Şebnem TURHAN
Geçen yılın son ayında devreye giren kur muhafazalı TL mevduat eseri bankacılık kesiminde vade yapısını değiştirdi. Klâsik olarak Türkiye’de TL mevduat yoğunluğu 32 günde olurken KKM daha sonrasında 3-6 ay ve 6-12 ay vadelerde büyük değişim yaşandı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu datalarına nazaran yurtiçi yerleşiklerin geçen yıl marta bakılırsa 3-6 ay ortası vadeli TL mevduat yüzde 323 artarken, 6-12 ay vadeli TL mevduat ölçüsü da bir daha geçen yıl marta bakılırsa yüzde 513,7 yükseldi. Toplam TL mevduatta 3-6 ay vadenin hissesi yüzde 4,7’den yüzde 13’e çıkarken, 6-12 ay vadenin hissesi da yüzde 2,1’den yüzde 8,3’e yükseldi.
Dolar/TL’nin 18 lirayı geçmesiyle bir arada devreye alınan kur muhafazalı TL mevduat dövizden TL mevduata geçilmesini özendirmeyi hedefl ese de en kısa mevduat vadesi olarak gerçek bireylerde 3 ay belirlenmişti. Akabinde şubatta şirketlerin de döviz mevduatını KKM’ye geçirmesinin önü açılmış ve bu defa en kısa vade 6 ay olmuştu. BDDK’nın Mart 2022 dataları hem yılbaşından bu yana TL mevduattaki yükselişi ortaya koyarken birebir vakitte vade yapısının da uzadığını gösteriyor.
Yılsonuna bakılırsa de katlandı
BDDK bilgileri yurtiçi yerleşiklerin Aralık 2021 sonuna nazaran toplam TL mevduatının 612 milyar lira arttığına işaret ediyor. Bu artış ocaktan itibaren her ay 200 milyar liranın üzerinde ekleme olduğunu da ortaya koyuyor. TL mevduat artarken vade yapısı da hem Aralık 2021 sonuna göre tıpkı vakitte Mart 2021’e göre büyük değişim yaşadı. Toplam TL mevduatın vade dağılımında KKM’nin tesirli olduğu 3-6 ay ortası ile 6-12 ay ortası vade dikkat cazip biçimde yükseldi. 3-6 ay ortası vadeli TL mevduatın büyüklüğü Mart 2022 itibariyle 316.3 milyar liraya çıkarken bu geçen yıl mart ayına bakılırsa yüzde 323 artışa işaret ediyor. Aralık 2021 sonuna nazaran ise 3-6 ay vadedeki artış yüzde 244,6. Yani son üç ayda KKM’nin tesiriyle 3-6 ay vadedeki TL mevduat katlandı. 6-12 ay vadeli TL mevduatta da birebir değişim yaşandı. Bu sefer şubattan itibaren bu vadedeki TL mevduat büyüklüğü süratle artarak 202.7 milyar liraya çıktı. Geçen yıl mart ayın bakılırsa yüzde 513,7’lik büyüme oldu ve 2021 sonuna bakılırsa bu vadedeki TL mevduat yüzde 670 artış göstermeyi başardı.
Gerçek bireyler 1-3 ay vadeyi KKM ile 3-6 aya taşıdı
BDDK dataları gerçek bireylerde ve ticari kurumlarda vade yapısının KKM’nin yapısına nazaran farklı geliştiğini de ortaya koyuyor. Gerçek şahıslarda toplam TL mevduatı 1 trilyon 260 milyar liraya yükseldi. Geçen yıl geride 903.5 milyar lira düzeyindeydi. Bu yüzde 40 gerçek şahısların TL mevduatının arttığını gösteriyor. Vade yapısında ise en büyük değişiklik 3-6 ay içinde yaşandı. Yurtarasında yerleşik gerçek bireylerin TL mevduatının 3-6 ay ortası vadelisi geçen yıl mart ayına bakılırsa yüzde 298 büyüdü. KKM gerçek şahıslar için en düşük vadeyi 3 ay olarak belirlediği için bu vadede süratli bir artış oldu. 1-3 ay vadeli TL mevduatın hissesi geçen yıl martta yüzde 58 düzeyinde iken bu yıl martta yüzde 47’ye indi. 3-6 ay vadenin geçen yıl marttaki hissesi yüzde 6 iken bu yıl yüzde 17’yi geçti. Gerçek bireylerin döviz mevduatındansa 1-3 ay vadeli TL mevduatını KKM’ye taşıdığı da BDDK’nın bilgilerindeki hisse değişiminden ortaya çıkıyor. 1-3 ay vadeli mevduatın hissesi 11 puan azalırken 3-6 ay vadeli TL mevduatın hissesi 11 puan arttı.
