semaver
Active member
Sinop Nükleer Güç Santrali’nde bir garip ÇED kıssası: ‘ÇED dediler, çöp çıktı’ AKP tarafınca Sinop’ta kurulması planlanan Nükleer Güç Santrali (NGS) ile ilgili Samsun 2. ve 3. Yönetim Mahkemeleri tarafınca atanan 15 kişilik bilim insanı; Etraf, Şehircilik ve İklim değişikliği Bakanlığı’nın kabul ettiği Sonuncu ÇED’e birfazlaca noktada olumsuz görüş bildirdi. 250 sayfa olarak hazırlanan ‘Bilirkişi Kurulu’ raporunda nükleer santral kurulması planlanan Sinop’un İnceburun bölgesinde müsaadesiz 480 bin ağacın kesilmiş olduğuna da yer verildi.
‘Bilirkişi kurulu’ tarafınca hazırlanan raporda “Japon Hükümeti projeden çekilmiştir ve memleketler arası geçerliliği olan bir muahede kalmamıştır. ötürüsıyla En son ÇED raporunun bu manada kabul edilemez eksikliklerle dolu olduğu kanaati oluşmuştur” denilmesi dikkat çekerken, dava duruşmasının 28 Mart’ta yapılacağı belirtildi.
TOPLANTIYA HALK ALINMAMIŞTI
Sinop’un İnceburun bölgesinde kurulması planlanan Sinop NGS için Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca 6 Şubat 2018’de Sinop Üniversitesi Ahmet Muhip Dıranaz Uygulama Otelinde ÇED halkın iştirak toplantısı yapıldı. Üniversitede okuyan öğrenciler ve bölgede oturan birtakım yurttaşlar konaklama, açık büfe yemek ve kahvaltı karşılığında akşamdan otele yerleştirildi. ÇED toplantısına katılmak için otele gitmeye çalışan Sinopluların önleri de sabah saatlerinde otelin doluluğu ileri sürülerek 500 metre uzaklıkta polis bariyerleri ile kesildi ve Sinop halkı toplantıya alınmadı.
‘Halksız’ ÇED toplantısının 3 ay daha sonrasında Mayıs 2018’de Sinop NGS yi üstüne alan Japon Mitsubishi Heavy Industries Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın Japonya gezisi sırasında Sinop NGS den maliyet artışlarını ileri sürerek vazgeçtiğini duyurdu.
Bu gelişme üzerine Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca 6 şubat 2018 de gerçekleştirilen halksız ÇED’in kararsız kaldığı düşünülürken, 11 Eylül 2020 tarihinde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, Sinop NGS Son ÇED’inin kabul edildiğini duyurdu. Bakanlığın ÇED olumlu sonucu üzerine sonucun iptali istemi ile Samsun 2. ve 3. Yönetim mahkemelerine davalar açılmaya başlandı.
Samsun 2. Yönetim Mahkemesi’ne Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden etraf dernekleri ile avukatlar tarafınca 33 dava başvurusu yapılırken, ortalarında Sinop Belediye Başkanlığı ile çeşitli belediyelerin yanı sıra, Elektrik Mühendisleri Odası, Türk Tabipler Birliği, KESK üzere kuruluşlarında bulunduğu 79 oda, STK ve kişi tarafınca da Samsun 3. Yönetim Mahkemesi’ne iptal istemli davalar açıldı.
DİKKATLER 28 MART DURUŞMASINDA
Etraf, Şehircilik ve İklim değişikliği Bakanlığı’nın kabul ettiği, toplantısı halksız, kendisi şirketsiz ÇED son sonucu üzerine toplam 112 kişi ve kuruluş tarafınca Samsun 2. ve 3. Bölge Yönetim Mahkemeleri’ne ÇED’in iptali istemi ile açılan davalar üzerine, mahkeme tarafınca 15 bilim insanından oluşan ‘Bilirkişi Kurulu’ ataması yapıldı.
