Mehmet KAYA
Türkiye’de bölgeler ve bölümlere yönelik toplam vergi yüküne ait yapılan bir çalışmada, gorece daha az endüstrileşmiş bölgelerdeki vergi yükünün, ülke ortasındaki en çok endüstrileşmenin görüldüğü İstanbul’un 3’te biri ötüründa olduğu belirlendi. Giresun Üniversitesi Öğretim Üyesi Özgür Mustafa Özgür’ün yaptığı çalışmada, Türkiye’de uzun devirli toplam vergi yükünün yüzde 19-20 düzeylerinde olduğu kaydedildi. Bölgesel olarak bakıldığında, İstanbul’da yüzde 27,7 olan vergi yükünün, Kuzey Doğu Anadolu’da yüzde 5,9’a kadar gerilediği belirlendi.
Çalışmada, en yüksek bölgesel vergi yükü taşıyan bölgeler ile düşük vergi yükü görülen bölgeler iki farklı kümeye ayrılarak vergi yüküne tesir eden ögeler tahlil edildi.
Buna bakılırsa, tarım bölümü büyüdükçe ve iktisat ortasındaki tartısı arttıkça o bölgede toplam vergi yükünün azaldığı gözlendi. Çalışmanın farklı bulgusu ise düşük vergi yükü olan bölgelerde sanayi ve hizmetler dalları gelişse de bunu vergi ödemeye (ötürüsıyla vergi yüküne) katkı vermediği kararı oldu. Literatürle çelişen bu duruma ait olarak yüksek kayıt dışılık yanında, epeyce sayıda vergi ve prim üzere avantajlar içeren teşviklerin varlığı niye olarak gösterildi.
Hizmetler dalındaki büyüme vergiyi artırmıyor
bir daha benzeri bir biçimde bakılırsace daha az endüstrileşmiş bölgelerde, hizmetler kesimindeki büyümenin de vergi yükünü artırmadığı gözlendi. Bu bölgelere yönelik verilen teşviklerin devasa yükseklikte olduğu kaydedilen çalışmada, verilecek teşviklerin yüksek katma pahalı alanlara ağırlaşması ayrıyeten yüzde 85’lerde seyreden tarım işkolundaki kayıt dışılığın düşürülmesi önerildi.
gorece endüstrileşmiş ve vergi yükü yüksek olan bölgelerde de kayıt dışılığın ana sıkıntılarından biri olduğu kaydedilen çalışmada, Türkiye’nin tamamı için kayıt dışılığın bir sorun olarak göze çarptığı kaydedildi. Çalışmada, bölgeler ortası sosyoekonomik gelişmişliğinin azaltılması, teşviklerin daha yüksek katma bedelli alanlara yönlendirilmesi tavsiyeleri yer aldı. Çalışmada, “Türkiye’de vergi yükü bakımından bölgeleriçindeki dengesizliklerin niçinleri içinde; tarım, sanayi ve hizmetler üzere ekonomik faaliyet çeşitlerinin GSYH ortasındaki hissesi, kayıt dışı istihdam oranları ve vergi sübvansiyonları yer almaktadır. Bu niçinle, vergi yükü düşük olan bölgelerde tüm kesimlerde kayıt dışılığın azaltılması için kontroller sıklaştırılmalı, vergi sübvansiyonları bilhassa katma bedeli yüksek olan özel yatırımları teşvik edici nitelikte ve verimli alanlara yönelik kullanılmalıdır” görüşüne yer verildi.
Okumaya devam et...
Türkiye’de bölgeler ve bölümlere yönelik toplam vergi yüküne ait yapılan bir çalışmada, gorece daha az endüstrileşmiş bölgelerdeki vergi yükünün, ülke ortasındaki en çok endüstrileşmenin görüldüğü İstanbul’un 3’te biri ötüründa olduğu belirlendi. Giresun Üniversitesi Öğretim Üyesi Özgür Mustafa Özgür’ün yaptığı çalışmada, Türkiye’de uzun devirli toplam vergi yükünün yüzde 19-20 düzeylerinde olduğu kaydedildi. Bölgesel olarak bakıldığında, İstanbul’da yüzde 27,7 olan vergi yükünün, Kuzey Doğu Anadolu’da yüzde 5,9’a kadar gerilediği belirlendi.
Çalışmada, en yüksek bölgesel vergi yükü taşıyan bölgeler ile düşük vergi yükü görülen bölgeler iki farklı kümeye ayrılarak vergi yüküne tesir eden ögeler tahlil edildi.
Buna bakılırsa, tarım bölümü büyüdükçe ve iktisat ortasındaki tartısı arttıkça o bölgede toplam vergi yükünün azaldığı gözlendi. Çalışmanın farklı bulgusu ise düşük vergi yükü olan bölgelerde sanayi ve hizmetler dalları gelişse de bunu vergi ödemeye (ötürüsıyla vergi yüküne) katkı vermediği kararı oldu. Literatürle çelişen bu duruma ait olarak yüksek kayıt dışılık yanında, epeyce sayıda vergi ve prim üzere avantajlar içeren teşviklerin varlığı niye olarak gösterildi.
Hizmetler dalındaki büyüme vergiyi artırmıyor
bir daha benzeri bir biçimde bakılırsace daha az endüstrileşmiş bölgelerde, hizmetler kesimindeki büyümenin de vergi yükünü artırmadığı gözlendi. Bu bölgelere yönelik verilen teşviklerin devasa yükseklikte olduğu kaydedilen çalışmada, verilecek teşviklerin yüksek katma pahalı alanlara ağırlaşması ayrıyeten yüzde 85’lerde seyreden tarım işkolundaki kayıt dışılığın düşürülmesi önerildi.
gorece endüstrileşmiş ve vergi yükü yüksek olan bölgelerde de kayıt dışılığın ana sıkıntılarından biri olduğu kaydedilen çalışmada, Türkiye’nin tamamı için kayıt dışılığın bir sorun olarak göze çarptığı kaydedildi. Çalışmada, bölgeler ortası sosyoekonomik gelişmişliğinin azaltılması, teşviklerin daha yüksek katma bedelli alanlara yönlendirilmesi tavsiyeleri yer aldı. Çalışmada, “Türkiye’de vergi yükü bakımından bölgeleriçindeki dengesizliklerin niçinleri içinde; tarım, sanayi ve hizmetler üzere ekonomik faaliyet çeşitlerinin GSYH ortasındaki hissesi, kayıt dışı istihdam oranları ve vergi sübvansiyonları yer almaktadır. Bu niçinle, vergi yükü düşük olan bölgelerde tüm kesimlerde kayıt dışılığın azaltılması için kontroller sıklaştırılmalı, vergi sübvansiyonları bilhassa katma bedeli yüksek olan özel yatırımları teşvik edici nitelikte ve verimli alanlara yönelik kullanılmalıdır” görüşüne yer verildi.
Okumaya devam et...