Şebnem TURHAN
Ukrayna’yı işgal eden Rusya’ya karşı Batı en büyük kozunu devreye alacağını deklare etti. Memleketler arası finans sisteminde bankaların birbirleriyle mesajlaşmasını sağlayan ve ödemelerin gerçekleşmesine imkan veren SWIFT sisteminden birtakım Rus bankalarının çıkarılacağı belirtildi. Teknik metin çabucak hemen yayımlanmasa da bu yaptırımdan Rusya’nın durumdan pek olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Lakin güç ödemeleri ile birtakım bankaların hariç bırakılması öbür ülkelerin bu yaptırımla yaşayacağı olumsuz tesirlerin bakılırsace daha hudutlu kalması bekleniyor. Pekala Rusya ile büyük bir ticarete, ticari işbirliğine ve en kıymetlisi turizm gelirlerine bağlı Türkiye bu durumdan nasıl etkilenecek?
Bahisle ilgili bilgi veren kaynaklar evvela teknik metnin yayımlanmasının daha detaylı bir tahlile imkan sağlayacağına dikkat çekti lakin etkilenmesi beklenen dört ana mevzuyu şu biçimde sıraladılar:
1- GÜÇ TİCARETİ
ABD’nin yaptırım açıklamalarında güç ödemelerini dışarda bırakması Türkiye’nin de bu bahiste istisna kapsamında yer almasını sağlayabilir. İktisat Muharriri Uğur Gürses, tüm bankaların yaptırım ilan edilenler içinde yer almadığını lisana getirerek Türkiye’nin de ödemelerini yaptırım dışı kalan bankalar üzerinden yapabileceğini lisana getirdi. Bunun da epey sorun yaratmayacağını söyleyen Gürses, fakat teknik metinde dolar üzerinden ödeme yapılamayacağının getirilebileceğini bu biçimde de bir Avrupa bankası üzerinden Euro ile ödenebileceğini lakin detayların büyük ehemmiyet taşıdığını kaydetti. Gürses Almanya başta olmak üzere güç bağımlılığının istisnalar doğuracağını ve Türkiye’nin de o istisna şemsiyesinin altında yer alacağını vurguladı.
2- TURİZM VE KART ÖDEMELERİ
Türkiye, bilhassa covid daha sonrası bu yıl değerli sayıda Rus turist beklentisi ortasında. Rus turistler yaptıkları harcamalarla da turizm dalının en beğenilen ülke vatandaşları içinde yer alıyor. Swift sisteminden çıkarılması Rus vatandaşlarının ödemelerinde sorun yaratabilir mi? Rusya, 2016’da Visa ile Mastercard’ın sistemden çıkarması daha sonrası Mir Card’ı devreye almıştı. Türkiye de Mir Card’a entegre ülkeler içinde bulunuyor. aslına bakarsan 2019 daha sonrası da İş Bankası, Ziraat Bankası ve Vakıfbank’ın Mir Card sistemine entegre olduklarını açıklamışlardı. Yani Rus turistler Mir Card’larını bu bankalar aracılığıyla Türkiye’de kullanabiliyor. Lakin entegre Türk bankasına ödeme bir daha SWIFT sistemi üzerinden yapılıyordu. Burada bir daha yaptırım dışı bankaların devreye girmesi yahut ulusal paralarla ödemelerin gerçekleştirilmesi seçenekleri devreye girebilir. Uğur Gürses bir daha bu bahiste da teknik raporun bilgi vereceğini belirtti.
3- RUSLAR KARŞI ADIM ATACAK MI?
Finansal sistemde tahlil yolları bulunabilecek olsa da Rusya’nın da bu yaptırımlar karşısında ne cins adım atacağı da değerli olacak. O denli ki Uğur Gürses bu erkeklerin da Türkiye’yi pek yakından ilgilendirdiğine dikkat çekti. Gürses, “Rusya hiç savaşa girmemiş üzere turist göndermeye devam edecek mi? Bu yaptırımlar daha sonrası vatandaşlarına yurtdışı ödemelerinde kısıtlamalar getirebilir mi? Hala her şey demoklesin kılıcı üzere duruyor. Türkiye’nin birinci elden etkilenmesi kelam konusu olmayabilir fakat Rusların adımları kıymetli olacak” diye konuştu.
