Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, Baht Sohbetleri’nde bu hafta yüzde 70 olarak açıklanan TÜFE’yi ve Fed’in faiz artışını yorumladı. Ağaoğlu, “Yel değirmenleriyle gayret manalı değil” yorumunda bulunurken, ikili, enflasyona endeksli tahvil ve mevduatın bu şartlarda gereksinim haline geldiğini vurguladı.
Fed’in peş peşe 50 puanlık artışlar yapmaya devam etmesini beklediğini söyleyen Ali Ağaoğlu, Euro/dolar paritesinde mevcut eğilimin devam edeceğini, kurlar tarafında bir trend değişikliğinin lakin Fed’in bundan daha sonra yapacağı 2 toplantı daha sonrasında gelebileceğini öne sürdü.
Güldağ: Enflasyonla başlayalım, TÜFE yüzde 70’e dayandı. Üretici fiyatları da yüzde 120’yi aştı. Mayısta tepeyi görürüz herbiçimde. Lakin sonbaharda yeni tepeler gelebilir. Çekirdek enflasyondaki eğilimler, besin fiyatları ve Rusya-Ukrayna savaşındaki gelişmelere bakarsak… Yazın enflasyonda bir duraklama yaşasak bile, hayat pahalılığı sürecek anlaşılan. Öbür yandan, ‘yatırımcı ne yapsın’ sorusunın cevabını vermek giderek zorlaşıyor. Kur muhafazalı mevduat, kurların bakılırsace istikrarlı bir seyir izlemesinde hiç elbet kıymetli hisse sahibi. Lakin öte yandan bu biçimde devam ederse, KKM enflasyon karşısında mutlaka kollayıcı görünmüyor. Bu durumda, enflasyona endeksli bir tahvil gelebilir diye düşünüyorum.
Ağaoğlu: Olabilir doğal. Lakin ben de şunu düşünmeden edemiyorum: Bilinen ya da bizim bildiğimiz pahalara hiç uymayan bir faiz ortamımız var. O yüzden enflasyon nasıl çıpalanacak, bu beklentiler nasıl iyimserliğe çevrilecek? Benim için muamma.
Güldağ: Faiz artırımından kelam ediyorsan, yakında o denli bir şey yok. Hazine de Merkez Bankası da bu hususta net konuşuyor. Mevcut gidişatın süreceği anlaşılıyor…
Ağaoğlu: Ancak bu biçimde devam edecek dediğimiz şey korkarım bizi Arjantin, Venezuela yapar.
Güldağ: Bunu hiç istemeyiz olağan…
Ağaoğlu: Katiyetle ancak o sürece girdik mi? Şu anda görünen girdik. Siyaset faizi 14, ticari kredi faizi 18-25 bandındayken enflasyon yüzde 70’e gelmişse, kur da hala sabitse hiç emsalsiz bir yerde güç biriktiriyorsunuzdur. Ya kurda, ya faizde, ya ödemeler istikrarında… O her şeyi birden denetim etmeyi hedefl eyen imkansız üçlemenin en az birisinde bir güç biriktiriyorsunuzdur. Bir ayaktan bir şey patlayacaktır, bunu engelleyemezsiniz, üzgünüm. Onun için yel değirmenleriyle gayret epey manalı bir çaba değil.
Güldağ: Borsa yatırımcılar için bir seçenek üzere görünüyor…
Ağaoğlu: Geçen gün ben piyasa ile ilgili bir tweet attım, ‘arkadaşlar perşembe iş günü, hazırlıklı olun, Fed 50 baz puan artırdı’ diye. ‘Peki, bizim borsa ne olacak’ denildi. Dedim ki, ‘enflasyon niçiniyle ilgi devam edecek.’ Düşün, İTO’nun İstanbul Tüketici Endeksi aylık 11,63. İstanbul tüketici dediğim senin benim enflasyonumuz aslında. ENAG’ı hiç konuşmayalım bile; onlar
yüzde 156 diyorlar. En değerli artış, KDV indirimlerine karşın besinden gelmiş;
yüzde 13,4. Borsada şirketlerin enflasyonla bir arada yaratacakları kâr da yükseleceğinden, TL getirilerin epey düşük olduğu ortamda borsaya ilgi artıyor. Bu ortada dolar bazında da yükseliyor borsa. Enflasyona bağlı yükselişi dolar kurunda sabit tuttuğunuz takdirde dolar bazındaki fiyatı da yükselmiş oluyor.
