Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) kuruluşunun 96’ncı yıl dönümü ötürüsıyla değerlendirmede bulunan TÜİK Lideri Erhan Çetinkaya, kurum tarafınca açıklanan istatistiklere yönelik tenkitlere de karşılık verdi.
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de karar alıcıların, araştırmacıların ve toplumun her kısmının ekonomik ve toplumsal ömrün farklı boyutlarıyla ilgili aktüel ve sağlam bilgiye muhtaçlığı olduğunu ve bu doğrultuda çalışmalara taraf verdiklerini belirten Çetinkaya, TÜİK’in milletlerarası kurum ve kuruluşların kontrollerine açık olduğuna dikkat çekti.
Kurumun ürettiği tüm istatistiklerin, milletlerarası normlarda Avrupa Birliği (AB) ve dünya genelinde geçerli, milletlerarası kurumlar tarafınca tavsiye edilen sistem, tarif ve kavramlar kullanarak hesapladığını anlatan Çetinkaya, “bu biçimdece milletlerarası seviyede karşılaştırılabilir data üretimi sağlanıyor. Kelam konusu kavram ve metotlarla uygulama sonuçları, yerli ve yabancı kurum ve kuruluşlardaki uzmanların değerlendirmelerine açık olduğu üzere, TÜİK internet sayfasından kamuoyuyla şeffaf bir biçimde paylaşılmaktadır. Ayrıyeten TÜİK tarafınca üretilen istatistikler, Memleketler arası Çalışma Örgütü (ILO), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), AB İstatistik Ofisi (Eurostat) Memleketler arası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası üzere memleketler arası kuruluşlarca kullanılmakta ve bu kuruluşlar tarafınca öteki ülkelerin bilgileriyle eş vakitli olarak yayımlanmaktadır.” dedi.
Çetinkaya, Eurostat tarafınca her yıl yayımlanan kıymetlendirme raporlarında, TÜİK’in biroldukca istatistik alanında ürettiği dataların AB normlarıyla yüksek seviyede uyumlu olduğu tespitinin yer aldığına işaret etti.
TÜİK’in, bakılırsav, yetki ve sorumlulukları kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve Cumhurbaşkanı sonucuyla belirlenmiş bir kamu kurumu olduğunu belirten Çetinkaya, “Kurumumuzca üretilen resmi istatistikler rastgele bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat yahut varsayımlarına nazaran değil, kurumun sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile geçerli memleketler arası formüller kullanılarak bağımsız olarak hesaplanmakta ve ilan edilmektedir.” sözlerini kullandı.
TÜFE bilgi derleme süreçleri
TÜİK’in, TÜFE hesaplamalarında alternatif data kaynaklarının kullanılmasına yönelik çeşitli çalışmalar yürüttüğünü belirten Çetinkaya, bu alternatiflerin “barkod (satış) bilgilerinin kullanılması” ve “web scraping (veri kazıma) usulüyle fiyat derlenmesi” olduğunu bildirdi.
Çetinkaya, “Barkod dataları TÜFE hesaplamalarında birinci vakit içinderda 2021’de kullanılmaya başlanmış ve derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 21’i zincir marketlerden direkt temin edilmiştir. Bu yıl prestijiyle bu usulle derlenen fiyat sayısı toplam fiyat sayısının yüzde 44,3’ünü oluşturmaktadır.” diye konuştu.
İnternet üzerinden mal ve hizmet satın alımlarının yaygınlaşması, istatistik ofislerinin internetten satışı yapılan eser fiyatlarını TÜFE’ye entegre etmelerini gerekli hale getirdiğini vurgulayan Çetinkaya, unsur tarifleri ve yapısı gereği web scraping ile fiyat derlenmesi uygun olan beyaz eşya, elektronik eserler, giysi, mobilya, sıfır araba ve otobüs bileti meblağları için 2022 prestijiyle internet üzerinden derlenen meblağların endeks hesaplamalarında kullanılacağını, bu metotla elde edilecek fiyat sayısının derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 5,3’ünü oluşturduğunu kaydetti.