Dünya Gazetesi Müellifi Tuğrul Aşikâr de Türkiye’nin direkt etkileneceğini düşünmediğini belirterek Rusya’da iş yapan Türk şirketlerinin sorun yaşayabileceğini lisana getirdi. Lakin bunun da çözümlenebileceğini kaydeden Belirli, epeyce büyük bir sorun çıkacak üzere durmadığını söylemiş oldu. Belirli, aslına bakarsan yaptırımların savaş durumunun en kısa müddette ortadan kalkması için gündeme geldiğini ve bir an evvel bu durumun sona ermesinin gerektiğini de vurguladı.
4- MALİYET VE ÖDEME RİSKİ ARTACAK
Türkiye’nin ağır ticari işbirliği yalnızca ülkeler ortası değil ayrıyeten şirketlerin de büyük alışverişi bulunuyor. Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da SWIFT sisteminin dövizle yapılan tüm ödemeleri ilgilendiren bir sistem olduğu için Rusya’nın dış dünya ile yaptığı her türlü ekonomik alışverişin etkileneceğini vurguladı. Türkiye’nin Rusya ile en ağır ticari bağı olan ülkelerden biri olduğunu söyleyen Aslanoğlu, “İhracat, ithalat, turizm, inşaat ve direkt yatırımı olan giysi, içecek, perakende üzere birfazlaca bölümü ilgilendiriyor. Tüm Rus bankalarının sistemden çıkarılmaması ekonomik ilgilerin dolaylı yoldan şimdilik ilerleyebileceğini gösteriyor. Bu durum, vakti uzatacak, maliyeti ve genel ödeme risklerini arttıracaktır. Bu sebepler yaptırımlardan bağımsız zarurî olmayan ticari aktiviteleri azaltmaya aday görünüyor. Yaptırımlara katılır mıyız bilmiyorum. Pandemide tedarik mühleti ve maliyetleri artmıştı. Bu durum daha da maliyet artışı manasına geldiği için enflasyona da maalesef olumsuz yansıyacaktır” dedi.
SWIFT Sistemi nasıl işliyor?
SWIFT, ‘Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications’, milletlerarası bankalararası finansal bağlantı kurumu. 200 ülkede 11 bin finansal kuruluşun üye olduğu ve kullandığı bir sistem olan SWIFT’in işleyişini İktisat Müellifi Uğur Gürses şu biçimde anlattı: “SWIFT, isminde olduğu üzere finansal kuruluşların elektronik olarak bir iletişimmesajlaşma platformu. İletiler şifreli gönderildiğinden, taraflar gönderenin kimliği, temsil ve yetkisi konusunda emin oluyorlar. En sıradaninden, muhakkak tipte standart iletilerle, taraflar kendi muhabir bankalarına üçüncü taraflara ödeme yapılması talimatını verebiliyor ya da hesaba para girişinin ihbarını yapabiliyor. Öbür öbür tipte iletilerle, döviz ya da sermaye piyasalarında yapılan süreçlerin teyitleri ve teslimatları yapılabiliyor, ithalat akreditifleri açılabiliyor. ABD, Britanya ve Avrupalı bankaların öncülüğünde 1974’te kurulan SWIFT’e, dünyadaki yüzlerce banka da ortak. Bu sistem, her cins para ünitesi ile fon transferini imkanlı kılan bir sistem. Çok doğal ki ödemeci ve alıcı tarafların birer de muhabirleri var. En az 3 taraf var. Bu sistem haricinde kalması muhtemel bir banka ya da potansiyel örnekte Rus bankacılık sistemi, hazırlıksız ise bir anda fon akımlarında ‘taş devri’ şartlarına geri döner. Rusya meselade, SWIFT yasağı ile beklenen durum; hesaplarına para girişi olmaması, ödeme yapamaması, akreditif açamaması, teminat verememesi.”