Güldağ: Yabancılar da gelir mi?
Ağaoğlu: O bir öbür bahara. Onun ortamı şu anda oluşmuş değil. Enflasyona endeksli tahvile gelince, aslında yatırım fonları ve bankaların çabucak hepsinin aldığı Tüfex var aslına bakarsan. Bankalar bunları iskontolu bile alıyorlar. Şu anda yüzde 8,40 iskontosu var. Yani getiri olarak enflasyondan bileşik bazda 8,40 daha altına razı bankalar. Ne demek bu? 70 enflasyondan 8’ı çıkaralım; yüzde 62 getiriye razılar. Bunu Merkez Bankası’na verip 14’ten para kullanabiliyorlar. bu biçimde bir ortamda, bizim bildiğimiz Ortodoks telaffuzlarla ekonomiyi yorumlamak hakikaten güç. Şayet vatandaşın da erişebileceği TÜFE’ye endeksli kağıtlar çıkarsa ben bireylerden yüksek seviyede iltifat göstereceklerine inanıyorum.
Güldağ: Hazine’nin TÜFE endeksli tahvil hazırlığı yaptığını duyuyoruz doğrusu. Enflasyona endeksli TL mevduat da olabilir.
Ağaoğlu: Çıkarsa ve bireyler alırsa büyük oranda hakikat da yaparlar. Ki gereksinim haline geldi bu. Ayrıyeten kamunun fonlaması açısından da bir yararı olabilir. Kamu şu anda yurtharicinden yüzde 8,5’in üzerinde maliyetle, üstelik dolarla borçlanıyor. Çok önemli bir fonlama maliyeti var kamunun. Hakikaten fazla yüksek. Ve bunun niçini faiz değil artık yani bunu kabul etmek lazım. Biz faiz haricinde kur muhafazalı ile TÜFE endeksli tahvillerle inanılmaz bir fonlama maliyeti ödüyoruz devlet olarak.
Güldağ: bir daha de kur korumalıya göre daha faydalı olur diye düşünüyorum. Hem bireyler hem kamu açısından. Ne yaparsak yapalım, sonuçta dövizin fiyatı bizim denetimimizde değil. Yarın patlayan kur olursa ne yapılır? KKM, enflasyona endeksli bir mevduata bakılırsa daha riskli. Bir de yanlış hesap yapmamak lazım. Yani Hazine’nin gelirleri de enflasyon oranında artıyorsa, enflasyon muhafazalı mevduat için ödeyeceği faiz de bütçeye fazla bir ek yük getirmez ki… Enflasyondan arındırılmış bütçe açığını da artırmaz. Düşük de olsa Türkiye iktisadı büyüyecekse bu yıl, bütçeye ek yük getirmeyecektir. Nasıl mamüllerin fiyatı artınca KDV gelirleri de o oranda artıyorsa, birebir hesap. Geçenlerde Fatih Özatay hocamız da yazdı. Güya kazan-kazan bir iş olabilir.
Ağaoğlu: Orada katılıyorum. Teoride haklısın. Devletin gelirleri yani vergiler enflasyon oranında arttı. Birbirini kapatıyor. Bireyler açısından baktığımda kur korumalıya bakılırsa daha mı avantajlı? Kurun sabit olduğunda evet o denli. Korkanların yarısı kur korumalıda, yarısı enflasyona endeksli tahvilde kalsa da fazlaca yanılgı olmaz. Devlet açısından da bu enflasyonu düşürmek için uygun bir gaye, bir nevi havuç olur önünde. Zira, ben enflasyonu düşürdüğümde benim maliyetim de düşecek diyebilirsiniz. Lakin alışılmış onun için yapmanız gereken şeyler farklı. Yapmanız gerekenleri yapmadığınızda, tekrar birebir yere, birinci kutuya geri dönüyoruz.
Güldağ: Bu ortada Fed 50 baz puan artırdı faizi. 75 baz puan artırır mı sorularına da, ’75’i konuşmuyoruz’ diyerek net cevap verdi. Şant Manukyan’ın bir yorumunu gördüm. Fed ‘hala şahin değil’ diyordu. Direkt söylenmese de satır ortalarında yüksek enflasyonu pandemiye, güç piyaasasındaki istikrarsızlığa bağlıyor ve hala süreksiz olduğuna inanıyor. bir daha de piyasayı diken üstünde tutmasa da, ‘yaşamımız zorlaşabilir, canımız yanabilir lakin faiz artırımlarına devam edeceğiz’ iletisi verdi Fed Lideri Powell.