Okumaya devam et...
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de karar alıcıların, araştırmacıların ve toplumun her kısmının ekonomik ve toplumsal ömrün farklı boyutlarıyla ilgili aktüel ve sağlam bilgiye muhtaçlığı olduğunu ve bu doğrultuda çalışmalara taraf verdiklerini belirten Çetinkaya, TÜİK’in milletlerarası kurum ve kuruluşların kontrollerine açık olduğuna dikkat çekti.
Kurumun ürettiği tüm istatistiklerin, milletlerarası normlarda Avrupa Birliği (AB) ve dünya genelinde geçerli, milletlerarası kurumlar tarafınca tavsiye edilen sistem, tarif ve kavramlar kullanarak hesapladığını anlatan Çetinkaya, “bu biçimdece milletlerarası seviyede karşılaştırılabilir data üretimi sağlanıyor. Kelam konusu kavram ve metotlarla uygulama sonuçları, yerli ve yabancı kurum ve kuruluşlardaki uzmanların değerlendirmelerine açık olduğu üzere, TÜİK internet sayfasından kamuoyuyla şeffaf bir biçimde paylaşılmaktadır. Ayrıyeten TÜİK tarafınca üretilen istatistikler, Memleketler arası Çalışma Örgütü (ILO), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), AB İstatistik Ofisi (Eurostat) Memleketler arası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası üzere memleketler arası kuruluşlarca kullanılmakta ve bu kuruluşlar tarafınca öteki ülkelerin bilgileriyle eş vakitli olarak yayımlanmaktadır.” dedi.
Çetinkaya, Eurostat tarafınca her yıl yayımlanan kıymetlendirme raporlarında, TÜİK’in biroldukca istatistik alanında ürettiği dataların AB normlarıyla yüksek seviyede uyumlu olduğu tespitinin yer aldığına işaret etti.
TÜİK’in, bakılırsav, yetki ve sorumlulukları kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve Cumhurbaşkanı sonucuyla belirlenmiş bir kamu kurumu olduğunu belirten Çetinkaya, “Kurumumuzca üretilen resmi istatistikler rastgele bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat yahut varsayımlarına nazaran değil, kurumun sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile geçerli memleketler arası formüller kullanılarak bağımsız olarak hesaplanmakta ve ilan edilmektedir.” sözlerini kullandı.
TÜFE bilgi derleme süreçleri
TÜİK’in, TÜFE hesaplamalarında alternatif data kaynaklarının kullanılmasına yönelik çeşitli çalışmalar yürüttüğünü belirten Çetinkaya, bu alternatiflerin “barkod (satış) bilgilerinin kullanılması” ve “web scraping (veri kazıma) usulüyle fiyat derlenmesi” olduğunu bildirdi.
Çetinkaya, “Barkod dataları TÜFE hesaplamalarında birinci vakit içinderda 2021’de kullanılmaya başlanmış ve derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 21’i zincir marketlerden direkt temin edilmiştir. Bu yıl prestijiyle bu usulle derlenen fiyat sayısı toplam fiyat sayısının yüzde 44,3’ünü oluşturmaktadır.” diye konuştu.
İnternet üzerinden mal ve hizmet satın alımlarının yaygınlaşması, istatistik ofislerinin internetten satışı yapılan eser fiyatlarını TÜFE’ye entegre etmelerini gerekli hale getirdiğini vurgulayan Çetinkaya, unsur tarifleri ve yapısı gereği web scraping ile fiyat derlenmesi uygun olan beyaz eşya, elektronik eserler, giysi, mobilya, sıfır araba ve otobüs bileti meblağları için 2022 prestijiyle internet üzerinden derlenen meblağların endeks hesaplamalarında kullanılacağını, bu metotla elde edilecek fiyat sayısının derlenen toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 5,3’ünü oluşturduğunu kaydetti.
Okumaya devam et...