Taliban birbirine düştü… Çelişkili açıklamalar

Serkankutlu

Global Mod
Global Mod
Taliban’ın üst seviye yetkilileri, kümenin Afganistan’da kurduğu yeni hükümetle ilgili önderler içinde büyük bir arbede yaşandığını söylemiş oldu.

BBC’ye konuşan yetkililer, tartışmanın kümenin kurucularından Molla Abdülgani Birader ile başkanlık sarayında bulunan bir kabine üyesi içinde çıktığını tabir etti.

Birader’in kamuda görünmediği son günlerde, Taliban önderleri içinde büyük tartışmalar yaşandığına dair kesin olmayan haberler geliyordu. Bu tezler resmi açıklamalarla yalanlanmıştı.

Taliban, geçen ay denetimini ele geçirdiği Afganistan’da ‘İslami Emirlik’ ilan etmişti. Yeni süreksiz kabine büsbütün erkeklerden ve Taliban’ın üst seviye isimlerinden oluşuyor.

BBC Peştuca’ya konuşan bir Taliban kaynağı, kümenin kurucularından Abdülgani Birader ile Hakkani milis kümesi ortasında önde gelen isimlerden olan mültecilerden sorumlu bakan Halil ür-Rahman Hakkani içinde sert kelam dalaşı yaşandığını, her ikisinin de o sırada yanlarında bulunan destekçileri içinde da arbede çıktığını söylemiş oldu.

Olaya karışanlarla yakın bağı olan Katar merkezli bir üst seviye Taliban üyesi de geçen hafta tartışma yaşandığını doğruladı.

BBC’ye konuşan kaynaklar, hengamenin çıkış niçininin, yeni Başbakan Yardımcısı Birader’in, süreksiz hükümetin yapısından duyduğu rahatsızlık olduğunu söz etti.

TARTIŞMANIN KAYNAĞI

Kaynaklara bakılırsa tartışmanın merkezinde, Afganistan’daki zaferin Taliban ortasında kime mal edileceği sorusu vardı.

Bu argümanlara bakılırsa Birader, asıl değerli olanın kendisi üzere bireylerin yürüttüğü diplomasi olduğuna inanıyor, Taliban’ın en üst seviye yetkililerinden birinin başında olduğu Hakkani kümesi üyeleri ve destekçileri ise muvaffakiyetin savaşarak geldiğini söylüyor.

Birader, Donald Trump ile 2020 yılında telefonda görüşerek bir ABD Lideri’yle direkt temas kuran birinci Taliban önderi olmuştu. O toplantıdan evvel de, ABD askerlerinin çekilmesini önnazarann Doha muahedesine imza attı.

Öbür yandan, Hakkani kümesi da, son senelerda Afganistan’da Afgan kuvvetlerine ve Batılı müttefiklerine karşı düzenlenen en şiddetli ataklarla ilişkilendiriliyor. Küme, ABD’nin ‘terör örgütleri’ listesinde.

Kümenin başkanı Siraceddin Hakkani yeni hükümette İçişleri Bakanı.

Üst seviye yetkililer içindeki tartışmalar, Taliban’ın en bilinen yüzlerden biri olan Birader’in geçen hafta ortadan kaybolması üzerine çıktı. Toplumsal medyada Birader’in öldüğüne dair spekülasyonlar da yapıldı.

BBC’ye konuşan Taliban kaynakları, hengameden daha sonra Birader’in Kabil’den ayrılıp Kandahar’a gittiğini söylemiş oldu.

ÇELİŞKİLİ AÇIKLAMALAR

Pazartesi günü yayınlanan ve Birader’e ilişkin olduğu belirtilen ses kaydında, Taliban yetkilisinin “seyahatte olduğunu” söylemiş olduği ve “Şu an nerede olursam olayım, hepimiz iyiyiz” dediği duyuluyor.

Taliban’a ilişkin birkaç farklı internet sitesinde paylaşılan ses kaydı çabucak hemen doğrulanmadı.

Taliban ise ortalarında tartışma çıkmadığını, Birader’in inançta olduğunu söylemiş oldu lakin ne yaptığına ait çelişkili açıklamalar yaptı.

Bir sözcü, Birader’in Taliban’ın dini başkanı ile görüşmeye Kandahar’a gittiğini söylemiş oldu lakin sonrasındasında BBC Peştuca’ya açıklamasında Birader’in “yorgun olduğunu ve biraz dinlenmek istediğini” söz etti.

Afganistan’da ise Taliban’ın kelamlarının doğruluğuna ait bazılarına göre haklı soru işaretleri var. Küme, 2015’te kurucu başkanlarından Molla Ömer’in vefatını iki yıldan uzun mühlet sakladıklarını itiraf etti, o tarihe kadar ise küme Molla Ömer ismine açıklamalar yayımlamaya devam ediyordu.

BBC’ye konuşan kaynaklar, Birader’in Kabil’e dönmesinin beklendiğini ve tartışma yaşandığı argümanlarını yalanlamak için kamera önüne geçebileceğini söylemiş oldu.

Şimdiye kadar hiç kamuoyunda görülmeyen Taliban’ın yüksek kumandanı Hibetullah Ahundzade hakkındaki spekülasyonlar da devam ediyor. Ahundzade, Taliban’ın siyasi, askeri ve dini işlerinden sorumlu.

Öbür yandan Afganistan’ın süreksiz Dışişleri Bakanı Salı günkü açıklamasında memleketler arası bağışçılara yardımlara bir daha başlamaları daveti yaptı. Bakan, milletlerarası topluluğun takviyelerini siyasileştirmemeleri gerektiğini söylemiş oldu.

Birleşmiş Milletler’in ülkede “insani felaket kapıda” ikazından daha sonra Pazartesi günü ülkeye 1 milyar dolardan fazla yardım kelamı verilmişti.