Ağaoğlu: Powell 25 puan ile artırmaya başlayıp, gerisinden 75 puan arttıran maharetsiz Merkez Bankası Lideri olarak tarihe geçmek istemedi. O yüzden 75’lik alternatifl eri masadan kaldırdı. Ayrıyeten ayda 47,5 milyar dolarlık nakdî daralmaya gidecekler lakin eylülden itibaren 95 ile iki katına çıkaracaklar.
Güldağ: Toplam 522,5 milyar…
Ağaoğlu: Evvelden yüklemeli 50 puanlık artışlar peş peşe gelecekmiş üzere görünüyor. Lakin artık kamu otoriteleri yahut kural koyucular piyasayı rahatsız edecek adımlar atmıyorlar. Piyasasın kendini hazırlaması için azamî vakti gösterip azami kolaylığı sağlıyorlar. Biraz da o havayla birinci anda Amerika’daki borsalar hayli sert üst çıktı. Çok sert tedbirler yerine, daha piyasa dostu adımlar atılıyor. Natürel o noktada ‘Wall Street mi Main Street mi’, yani piyasa mı, sokaktaki adam mı tartışması bir daha Wall Street lehine sonuçlandı. Lakin hayli da sevinmesin piyasalar sonuçta faiz artışı sürecek. Gerçek olan bu…
Güldağ: Bu ortada Hindistan, Brezilya, Avustralya da artırdı. Dolarda güçlenme eğilimi sürebilir…
Ağaoğlu: İki 50 daha gelir bu yıl. Yıl sonunda yüzde 2.5 faize gelir Fed.
Güldağ: Beklenti ortalaması 2,78. Bize tesiri ne olur sence?
Ağaoğlu: Bizim durumumuz esasen nahoş, yeni bir tesir beklemiyorum.
Paritede değişiklik lakin 2 Fed toplantısı daha sonrası…
Güldağ: Paritede ne üzere gelişmeler beklenir?
Ağaoğlu: Dolar endeksinde kritik eşiklere gelindi. Daha evvel söylemiştim orada 103,80 üzere bir düzey vardı. 103,92 gördük. O hareket tamamlandı. Tıpkı biçimde Euro/dolar paritesinde 1,04-0425’ler düzeyi vardı. Orası da 1,0470’e kadar geldi. Benim iddia ettiğimden 0.50 puan üstte kalması durumu var lakin gereğince düşük bir düzey 1,0470. Hakikaten şu anda bir toparlanma devrine girdi. Çok süratli toparlanıp toparlanmayacağı doğrusunu istersen biraz belgisiz. 1,0890-1,09’larda 50 günlük hareketli ortalaması var.
Güldağ: Bir trend değişikliği bekler misin?
Ağaoğlu: Euro/dolar paritesinde, o söylemiş olduğimiz düzeyin üzerine çıkarsa lakin bir trend değişikliğinden kelam etmek mümkün olur. Onun haricinde 1,04 -1,09 içinde bir süre gideceğiz. En azından önümüzdeki 2-3 ay. Yahut Fed’in 2 toplantı daha sonrasına kadar Euro’da epeyce büyük değişklik olmasını beklemiyorum.
Petrolün 85-95 bandının altına inmesi sıkıntı
Güldağ: Avrupa Birliği Komitesi yıl sonuna kadar Rus petrolü ile bağını kesmeyi hedefl ediğini deklare etti. Öte yandan, Rusya Donbas bölgesine ataklarını ağırlaştırdı.
