semaver
Active member
Tabiat atletlerinin gözünden Türkiye’de iklim krizi: ‘Balıklardan epey plastiklerle yüzüyorum’ Getty ImagesŞahika Ercümen
Dağları ve denizleri “Evim, ofisim” diye tanımlayan tabiat atletleri, hepimizi giderek daha epeyce etkilemeye başlayan iklim ve etraf krizini yıllardır takip ediyor, değişimleri daima izliyor.
Sportmenler orman yangınları, buzul erimeleri, fırtınalar, seller, ısınan mevsimler üzere olağanüstü hava değişimlerine karşı gayret etmek için yeni platformlar yaratıyor.
Son senelerda gerçekleşen alışılmadık hava değişimleri ve bilhassa sıcaklık artışları dünyada çeşitli spor kısımlarını etkilemeye başladı. 2014’te Rusya’nın Soçi kentinde yapılan Kış Olimpiyatları sırasında kar yağışı olmadığı için mecburen yapay kar kullanıldı. Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları’nda ise sportmenler çok sıcaklarda müsabakanın zorluklarından şikayetçiydi.
Türkiye’de de son senelerda tabiat sporları iklim değişikliğinden olumsuz etkileniyor. BBC Türkçe‘ye konuşan sportmenler hayatlarının büyük bir kısmını geçirdikleri doğal ortamlardaki değişim ve bu değişimin suratından dolayı üzgün olduklarını söyleseler de gelecek için hala umutlular.
Dağ kayakçısı ve Memleketler arası Dağ Kayağı Federasyonu İdare Heyeti Üyesi Vehbi Aytekin Sanalan dağ kayağının 2026’dan itibaren olimpik bir spor kolu olacağı, ötürüsıyla dağlara daha fazla ziyan vermemek için sürdürülebilir bir hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor.
beraberinde ISMF Sürdürülebilirlik Kurulu üyesi olan Sanalan, “Önümüzdeki 20 yıl içerisinde yapay kar üzerinde kayak yapılacak üzere distopik telaffuzlar var, buna karşı çalışıyoruz” diyor.
‘KAR VE BUZULLAR ÇOK SÜRATLİ BİR BİÇİMDE ERİYOR’
Türkiye Dağcılık Federasyonu (TDF) Lideri Ersan Başar ise yaklaşık 30 yıldır dağcılık yapıyor ve Türkiye’nin dağlarını âlâ tanıyor. Başar, iklim değişikliğinin en aktif biçimde 4 ve 5 bin metre düzeylerindeki dağlarda görüldüğünü, bu dağların doruklarında kar ve buzulların epeyce süratli bir biçimde eridiğini söylüyor:
“Buzul çağından beri milyonlarca yıldır oluşan ve günümüze kalan yapılar bunlar ve gözümüzün önünde yok olup gidiyorlar.”
Erhan Baser2007 yılında Ağrı Dağı
Erhan Baser2021 yılında Ağrı Dağı
Ersan Başar hem de Doğu Karadeniz’deki Kaçkar Dağları’nın tepesinde bulunan ve uzun yıllardır tırmanılan Büyük ve Küçük Buzul isimli iki buzuldan bahsediyor. Buzulların büyüğünün son 20 yılda önemli erimeler olduğu için hacminin yüzde 20’sini kaybettiğini, küçüğünün ise yarıdan ikiye ayrılıp büsbütün parçalandığını söylüyor.
Başar, “Erciyes Dağı’nda da Tarak isimli bir buzul son 10 yıl ortasında yok oldu” diyor.
İklim değişikliği atletlerin hem çalışma alanını yok ediyor birebir vakitte hayatlarını tehlikeye atıyor. Dağ sporlarında buzulların erimesi kaya çürümesi, akarsuların taraf değiştirmesi ve dağ yataklarında oynamalara niye olduğu için sportmenler yıllardır takip ettikleri rotaları değiştirmek zorunda kalarak kaybolabiliyor ve kaza geçirebiliyor. Denizde ise gitgide artan kirlilik görüş uzaklığını kısıtlıyor ve sportmenlerin sıhhatini riske atıyor.
