Güldağ: Bu sefer değişiklik olsun, Cenevre ziyaretinle başlayalım mı? Yediğin içtiğin senin olsun, neler gözlemledin?
Ağaoğlu: Direkt söyleyeyim; bankacılarla görüşmemde genel izlenimim; Türkiye’nin ihracatının finansmanında sorun yok lakin ithalatını finanse edecek teknikler itibariyle biraz uzak durmayı tercih ediyorlar.
Güldağ: İştahlı değiller anlaşılan…
Ağaoğlu: Benim baktığım cephe bilhassa dış ticaretin finansmanı ile ilgili. Türkiye ile ilgili kredi limitlerini ortaya koyacak, hatta iş yapacak kişilerdilk evvel Türkiye’ye limit verip vermeyeceğine karar verecek şahıslarla konuştum. Görünen o ki, var olan limitlerini katiyen artırmıyorlar. Biz müşteri olarak onların ayağına gitmiş olmamıza karşın adeta müşteri peşinde değiller.
Güldağ: Genel görünüm ile mi ilgili sorun? Telaşa mahal var mı?
Ağaoğlu: Genel fotoğraf itibariyle var olan riskleri, vadeleri kısaltma ve ölçülerini azaltma üzere bir uğraş arasındaler lakin bunu hayli süratli yapma kanısında değiller. bu biçimde bir panik hali kelam konusu değil. Lakin pek iştah da yok. Majör bir optimistlik havası sezemedim doğrusu…
Güldağ: zati bankaların kredi limitleri konusu içeride de iş dünyasının önemli biçimde gündeminde. her insanın gözü 31 Aralık’ta. Yeni yılda bankalar ne yapacak? Kredi limitlerini günün gereklerine uygun bir biçimde genişletecek mi? Fevkalade fiyat artışları var. Yemde artık haftada iki defa artırım görmeye başladık diyor üretici. Endüstrici işlediği hammaddeyi nasıl yerine koyacağının sıkıntısında…
Ağaoğlu: İşletme sermayesi muhtaçlığı önemli arttı çabucak her dalda…
Güldağ: Bankalar iştahsız davranırsa finansmanda epey büyük sorun yaşarız diyorlar. “Tefecinin eline düşeriz” dahi dediklerini duyuyorum. İSO’nun düzenlediği Sanayi Kongresi’nde bir yandan büyük ilgiyle sürdürülebilirlik sorunu izleniyordu salonda, bir yandan da molalardaki sohbetlerde endüstriciler kredi faizlerinde, Merkez Bankası’nın epeyce kısa müddette 400 baz puan indirerek siyaset fazini 15’e çekmesine rağmen, önemli bir gerileme olmadığını söz ediyorlardı. bir daha 24’ler, bilemedin 22’ler konuşuluyor. Bir orta 16.80’lere gerileyen rotatif krediler de bir daha yükselişe geçmiş. Üç ay öncesine nazaran hayli daha huzursuz endüstrici…
Ağaoğlu: Rotatifl erle iş nazaranmezsiniz aslına bakarsan, istenildiği an geri çağrılabilir. Kısa vadeli faizler de yükseldi.
Güldağ: Bu ortada üretim ve siparişler konusunda işler büyük ölçüde yolunda gitmeye devam ediyor. Lakin önümüzdeki periyotta ihracat tarafında da kimi badireler yaşayabiliriz telaşı de artıyor gözlemlediğim. “Cesaretle uygun fiyat veriyorduk lakin artık stoklarımız azaldıkça birebir rekabetçilikte fiyat vermemiz güç. Kurların bu çok dalgalanması, taban fiyat hepimizi düşündürüyor” diyorlar. Bir endüstrici, “eğer kurlara kısa müddette istikrar gelmezse kasırganın gözüne hakikat ilerliyoruz” dedi.
Ağaoğlu: Önünü goremiyor zira…
Güldağ: Ön nazaranmemekten dolayı bir stokçuluk işi de büyük rahatsızlık yaratan bir bahis olarak gündeme oturdu gerçek dalda. Matbaa bölümünde faaliyet gösteren bir hanımefendi ile konuştum. “Tedarikçimizde kağıt var biliyorum ancak alamıyorum. Vallahi artık utanmadım gittim firmaya daldım içeri, baktım her yer kağıt dolu. O da meçhullükten yakınıyor. Ancak buna kesinlikle bir önlem bulmak lazım. Piyasa sıkışıyor” diyordu.