Okumaya devam et...
Ukrayna’yı işgal eden Rusya’ya karşı Batı en büyük kozunu devreye alacağını deklare etti. Memleketler arası finans sisteminde bankaların birbirleriyle mesajlaşmasını sağlayan ve ödemelerin gerçekleşmesine imkan veren SWIFT sisteminden birtakım Rus bankalarının çıkarılacağı belirtildi. Teknik metin çabucak hemen yayımlanmasa da bu yaptırımdan Rusya’nın durumdan pek olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Lakin güç ödemeleri ile birtakım bankaların hariç bırakılması öbür ülkelerin bu yaptırımla yaşayacağı olumsuz tesirlerin bakılırsace daha hudutlu kalması bekleniyor. Pekala Rusya ile büyük bir ticarete, ticari işbirliğine ve en kıymetlisi turizm gelirlerine bağlı Türkiye bu durumdan nasıl etkilenecek?
Bahisle ilgili bilgi veren kaynaklar evvela teknik metnin yayımlanmasının daha detaylı bir tahlile imkan sağlayacağına dikkat çekti lakin etkilenmesi beklenen dört ana mevzuyu şu biçimde sıraladılar:
1- GÜÇ TİCARETİ
ABD’nin yaptırım açıklamalarında güç ödemelerini dışarda bırakması Türkiye’nin de bu bahiste istisna kapsamında yer almasını sağlayabilir. İktisat Muharriri Uğur Gürses, tüm bankaların yaptırım ilan edilenler içinde yer almadığını lisana getirerek Türkiye’nin de ödemelerini yaptırım dışı kalan bankalar üzerinden yapabileceğini lisana getirdi. Bunun da epey sorun yaratmayacağını söyleyen Gürses, fakat teknik metinde dolar üzerinden ödeme yapılamayacağının getirilebileceğini bu biçimde de bir Avrupa bankası üzerinden Euro ile ödenebileceğini lakin detayların büyük ehemmiyet taşıdığını kaydetti. Gürses Almanya başta olmak üzere güç bağımlılığının istisnalar doğuracağını ve Türkiye’nin de o istisna şemsiyesinin altında yer alacağını vurguladı.
2- TURİZM VE KART ÖDEMELERİ
Türkiye, bilhassa covid daha sonrası bu yıl değerli sayıda Rus turist beklentisi ortasında. Rus turistler yaptıkları harcamalarla da turizm dalının en beğenilen ülke vatandaşları içinde yer alıyor. Swift sisteminden çıkarılması Rus vatandaşlarının ödemelerinde sorun yaratabilir mi? Rusya, 2016’da Visa ile Mastercard’ın sistemden çıkarması daha sonrası Mir Card’ı devreye almıştı. Türkiye de Mir Card’a entegre ülkeler içinde bulunuyor. aslına bakarsan 2019 daha sonrası da İş Bankası, Ziraat Bankası ve Vakıfbank’ın Mir Card sistemine entegre olduklarını açıklamışlardı. Yani Rus turistler Mir Card’larını bu bankalar aracılığıyla Türkiye’de kullanabiliyor. Lakin entegre Türk bankasına ödeme bir daha SWIFT sistemi üzerinden yapılıyordu. Burada bir daha yaptırım dışı bankaların devreye girmesi yahut ulusal paralarla ödemelerin gerçekleştirilmesi seçenekleri devreye girebilir. Uğur Gürses bir daha bu bahiste da teknik raporun bilgi vereceğini belirtti.
3- RUSLAR KARŞI ADIM ATACAK MI?
Finansal sistemde tahlil yolları bulunabilecek olsa da Rusya’nın da bu yaptırımlar karşısında ne cins adım atacağı da değerli olacak. O denli ki Uğur Gürses bu erkeklerin da Türkiye’yi pek yakından ilgilendirdiğine dikkat çekti. Gürses, “Rusya hiç savaşa girmemiş üzere turist göndermeye devam edecek mi? Bu yaptırımlar daha sonrası vatandaşlarına yurtdışı ödemelerinde kısıtlamalar getirebilir mi? Hala her şey demoklesin kılıcı üzere duruyor. Türkiye’nin birinci elden etkilenmesi kelam konusu olmayabilir fakat Rusların adımları kıymetli olacak” diye konuştu.