Profesyonel dağcı ve dağ rehberi Tunç Fındık dünyanın her yerinde olduğu üzere Türkiye’de de giderek daha fazla sert yağış ve fırtına görülmesine, kış aylarında hava sıcaklığının artmasına dikkat çekiyor.
Fındık, 1970 ve 80’lerde Aladağlar, Kaçkar, Ağrı ve Reşko üzere tırmanış yapılan dağların zirvesinde yaz aylarında bile ağır kar ve buz olduğunu lakin son senelerda bu biçimde bir birikimin kalmadığını, üstelik önemli bir kuraklık olduğunu söylüyor.
Fındık, “Erzurum’da evvelden kış aylarında -40 dereceyi görürdük, artık -2, -3 düzeylerinde kalıyor ötürüsıyla hiç bir şey donmuyor. Kuraklık hem de su kaynaklarının azalmasına da niye oluyor” diyor.
Türkiye’de bilhassa Erzurum ve Rize’de kışın en az 4 ay boyunca donan ve tırmanış için tercih edilen şelalelerin de eskisi kadar akmadığı, aksa da donmadığı gözlemleniyor.
DENİZALTI
Özgür dalış ulusal kadro atleti ve dünya rekortmeni Şahika Ercümen ise son senelerda balıklardan fazlaca plastiklerle yüzdüğünü söylüyor.
Şahika Ercümen beraberinde Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye’nin Sudaki Ömür Savunucusu olarak yaptığı dalışlarla Türkiye denizlerinde artan kirlilik ve istilacı yabancı cinslere dikkat çekmek için çalışıyor.
Ercümen, “Türkiye’de hava sıcaklıklarının artmasına ek olarak atık su idaresindeki ihmallerden kaynaklanan müsilaj üzere meselelerle ilgili de etkin olarak çalışıyorum” diyor.
Türkiye denizlerindeki sıcaklık, kirlilik ve istilacı çeşitlerin ekosistemleri tehdit ettiğini söyleyen Ercümen, birfazlaca canlının kuzeye ve daha yüksek rakımlara hakikat göç ettiğini anlatıyor.
ATLETLERİN DOĞAYI MUHAFAZA TEŞEBBÜSLERİ
Tabiat atletleri sürdürülebilir dağcılık ve dağ kayağı, ve sudaki hayatı korumak üzere kıymetli teşebbüslerde bulunuyor.
Sanalan dağ kayağının tabiatla iç içe, hava durumu ve yeryüzü metotlarına bağlı, hassas bir spor olmasından dolayı iklim krizinin tesirlerine karşı epeyce savunmasız olduğundan bahsediyor ve Memleketler arası Dağ Kayağı Federasyonu’nun Sürdürülebilirlik Komitesi’nin dağ kayağı yarışlarını karbondioksit salımı en düşük olacak biçimde düzenlemek üzere tedbirler aldığını anlatıyor.
Sanalan, “Kullanılan tüm ekipmanın karbon salım ölçümü yapılıyor, yeni ekipman yerine tamir ve tamir formları tercih ediliyor” diyor.
Türkiye Dağcılık Federasyonu de sürdürülebilir dağcılık çalışmaları kapsamında kullanılan materyallerin güç tüketimi, sıfır atık dağcılık ve atletler içinde iklim krizi üzerine farkındalık eğitimleri gerçekleştiriyor.
Federasyon Lideri Ersan Başar, Covid-19 devrinde tabiat sporlarına olan talebin hiç olmadığı kadar arttığı ve bu yüzden dağların baskı altında kaldığını anlatarak dağcılığa yeni başlayanların kesinlikle sürdürülebilirlik eğitimi alması gerektiğini vurguluyor:
“Daha evvel gidip görmüş olduğunuz buzulu birkaç yıl daha sonra bulamamak size değişimin boyutunu anlatıyor ve insan daha hayli korumak istiyor.”
Şahika Ercümen ise “Sizin konutunuzu göz göre bakılırsa yaksalar ne hissederseniz ben de onu hissediyorum” diyor.
Dağları ve denizleri “Evim, ofisim” diye tanımlayan tabiat atletleri, hepimizi giderek daha epeyce etkilemeye başlayan iklim ve etraf krizini yıllardır takip ediyor, değişimleri daima izliyor.