Ağaoğlu: Polisiye önlemden bahsediyorsanız şayet, tahlil olmayacaktır. O kağıdı bugün görürsünüz, tahminen bir seferlik alırsınız. Polisiye önlem ne getirir? İthal etmekten vazgeçer, bu biçimde hiç bulunamaz hale gelir.
Güldağ: Motamot, yaşandı aslına bakarsanız bunlar geçmişte. Stokçuluk yapılıyorsa alışılmış ki savunulur bir yanı yok. Lakin asıl iş buna yer hazırlamamak. Kök niçine bakmadan, cezalar, baskınlar filan işi daha da karıştıracak.
Ağaoğlu: Sorun o kağıdı satanın da fiyat yapamamasından kaynaklanıyor. Sorun beklentilerin bozulması. Enflasyon beklentilerinin bozulması. Bunları düzeltmediğiniz sürece polisiye alacağınız önlemlerin hiç bir işe yaramayacağını size garanti ederim.
Güldağ: Biraz da çaresizlikten söz ediliyor bunlar. Ateş düştüğü yeri yakıyor. Nerede duracak bu hareketlilik öngörülemiyor. Merkez Bankası’nın yabancı yatırımcılarla olan sohbetinde artık faiz indirimine pek bir yer kalmadığı konuşulmuş. Tam sanki mı derken, yeni açıklamalar geliyor.
Ağaoğlu: Çok da bir değeri kalmadı aslında fakat Türkiye’ye gelir gelmez bir daha birinci soru “Merkez Bankası önümüzdeki hafta ne yapar?” oldu
Güldağ: Ben de sormuş olayım. Zira bir daha beklentiler çeşitlendi…
Ağaoğlu: “Aramızda 100-200 baz puanın lafı olmaz” noktasına geldik. Faizin kendisi sağlam bir gösterge olmaktan ne yazık ki uzaklaştı. Faiz işi mevduat tarafında bankaların işini biraz kolaylaştırmakla birlikte kredi tarafında hiç kimsenin işini kolaylaştırmıyor. Hatta ‘oldukçalu faiz ortamına giriyoruz’ da demiştim hatırlarsan.
Güldağ: bir daha de merak ediyoruz…
Ağaoğlu: Çabucak yarına baktığımız vakit tahminen faiz indirip indirmemesi bir kıymet arz ediyor ancak problem artık yarın öbür gün değil. Biz bir devalüasyon yaşıyoruz. 7,20’den 13,70’e baktığımızda yüzde 80’e yakın hareketin olduğu bir yerde 50-100 hatta 200 baz puanın pek bir değeri kalmamıştır.
Güldağ: Bunu beklentini paylaşmamak için söylemiyorsun değil mi?
Ağaoğlu: Hayır. Şu anda tıpkı politikayı devam ettireceklerse 100 baz puan indirmesi lazım. Ancak ben bu patikanın yanlışsız bir patika olmadığını, sonunun bizi fazlaca da güzel bir yere götürmeyeceğini her seferinde söylemiş oldum. Ancak diyorum ki, 100 baz puan yaptıktan daha sonra bir durmanız lazım kendi ortasında dengeli olması için.
Güldağ: 100 baz puan daha indirim kuru nasıl tesirler?
Ağaoğlu: Kuru pek etkilemez. aslına bakarsanız tesiri epey daha ziyadesiyle çıktı.
Güldağ: Bana bu defa 100’ün altında bir indirim gelecek üzere geliyor. Kurun da artık bir yerde sakinleşmesi lazım. Şayet bu kararlar büsbütün ideolojik değilse, yarattığı tahribat bir noktada görülür, görülecektir. Enflasyon aldı başını gidiyor. Buna daha ne kadar kayıtsız kalınabilir ki. Tamam, sanayi büyüyor, yatırım iştahı yüksek. Ancak bunu bozmamamız tersine güçlendirmemiz lazım. Piyasalar hiç durmadı. Çekler dönmedi. En büyük bahtımız da bu bizim. Bunu bozarsak sonu oldukçalu organ yetmezliğine kadar sarfiyat maazallah…
Ağaoğlu: 16 Şubat 2021 tarihinde kur 6,8970’miş. Son günlerde gördüğümüz en yüksek düzey olan 13,92’ye nazaran – ki müddet olarak 208 iş günü demek- yüzde 101,85 devalüe olmuş Türk Lirası. aslına bakarsan fazlaca kıymetli bir oranda bu kur fiyatlandı. Bunun da değerli kısmı kasımdan bu yana geldi.
