Sorbonne’dan Darülaceze’ye uzanan ‘film gibi’ hayat

erkan_623

New member
Mehmet Eymen Ulukut, Galatasaray Lisesi, Sorbonne Üniversitesi, sosyoloji doktorası ile gazetecilik ve müelliflik mesleklerini sığdırdığı 73 yıllık hayatının Darülaceze’deki günlerinde de kitaplarla yol arkadaşlığı yapıyor.

Nişantaşı’nda 1949’da doğan Ulukut, kimya mühendisi bir babanın ve konut bayanı bir annenin tek çocuğuydu. İlkokul, ortaokul ve liseyi Galatasaray Lisesi’nde tamamladı.

Sorbonne Üniversitesini burslu kazanarak, sosyoloji tahsili yapan ve akabinde doktorasını bitiren Ulukut, gazetecilik mesleğini icra ederken bir taraftan da makaleler ve kitaplar yazdı.

Ulukut, Fransa’da hayatının aşkını buldu ancak İstanbul’da kaybetti, 68 olaylarını Paris’te, 12 Mart Muhtırası’nın sonuçlarını ise İstanbul’da yaşadı, bir kitabı Türkçe’ye çevirdiği için 1,5 yıl mahpus yattı.

“GALATASARAY LİSESİ’NDE ÇOK HOŞ ANILAR BİRİKTİRDİM”

Ulukut, 2. Abdülhamit tarafınca 31 Ocak 1896’da hizmete sunulan Darülaceze’nin kuruluş yıl dönümünde, AA muhabirine, iniş ve çıkışlarla dolu hayat öyküsünü anlattı.

Galatasaray Lisesi’nde hayli hoş anılar biriktiğini belirten Ulukut, ortaokul senelerında Türkiye’nin en değerli tiyatro sanatkarlarından Ferhan Şensoy ile tanıştığını, ondan sonrasında Şensoy’un liseyi bitirmek için memleketi Samsun’a gittiğini söylemiş oldu.

Lise senelerında Fransızca, ikinci lisan olarak İngilizce de öğrendiğini aktaran Ulukut, hayatının seyrinin İstiklal Caddesi’nin girişinde bulunan Fransız Konsolosluğu duvarındaki panoda yer alan ilanla değiştiğini söylemiş oldu.

Ulukut, ilanda Türkiye’de, Fransızca eğitim veren kolejlerdeki öğrencilerin, Fransa’da burslu üniversite okuyabileceğinin yazdığını aktararak, şu biçimde devam etti:

“Bu fırsatı pahalandırmak için çabucak konsolosluğun düzenlediği imtihana girdim ve Sorbonne Üniversitesini burslu kazandım tıpkı vakitte birincilikle. İmtihanın akabinde Paris günleri başladı. Elimde iki valizle üniversitenin kapısına gittiğimde, misyonlu ‘giremezsiniz’ diye durdurdu. Meğerse üniversitede boykot varmış, 1968 olaylarının birinci kıvılcımı Sorbonne’da başlamış. Benim eğitim ömrüm tam da bu periyoda denk geldi. Hatta o periyotta üniversitedeki olaylara ben de katıldım.”

“LE MONDE GAZETESİNDE MAKALELER YAZDIM”

Üniversitede olaylar devam ederken bir Türk arkadaşıyla pansiyonda oda kiraladıklarını lisana getiren Ulukut, “Olaylar niçiniyle üniversitede eğitim yapılamıyordu. Ona karşın ben her sabah okula gidermiş üzere saat 08.00’de pansiyondan çıkıp, kütüphaneye giderdim. Bu durum 2 yıl sürdü. Olaylar bitince kazandığım kısım olan sosyoloji eğitimine başladım. Bugün bile unutamayacağım, hayli değerli hocalarım oldu. Sosyoloji diplomamı aldıktan daha sonra doktoramı tamamladım.” sözlerine yer verdi.

Ulukut, doktorasını yaparken Le Monde gazetesinde Orta Doğu ile ilgili makaleler yazmaya başladığını lisana getirerek, şunları söylemiş oldu:

“Paris’te o senelerda gazeteler akşam 20.00-21.00’de bağlanırdı, 22.30’da çıkardı. Zira orada rotatif vardı, halbuki burada gazeteler elle diziliyordu. Doktora biterken Nicole isminde bir Fransız hanımla tanıştım ve onunla bir arada 1971’de Türkiye’ye döndüm. Biz Türkiye’ye gelmeden 4 ay evvel 12 Mart Muhtırası olmuştu. Bu niçinle kız arkadaşımla birlikte İstanbul’a geldiğimizde havaalanında pasaport denetiminin akabinde uzun bir süre bekletildik. Askerler bizi aldıklarında, ‘Hayırdır ne oldu?’ diye sordum. Paris’te çeviri ettiğim Friedrich Engels’in, ‘Doğanın Diyalektiği’ kitabının Türkiye’deki yasak yayınlardan olduğu ve o yüzden bekletildiğim söylendi. Bir anda kendimi cezaevinde buldum. Kitap çevirmekten 1,5 yıl mahpus yattım.”

