraya geçelim’ denebilir. Jackson Hole’de, ben en epey ona bakacağım. Kriptoları düzenleme tartışması bir tarafa, ABD Kongresi’nde de görüşülüyor.
Güldağ: Pekala bu tartışmalar içinde fiyatlanmaları açısından ne beklersin? Ağaoğlu: Bakın, Ethereum’la ilgili geçtiğimiz haftalar bir eşik aşıldı, muvaffakiyetle geçti. Birtakım iç dinamikleri ve madencilerin aldığı ödül paralar ile ilgili birtakım düzenlemeler getirdiler, muvaffakiyetle geçti. O yüzden Ethereum öncülüğünde kripto paralarda bir cins yükseliş geldi. Lakin temel onları destekleyen Wallmart’ın kripto para uzmanı araması, NFT’lerin bir daha ortaya çıkması dijital dünyaya ilgiyi tekrar yükseltti.
Güldağ: NFT derken?
Ağaoğlu: Taklit edilemeyen, dijital sanat yapıtı diyeyim. örneğin Twitter’ın kurucusunun birinci tweeti NFT oldu ve ortadan kayboldu. Artık yalnızca bir kişi bakılırsabiliyor. Zira onu NFT olarak birinin mülkiyetine geçirdiler. İnanılmaz da paralar ödeniyor.
Güldağ: Taraftar tokenlerine de ilgi var…
Ağaoğlu: Orası da farklı. Zira ‘bunun paha önerisi nedir’ diyorum, majör bir bedel teklifiyle gelen maalesef olmadı.
Güldağ: Bir düzenleme beklentisi arttı…
Ağaoğlu: Aslında düzenleme geldiğinde coşturmayacak. Tam bilakis bir zapturapt altına alacak. daha sonrasında vergi öder hale geldiğiniz andan itibaren, artık onaylanmış, kabul görmüş, devletler de artık ben buradan da bir ölçü hisse alayım diyebilecekleri kabul edilebilir bir varlık haline gelecekler. O gün geldiğinde bir ölçü daha üst gidecekler, Şu andaki düzeylerden düzenleme geldiğinde olumsuz etkilenecek. daha sonra daha olumlu etkilenecek. Lakin Jackson Hole’da kripto paralara değil de, dijital paralara özel bir düzenleme sinyali gelebilir.
Gümüşte evvel 24.90 geçilmeli ki…
Güldağ: Altında beklentilerin nedir?
Ağaoğlu: Altın, gümüş tarafında beklediğimden daha sert bir düşüş oldu. daha sonra toparlamaya başladı. Altın 200 günlüğünün üzerine çıktı,
Güldağ: daha sonra bir daha düşüyor…
Ağaoğlu: Çıkacak diye düşünüyorum. 1835’i denedi, bir daha deneyebilir. Orası kritik. Aşılırsa yükseliş başlar.
Güldağ: Şu sıra 1800’ün altına sarktı. Gümüş de geriden geliyor…
Ağaoğlu: Gerçek.Arada kapatması gereken sıradan bir marj var. 25.50, hatta 26’lara kadar. Lakin evvel 24.90’nın geçilmesi lazım gümüşte. Orası geçilecek olursa bir üst hareket başlar.
Güldağ: Pekala bekliyor musun?
Ağaoğlu: Bekliyorum. Zira, ABD’deki faizler aşikâr bir platoya oturacak olur, Jackson Hole’dan da ‘Biz mali genişlemeyi daraltacağız ancak bu sizi üzmeyecek’ tipi bir açıklama gelirse…
Güldağ: Lakin mali genişlemenin sonuna geliyoruz, sinyalleri netleşti…
Ağaoğlu: Evet fakat ‘faiz artışı öteki bir bahara kaldı’ deyip, ‘Haydi şimdilik bununla yönetim edin’ bildirisi gelebilir.