Prof. Dr. Niyazi Meriç (nükleer fizik), Prof. Dr. Haluk Kefelioğlu (fauna uzmanı), Prof. Dr. Ayşe Nilsun Demir (su eserleri, deniz biyolojisi, hidrobiyoloji), Prof. Dr.Nazmi Polat (balık bilimi), Prof Dr. Erkan Yalçın (flora uzmanı), Prof. Dr. Yusuf Kağan Kadıoğlu (jeoloji, jeokimya, kaya petrografisi), Prof Dr. Kadir Alp (çevrekirliliği ve iklim değişikliği), Prof. Dr. Mustafa Sait Yazgan (içme suları, tehlikeli atıklar), Prof. Dr. Kadir Güler (deprem müh., tsunami), Prof. Dr. Ahmet Duran Şahin (meteoroloji), Prof. Dr. Yusuf Güneş (çevre ve ormana hukuku), Prof. Dr. Ertuğrul Çam (elektrik Müh.), Prof. Dr. Cihad Dündar (halk sağlığı), Prof. Dr. Bülent Kaypak (jeofizik) ve Doç. Dr. Eren Şahiner’den (nükleer güç tesisleri) oluşan Uzman Konseyi, 250 sayfa olarak hazırlanan ‘Bilirkişi Şurası Raporu’nu 7 Kasım 2021’de mahkemeye teslim etti.
UZMANLARDAN SİNOP NGS ÇED’İNE KIRMIZI KART
15 bilim insanı tarafınca Samsun 2. ve 3. Yönetim Mahkemeleri’ne sunulan raporun sonuç ve kanaat başlıklı 12. kısmında 24 ana başlık bulunurken, Eksper Heyeti’nin bu 24 başlıktan 18’ine olumsuz görüş bildirdiği görüldü.
24 ana başlık altında değerlendirmeye tutulan 102 alt başlıktan yaklaşık 90’ına da olumsuz görüş bildirilirken, raporda, ‘ÇED raporu kabul yazısı’na mahkeme belge içeriğinde ulaşılamadığı, bu niçinle ‘Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ÇED’i hangi münasebetlerle kabul ettiğinin de anlaşılamadığına’ yer verilmesi dikkat çekti.
Eksper raporunun 121. sayfasında Japon hükümetinin muahededen çekildiğine değinilerek “ötürüsıyla en son ÇED raporunun kabul edilemez” olduğuna işaret edilirken, İnceburun bölgesinde 480 bin ağacın mevzuata alışılmamış ve müsaadesiz olarak kesildiğinin, ayrıyeten kesilen epeyce sayıda ağacın köklerinin de söküldüğünün belirlenmesi sebebi ile gerçek sayının bunun da üzerinde olabileceğinin saptandığına yer verildiği görüldü.
Raporun 237. sayfasında “Sinop NGS’nin etrafa vereceği tahribat sebebi ile yer seçiminin uygun olmadığı ve flora bakımından yapılan itirazların haklı olduğu kanaati ortaya çıkmıştır” denilirken, halk sıhhati, iş sıhhati ve güvenliği bakımından yapılan değerlendirmede de “Sinop NGS ÇED olumlu sonucu, bilimsel asıllara ve ÇED mevzuatına uydun değildir” denildi.
Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kabul ettiği Sinop Sonuncu ÇED’inin eksikliklerle dolu olduğuna işaret edilen eksper raporunda “Kanser riski hesaplaması gerçek ömürle örtüşmemektedir” denilirken, yaban hayatın korunması ile ilgili kısımda de “Rapor bu haliyle kabul edilemez düzeydedir” denildiği görüldü.
Sinop’ta kurulması planlanan NGS ile ilgili İnceburun bölgesinde depremsellik, heyelan ve tsunami çalışmalarının yapılmadığı ve ayrıyeten ÇED kabul evrak içeriğinde ön güvenlik raporu, meteorolojik risk tahlili, taban güvenlik raporu, yer raporu, toplumsal tesir tahlili raporu üzere epey sayıda eksiklikler bulunduğu da vurgulanıyor.
