TL değil, dövizli ömür güçlendiriliyor

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Güldağ: Şu sıra fazla bir heyecanı kalmadı lakin Merkez Bankası sonucu ile başlayalım. Siyaset faizi 14’de sabit tutuldu. İçeride TÜİK’in deklare ettiğı enfl asyonun TÜFE’de 50’ye yaklaştığı, ÜFE’de 90’ı aştığı, FED’in mart ayında faiz artırımlarına başlayacağı, pek fazlaca merkez bankasının faiz artırdığı, Ukrayna-Rusya krizinin yaşandığı, tahminen de petrol ve doğalgaz meblağlarının daha da artacağı bir müddetçte biz para siyasetini rafa kaldırdık.

Ağaoğlu: “Anlamsızlaştırdık” diyelim. Alışılmış bunu biz değil sayın bakan söylemiş oldu. Pratikte de haklı.

Güldağ: niye?

Ağaoğlu: TL faizi kıymetli de ondan. niye değerli dersen, TL mevduat ve TL krediden dolayı kıymetli. Fakat biz nasıl bir ortamda yaşıyoruz dediğinde, yüzde 50 enfl asyon, 14 siyaset faizi, 17 kur muhafazalı TL mevduat faizi, 22 olağan mevduat faizi, 21-25 ortası kredi faizi üzere bu biçimde garip bir faiz ortamında yaşıyoruz. Bu ortamda beşerler Merkez Bankası siyaset faizinden epey kura bakıyorlar. Kura baktığınız andan itibaren de TL para siyaseti fazlaca da mana söz etmiyor. Siyaset faizi de anlamsızlaşmış oldu.

Güldağ: Tahminen şu an için bu biçimde ancak bu sürdürülebilir değil. Aslında kurların belirli bir bantta seyrediyor olması önümüzdeki devir için âlâ bir sinyal veriyor. Fakat tek başına kurlar enfl asyonu aşağıya çekmek için kâfi olmayacak. Ayrıyeten kurlarda da bir tansiyon ortaya çıkabilir.

Ağaoğlu: Ne kastediyorsun?

Güldağ: Her ne kadar sıcak para yatırımcısı Türkiye’den büyük ölçüde çıktıysa da bu hiç türbülans olmayacağı manasına gelmiyor. Ukrayna- Rusya krizinden etkilenecek üçüncü bir ülke var ise o da Türkiye. Yalnızca petrol fiyatı ile değil. Kaldı ki o cephede önemli halde etkileniyoruz. Petrol fiyatında her 10 dolarlık artış bizim güç faturamızı 4 milyar dolar artırıyor. Evet ne uygun ki, ihracat kuvvetli gidiyor fakat ithalatta ocaktaki yüzde 55’lik artış bu yıl için cari fazla değil, cari açığa işaret ediyor.

Ağaoğlu: Bugünkü Merkez Bankası açıklamasında iki bahse takıldım. Şöyle ki; “Kapasite kullanım düzeyleri ve öteki öncü göstergeler yurtarasındaki iktisadi faaliyetlerin dış talebin de olumlu tesiriyle kuvvetli seyrettiğine işaret etmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenleri artarken cari süreçler istikrarının 2022 yılında da fazla vermesi öngörülmektedir.” Birinci takıldığım cümle burası, zira 2021 yılının ikinci yarısında da fazla vereceğini bahsetmiş olduğumiz ödemeler istikrarı açık verdi ve tarihi artışlardan birini yaşadık.

Güldağ: “2022’de de” tuhaf oluyor…

Ağaoğlu: Yılın sonunda fazla vereceğiz diye var iseyıyor lakin dediğin üzere o denli bir başladık ki ocak ayına… Yılın gerisi için makûs bir gösterge. Daha bilmiyoruz ancak cari fazla vermemizin, bilhassa bu petrol fiyatlarıyla mümkün olduğunu düşünmüyorum.

Güldağ: İkinci takıldığın hangisi?

Ağaoğlu: “Fiyat istikrarının sürdürülebilir bir yerde bir daha şekillenmesi maksadıyla TCMB’nin tüm siyaset araçlarında kalıcı liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir siyaset çerçevesi gözden geçirme süreci yürütülmektedir” deniliyor. Cümlenin başına bakınca yeterlice başımız karışıyor. İhtimaldir ki, ben bu biçimde bir köşe yazısıyla sana gelsem ortamızda tartışma başlardı. Burada kritik söz ‘liralaşma’… Siz bir manada büyük bir teşvik paketiyle insanları dövize endeksli bir tasarrufta ‘liralaştırmışsanız’ şayet aslında liralaştırmamışsınızdır. Zira liralaştırmayı faizlerle yönetirsiniz ancak siz liralaşmayı döviz kuruyla yönetiyorsanız orası liralaşmamıştır. Bunun da epeyce çalışır olacağını düşünmüyorum. Yani şu anda yapılan süreçlerin TL’ye dönüş değil, dövize endeksli bir yaşama dönüş biçiminde tezahür ettiğini düşünüyorum.