Yılsonuna bakılırsa 6-12 ay vadede artış yüzde 1225,7
Ticari kurumlar şubat itibariyle KKM’ye dahil oldular. Ticari kurumların döviz mevduatından KKM’ye geçişi yapılabiliyor bu biçimdece 2021 son çeyrek döviz gelirlerine kurumlar vergisi muafiyeti kazandılar. BDDK bilgileri ticari kurumların şubat itibariyle TL mevduata geçişinin hızlandığını gösteriyor. Datalara nazaran geçen yıl marta göre ticari kurumların TL mevduatı yüzde 73,3 arttı. Ve Mart 2022 itibariyle tarihte birinci defa 1 trilyon lira sonunu aştı. Vade yapısındaki değişime bakıldığında da KKM’nin ticari kurumlar için en düşük vadesi olan 6 ayın öne çıktı. Geçen yıl martta 18.6 milyar lira olan 6-12 ay ortası TL mevduat büyüklüğü bu yıl martta 178.6 milyar liraya fırladı. Bu yüzde 870’lik bir artışın yaşandığına işaret ediyor. Öteki vadeler ise ticari kurumlarda değişim yaşanmadı. Vadelerin ticari kurumların toplam TL mevduatından aldığı hisseye bakıldığında ise geçen yıl martta 6-12 ay vadenin hissesi yüzde 3,12 iken bu yıl martta yüzde 17,5’e yükseldi. Ticari kurumların, vadesiz, 1-3 ay vadeli ve 3-6 ay vadeli TL mevduatında ise gerileme yaşandı. bir daha Aralık 2021 sonuna bakılırsa ticari kurumların TL mevduatındaki 6-12 ay vadeli TL mevduat büyüklüğü değişi fazlaca çarpıcı. Aralık 2021’de 13.5 milyar liraya kadar gerileyen 6-12 ay vadeli TL mevduatın büyüklüğü Mart 2022’de yüzde 1225,7 artmış oldu.
KKM büyüklüğü 782 milyar lirayı aştı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 22 Nisan haftasına ait datalarına göre kur muhafazalı TL mevduatı büyüklüğü 782 milyar 32 milyon liraya ulaştı. Bilgiler 24 Aralık 2021 haftasından itibaren açıklanıyor. Son periyotta ise ne kadarı döviz mevduatı dönüşü ne kadarı TL mevduattan geçiş ne kadarı ise yurtdışı yerleşiklerden kaynaklı bilinmiyor. 24 Aralık 2021 haftasında 29 milyar lira olan KKM büyüklüğü de bilhassa şubatta ve nisanın birinci haftasında fazlaca süratli haftalık büyümeler yaşadı. Toplam mevduat ortasında TL mevduatın hissesi da KKM’nin tesiriyle arttı. 24 Aralık 2021 haftasında TL mevduatın büyüklüğü 1 trilyon 847 milyon lira iken 22 Nisan haftasında 2 trilyon 625 milyon lira düzeyine çıktı. Döviz mevduatlarının TL karşılığı da 24 Aralık haftasında 3 trilyon 20 milyar lira iken 22 Nisan haftasında 3 trilyon 487 milyar liraya yükseldi. Toplam mevduat ise 4 milyar 868 milyar liradan 6 trilyon 112 milyar liraya geldi. 24 Aralık haftasında TL mevduatın toplam mevduat ortasındaki hissesi yüzde 37,9 düzeyindeydi, 22 Nisan haftasında ise yüzde 42,9 olarak hesaplandı. Yani TL mevduatın toplam mevduattaki hissesi 5 puan yükselmiş durumda.