“BU RAPOR, ETRAF BAKANLIĞI’NIN GERÇEK YÜZÜNÜ ORTAYA KOYDU”
Samsun 2. ve 3. Yönetim Mahkemeleri’nin Sinop NGS ÇED davalarına ait 28 Mart 2022 tarihinde yapacağı duruşmalar öncesinde Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, eksper raporunun Etraf Bakanlığı’nın gerçek yüzünü ortaya koyduğunu söylerken Sinop Belediye Lideri Barış Ayhan da, “ÇED dediler, çer- çöp çıktı” dedi.
CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz
CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, “AKP bilhassa güç alanında emperyalizmin buyruğunda ve hizmetinde olduğunu bir kere daha kanıtlamıştır. Sinop Nükleer Santrali ile ilgili ortada bir üretimci firma var mı? Yok. Firma yok, lakin ortada Etraf Bakanlığı’nca kabul edilmiş bir sonuncu ÇED var. ÇED Yönetmeliği’nin 6. unsuru son derece açıktır. ÇED için üretimci bir firma gereklidir, ve ÇED evrakını hazırlamak Bakanlığın değil üretimci firmanın nazaranvidir. halbuki Sinop NGS için ortada bir firma yoktur” dedi.
“Aynı yönetmeliğin 21. hususu ise proje sahibinin değişmesi halindeki durumu içeriyor. Ortada bu biçimde bir durum da yok” diye konuşan Karadeniz, “18 ve 19. unsurlara nazaran de Sinop NGS ÇED’i kararsız durumdadır. Etraf Bakanlığı, Sinop NGS için gerçekleştirilen ÇED’i, üretimci firmanın bu işten çekildiği gün yürürlükten kaldırması gerekirken, tam tersine firma ortada yokken, firma ismine hazırlanan ÇED’i gündemine alarak, güya bu firmanın bir ortağı üzere davranarak, kabul noktasına kadar götürmüştür” sözlerini kullandı.
Karadeniz, şu biçimde konuştu:
“Tek maksatları ‘ÇED elimizin altında hazır olsun, anlaşacağımız diğer bir firmaya bu ÇED’i yamar, vakit kazanırız’ anlayışıdır. Maalesef bir yanda Güç Bakanlığı, bir yandan da Etraf Bakanlığı pazarlamacılık rolünü üstlenmiş durumdadır. Fakat pazarladıkları güç değil, Türkiye Cumhuriyeti ve onun 85 milyon yurttaşıdır. Lakin eksper raporu tüm tarafları ile bu ÇED’in ne derece kabul edilemez olduğunu ortaya koymaktadır. Artık yargıya kalan, eksper raporuna göre bu ÇED’i iptal etmektir. Tersine bir karar, bilimi reddetmek ve yargının siyasetin buyruğunda olduğu manasına gelecektir ki, bunu düşünmek dahi istemiyorum.”
Sinop Belediye Lideri Barış Ayhan
‘ÇED DEDİLER, ÇIKA ÇIKA ÇÖP ÇIKTI’
Öte yandan Cumhuriyet’e konuşan Sinop Belediye Lideri Barış Ayhan “ÇED dediler, çıka çıka çöp çıktı. Sonuncu kabulü yapılmış bir ÇED, düşünün ki, belge içeriğinde yer raporu yok. 24 başlıktan nerede ise 20 sini bilim insanları, eksper heyeti reddetmiş. Denizdeki balıktan, santralin soğutma suyuna, zelzeleden, faunasına, florasından, kaza anında tahliye planına, meteorolojik datalardan, yaban hayatına her şeyi noksanlarla dolu” dedi.