Ağaoğlu: 9 Mayıs 1945 Nazi işgaline son verdikleri tarihteki zafer günü. Güya o tarihlerde bir zafer ilan etme hazırlığı ortasında Rusya. O yüzden daha sert hareketler bakılırsabiliriz. Petrol konusunda AB’nin sonucu çabucak hemen daha yaptırım evresine gelmedi. Parlamenterlere önerilecek mevzu, gelecek 6 ay ortasında ham petrolün ithalini durdurmak. Yıl sonuna kadar da petrol mamüllerinin ithalatını durdurmak. Geçiş bu kadar süratli olur mu? İhtimaldir ki olmayacak. Zira esasen baştan Slovenya ve Macaristan ‘biz yokuz’ dediler. Bütün tedariklerini Rusya’dan sağlıyorlar. Hele hele Macaristan ile Rusya içinde yakın münasebetlerden dolayı o epey kolay kolay mümkün olmayacak. Bir de ucuz Rus petrolünden Hindistan ve Çin daha fazla faydalanıyor. Bu ne kadar sürdürülecek? Güçlü bir denklem. Lakin şu net: Bu yaptırımlar uygulanmadığı, Rusya’nın canı yanmadığı sürece, işe yaramıyor.
Güldağ: Bu ortada Sberbank ve iki Rus bankası swiftten çıkarıldı…
Ağaoğlu: Bu epeyce kıymetli. En yaygın banka, en büyük banka Sberbank’ın swiftten çıkarılması sahiden epeyce büyük sorun Rusya ismine. Bununla yaşayabilirler mi? Çok zorlanacaklar. Öbür taraftan tıpkı biçimde petrol yasaklarında kaçak göçek orta yollar, geçişler, hani kimi ortaya ortacılar koyarak kolaylaştırıcı yol yöntem bulsanız bile, bankacılık ve sigorta dalı üzerinden önemli sorunlar kısıtlar ortaya çıkacaktır. Sigorta kısıtları ister istemez navlun sıkıntısını gündeme getirecek oraya ya gemi gönderemeyeceksiniz ya da göndereceğiniz gemi çok yüksek maliyet isteyecek. Petrol fiyatındaki volatilite aslına bakarsanız epeyce yükseldi. 98-118 içinde gidip geliyor. İstikrara oturacağı yer 100 -105 düzeyi mi 95 düzeyi mi?
Güldağ: Bundan daha sonra petrol düşse nereye düşer?
Ağaoğlu: Bu yıl ortasında 85- 95 dolar bandının altına düşmesi fazlaca güç petrolün artık. Lakin zannedilmesin ki, bu petrol ihracatçıları için epeyce yeterli. Değil. Onlar da bunu kendilerine ithal ettikleri enflasyon olarak yaşıyorlar. Birden fazla bir ünite ihraç ediyorsa 2 ünite ithal ediyor.
1950-1970 bandı altın için bir daha gaye
Güldağ: Altın-gümüş tarafında haklı çıktın var mı yeni öngörü?
Ağaoğlu: Altın için beklentim 1865- 85 ortasıydı, en son Çarşamba günü 1850’ye kadar gerilediğini gördük. Birebir biçimde gümüş biraz daha fazla darbe yedi, 22,12’ye kadar geldi, Ben 23,05-22,70 bandını düşünüyordum. Daha da sert düştü.
Güldağ: Kriptolar da üzücü darbe yedi. Bitcoin yüzde 5 kadar düştü dün…
Ağaoğlu: Fed’ten faiz artışlarının devamının geleceği algısı en çok kripto paraları, altın ve gümüşü etkiledi. Artık bakıyorum da onlar da birlikte bir sınıfa giriyorlar hareket biçimi olarak.
Güldağ: Petrolle altın içinde bir vakit içinderki korelasyon artık altınla kripto paralar içinde oluştu güya.
Ağaoğlu: Büyük oranda o denli bir fotoğraf izleniyor. Petrol doğalgaz aslına bakarsan onlar ayrılmaz ikili diyelim onlara farklı bir kefede kıymetlendirmek lazım. Euro/dolar, dolar endeksi, Amerikan 10 yıllıkları ve altın -gümüş tarafınca baktığımızda en değerli eşik direğine gelindiğini, buradan düzeltmelerin yaşanacağını düşünen taraftayım. Bilhassa paritede 1,0650 aşılıp da 1,08’lere hatta 1,09’lara gerçek bir hareket olur ise altın ve gümüş yine kendilerini toparlayacaklardır. 1950- 1970 bandı bir daha altın için amaç olur. Lakin bunun için bu haftayı bitirmemiz gerekiyor. Yeni bir taban görülmediği yahut şu andaki düzeltmenin negatife dönmediğini görmek için… Onlar şayet müspet tarafta kalırlarsa bu hafta sonu 23,15 gümüş için geçerli bir düzey kısa vadeli bir eşik, orası geçilirse bir toparlama gelecek diye düşünüyorum. Yavaş yavaş tabanların görüldüğünü artık altın ve gümüş tarafında bir modül düzeltme ve toparlanma devrine girildiğini düşünüyorum.