İş kılcal damarlarda getiri aramaya dönüştü, majör düzeltme gelebilir
Güldağ: Önümüzdeki periyotta seçim problemi de gündemde daha fazla yer alacak üzere görüyorum ben. İster istemez zira vakit yaklaşmaya başladı. Seçime kadar yapılacak epeyce iş var o farklı. Artık memur artırımları, memurlar o denli düşünmez fakat hayli yüksek geldi, enfl asyon farkını da düşünürsek. Taban fiyatta de o denli olacağı konuşuluyor artık. Bunları erken seçim işareti olarak goren çok. Büyüme sayıları da âlâ gelecek. Lakin refaha ve alım gücüne tesiri tartışılacak. İçeride tartışma hususları birikirken, dışarıda piyasaların nasıl seyredeceği daha da değer taşıyor. Türkiye’yi destekleyecek bir ortam olacak mı?
Ağaoğlu: Artık piyasalar deyince, daha evvelki deneyimlerimden hissettiğim bir şey var şu sıralar. Doğrusunu istersilk evvelce anlamıyordum. daha sonra ‘eğer bu olursa ben alarma geçerim’ dediğim şeylerden bir tanesi şu oldu: Türkiye’deki bankaların bu haftaki raporlarının birinde ABD’deki S&P ortasında piyasa kıymeti, defter kıymeti düşük kalmış payların raporu vardı.
Güldağ: O da nedir o denli?
Ağaoğlu: Benim için fazlaca şey tabir ediyor. niye dersen, ben iş yaptığım vakit içinderda Rusya’daki faizler o kadar fazlaca düşmüştü ki ben gidip onların küçük, bölgesel çıkardığı tahvillere, Ukrayna, Gürcistan bilmem nerenin çıkardığı tahvillere yatırım yapmayı düşünür hale gelmiştim. Rusya riskliydi, Öbürleri daha da riskliydi. Demem o ki, şayet ben buralarda getiri arayışındaysam, bu demektir ki benim ana piyasalarımda sorun başlamıştır. Artık, buradan ABD’ye yatırım yapanlar da artık en ince kılcal damarlara kadar girmeye başlamışlarsa, ana trendin sonuna yaklaşmışız demektir. Bundan daha sonra ABD borsalarında bile bir majör düzeltme olursa beni epeyce şaşırtmayacak. Şöyle düşün, kılcal damarlarda getiri arama eforu Türkiye’ye bile sirayet etmişse bu malı kime satacağız biz.
Güldağ: Bu ayakkabı boyacısı problemi…
Ağaoğlu: Motamot, bu biçimde borsalarda bir düzeltme hareketi gelebilir diyorum.
Güldağ: Geçen, Şant Manukyan da DÜNYA’da bir ihtarda bulundu. ‘Eylül-ekimde pay senedi piyasalarına dikkat edin, biraz nakitte kalmakta yarar var’ dedi.
Ağaoğlu: Emsal niçinlerledir.Benim bu biçimde enteresan bir göstergelerim var. örneğin bir ülkede bankalar dev genel müdürlük binaları yapıyorlarsa, hele hele bunu garip kentlerde yapıyorlarsa bilin ki o ülkedeki bankacılık bölümünde kriz çıkacaktır.
Güldağ: Haklısın. Bilhassa bu tali noktalardaki arayış, daha evvel de bir epeyce örneği olduğu üzere hayra alamet sayılmaz.
Fiyat aşırılıkları sürüyor
Güldağ: Gerçek kesimde işten şikayet eden pek yok. Siparişler âlâ. Kapasite kullanması da üst çıktı. Yani yatırım gereksinimi var fakat üç şeyi bulmakta kuvvetlik çektikleriiçin yatırım sonucunda zorlanıyorlar.
Ağaoğlu: Nedir onlar?
Güldağ: Bir, finansmana erişim. İki, vardiya artırmak için personel bulamıyor. Üç, hammaddede ıstırap var.
Ağaoğlu: örneğin pamuk çok çıkıyor, 60 dolarlardan 95 dolarlara çıktı. Pamukta bir düzeltme bekliyorum.
Okumaya devam et...