Güldağ: Evet, açık bir biçimde görünen o. Hedefl enenin bilakis…

Ağaoğlu: İşte o yüzden Merkez Bankası’nın toplantısı yok kararındadır desem epeyce da yanılgılı olmaz sanırım.

İran’la yapılacak nükleer mutabakat Türkiye için ‘oyun değiştirici’ olur!

Güldağ:
Geçen haftaki sohbetimizde ‘İran denklemi’ne dikkat çekmiştin….

Ağaoğlu: Motamot… Petrolde bir tek düzgün haber İran. çabucak hemen resmileşmiş bir şey yok fakat ateş olmayan yerden de duman çıkmaz. İran’ın bu biçimde bir nükleer mutabakata girmesinin Türkiye açısından petrol fiyatlarına tesirinden hayli, orada kesinlikle diğer müspet tesirleri de olacaktır. Artık 50 milyon varillik yüzer stoktan bahsediliyor. Ki bu 50 gemi demektir. Nükleer mutabakat mutlaklaştığı anda, İran artık dünyaya petrol satabilir dendiğinde 7 dolar değil 17 dolara kadar devam edebilecek bir gerileme olur. Onun için İran epey değerli.

Güldağ: 20 dolar düşer mi yani?

Ağaoğlu: Doğrusu 10 dolardan fazla düşüş olmasını beklerim. Hatta birinci bir iki günde süratli düşüş olur. Zira petrolle uğraşan traderler bu 50 gemiyi ucuza kapatmak isterler.

Güldağ: Türkiye’ye diğer tesiri dedin…

Ağaoğlu: İran, yaptırımların kalkmasıyla birlikte, özgür ticarete başlamasıyla, Türkiye için epeyce ancak hayli değerli bir pazar haline gelecek. Türkiye’nin oradan edineceği hammadde ve doğalgaz, petrol üzere eserler ulaşılabilir hale gelecek. Devamında oraya da kıymetli bir ihracat kapasitemiz olacak. O yüzden ben bu muahedeyi dört gözle bekliyorum. Bizim açımızdan ‘oyun değiştirici’ ehemmiyeti olacağını düşünüyorum. Hem petrol hem güç maliyetimiz birebir vakitte dış ticaretimiz açısından…

Sukukta 7,25 yüksek ancak bir daha de başarılı

Güldağ:
Yeni bir sukuk ihracı oldu. 11 milyar dolarlık yüksek bir talep geldi. 3 milyar dolarlık bir ihraç gerçekleşti. 7,25 dolar bazında faizi var…

Ağaoğlu: Ben 11 milyar doları çabucak bir kenara atıyorum. Zira 15 milyar dolarlık da 20 milyar dolarlık da, hatta 150 milyarlık bir talep de getirebilirim sana. O epeyce sorun değil. 11 milyarı atalım, 3 milyara bakalım.

Güldağ: 7.25 faizi nasıl buldun?

Ağaoğlu: Artık şu biçimde bakalım; Fed faizleri artacak. Diyelim ki 125 baz puan arttı. Hatta 150 arttı. 7,25 ile yani 725 ile 150 içinde 575 baz puanlık fark var. Yani neredeyse tam Türkiye’nin CDS’i kadar fark var. Sorun burada. 7,25 yüksek.

Güldağ: İslami finansmana bu faiz…

Ağaoğlu: Evet, ismi sukuk. Madem biz bunu İslam ülkelerine ihraç ediyoruz, oradan bile bize gelen teklifl er çok yüksek. Eurobond tarafı da üç aşağı beş üst bu düzeyde.

Güldağ: Lakin en azından kıymetli bir ölçüde bir ihraç gerçekleştirdik…

Ağaoğlu: Bizim burada tek avantajımız borçlanma tarafl arını çeşitlendirmiş olduk. Maliyeti aşağı indirebildik mi? Hayır. 7,25’in kendisi gereğince yüksek mi? Ziyadesiyle evet. 7,25’ten satış epeyce büyük de muvaffakiyet addedilmeyecek bir durum. Lakin bir daha de Türkiye açısından bir kaynak olmasından dolayı yeterlidir. Ben de bu kısmı, olumlu fiyatlama kısmını negatif olarak değerlendiriyorum.