Okumaya devam et...
Fed’in peş peşe 50 puanlık artışlar yapmaya devam etmesini beklediğini söyleyen Ali Ağaoğlu, Euro/dolar paritesinde mevcut eğilimin devam edeceğini, kurlar tarafında bir trend değişikliğinin lakin Fed’in bundan daha sonra yapacağı 2 toplantı daha sonrasında gelebileceğini öne sürdü.
Güldağ: Enflasyonla başlayalım, TÜFE yüzde 70’e dayandı. Üretici fiyatları da yüzde 120’yi aştı. Mayısta tepeyi görürüz herbiçimde. Lakin sonbaharda yeni tepeler gelebilir. Çekirdek enflasyondaki eğilimler, besin fiyatları ve Rusya-Ukrayna savaşındaki gelişmelere bakarsak… Yazın enflasyonda bir duraklama yaşasak bile, hayat pahalılığı sürecek anlaşılan. Öbür yandan, ‘yatırımcı ne yapsın’ sorusunın cevabını vermek giderek zorlaşıyor. Kur muhafazalı mevduat, kurların bakılırsace istikrarlı bir seyir izlemesinde hiç elbet kıymetli hisse sahibi. Lakin öte yandan bu biçimde devam ederse, KKM enflasyon karşısında mutlaka kollayıcı görünmüyor. Bu durumda, enflasyona endeksli bir tahvil gelebilir diye düşünüyorum.
Ağaoğlu: Olabilir doğal. Lakin ben de şunu düşünmeden edemiyorum: Bilinen ya da bizim bildiğimiz pahalara hiç uymayan bir faiz ortamımız var. O yüzden enflasyon nasıl çıpalanacak, bu beklentiler nasıl iyimserliğe çevrilecek? Benim için muamma.
Güldağ: Faiz artırımından kelam ediyorsan, yakında o denli bir şey yok. Hazine de Merkez Bankası da bu hususta net konuşuyor. Mevcut gidişatın süreceği anlaşılıyor…
Ağaoğlu: Ancak bu biçimde devam edecek dediğimiz şey korkarım bizi Arjantin, Venezuela yapar.
Güldağ: Bunu hiç istemeyiz olağan…
Ağaoğlu: Katiyetle ancak o sürece girdik mi? Şu anda görünen girdik. Siyaset faizi 14, ticari kredi faizi 18-25 bandındayken enflasyon yüzde 70’e gelmişse, kur da hala sabitse hiç emsalsiz bir yerde güç biriktiriyorsunuzdur. Ya kurda, ya faizde, ya ödemeler istikrarında… O her şeyi birden denetim etmeyi hedefl eyen imkansız üçlemenin en az birisinde bir güç biriktiriyorsunuzdur. Bir ayaktan bir şey patlayacaktır, bunu engelleyemezsiniz, üzgünüm. Onun için yel değirmenleriyle gayret epey manalı bir çaba değil.
Güldağ: Borsa yatırımcılar için bir seçenek üzere görünüyor…
Ağaoğlu: Geçen gün ben piyasa ile ilgili bir tweet attım, ‘arkadaşlar perşembe iş günü, hazırlıklı olun, Fed 50 baz puan artırdı’ diye. ‘Peki, bizim borsa ne olacak’ denildi. Dedim ki, ‘enflasyon niçiniyle ilgi devam edecek.’ Düşün, İTO’nun İstanbul Tüketici Endeksi aylık 11,63. İstanbul tüketici dediğim senin benim enflasyonumuz aslında. ENAG’ı hiç konuşmayalım bile; onlar
yüzde 156 diyorlar. En değerli artış, KDV indirimlerine karşın besinden gelmiş;
yüzde 13,4. Borsada şirketlerin enflasyonla bir arada yaratacakları kâr da yükseleceğinden, TL getirilerin epey düşük olduğu ortamda borsaya ilgi artıyor. Bu ortada dolar bazında da yükseliyor borsa. Enflasyona bağlı yükselişi dolar kurunda sabit tuttuğunuz takdirde dolar bazındaki fiyatı da yükselmiş oluyor.
Güldağ: Yabancılar da gelir mi?