Okumaya devam et...
Geçen yılın son ayında devreye giren kur muhafazalı TL mevduat eseri bankacılık kesiminde vade yapısını değiştirdi. Klâsik olarak Türkiye’de TL mevduat yoğunluğu 32 günde olurken KKM daha sonrasında 3-6 ay ve 6-12 ay vadelerde büyük değişim yaşandı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu datalarına nazaran yurtiçi yerleşiklerin geçen yıl marta bakılırsa 3-6 ay ortası vadeli TL mevduat yüzde 323 artarken, 6-12 ay vadeli TL mevduat ölçüsü da bir daha geçen yıl marta bakılırsa yüzde 513,7 yükseldi. Toplam TL mevduatta 3-6 ay vadenin hissesi yüzde 4,7’den yüzde 13’e çıkarken, 6-12 ay vadenin hissesi da yüzde 2,1’den yüzde 8,3’e yükseldi.
Dolar/TL’nin 18 lirayı geçmesiyle bir arada devreye alınan kur muhafazalı TL mevduat dövizden TL mevduata geçilmesini özendirmeyi hedefl ese de en kısa mevduat vadesi olarak gerçek bireylerde 3 ay belirlenmişti. Akabinde şubatta şirketlerin de döviz mevduatını KKM’ye geçirmesinin önü açılmış ve bu defa en kısa vade 6 ay olmuştu. BDDK’nın Mart 2022 dataları hem yılbaşından bu yana TL mevduattaki yükselişi ortaya koyarken birebir vakitte vade yapısının da uzadığını gösteriyor.
Yılsonuna bakılırsa de katlandı
BDDK bilgileri yurtiçi yerleşiklerin Aralık 2021 sonuna nazaran toplam TL mevduatının 612 milyar lira arttığına işaret ediyor. Bu artış ocaktan itibaren her ay 200 milyar liranın üzerinde ekleme olduğunu da ortaya koyuyor. TL mevduat artarken vade yapısı da hem Aralık 2021 sonuna göre tıpkı vakitte Mart 2021’e göre büyük değişim yaşadı. Toplam TL mevduatın vade dağılımında KKM’nin tesirli olduğu 3-6 ay ortası ile 6-12 ay ortası vade dikkat cazip biçimde yükseldi. 3-6 ay ortası vadeli TL mevduatın büyüklüğü Mart 2022 itibariyle 316.3 milyar liraya çıkarken bu geçen yıl mart ayına bakılırsa yüzde 323 artışa işaret ediyor. Aralık 2021 sonuna nazaran ise 3-6 ay vadedeki artış yüzde 244,6. Yani son üç ayda KKM’nin tesiriyle 3-6 ay vadedeki TL mevduat katlandı. 6-12 ay vadeli TL mevduatta da birebir değişim yaşandı. Bu sefer şubattan itibaren bu vadedeki TL mevduat büyüklüğü süratle artarak 202.7 milyar liraya çıktı. Geçen yıl mart ayın bakılırsa yüzde 513,7’lik büyüme oldu ve 2021 sonuna bakılırsa bu vadedeki TL mevduat yüzde 670 artış göstermeyi başardı.
Gerçek bireyler 1-3 ay vadeyi KKM ile 3-6 aya taşıdı
BDDK dataları gerçek bireylerde ve ticari kurumlarda vade yapısının KKM’nin yapısına nazaran farklı geliştiğini de ortaya koyuyor. Gerçek şahıslarda toplam TL mevduatı 1 trilyon 260 milyar liraya yükseldi. Geçen yıl geride 903.5 milyar lira düzeyindeydi. Bu yüzde 40 gerçek şahısların TL mevduatının arttığını gösteriyor. Vade yapısında ise en büyük değişiklik 3-6 ay içinde yaşandı. Yurtarasında yerleşik gerçek bireylerin TL mevduatının 3-6 ay ortası vadelisi geçen yıl mart ayına bakılırsa yüzde 298 büyüdü. KKM gerçek şahıslar için en düşük vadeyi 3 ay olarak belirlediği için bu vadede süratli bir artış oldu. 1-3 ay vadeli TL mevduatın hissesi geçen yıl martta yüzde 58 düzeyinde iken bu yıl martta yüzde 47’ye indi. 3-6 ay vadenin geçen yıl marttaki hissesi yüzde 6 iken bu yıl yüzde 17’yi geçti. Gerçek bireylerin döviz mevduatındansa 1-3 ay vadeli TL mevduatını KKM’ye taşıdığı da BDDK’nın bilgilerindeki hisse değişiminden ortaya çıkıyor. 1-3 ay vadeli mevduatın hissesi 11 puan azalırken 3-6 ay vadeli TL mevduatın hissesi 11 puan arttı.