“NİCOLE İLE BİRBİRİMİZİN GÖZÜNE BAKARAK KONUŞURDUK”

Ulukut, talihsizliklerin yakasını bir türlü bırakamadığını belirterek, şu biçimde devam etti:

“Tam mahpustan çıktım, tüm meseleler bitti, kız arkadaşımla artık geleceğe dönük planlar yaparız derken Nicole, ‘Fransa’ya döneceğim’ dedi. ‘Niye?’ diye sorduğumda, ‘Mecburum.’ dedi. Ne yaptıysam bir türlü kalmaya ikna edemedim. O gittikten daha sonra uzun bir süre kendimi toparlayamadım. Birgün Nicole’ün annesinden telefon geldi ve ‘Nicole’ü kaybettik.’ dedi. Oysaki Nicole, çocukluğunda lösemi olmuş. İstanbul’da bu tekrar nüksedince bana yük olmamak için Paris’e dönme sonucu almış. Bu acı telefon konuşmasının akabinde çabucak Paris’e gittim lakin cenazesine bile yetişemedim.”

Bu acı olayın akabinde hayatına kimseyi almadığını ve tekrar hiç evlenmediğini lisana getiren Ulukut, “Çünkü Nicole’ün yerini kimse dolduramadı, o hiç konuşmadan bakışarak anlaşabileceğim bir tanesiydi. Birbirimizin gözüne bakarak konuşurduk. Benim için hayat yoldaşıydı. Onunla yaşadığımız diyalogsuz diyalogu kimsede bulamadım.” dedi.

Fakat hayatın devam ettiğini ve yaşadığı acılardan uzaklaşmak için kendini işine verdiğini anlatan Ulukut, Yeni Ortam ve Cumhuriyet gazetelerinde yazamaya başladığını söylemiş oldu.

Gazeteciliğe devam ederken kitap da yazdığını anlatan Ulukut, o periyotta bir arkadaşı ile birlikte “Mont Pelerin Global Sermayenin Beyni” isimli kitabı kaleme aldığını kaydetti.

“DARULACEZE’DE İKİ YILDIR KİTAPLARLA YAŞIYORUM”

Ulukut, ailesinin tek çocuğu olduğunu, bu niçinle kimsesinin bulunmadığını belirterek, Darülaceze ile yollarının kesişme sürecini şu biçimde anlattı:

“Bir gün Caddebostan’daki konutumda koltukta oturmuş, haberleri dinliyordum, pat diye yere yığıldım. O sırada başım sehpaya çarpmış. Ağzımdan, burnumdan kanlar gelmiş, beyin kanaması geçirmişim. Allah’tan apartman gorevlisinin servis saatiymiş, benim zile basıyor, kapıya vuruyor. Ses çıkmayınca bir karşıtlık olduğunu anlamışlar, kapıyı zorla açıp, hastaneye kaldırmışlar. Çabucak ameliyata almışlar. Hastanedeki tedavinin akabinde da Darülaceze’ye getirdiler.”

Ulukut, iki yıldır Darülaceze’de yaşadığını, buradaki günlerinin daha epey kütüphanede geçtiğini söylemiş oldu.

Bir ya da iki arkadaşının olduğunu söz eden Ulukut, “Zira at yarışı ya da spordan konuşmayı pek sevmiyorum. O yüzden arkadaş bulmakta zorlanıyorum. Ben de en çok sevdiğim yer olan kütüphanede kitaplarla vakit geçiriyorum. İnternetten yeni çıkan kitapları takip ediyorum, onları listeliyorum ve temin etmeye çalışıyorum.” diye konuştu.

Darülaceze’de hayat koşullarının uygun olduğunu, gençlerin ziyaretlerinin kendilerini epey memnun ettiğini lisana getiren Ulukut, “Gençlere tavsiye vermeyi sevmiyorum zira her insanın yolunu bulma formu farklıdır. Herkes bildiği yoldan gitsin. Lakin kucak dolusu kitap okusunlar isterim, çünkü kitaplar farklı düşünmeyi öğretiyor. Okumak bilmek değil, onu da sindirmek lazım.” değerlendirmesinde bulundu.

KAYNAK: AA