Ağaoğlu: O bir öbür bahara. Onun ortamı şu anda oluşmuş değil. Enflasyona endeksli tahvile gelince, aslında yatırım fonları ve bankaların çabucak hepsinin aldığı Tüfex var aslına bakarsan. Bankalar bunları iskontolu bile alıyorlar. Şu anda yüzde 8,40 iskontosu var. Yani getiri olarak enflasyondan bileşik bazda 8,40 daha altına razı bankalar. Ne demek bu? 70 enflasyondan 8’ı çıkaralım; yüzde 62 getiriye razılar. Bunu Merkez Bankası’na verip 14’ten para kullanabiliyorlar. bu biçimde bir ortamda, bizim bildiğimiz Ortodoks telaffuzlarla ekonomiyi yorumlamak hakikaten güç. Şayet vatandaşın da erişebileceği TÜFE’ye endeksli kağıtlar çıkarsa ben bireylerden yüksek seviyede iltifat göstereceklerine inanıyorum.
Güldağ: Hazine’nin TÜFE endeksli tahvil hazırlığı yaptığını duyuyoruz doğrusu. Enflasyona endeksli TL mevduat da olabilir.
Ağaoğlu: Çıkarsa ve bireyler alırsa büyük oranda hakikat da yaparlar. Ki gereksinim haline geldi bu. Ayrıyeten kamunun fonlaması açısından da bir yararı olabilir. Kamu şu anda yurtharicinden yüzde 8,5’in üzerinde maliyetle, üstelik dolarla borçlanıyor. Çok önemli bir fonlama maliyeti var kamunun. Hakikaten fazla yüksek. Ve bunun niçini faiz değil artık yani bunu kabul etmek lazım. Biz faiz haricinde kur muhafazalı ile TÜFE endeksli tahvillerle inanılmaz bir fonlama maliyeti ödüyoruz devlet olarak.
Güldağ: bir daha de kur korumalıya göre daha faydalı olur diye düşünüyorum. Hem bireyler hem kamu açısından. Ne yaparsak yapalım, sonuçta dövizin fiyatı bizim denetimimizde değil. Yarın patlayan kur olursa ne yapılır? KKM, enflasyona endeksli bir mevduata bakılırsa daha riskli. Bir de yanlış hesap yapmamak lazım. Yani Hazine’nin gelirleri de enflasyon oranında artıyorsa, enflasyon muhafazalı mevduat için ödeyeceği faiz de bütçeye fazla bir ek yük getirmez ki… Enflasyondan arındırılmış bütçe açığını da artırmaz. Düşük de olsa Türkiye iktisadı büyüyecekse bu yıl, bütçeye ek yük getirmeyecektir. Nasıl mamüllerin fiyatı artınca KDV gelirleri de o oranda artıyorsa, birebir hesap. Geçenlerde Fatih Özatay hocamız da yazdı. Güya kazan-kazan bir iş olabilir.
Ağaoğlu: Orada katılıyorum. Teoride haklısın. Devletin gelirleri yani vergiler enflasyon oranında arttı. Birbirini kapatıyor. Bireyler açısından baktığımda kur korumalıya bakılırsa daha mı avantajlı? Kurun sabit olduğunda evet o denli. Korkanların yarısı kur korumalıda, yarısı enflasyona endeksli tahvilde kalsa da fazlaca yanılgı olmaz. Devlet açısından da bu enflasyonu düşürmek için uygun bir gaye, bir nevi havuç olur önünde. Zira, ben enflasyonu düşürdüğümde benim maliyetim de düşecek diyebilirsiniz. Lakin alışılmış onun için yapmanız gereken şeyler farklı. Yapmanız gerekenleri yapmadığınızda, tekrar birebir yere, birinci kutuya geri dönüyoruz.
Güldağ: Bu ortada Fed 50 baz puan artırdı faizi. 75 baz puan artırır mı sorularına da, ’75’i konuşmuyoruz’ diyerek net cevap verdi. Şant Manukyan’ın bir yorumunu gördüm. Fed ‘hala şahin değil’ diyordu. Direkt söylenmese de satır ortalarında yüksek enflasyonu pandemiye, güç piyaasasındaki istikrarsızlığa bağlıyor ve hala süreksiz olduğuna inanıyor. bir daha de piyasayı diken üstünde tutmasa da, ‘yaşamımız zorlaşabilir, canımız yanabilir lakin faiz artırımlarına devam edeceğiz’ iletisi verdi Fed Lideri Powell.