Güldağ: Dışarının bizi etkileme ihtimali hangi istikamette şekilleniyor?
Ağaoğlu: Diyorlar ki “Türkiye’deki sorun oraya masraf buraya sarfiyat ve dünya piyasalarını tesirler.” Hayır etkilemeyecek. Zira aslına bakarsan biz 2 sene evvelki operasyonlarla swap köprülerini yıktık, yabancı swap piyasalarının neredeyse tamamı Türkiye’den uzaklaştı. Yoklar. Yurtharicindeki piyasaların bizi etkileme ihtimali azaldı.
Güldağ: Para piyasaları tamam da ticari taraftan tesir kesinlikle olur…
Ağaoğlu: Ticari kanaldan etkileyecek. O yüzden anlattım Cenevre kanalına ait müşahedelerimi. Bizi etkileyecek kanal orası. Artık finansal taraftan gelecek bir kur baskısı, kur şoku güç. Artık son kullanıcıyı etkileyecek bir durum kelam konusu. O da dış ticaret tarafınca gelecek olan tesir. Biraz evvelce bahsetmiş olduğun kağıtçının kağıt tedarik edebilmesi için yurtdışına akreditif açıp açamayacağı sorusu. Parasını peşin verip mal alması gerekecek. bu biçimde Türkiye sahiden cari açık veremez hale gelecek. Cari açıkla ilgili fazlaca uzun vakittir büyük bir kusur vardır telaffuzda, ‘fonladığımız sürece cari açık sorun değildir’. Hayır fonlayabildiğiniz için cari açık verirsiniz. Cari açık verebilmemizin iki yolu vardır. Biri, uzun vadeli mal alırız, gelir Türkiye’de peşin satarız. Parayı daha sonra öderiz. İkincisi ise direkt yurtharicinden kredi alırsınız, onunla malı peşin alırsınız daha sonra da kredi vadesini ödersiniz. O denli de cari açık verirsiniz. Görüldüğü kadarıyla bu tarafta yeni bir imkan şu an yok. Lakin eskileri lakin uzatırız. Bu da demektir ki sizin borçlanma tarafınız ve cari açık verebilme kapasiteniz azalmıştır, artık nakde döneceksiniz.
Güldağ: Bu fazlaca önemli bir sorun Türkiye için. Umarım bu noktalara gelmeyeceğiz.
Önümüzdeki yıl nikelin yıldızı parlayabilir
Güldağ: Sanayi Kongresi’nden özel bir soru getirdim. Bir sanayicimiz bilhassa sordu. Hangi metal önümüzdeki periyotta tırmanışa geçebilir?
Ağaoğlu: Altın ve gümüş, biraz platine yenildiler. Platine yenilmelerinin niçini de otomotiv şirketlerinin kullandığı bir kıymetli metal olması. Onlar da çip niçiniyle üretim yapamıyorlar, çip niçiniyle üretim yapamadıkları bir durumda ister istemez platine olan talep büyük ölçüde azaldı, azalınca da öbür kıymetli metalleri de olumsuz istikamette etkiledi diye düşünüyorum. Şu anda benim gördüğüm kadarıyla yılı bu biçimde bitiririz. Önümüzdeki yıl hangi bedelli metal nasıl performans gösterir sorusunda da; Yeşil Mutabakat’a uygun olarak nikel daha kıymetli metallerden biri olacak. çok dayak yemiş gümüşü de önümüzdeki periyot Yeşil Mutabakat ortasında öne çıkacak kıymetli endüstriyel metal olarak düşünüyorum. Önümüzdeki yıl bakır tarafında hayli değerli bir hareket beklemiyorum. sebebi de önümüzdeki yılın birinci yarısında Çin tarafında yaşanacak yavaşlamanın bakır tarafında tesiri olacağını düşünüyorum. Lakin elektrikli araçlar üzere niçinlerle nikel hala daha öncelikte. Doğal ki kobalt da buna eklenebilir fakat onu fazlaca yakından takip etmiyorum.
Paritede yavaş yavaş tabanı buluyoruz Euro 2022’de biraz daha şanslı olabilir
Güldağ: Pariteyi soracağım. Orası da hareketli. Bilhassa önümüzdeki yıl için ne beklersin?
