Ağustos ayında tüketici inancı evvelki aya göre 1,6 puan düşüşle 78,2’ye geriledi. Endeksin bulunduğu seviyenin düşüklüğü ve üst gitme konusundaki zayıflığı yalnızca tüketici itimadı açısından değil, iktisat ve toplumsal dinamikler açısından da kıymet taşıyor.
Tüketici inancı bugüne dek en düşük düzeyine 2020 Mayıs’ında (76,9 puan) inmişti. Öteki bir epey gösterge geçen süreçte süratli bir toparlanma göstermesine karşın, tüketici itimadında zayıf seyir devam ediyor. 2021’in Nisan ve Mayıs aylarındaki sıkı kapanma önlemlerinin akabinde gelen olağanlaşma ile bir arada Haziran ve Temmuz devrinde cılız artışlar gördük. Son açıklanan Ağustos verisi ile istikamet bir daha aşağı döndü.
Tüketici inancındaki değişime hangi faktörün ne kadar tesir ettiğini bilemiyoruz. Gerçekten uygulanan ankette yöneltilen sorular olay bazlı değil. Fakat ağustos ayındaki yangınların, sellerin, kuraklığın, mülteci akınının son düşüşte hissesi olduğunu söylemek çok kolay. Bütün bunların üzerinde, şiddeti daha da artan pahalılık ve devam eden işsizlik, itimadı en epeyce zedeleyen faktörlerin başında geliyor.
Tüketici itimat endeksi aslında dört endeksin ortalaması ile hesaplanıyor. Bunlardan birincisi mevcut devirde hanenin maddi durumu. Öbürleri ise gelecek bir yıl ortasında hanenin maddi durum beklentisi, genel ekonomik durum beklentisi ve sağlam tüketim malı satınalma kanısı.
Hanenin mevcut maddi durumu endeksi, uzun müddettir ve süratli bir biçimde geriliyor. Temmuz’da tarihinin en düşük seviyesinde iken, Ağustos’ta bir ölçü yükseldiğini gördük. Buna karşın hanenin gelecek bir yıl ortasındaki maddi durum beklentisinde az da olsa düşüş yaşandı. En sert gerileme tüketicilerin gelecek bir yıl ortasında ülkenin genel ekonomik durumuna yönelik beklentilerinde oldu. 83,2 puandan 75,3 puana düşen bu endeks, tüketici inancını de aşağı çekti. Güçlü tüketim malı satınalma niyetinde ise yavaşça bir artış yaşandı.
Alt endeksler ortasında en süratli gerilemenin yaşandığı “gelecek bir yıl ortasında genel ekonomik durum beklentisi”, söz manasından daha büyük bir ehemmiyete sahip. Gelecek için iyimserliğin azalması, tüketimin, yatırımın ve istihdamın da yavaşlaması manasına geliyor. Bunun TL’nin bedeli ile de yakın bir ilgisi var. Gelecek beklentilerindeki bozulmanın, olağanlaşma sürecine karşın gerçekleşmesi de soru işaretleri doğuran öbür bir gelişme. Bu niçinle önümüzdeki aylarda tüketici itimadını artırmaya yönelik adımlar atılması iktisadın geleceği açısından büyük ehemmiyet taşıyor.
Okumaya devam et...
Tüketici inancı bugüne dek en düşük düzeyine 2020 Mayıs’ında (76,9 puan) inmişti. Öteki bir epey gösterge geçen süreçte süratli bir toparlanma göstermesine karşın, tüketici itimadında zayıf seyir devam ediyor. 2021’in Nisan ve Mayıs aylarındaki sıkı kapanma önlemlerinin akabinde gelen olağanlaşma ile bir arada Haziran ve Temmuz devrinde cılız artışlar gördük. Son açıklanan Ağustos verisi ile istikamet bir daha aşağı döndü.
Tüketici inancındaki değişime hangi faktörün ne kadar tesir ettiğini bilemiyoruz. Gerçekten uygulanan ankette yöneltilen sorular olay bazlı değil. Fakat ağustos ayındaki yangınların, sellerin, kuraklığın, mülteci akınının son düşüşte hissesi olduğunu söylemek çok kolay. Bütün bunların üzerinde, şiddeti daha da artan pahalılık ve devam eden işsizlik, itimadı en epeyce zedeleyen faktörlerin başında geliyor.
Tüketici itimat endeksi aslında dört endeksin ortalaması ile hesaplanıyor. Bunlardan birincisi mevcut devirde hanenin maddi durumu. Öbürleri ise gelecek bir yıl ortasında hanenin maddi durum beklentisi, genel ekonomik durum beklentisi ve sağlam tüketim malı satınalma kanısı.
Hanenin mevcut maddi durumu endeksi, uzun müddettir ve süratli bir biçimde geriliyor. Temmuz’da tarihinin en düşük seviyesinde iken, Ağustos’ta bir ölçü yükseldiğini gördük. Buna karşın hanenin gelecek bir yıl ortasındaki maddi durum beklentisinde az da olsa düşüş yaşandı. En sert gerileme tüketicilerin gelecek bir yıl ortasında ülkenin genel ekonomik durumuna yönelik beklentilerinde oldu. 83,2 puandan 75,3 puana düşen bu endeks, tüketici inancını de aşağı çekti. Güçlü tüketim malı satınalma niyetinde ise yavaşça bir artış yaşandı.
Alt endeksler ortasında en süratli gerilemenin yaşandığı “gelecek bir yıl ortasında genel ekonomik durum beklentisi”, söz manasından daha büyük bir ehemmiyete sahip. Gelecek için iyimserliğin azalması, tüketimin, yatırımın ve istihdamın da yavaşlaması manasına geliyor. Bunun TL’nin bedeli ile de yakın bir ilgisi var. Gelecek beklentilerindeki bozulmanın, olağanlaşma sürecine karşın gerçekleşmesi de soru işaretleri doğuran öbür bir gelişme. Bu niçinle önümüzdeki aylarda tüketici itimadını artırmaya yönelik adımlar atılması iktisadın geleceği açısından büyük ehemmiyet taşıyor.
Okumaya devam et...