Ayhan, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Nihai ÇED’de NGS tesir alanı 1030 hektar görünüyor. Bilim insanları tesir alanının 30 km. yarıçaplı bir alan olduğunu söylüyor. Yani özetlemek gerekirse yüzlerce bahis, neresinden tutsan ÇED değil, çer-çöp. 28 Mart’ta ismine ÇED dedikleri bu çer-çöp yargı sonucu ile tarihin çöplüğündeki yerini tekrar gün ışığına çıkmamak kaydıyla alacaktır. 28 martta ÇED’in iptali için dava açan 112 kurum ve bireyler olarak Samsun’da olacağız, nükleer sevici, beşere ve tabiata düşman, emperyalizmin hizmetindekilere karşı yeni bir zafere imza atacağız.”
‘Bilirkişi kurulu’ tarafınca hazırlanan raporda “Japon Hükümeti projeden çekilmiştir ve memleketler arası geçerliliği olan bir muahede kalmamıştır. ötürüsıyla En son ÇED raporunun bu manada kabul edilemez eksikliklerle dolu olduğu kanaati oluşmuştur” denilmesi dikkat çekerken, dava duruşmasının 28 Mart’ta yapılacağı belirtildi.
TOPLANTIYA HALK ALINMAMIŞTI
Sinop’un İnceburun bölgesinde kurulması planlanan Sinop NGS için Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca 6 Şubat 2018’de Sinop Üniversitesi Ahmet Muhip Dıranaz Uygulama Otelinde ÇED halkın iştirak toplantısı yapıldı. Üniversitede okuyan öğrenciler ve bölgede oturan birtakım yurttaşlar konaklama, açık büfe yemek ve kahvaltı karşılığında akşamdan otele yerleştirildi. ÇED toplantısına katılmak için otele gitmeye çalışan Sinopluların önleri de sabah saatlerinde otelin doluluğu ileri sürülerek 500 metre uzaklıkta polis bariyerleri ile kesildi ve Sinop halkı toplantıya alınmadı.
‘Halksız’ ÇED toplantısının 3 ay daha sonrasında Mayıs 2018’de Sinop NGS yi üstüne alan Japon Mitsubishi Heavy Industries Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın Japonya gezisi sırasında Sinop NGS den maliyet artışlarını ileri sürerek vazgeçtiğini duyurdu.
Bu gelişme üzerine Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca 6 şubat 2018 de gerçekleştirilen halksız ÇED’in kararsız kaldığı düşünülürken, 11 Eylül 2020 tarihinde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, Sinop NGS Son ÇED’inin kabul edildiğini duyurdu. Bakanlığın ÇED olumlu sonucu üzerine sonucun iptali istemi ile Samsun 2. ve 3. Yönetim mahkemelerine davalar açılmaya başlandı.
Samsun 2. Yönetim Mahkemesi’ne Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden etraf dernekleri ile avukatlar tarafınca 33 dava başvurusu yapılırken, ortalarında Sinop Belediye Başkanlığı ile çeşitli belediyelerin yanı sıra, Elektrik Mühendisleri Odası, Türk Tabipler Birliği, KESK üzere kuruluşlarında bulunduğu 79 oda, STK ve kişi tarafınca da Samsun 3. Yönetim Mahkemesi’ne iptal istemli davalar açıldı.
DİKKATLER 28 MART DURUŞMASINDA
Etraf, Şehircilik ve İklim değişikliği Bakanlığı’nın kabul ettiği, toplantısı halksız, kendisi şirketsiz ÇED son sonucu üzerine toplam 112 kişi ve kuruluş tarafınca Samsun 2. ve 3. Bölge Yönetim Mahkemeleri’ne ÇED’in iptali istemi ile açılan davalar üzerine, mahkeme tarafınca 15 bilim insanından oluşan ‘Bilirkişi Kurulu’ ataması yapıldı.