Ağaoğlu: Pariteyle ilgili artık tabanın bulunduğunu düşünen taraftayım. Kıymetli düşüşlerden bir adedini geçtiğimiz 2 hafta ile birlikte gördük. 1,11 ile 1,12’nin altına indiğinde orası benim için son noktalardan biriydi. Paritenin 14,50-14,60’lara kadar çıkmasını bekliyorum. Yılı da bu düzeylerde kapatırız diye düşünüyorum. Benim geçen sene başında yaptığım 1,2150-1,2350 varsayımım bu biçimdelikle bir tarih oldu. Tutturulamamış iddialarımın içine altın harfl erle yazacağım onu. Lakin önümüzdeki yıl Euro tarafında biraz iddialıyım. Bilhassa Lagarde’ın söylemiş olduklerinden daha sonra. En azından faiz konusundaki dengesizliği değerli ölçüde ortadan çıkartacağı için Euro tarafında önümüzdeki yılı biraz daha şanslı görüyorum.
Petrolde devletler üstü manipülasyon var hareket 65-85 dolar aralığında devam eder
Güldağ: Petrol de 6 hafta daha sonra bir daha üst hareketlendi. bir daha ‘manipülasyon’ mu var?
Ağaoğlu: Devletler eliyle ya da ülkeler üstü diyelim, bu manipülasyon devam ediyor. Öncelikle Amerika stratejik rezervlerimi satacağım dediği için bir düşüş oldu. Rusya’nın Ukrayna’ya olan askeri yığınak sıkıntısı var, orada hala daha NATO- Rusya içindeki görüşmeler devam ediyor, savaş ihtimali az görünüyor. Benim için yeterli haberlerden bir tanesi kısa vadenin daha uzun vadeye göre farkı değerli ölçüde azaldı. Bu istikrar açısından âlâ bir haber. Yani petrol fiyatında daha istikrarlı bir periyoda giriyor olabiliriz. Önümüzdeki yılın başı itibariyle şayet ki İran devreye girecek olursa, ki bu ihtimal geçen sene başında vardı, bu seniçin itibaren daha da güçlenecek diye de düşünüyorum. Bir modül daha en azından 3 haneli sayıları biz 2022’de görmeyebiliriz niyetindeyim. İddiam 65-85 dolar aralığında hareket edeceğimiz.
Okumaya devam et...
Ağaoğlu: Direkt söyleyeyim; bankacılarla görüşmemde genel izlenimim; Türkiye’nin ihracatının finansmanında sorun yok lakin ithalatını finanse edecek teknikler itibariyle biraz uzak durmayı tercih ediyorlar.
Güldağ: İştahlı değiller anlaşılan…
Ağaoğlu: Benim baktığım cephe bilhassa dış ticaretin finansmanı ile ilgili. Türkiye ile ilgili kredi limitlerini ortaya koyacak, hatta iş yapacak kişilerdilk evvel Türkiye’ye limit verip vermeyeceğine karar verecek şahıslarla konuştum. Görünen o ki, var olan limitlerini katiyen artırmıyorlar. Biz müşteri olarak onların ayağına gitmiş olmamıza karşın adeta müşteri peşinde değiller.
Güldağ: Genel görünüm ile mi ilgili sorun? Telaşa mahal var mı?
Ağaoğlu: Genel fotoğraf itibariyle var olan riskleri, vadeleri kısaltma ve ölçülerini azaltma üzere bir uğraş arasındaler lakin bunu hayli süratli yapma kanısında değiller. bu biçimde bir panik hali kelam konusu değil. Lakin pek iştah da yok. Majör bir optimistlik havası sezemedim doğrusu…
Güldağ: zati bankaların kredi limitleri konusu içeride de iş dünyasının önemli biçimde gündeminde. her insanın gözü 31 Aralık’ta. Yeni yılda bankalar ne yapacak? Kredi limitlerini günün gereklerine uygun bir biçimde genişletecek mi? Fevkalade fiyat artışları var. Yemde artık haftada iki defa artırım görmeye başladık diyor üretici. Endüstrici işlediği hammaddeyi nasıl yerine koyacağının sıkıntısında…
Ağaoğlu: İşletme sermayesi muhtaçlığı önemli arttı çabucak her dalda…
Güldağ: Bankalar iştahsız davranırsa finansmanda epey büyük sorun yaşarız diyorlar. “Tefecinin eline düşeriz” dahi dediklerini duyuyorum. İSO’nun düzenlediği Sanayi Kongresi’nde bir yandan büyük ilgiyle sürdürülebilirlik sorunu izleniyordu salonda, bir yandan da molalardaki sohbetlerde endüstriciler kredi faizlerinde, Merkez Bankası’nın epeyce kısa müddette 400 baz puan indirerek siyaset fazini 15’e çekmesine rağmen, önemli bir gerileme olmadığını söz ediyorlardı. bir daha 24’ler, bilemedin 22’ler konuşuluyor. Bir orta 16.80’lere gerileyen rotatif krediler de bir daha yükselişe geçmiş. Üç ay öncesine nazaran hayli daha huzursuz endüstrici…
Ağaoğlu: Rotatifl erle iş nazaranmezsiniz aslına bakarsan, istenildiği an geri çağrılabilir. Kısa vadeli faizler de yükseldi.