Sportmenler orman yangınları, buzul erimeleri, fırtınalar, seller, ısınan mevsimler üzere olağanüstü hava değişimlerine karşı gayret etmek için yeni platformlar yaratıyor.
Son senelerda gerçekleşen alışılmadık hava değişimleri ve bilhassa sıcaklık artışları dünyada çeşitli spor kısımlarını etkilemeye başladı. 2014’te Rusya’nın Soçi kentinde yapılan Kış Olimpiyatları sırasında kar yağışı olmadığı için mecburen yapay kar kullanıldı. Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları’nda ise sportmenler çok sıcaklarda müsabakanın zorluklarından şikayetçiydi.
Türkiye’de de son senelerda tabiat sporları iklim değişikliğinden olumsuz etkileniyor. BBC Türkçe‘ye konuşan sportmenler hayatlarının büyük bir kısmını geçirdikleri doğal ortamlardaki değişim ve bu değişimin suratından dolayı üzgün olduklarını söyleseler de gelecek için hala umutlular.
Dağ kayakçısı ve Memleketler arası Dağ Kayağı Federasyonu İdare Heyeti Üyesi Vehbi Aytekin Sanalan dağ kayağının 2026’dan itibaren olimpik bir spor kolu olacağı, ötürüsıyla dağlara daha fazla ziyan vermemek için sürdürülebilir bir hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor.
beraberinde ISMF Sürdürülebilirlik Kurulu üyesi olan Sanalan, “Önümüzdeki 20 yıl içerisinde yapay kar üzerinde kayak yapılacak üzere distopik telaffuzlar var, buna karşı çalışıyoruz” diyor.
‘KAR VE BUZULLAR ÇOK SÜRATLİ BİR BİÇİMDE ERİYOR’
Türkiye Dağcılık Federasyonu (TDF) Lideri Ersan Başar ise yaklaşık 30 yıldır dağcılık yapıyor ve Türkiye’nin dağlarını âlâ tanıyor. Başar, iklim değişikliğinin en aktif biçimde 4 ve 5 bin metre düzeylerindeki dağlarda görüldüğünü, bu dağların doruklarında kar ve buzulların epeyce süratli bir biçimde eridiğini söylüyor:
“Buzul çağından beri milyonlarca yıldır oluşan ve günümüze kalan yapılar bunlar ve gözümüzün önünde yok olup gidiyorlar.”
Erhan Baser2007 yılında Ağrı Dağı
Erhan Baser2021 yılında Ağrı Dağı
Ersan Başar hem de Doğu Karadeniz’deki Kaçkar Dağları’nın tepesinde bulunan ve uzun yıllardır tırmanılan Büyük ve Küçük Buzul isimli iki buzuldan bahsediyor. Buzulların büyüğünün son 20 yılda önemli erimeler olduğu için hacminin yüzde 20’sini kaybettiğini, küçüğünün ise yarıdan ikiye ayrılıp büsbütün parçalandığını söylüyor.
Başar, “Erciyes Dağı’nda da Tarak isimli bir buzul son 10 yıl ortasında yok oldu” diyor.
İklim değişikliği atletlerin hem çalışma alanını yok ediyor birebir vakitte hayatlarını tehlikeye atıyor. Dağ sporlarında buzulların erimesi kaya çürümesi, akarsuların taraf değiştirmesi ve dağ yataklarında oynamalara niye olduğu için sportmenler yıllardır takip ettikleri rotaları değiştirmek zorunda kalarak kaybolabiliyor ve kaza geçirebiliyor. Denizde ise gitgide artan kirlilik görüş uzaklığını kısıtlıyor ve sportmenlerin sıhhatini riske atıyor.
Profesyonel dağcı ve dağ rehberi Tunç Fındık dünyanın her yerinde olduğu üzere Türkiye’de de giderek daha fazla sert yağış ve fırtına görülmesine, kış aylarında hava sıcaklığının artmasına dikkat çekiyor.