Yılsonuna bakılırsa 6-12 ay vadede artış yüzde 1225,7
Ticari kurumlar şubat itibariyle KKM’ye dahil oldular. Ticari kurumların döviz mevduatından KKM’ye geçişi yapılabiliyor bu biçimdece 2021 son çeyrek döviz gelirlerine kurumlar vergisi muafiyeti kazandılar. BDDK bilgileri ticari kurumların şubat itibariyle TL mevduata geçişinin hızlandığını gösteriyor. Datalara nazaran geçen yıl marta göre ticari kurumların TL mevduatı yüzde 73,3 arttı. Ve Mart 2022 itibariyle tarihte birinci defa 1 trilyon lira sonunu aştı. Vade yapısındaki değişime bakıldığında da KKM’nin ticari kurumlar için en düşük vadesi olan 6 ayın öne çıktı. Geçen yıl martta 18.6 milyar lira olan 6-12 ay ortası TL mevduat büyüklüğü bu yıl martta 178.6 milyar liraya fırladı. Bu yüzde 870’lik bir artışın yaşandığına işaret ediyor. Öteki vadeler ise ticari kurumlarda değişim yaşanmadı. Vadelerin ticari kurumların toplam TL mevduatından aldığı hisseye bakıldığında ise geçen yıl martta 6-12 ay vadenin hissesi yüzde 3,12 iken bu yıl martta yüzde 17,5’e yükseldi. Ticari kurumların, vadesiz, 1-3 ay vadeli ve 3-6 ay vadeli TL mevduatında ise gerileme yaşandı. bir daha Aralık 2021 sonuna bakılırsa ticari kurumların TL mevduatındaki 6-12 ay vadeli TL mevduat büyüklüğü değişi fazlaca çarpıcı. Aralık 2021’de 13.5 milyar liraya kadar gerileyen 6-12 ay vadeli TL mevduatın büyüklüğü Mart 2022’de yüzde 1225,7 artmış oldu.
KKM büyüklüğü 782 milyar lirayı aştı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 22 Nisan haftasına ait datalarına göre kur muhafazalı TL mevduatı büyüklüğü 782 milyar 32 milyon liraya ulaştı. Bilgiler 24 Aralık 2021 haftasından itibaren açıklanıyor. Son periyotta ise ne kadarı döviz mevduatı dönüşü ne kadarı TL mevduattan geçiş ne kadarı ise yurtdışı yerleşiklerden kaynaklı bilinmiyor. 24 Aralık 2021 haftasında 29 milyar lira olan KKM büyüklüğü de bilhassa şubatta ve nisanın birinci haftasında fazlaca süratli haftalık büyümeler yaşadı. Toplam mevduat ortasında TL mevduatın hissesi da KKM’nin tesiriyle arttı. 24 Aralık 2021 haftasında TL mevduatın büyüklüğü 1 trilyon 847 milyon lira iken 22 Nisan haftasında 2 trilyon 625 milyon lira düzeyine çıktı. Döviz mevduatlarının TL karşılığı da 24 Aralık haftasında 3 trilyon 20 milyar lira iken 22 Nisan haftasında 3 trilyon 487 milyar liraya yükseldi. Toplam mevduat ise 4 milyar 868 milyar liradan 6 trilyon 112 milyar liraya geldi. 24 Aralık haftasında TL mevduatın toplam mevduat ortasındaki hissesi yüzde 37,9 düzeyindeydi, 22 Nisan haftasında ise yüzde 42,9 olarak hesaplandı. Yani TL mevduatın toplam mevduattaki hissesi 5 puan yükselmiş durumda.
Okumaya devam et...