Güldağ: Bu ortada üretim ve siparişler konusunda işler büyük ölçüde yolunda gitmeye devam ediyor. Lakin önümüzdeki periyotta ihracat tarafında da kimi badireler yaşayabiliriz telaşı de artıyor gözlemlediğim. “Cesaretle uygun fiyat veriyorduk lakin artık stoklarımız azaldıkça birebir rekabetçilikte fiyat vermemiz güç. Kurların bu çok dalgalanması, taban fiyat hepimizi düşündürüyor” diyorlar. Bir endüstrici, “eğer kurlara kısa müddette istikrar gelmezse kasırganın gözüne hakikat ilerliyoruz” dedi.
Ağaoğlu: Önünü goremiyor zira…
Güldağ: Ön nazaranmemekten dolayı bir stokçuluk işi de büyük rahatsızlık yaratan bir bahis olarak gündeme oturdu gerçek dalda. Matbaa bölümünde faaliyet gösteren bir hanımefendi ile konuştum. “Tedarikçimizde kağıt var biliyorum ancak alamıyorum. Vallahi artık utanmadım gittim firmaya daldım içeri, baktım her yer kağıt dolu. O da meçhullükten yakınıyor. Ancak buna kesinlikle bir önlem bulmak lazım. Piyasa sıkışıyor” diyordu.
Ağaoğlu: Polisiye önlemden bahsediyorsanız şayet, tahlil olmayacaktır. O kağıdı bugün görürsünüz, tahminen bir seferlik alırsınız. Polisiye önlem ne getirir? İthal etmekten vazgeçer, bu biçimde hiç bulunamaz hale gelir.
Güldağ: Motamot, yaşandı aslına bakarsanız bunlar geçmişte. Stokçuluk yapılıyorsa alışılmış ki savunulur bir yanı yok. Lakin asıl iş buna yer hazırlamamak. Kök niçine bakmadan, cezalar, baskınlar filan işi daha da karıştıracak.
Ağaoğlu: Sorun o kağıdı satanın da fiyat yapamamasından kaynaklanıyor. Sorun beklentilerin bozulması. Enflasyon beklentilerinin bozulması. Bunları düzeltmediğiniz sürece polisiye alacağınız önlemlerin hiç bir işe yaramayacağını size garanti ederim.
Güldağ: Biraz da çaresizlikten söz ediliyor bunlar. Ateş düştüğü yeri yakıyor. Nerede duracak bu hareketlilik öngörülemiyor. Merkez Bankası’nın yabancı yatırımcılarla olan sohbetinde artık faiz indirimine pek bir yer kalmadığı konuşulmuş. Tam sanki mı derken, yeni açıklamalar geliyor.
Ağaoğlu: Çok da bir değeri kalmadı aslında fakat Türkiye’ye gelir gelmez bir daha birinci soru “Merkez Bankası önümüzdeki hafta ne yapar?” oldu
Güldağ: Ben de sormuş olayım. Zira bir daha beklentiler çeşitlendi…
Ağaoğlu: “Aramızda 100-200 baz puanın lafı olmaz” noktasına geldik. Faizin kendisi sağlam bir gösterge olmaktan ne yazık ki uzaklaştı. Faiz işi mevduat tarafında bankaların işini biraz kolaylaştırmakla birlikte kredi tarafında hiç kimsenin işini kolaylaştırmıyor. Hatta ‘oldukçalu faiz ortamına giriyoruz’ da demiştim hatırlarsan.