Prof. Dr. Niyazi Meriç (nükleer fizik), Prof. Dr. Haluk Kefelioğlu (fauna uzmanı), Prof. Dr. Ayşe Nilsun Demir (su eserleri, deniz biyolojisi, hidrobiyoloji), Prof. Dr.Nazmi Polat (balık bilimi), Prof Dr. Erkan Yalçın (flora uzmanı), Prof. Dr. Yusuf Kağan Kadıoğlu (jeoloji, jeokimya, kaya petrografisi), Prof Dr. Kadir Alp (çevrekirliliği ve iklim değişikliği), Prof. Dr. Mustafa Sait Yazgan (içme suları, tehlikeli atıklar), Prof. Dr. Kadir Güler (deprem müh., tsunami), Prof. Dr. Ahmet Duran Şahin (meteoroloji), Prof. Dr. Yusuf Güneş (çevre ve ormana hukuku), Prof. Dr. Ertuğrul Çam (elektrik Müh.), Prof. Dr. Cihad Dündar (halk sağlığı), Prof. Dr. Bülent Kaypak (jeofizik) ve Doç. Dr. Eren Şahiner’den (nükleer güç tesisleri) oluşan Uzman Konseyi, 250 sayfa olarak hazırlanan ‘Bilirkişi Şurası Raporu’nu 7 Kasım 2021’de mahkemeye teslim etti.
UZMANLARDAN SİNOP NGS ÇED’İNE KIRMIZI KART
15 bilim insanı tarafınca Samsun 2. ve 3. Yönetim Mahkemeleri’ne sunulan raporun sonuç ve kanaat başlıklı 12. kısmında 24 ana başlık bulunurken, Eksper Heyeti’nin bu 24 başlıktan 18’ine olumsuz görüş bildirdiği görüldü.
24 ana başlık altında değerlendirmeye tutulan 102 alt başlıktan yaklaşık 90’ına da olumsuz görüş bildirilirken, raporda, ‘ÇED raporu kabul yazısı’na mahkeme belge içeriğinde ulaşılamadığı, bu niçinle ‘Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ÇED’i hangi münasebetlerle kabul ettiğinin de anlaşılamadığına’ yer verilmesi dikkat çekti.
Eksper raporunun 121. sayfasında Japon hükümetinin muahededen çekildiğine değinilerek “ötürüsıyla en son ÇED raporunun kabul edilemez” olduğuna işaret edilirken, İnceburun bölgesinde 480 bin ağacın mevzuata alışılmamış ve müsaadesiz olarak kesildiğinin, ayrıyeten kesilen epeyce sayıda ağacın köklerinin de söküldüğünün belirlenmesi sebebi ile gerçek sayının bunun da üzerinde olabileceğinin saptandığına yer verildiği görüldü.
Raporun 237. sayfasında “Sinop NGS’nin etrafa vereceği tahribat sebebi ile yer seçiminin uygun olmadığı ve flora bakımından yapılan itirazların haklı olduğu kanaati ortaya çıkmıştır” denilirken, halk sıhhati, iş sıhhati ve güvenliği bakımından yapılan değerlendirmede de “Sinop NGS ÇED olumlu sonucu, bilimsel asıllara ve ÇED mevzuatına uydun değildir” denildi.
Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kabul ettiği Sinop Sonuncu ÇED’inin eksikliklerle dolu olduğuna işaret edilen eksper raporunda “Kanser riski hesaplaması gerçek ömürle örtüşmemektedir” denilirken, yaban hayatın korunması ile ilgili kısımda de “Rapor bu haliyle kabul edilemez düzeydedir” denildiği görüldü.
Sinop’ta kurulması planlanan NGS ile ilgili İnceburun bölgesinde depremsellik, heyelan ve tsunami çalışmalarının yapılmadığı ve ayrıyeten ÇED kabul evrak içeriğinde ön güvenlik raporu, meteorolojik risk tahlili, taban güvenlik raporu, yer raporu, toplumsal tesir tahlili raporu üzere epey sayıda eksiklikler bulunduğu da vurgulanıyor.
“BU RAPOR, ETRAF BAKANLIĞI’NIN GERÇEK YÜZÜNÜ ORTAYA KOYDU”
Samsun 2. ve 3. Yönetim Mahkemeleri’nin Sinop NGS ÇED davalarına ait 28 Mart 2022 tarihinde yapacağı duruşmalar öncesinde Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, eksper raporunun Etraf Bakanlığı’nın gerçek yüzünü ortaya koyduğunu söylerken Sinop Belediye Lideri Barış Ayhan da, “ÇED dediler, çer- çöp çıktı” dedi.
CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz
CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, “AKP bilhassa güç alanında emperyalizmin buyruğunda ve hizmetinde olduğunu bir kere daha kanıtlamıştır. Sinop Nükleer Santrali ile ilgili ortada bir üretimci firma var mı? Yok. Firma yok, lakin ortada Etraf Bakanlığı’nca kabul edilmiş bir sonuncu ÇED var. ÇED Yönetmeliği’nin 6. unsuru son derece açıktır. ÇED için üretimci bir firma gereklidir, ve ÇED evrakını hazırlamak Bakanlığın değil üretimci firmanın nazaranvidir. halbuki Sinop NGS için ortada bir firma yoktur” dedi.
“Aynı yönetmeliğin 21. hususu ise proje sahibinin değişmesi halindeki durumu içeriyor. Ortada bu biçimde bir durum da yok” diye konuşan Karadeniz, “18 ve 19. unsurlara nazaran de Sinop NGS ÇED’i kararsız durumdadır. Etraf Bakanlığı, Sinop NGS için gerçekleştirilen ÇED’i, üretimci firmanın bu işten çekildiği gün yürürlükten kaldırması gerekirken, tam tersine firma ortada yokken, firma ismine hazırlanan ÇED’i gündemine alarak, güya bu firmanın bir ortağı üzere davranarak, kabul noktasına kadar götürmüştür” sözlerini kullandı.
Karadeniz, şu biçimde konuştu:
“Tek maksatları ‘ÇED elimizin altında hazır olsun, anlaşacağımız diğer bir firmaya bu ÇED’i yamar, vakit kazanırız’ anlayışıdır. Maalesef bir yanda Güç Bakanlığı, bir yandan da Etraf Bakanlığı pazarlamacılık rolünü üstlenmiş durumdadır. Fakat pazarladıkları güç değil, Türkiye Cumhuriyeti ve onun 85 milyon yurttaşıdır. Lakin eksper raporu tüm tarafları ile bu ÇED’in ne derece kabul edilemez olduğunu ortaya koymaktadır. Artık yargıya kalan, eksper raporuna göre bu ÇED’i iptal etmektir. Tersine bir karar, bilimi reddetmek ve yargının siyasetin buyruğunda olduğu manasına gelecektir ki, bunu düşünmek dahi istemiyorum.”
Sinop Belediye Lideri Barış Ayhan
‘ÇED DEDİLER, ÇIKA ÇIKA ÇÖP ÇIKTI’
Öte yandan Cumhuriyet’e konuşan Sinop Belediye Lideri Barış Ayhan “ÇED dediler, çıka çıka çöp çıktı. Sonuncu kabulü yapılmış bir ÇED, düşünün ki, belge içeriğinde yer raporu yok. 24 başlıktan nerede ise 20 sini bilim insanları, eksper heyeti reddetmiş. Denizdeki balıktan, santralin soğutma suyuna, zelzeleden, faunasına, florasından, kaza anında tahliye planına, meteorolojik datalardan, yaban hayatına her şeyi noksanlarla dolu” dedi.
Ayhan, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Nihai ÇED’de NGS tesir alanı 1030 hektar görünüyor. Bilim insanları tesir alanının 30 km. yarıçaplı bir alan olduğunu söylüyor. Yani özetlemek gerekirse yüzlerce bahis, neresinden tutsan ÇED değil, çer-çöp. 28 Mart’ta ismine ÇED dedikleri bu çer-çöp yargı sonucu ile tarihin çöplüğündeki yerini tekrar gün ışığına çıkmamak kaydıyla alacaktır. 28 martta ÇED’in iptali için dava açan 112 kurum ve bireyler olarak Samsun’da olacağız, nükleer sevici, beşere ve tabiata düşman, emperyalizmin hizmetindekilere karşı yeni bir zafere imza atacağız.”