Ağaoğlu: Powell 25 puan ile artırmaya başlayıp, gerisinden 75 puan arttıran maharetsiz Merkez Bankası Lideri olarak tarihe geçmek istemedi. O yüzden 75’lik alternatifl eri masadan kaldırdı. Ayrıyeten ayda 47,5 milyar dolarlık nakdî daralmaya gidecekler lakin eylülden itibaren 95 ile iki katına çıkaracaklar.
Güldağ: Toplam 522,5 milyar…
Ağaoğlu: Evvelden yüklemeli 50 puanlık artışlar peş peşe gelecekmiş üzere görünüyor. Lakin artık kamu otoriteleri yahut kural koyucular piyasayı rahatsız edecek adımlar atmıyorlar. Piyasasın kendini hazırlaması için azamî vakti gösterip azami kolaylığı sağlıyorlar. Biraz da o havayla birinci anda Amerika’daki borsalar hayli sert üst çıktı. Çok sert tedbirler yerine, daha piyasa dostu adımlar atılıyor. Natürel o noktada ‘Wall Street mi Main Street mi’, yani piyasa mı, sokaktaki adam mı tartışması bir daha Wall Street lehine sonuçlandı. Lakin hayli da sevinmesin piyasalar sonuçta faiz artışı sürecek. Gerçek olan bu…
Güldağ: Bu ortada Hindistan, Brezilya, Avustralya da artırdı. Dolarda güçlenme eğilimi sürebilir…
Ağaoğlu: İki 50 daha gelir bu yıl. Yıl sonunda yüzde 2.5 faize gelir Fed.
Güldağ: Beklenti ortalaması 2,78. Bize tesiri ne olur sence?
Ağaoğlu: Bizim durumumuz esasen nahoş, yeni bir tesir beklemiyorum.
Paritede değişiklik lakin 2 Fed toplantısı daha sonrası…
Güldağ: Paritede ne üzere gelişmeler beklenir?
Ağaoğlu: Dolar endeksinde kritik eşiklere gelindi. Daha evvel söylemiştim orada 103,80 üzere bir düzey vardı. 103,92 gördük. O hareket tamamlandı. Tıpkı biçimde Euro/dolar paritesinde 1,04-0425’ler düzeyi vardı. Orası da 1,0470’e kadar geldi. Benim iddia ettiğimden 0.50 puan üstte kalması durumu var lakin gereğince düşük bir düzey 1,0470. Hakikaten şu anda bir toparlanma devrine girdi. Çok süratli toparlanıp toparlanmayacağı doğrusunu istersen biraz belgisiz. 1,0890-1,09’larda 50 günlük hareketli ortalaması var.
Güldağ: Bir trend değişikliği bekler misin?
Ağaoğlu: Euro/dolar paritesinde, o söylemiş olduğimiz düzeyin üzerine çıkarsa lakin bir trend değişikliğinden kelam etmek mümkün olur. Onun haricinde 1,04 -1,09 içinde bir süre gideceğiz. En azından önümüzdeki 2-3 ay. Yahut Fed’in 2 toplantı daha sonrasına kadar Euro’da epeyce büyük değişklik olmasını beklemiyorum.
Petrolün 85-95 bandının altına inmesi sıkıntı
Güldağ: Avrupa Birliği Komitesi yıl sonuna kadar Rus petrolü ile bağını kesmeyi hedefl ediğini deklare etti. Öte yandan, Rusya Donbas bölgesine ataklarını ağırlaştırdı.
Ağaoğlu: 9 Mayıs 1945 Nazi işgaline son verdikleri tarihteki zafer günü. Güya o tarihlerde bir zafer ilan etme hazırlığı ortasında Rusya. O yüzden daha sert hareketler bakılırsabiliriz. Petrol konusunda AB’nin sonucu çabucak hemen daha yaptırım evresine gelmedi. Parlamenterlere önerilecek mevzu, gelecek 6 ay ortasında ham petrolün ithalini durdurmak. Yıl sonuna kadar da petrol mamüllerinin ithalatını durdurmak. Geçiş bu kadar süratli olur mu? İhtimaldir ki olmayacak. Zira esasen baştan Slovenya ve Macaristan ‘biz yokuz’ dediler. Bütün tedariklerini Rusya’dan sağlıyorlar. Hele hele Macaristan ile Rusya içinde yakın münasebetlerden dolayı o epey kolay kolay mümkün olmayacak. Bir de ucuz Rus petrolünden Hindistan ve Çin daha fazla faydalanıyor. Bu ne kadar sürdürülecek? Güçlü bir denklem. Lakin şu net: Bu yaptırımlar uygulanmadığı, Rusya’nın canı yanmadığı sürece, işe yaramıyor.