Güldağ: bir daha de merak ediyoruz…
Ağaoğlu: Çabucak yarına baktığımız vakit tahminen faiz indirip indirmemesi bir kıymet arz ediyor ancak problem artık yarın öbür gün değil. Biz bir devalüasyon yaşıyoruz. 7,20’den 13,70’e baktığımızda yüzde 80’e yakın hareketin olduğu bir yerde 50-100 hatta 200 baz puanın pek bir değeri kalmamıştır.
Güldağ: Bunu beklentini paylaşmamak için söylemiyorsun değil mi?
Ağaoğlu: Hayır. Şu anda tıpkı politikayı devam ettireceklerse 100 baz puan indirmesi lazım. Ancak ben bu patikanın yanlışsız bir patika olmadığını, sonunun bizi fazlaca da güzel bir yere götürmeyeceğini her seferinde söylemiş oldum. Ancak diyorum ki, 100 baz puan yaptıktan daha sonra bir durmanız lazım kendi ortasında dengeli olması için.
Güldağ: 100 baz puan daha indirim kuru nasıl tesirler?
Ağaoğlu: Kuru pek etkilemez. aslına bakarsanız tesiri epey daha ziyadesiyle çıktı.
Güldağ: Bana bu defa 100’ün altında bir indirim gelecek üzere geliyor. Kurun da artık bir yerde sakinleşmesi lazım. Şayet bu kararlar büsbütün ideolojik değilse, yarattığı tahribat bir noktada görülür, görülecektir. Enflasyon aldı başını gidiyor. Buna daha ne kadar kayıtsız kalınabilir ki. Tamam, sanayi büyüyor, yatırım iştahı yüksek. Ancak bunu bozmamamız tersine güçlendirmemiz lazım. Piyasalar hiç durmadı. Çekler dönmedi. En büyük bahtımız da bu bizim. Bunu bozarsak sonu oldukçalu organ yetmezliğine kadar sarfiyat maazallah…
Ağaoğlu: 16 Şubat 2021 tarihinde kur 6,8970’miş. Son günlerde gördüğümüz en yüksek düzey olan 13,92’ye nazaran – ki müddet olarak 208 iş günü demek- yüzde 101,85 devalüe olmuş Türk Lirası. aslına bakarsan fazlaca kıymetli bir oranda bu kur fiyatlandı. Bunun da değerli kısmı kasımdan bu yana geldi.
Güldağ: Dışarının bizi etkileme ihtimali hangi istikamette şekilleniyor?
Ağaoğlu: Diyorlar ki “Türkiye’deki sorun oraya masraf buraya sarfiyat ve dünya piyasalarını tesirler.” Hayır etkilemeyecek. Zira aslına bakarsan biz 2 sene evvelki operasyonlarla swap köprülerini yıktık, yabancı swap piyasalarının neredeyse tamamı Türkiye’den uzaklaştı. Yoklar. Yurtharicindeki piyasaların bizi etkileme ihtimali azaldı.
Güldağ: Para piyasaları tamam da ticari taraftan tesir kesinlikle olur…
Ağaoğlu: Ticari kanaldan etkileyecek. O yüzden anlattım Cenevre kanalına ait müşahedelerimi. Bizi etkileyecek kanal orası. Artık finansal taraftan gelecek bir kur baskısı, kur şoku güç. Artık son kullanıcıyı etkileyecek bir durum kelam konusu. O da dış ticaret tarafınca gelecek olan tesir. Biraz evvelce bahsetmiş olduğun kağıtçının kağıt tedarik edebilmesi için yurtdışına akreditif açıp açamayacağı sorusu. Parasını peşin verip mal alması gerekecek. bu biçimde Türkiye sahiden cari açık veremez hale gelecek. Cari açıkla ilgili fazlaca uzun vakittir büyük bir kusur vardır telaffuzda, ‘fonladığımız sürece cari açık sorun değildir’. Hayır fonlayabildiğiniz için cari açık verirsiniz. Cari açık verebilmemizin iki yolu vardır. Biri, uzun vadeli mal alırız, gelir Türkiye’de peşin satarız. Parayı daha sonra öderiz. İkincisi ise direkt yurtharicinden kredi alırsınız, onunla malı peşin alırsınız daha sonra da kredi vadesini ödersiniz. O denli de cari açık verirsiniz. Görüldüğü kadarıyla bu tarafta yeni bir imkan şu an yok. Lakin eskileri lakin uzatırız. Bu da demektir ki sizin borçlanma tarafınız ve cari açık verebilme kapasiteniz azalmıştır, artık nakde döneceksiniz.