Güldağ: CDS’lerimizin biraz daha düşeceği iletisini taşır mı bu? CDS’ler 500’ün altına gelir dedirtir mi sana?

Ağaoğlu: Gelecek olsaydı 7,25’le çıkmazdık. CDS pirimlerimiz 500’ün üstünde olduğu için bu biçimde borçlandık. Daha aşağı borçlansaydık CDS için bildiri olarak değerlendirebilirdik.

100 dolar görülmeden petrol gerilemez

Güldağ:
Ukrayna-Rusya krizine bir savaş ihtimalinin olmadığını ya da epey küçük olduğunu söylemiştin…

Ağaoğlu: Bu görüşümde ısrarlıyım. Zira Rusya’nın savaşarak elde edeceğinden epey savaşmadan koparacağı ödünler daha fazla olacaktır. Hakikaten onu da yaptı. Birinci kere da bu tehdidi savurmuyor Rusya, bu sefer biraz daha askeri hareketlilik oldu o kadar. NATO ile hudut olmak istemiyor. Bence burada Rusya’yı haklı bulmakta yarar var. İkincisi Rusya, bitmiş olan Kuzey Akım 2 Boru Hattı’nın bağlanmasını istiyor. Bunda da sen bana biraz bir şeyler ver ben de sana bir şey vereyim deniyor.

Güldağ: Avrupa istiyor lakin ABD buna taraftar değil.

Ağaoğlu: bu biçimde da bilek güreşi devam ediyor.

Güldağ: Burada biraz da iç siyaset izleri görülüyor. ABD’de kasım ayında seçim var. Biden biraz sıkıştı. Son 40 yılın en yüksek enfl asyonu önemli şikayetlere niye oluyor. Yüzde 7.5 enfl asyonun daha da artması bekleniyor. FED tutanakları da enfl asyonun üst riskleri olduğunu söylüyor. Ayrıyeten Afganistan sorunu de var. ABD oradan palas pandıras çıkınca Amerikalılar biz 20 yıl Taliban’a teslim etmek için mi savaştık, milyarlarca dolar harcadık’ diye soruyor. Artık Biden da Ukrayna krizini iç siyasette kendi lehine çevirmeye çalışıyor. Bir taşla iki kuş vurmak istiyor. Rusya, Ukrayna’ya girerse Biden haklı çıkacak. Yok girmezse ‘Putin’in gözünü korkutan lider’ olacak . Sarsılan hegemonyasını restore edecek, iç siyasette da puan kapacak… Pekala sence bu bilek güreşi fiyatları nasıl tesirler?

Ağaoğlu: Gerek petrol piyasası gerekse doğalgaz piyasası tedirginliği fiyatları üst çekmek için kullandı. Bence 100 dolar görülmeden bu piyasa kolay kolay gerilemez.

Altında 1925’lere kadar bir hareket görülebilir

Güldağ:
Altın fiyatı da biraz yükseldi…

Ağaoğlu: Evet orada bir uygun haber bir de makûs haber var. Makus haber, Ukrayna’ya karşın gereğince çıkmadı. Altın-gümüş tarafında, bedelli metaller, hatta ziraî emtia tarafında bile Ukrayna’da bir savaş olacak, oradan tedarik zincirinde bir külfet olacak diye hayli majör yükseliş de görmedik. Ziraî emtiadan kasıt mısır, buğday ve soya… Bu da altın ve gümüşü etkiledi, fiyatlar epeyce da çıkmadı.

Güldağ: Âlâ haber dediğin nedir?

Ağaoğlu: Altın Ukrayna’daki yumuşamaya karşın çıkıyor iki gündür. Hatta altın için kritik düzey 1865’ti hatırlarsan, bunun üzerindeyiz şu anda. 1883’teyiz. Ki 1893’e kadar da çıktı. Altın bu sefer gümüşten daha evvel hareket etti. bir daha de yükselişin kalıcı olma ihtimali düşük. Zira gümüşün desteklemediği bir altın yükselişi kolay kolay başarılı olamıyor. bir daha de kapanışı bunun üzerine yaparsa varsayımım 1925’lere kadar bir hareketi görürüz. Enfl asyon fiyatlaması da geliyor. Gümüşte 24,24 düzeyi 200 günlük hareketli ortalama şayet o düzey aşılacak olursa 25 dolara dayanan bir gümüş bakılırsabiliriz.

Okumaya devam et...