Dünya Gazetesi Müellifi Tuğrul Aşikâr de Türkiye’nin direkt etkileneceğini düşünmediğini belirterek Rusya’da iş yapan Türk şirketlerinin sorun yaşayabileceğini lisana getirdi. Lakin bunun da çözümlenebileceğini kaydeden Belirli, epeyce büyük bir sorun çıkacak üzere durmadığını söylemiş oldu. Belirli, aslına bakarsan yaptırımların savaş durumunun en kısa müddette ortadan kalkması için gündeme geldiğini ve bir an evvel bu durumun sona ermesinin gerektiğini de vurguladı.
4- MALİYET VE ÖDEME RİSKİ ARTACAK
Türkiye’nin ağır ticari işbirliği yalnızca ülkeler ortası değil ayrıyeten şirketlerin de büyük alışverişi bulunuyor. Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da SWIFT sisteminin dövizle yapılan tüm ödemeleri ilgilendiren bir sistem olduğu için Rusya’nın dış dünya ile yaptığı her türlü ekonomik alışverişin etkileneceğini vurguladı. Türkiye’nin Rusya ile en ağır ticari bağı olan ülkelerden biri olduğunu söyleyen Aslanoğlu, “İhracat, ithalat, turizm, inşaat ve direkt yatırımı olan giysi, içecek, perakende üzere birfazlaca bölümü ilgilendiriyor. Tüm Rus bankalarının sistemden çıkarılmaması ekonomik ilgilerin dolaylı yoldan şimdilik ilerleyebileceğini gösteriyor. Bu durum, vakti uzatacak, maliyeti ve genel ödeme risklerini arttıracaktır. Bu sebepler yaptırımlardan bağımsız zarurî olmayan ticari aktiviteleri azaltmaya aday görünüyor. Yaptırımlara katılır mıyız bilmiyorum. Pandemide tedarik mühleti ve maliyetleri artmıştı. Bu durum daha da maliyet artışı manasına geldiği için enflasyona da maalesef olumsuz yansıyacaktır” dedi.
SWIFT Sistemi nasıl işliyor?
SWIFT, ‘Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications’, milletlerarası bankalararası finansal bağlantı kurumu. 200 ülkede 11 bin finansal kuruluşun üye olduğu ve kullandığı bir sistem olan SWIFT’in işleyişini İktisat Müellifi Uğur Gürses şu biçimde anlattı: “SWIFT, isminde olduğu üzere finansal kuruluşların elektronik olarak bir iletişimmesajlaşma platformu. İletiler şifreli gönderildiğinden, taraflar gönderenin kimliği, temsil ve yetkisi konusunda emin oluyorlar. En sıradaninden, muhakkak tipte standart iletilerle, taraflar kendi muhabir bankalarına üçüncü taraflara ödeme yapılması talimatını verebiliyor ya da hesaba para girişinin ihbarını yapabiliyor. Öbür öbür tipte iletilerle, döviz ya da sermaye piyasalarında yapılan süreçlerin teyitleri ve teslimatları yapılabiliyor, ithalat akreditifleri açılabiliyor. ABD, Britanya ve Avrupalı bankaların öncülüğünde 1974’te kurulan SWIFT’e, dünyadaki yüzlerce banka da ortak. Bu sistem, her cins para ünitesi ile fon transferini imkanlı kılan bir sistem. Çok doğal ki ödemeci ve alıcı tarafların birer de muhabirleri var. En az 3 taraf var. Bu sistem haricinde kalması muhtemel bir banka ya da potansiyel örnekte Rus bankacılık sistemi, hazırlıksız ise bir anda fon akımlarında ‘taş devri’ şartlarına geri döner. Rusya meselade, SWIFT yasağı ile beklenen durum; hesaplarına para girişi olmaması, ödeme yapamaması, akreditif açamaması, teminat verememesi.”
Okumaya devam et...