Güldağ: Bu fazlaca önemli bir sorun Türkiye için. Umarım bu noktalara gelmeyeceğiz.
Önümüzdeki yıl nikelin yıldızı parlayabilir
Güldağ: Sanayi Kongresi’nden özel bir soru getirdim. Bir sanayicimiz bilhassa sordu. Hangi metal önümüzdeki periyotta tırmanışa geçebilir?
Ağaoğlu: Altın ve gümüş, biraz platine yenildiler. Platine yenilmelerinin niçini de otomotiv şirketlerinin kullandığı bir kıymetli metal olması. Onlar da çip niçiniyle üretim yapamıyorlar, çip niçiniyle üretim yapamadıkları bir durumda ister istemez platine olan talep büyük ölçüde azaldı, azalınca da öbür kıymetli metalleri de olumsuz istikamette etkiledi diye düşünüyorum. Şu anda benim gördüğüm kadarıyla yılı bu biçimde bitiririz. Önümüzdeki yıl hangi bedelli metal nasıl performans gösterir sorusunda da; Yeşil Mutabakat’a uygun olarak nikel daha kıymetli metallerden biri olacak. çok dayak yemiş gümüşü de önümüzdeki periyot Yeşil Mutabakat ortasında öne çıkacak kıymetli endüstriyel metal olarak düşünüyorum. Önümüzdeki yıl bakır tarafında hayli değerli bir hareket beklemiyorum. sebebi de önümüzdeki yılın birinci yarısında Çin tarafında yaşanacak yavaşlamanın bakır tarafında tesiri olacağını düşünüyorum. Lakin elektrikli araçlar üzere niçinlerle nikel hala daha öncelikte. Doğal ki kobalt da buna eklenebilir fakat onu fazlaca yakından takip etmiyorum.
Paritede yavaş yavaş tabanı buluyoruz Euro 2022’de biraz daha şanslı olabilir
Güldağ: Pariteyi soracağım. Orası da hareketli. Bilhassa önümüzdeki yıl için ne beklersin?
Ağaoğlu: Pariteyle ilgili artık tabanın bulunduğunu düşünen taraftayım. Kıymetli düşüşlerden bir adedini geçtiğimiz 2 hafta ile birlikte gördük. 1,11 ile 1,12’nin altına indiğinde orası benim için son noktalardan biriydi. Paritenin 14,50-14,60’lara kadar çıkmasını bekliyorum. Yılı da bu düzeylerde kapatırız diye düşünüyorum. Benim geçen sene başında yaptığım 1,2150-1,2350 varsayımım bu biçimdelikle bir tarih oldu. Tutturulamamış iddialarımın içine altın harfl erle yazacağım onu. Lakin önümüzdeki yıl Euro tarafında biraz iddialıyım. Bilhassa Lagarde’ın söylemiş olduklerinden daha sonra. En azından faiz konusundaki dengesizliği değerli ölçüde ortadan çıkartacağı için Euro tarafında önümüzdeki yılı biraz daha şanslı görüyorum.
Petrolde devletler üstü manipülasyon var hareket 65-85 dolar aralığında devam eder
Güldağ: Petrol de 6 hafta daha sonra bir daha üst hareketlendi. bir daha ‘manipülasyon’ mu var?
Ağaoğlu: Devletler eliyle ya da ülkeler üstü diyelim, bu manipülasyon devam ediyor. Öncelikle Amerika stratejik rezervlerimi satacağım dediği için bir düşüş oldu. Rusya’nın Ukrayna’ya olan askeri yığınak sıkıntısı var, orada hala daha NATO- Rusya içindeki görüşmeler devam ediyor, savaş ihtimali az görünüyor. Benim için yeterli haberlerden bir tanesi kısa vadenin daha uzun vadeye göre farkı değerli ölçüde azaldı. Bu istikrar açısından âlâ bir haber. Yani petrol fiyatında daha istikrarlı bir periyoda giriyor olabiliriz. Önümüzdeki yılın başı itibariyle şayet ki İran devreye girecek olursa, ki bu ihtimal geçen sene başında vardı, bu seniçin itibaren daha da güçlenecek diye de düşünüyorum. Bir modül daha en azından 3 haneli sayıları biz 2022’de görmeyebiliriz niyetindeyim. İddiam 65-85 dolar aralığında hareket edeceğimiz.
Okumaya devam et...