Fındık, 1970 ve 80’lerde Aladağlar, Kaçkar, Ağrı ve Reşko üzere tırmanış yapılan dağların zirvesinde yaz aylarında bile ağır kar ve buz olduğunu lakin son senelerda bu biçimde bir birikimin kalmadığını, üstelik önemli bir kuraklık olduğunu söylüyor.
Fındık, “Erzurum’da evvelden kış aylarında -40 dereceyi görürdük, artık -2, -3 düzeylerinde kalıyor ötürüsıyla hiç bir şey donmuyor. Kuraklık hem de su kaynaklarının azalmasına da niye oluyor” diyor.
Türkiye’de bilhassa Erzurum ve Rize’de kışın en az 4 ay boyunca donan ve tırmanış için tercih edilen şelalelerin de eskisi kadar akmadığı, aksa da donmadığı gözlemleniyor.
DENİZALTI
Özgür dalış ulusal kadro atleti ve dünya rekortmeni Şahika Ercümen ise son senelerda balıklardan fazlaca plastiklerle yüzdüğünü söylüyor.
Şahika Ercümen beraberinde Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye’nin Sudaki Ömür Savunucusu olarak yaptığı dalışlarla Türkiye denizlerinde artan kirlilik ve istilacı yabancı cinslere dikkat çekmek için çalışıyor.
Ercümen, “Türkiye’de hava sıcaklıklarının artmasına ek olarak atık su idaresindeki ihmallerden kaynaklanan müsilaj üzere meselelerle ilgili de etkin olarak çalışıyorum” diyor.
Türkiye denizlerindeki sıcaklık, kirlilik ve istilacı çeşitlerin ekosistemleri tehdit ettiğini söyleyen Ercümen, birfazlaca canlının kuzeye ve daha yüksek rakımlara hakikat göç ettiğini anlatıyor.
ATLETLERİN DOĞAYI MUHAFAZA TEŞEBBÜSLERİ
Tabiat atletleri sürdürülebilir dağcılık ve dağ kayağı, ve sudaki hayatı korumak üzere kıymetli teşebbüslerde bulunuyor.
Sanalan dağ kayağının tabiatla iç içe, hava durumu ve yeryüzü metotlarına bağlı, hassas bir spor olmasından dolayı iklim krizinin tesirlerine karşı epeyce savunmasız olduğundan bahsediyor ve Memleketler arası Dağ Kayağı Federasyonu’nun Sürdürülebilirlik Komitesi’nin dağ kayağı yarışlarını karbondioksit salımı en düşük olacak biçimde düzenlemek üzere tedbirler aldığını anlatıyor.
Sanalan, “Kullanılan tüm ekipmanın karbon salım ölçümü yapılıyor, yeni ekipman yerine tamir ve tamir formları tercih ediliyor” diyor.
- Türkiye’nin 2050’ye kadar ‘karbonsuz ekonomiye’ geçmesi mümkün
Türkiye Dağcılık Federasyonu de sürdürülebilir dağcılık çalışmaları kapsamında kullanılan materyallerin güç tüketimi, sıfır atık dağcılık ve atletler içinde iklim krizi üzerine farkındalık eğitimleri gerçekleştiriyor.
Federasyon Lideri Ersan Başar, Covid-19 devrinde tabiat sporlarına olan talebin hiç olmadığı kadar arttığı ve bu yüzden dağların baskı altında kaldığını anlatarak dağcılığa yeni başlayanların kesinlikle sürdürülebilirlik eğitimi alması gerektiğini vurguluyor:
“Daha evvel gidip görmüş olduğunuz buzulu birkaç yıl daha sonra bulamamak size değişimin boyutunu anlatıyor ve insan daha hayli korumak istiyor.”
Şahika Ercümen ise “Sizin konutunuzu göz göre bakılırsa yaksalar ne hissederseniz ben de onu hissediyorum” diyor.
- “Türkiye’de iklim değişikliğine inananların oranı yüzde 85”
- Meclis’in taslak iklim raporu: 2099’a kadar yaz sıcaklığındaki artış 6 dereceyi aşabilir, yağışlar yüzde 60 azalabilir
- İklim değişikliği eşine en sadık çeşitlerden ‘albatroslarda boşanmaları artırdı’