Güldağ: Bu ortada Sberbank ve iki Rus bankası swiftten çıkarıldı…
Ağaoğlu: Bu epeyce kıymetli. En yaygın banka, en büyük banka Sberbank’ın swiftten çıkarılması sahiden epeyce büyük sorun Rusya ismine. Bununla yaşayabilirler mi? Çok zorlanacaklar. Öbür taraftan tıpkı biçimde petrol yasaklarında kaçak göçek orta yollar, geçişler, hani kimi ortaya ortacılar koyarak kolaylaştırıcı yol yöntem bulsanız bile, bankacılık ve sigorta dalı üzerinden önemli sorunlar kısıtlar ortaya çıkacaktır. Sigorta kısıtları ister istemez navlun sıkıntısını gündeme getirecek oraya ya gemi gönderemeyeceksiniz ya da göndereceğiniz gemi çok yüksek maliyet isteyecek. Petrol fiyatındaki volatilite aslına bakarsanız epeyce yükseldi. 98-118 içinde gidip geliyor. İstikrara oturacağı yer 100 -105 düzeyi mi 95 düzeyi mi?
Güldağ: Bundan daha sonra petrol düşse nereye düşer?
Ağaoğlu: Bu yıl ortasında 85- 95 dolar bandının altına düşmesi fazlaca güç petrolün artık. Lakin zannedilmesin ki, bu petrol ihracatçıları için epeyce yeterli. Değil. Onlar da bunu kendilerine ithal ettikleri enflasyon olarak yaşıyorlar. Birden fazla bir ünite ihraç ediyorsa 2 ünite ithal ediyor.
1950-1970 bandı altın için bir daha gaye
Güldağ: Altın-gümüş tarafında haklı çıktın var mı yeni öngörü?
Ağaoğlu: Altın için beklentim 1865- 85 ortasıydı, en son Çarşamba günü 1850’ye kadar gerilediğini gördük. Birebir biçimde gümüş biraz daha fazla darbe yedi, 22,12’ye kadar geldi, Ben 23,05-22,70 bandını düşünüyordum. Daha da sert düştü.
Güldağ: Kriptolar da üzücü darbe yedi. Bitcoin yüzde 5 kadar düştü dün…
Ağaoğlu: Fed’ten faiz artışlarının devamının geleceği algısı en çok kripto paraları, altın ve gümüşü etkiledi. Artık bakıyorum da onlar da birlikte bir sınıfa giriyorlar hareket biçimi olarak.
Güldağ: Petrolle altın içinde bir vakit içinderki korelasyon artık altınla kripto paralar içinde oluştu güya.
Ağaoğlu: Büyük oranda o denli bir fotoğraf izleniyor. Petrol doğalgaz aslına bakarsan onlar ayrılmaz ikili diyelim onlara farklı bir kefede kıymetlendirmek lazım. Euro/dolar, dolar endeksi, Amerikan 10 yıllıkları ve altın -gümüş tarafınca baktığımızda en değerli eşik direğine gelindiğini, buradan düzeltmelerin yaşanacağını düşünen taraftayım. Bilhassa paritede 1,0650 aşılıp da 1,08’lere hatta 1,09’lara gerçek bir hareket olur ise altın ve gümüş yine kendilerini toparlayacaklardır. 1950- 1970 bandı bir daha altın için amaç olur. Lakin bunun için bu haftayı bitirmemiz gerekiyor. Yeni bir taban görülmediği yahut şu andaki düzeltmenin negatife dönmediğini görmek için… Onlar şayet müspet tarafta kalırlarsa bu hafta sonu 23,15 gümüş için geçerli bir düzey kısa vadeli bir eşik, orası geçilirse bir toparlama gelecek diye düşünüyorum. Yavaş yavaş tabanların görüldüğünü artık altın ve gümüş tarafında bir modül düzeltme ve toparlanma devrine girildiğini düşünüyorum.
Okumaya devam et...