Mehmet KAYA
Fonlarını yurt haricinde tutarak Türkiye’de borsa ve öbür finans piyasalarında değerlendirenlere piyasada “bıyıklı yabancı” ismi takılmıştı. Son devirde pek kullanılmasa da klâsik olarak kullanılan takma isimlerden biri olarak yerleşti. Emsal bir durumun yabancı direkt yatırımlarda da bulunduğu gözlendi. Merkez Bankası ve Ticaret Bakanlığı üzere kurumlar yabancı direkt yatırımları ülke bazında açıklıyor. Türkiye’ye yatırım yapan kişi ve şirketlerin menşe ülkesine bakılırsa istatistikler tutuluyor. Direkt yatırımlar var olan yabancı sermaye statüsündeki bir şirketin süreçleri, yeni şirket kuruluşu ya da birleşme- devralma ile gerçekleşebiliyor.
Birinci üç sıra tertipli
TOBB uzunca bir müddetdir kurulan- kapanan şirket istatistikleri ortasında, Direkt Yabancı Yatırımlar Kanunu tarifine uygun olarak kurulan yabancı sermayeli şirketlerin istatistiklerini yayımlıyor. Bu istatistiklerde ülke yanında vatandaşlık bazında da bilgiler yayımlanıyor. Buna bakılırsa Türkiye’de yeni kurulan yabancı sermayeli şirketler ortasında Türklerin tartısı çok yüksek. Üstelik bu yüksek oran 2013 yılından 2021 yılı Haziran ayına kadar bilgilerde birkaç istisna haricinde birinci üç sırada nizamlı hale gelmiş durumda. 2017’den bu yana vatandaşlık bazında Türk vatandaşları en çok sayıda yabancı sermayeli şirketi kuranlar içinde birinci sırada.
Türkler yüzde 50’nin üzerinde
Kurulan şirketlerin sayısı üzerinden DÜNYA’nın TOBB istatistiklerinden anonim ve limited şirket çeşitlerinin toplam dataları üzerinden derlediği bilgilere bakılırsa, Türk vatandaşlarının yabancı yatırımcı olduğu şirket sayısı kimi senelerda yüzde 50’nin üzerinde oluştu. 2013 ile 2017-2021 (Ocak-Haziran) içinde ki senelerda en çok yabancı yatırım yapan vatandaşlar Türkler oldu. 2018’de kurulan şirketlerin yüzde 46,6’sı, 2019’da yüzde 50,9’u, 2020 ve 2021 Ocak-Haziran periyodunda ise yüzde 50,7’si Türklerce kuruldu.
Vergi avantajı yok lakin para transferinde kolaylık sağlıyor
Mali Danışmanlık Şirketi Aktüel Küme Lideri Yılmaz Sezer, vergi ve başka yükümlülükler açısından yabancı direkt yatırımcı şirketler ile Türk şirketlerinin bir farkının bulunmadığının altını çizdi. DÜNYA’ya mevzuyu kıymetlendiren Sezer, bu yolun tercih edilmesindeki muhtemel ihtimalin bir uyuşmazlık halinde ilgili ülkenin şirketi olarak masaya oturmak olabileceğini vurguladı. Sezer, “Gerçekte vergi ve öteki her türlü yükümlülük açısından ya da teşviklerle ilgili hatta kar dağıtımında dahi bir fark olmamakla birlikte, akla gelebilecek bir öteki öge dikkat çekmeme, gizlenme gereksinimi olabilir. Bir öbür ihtimal de para transferlerinde mümkün kolaylıklar sözkonusu olabilir. Şirketler ortası para transferi ya da borçlanma üzere imkanlar bulunuyor. Bu da kimi süreçlerde kolaylıklar sağlayabilir” diye konuştu.
Yüzde 10’un üzerinde sermayeye sahiplik ‘doğrudan yatırım’ sayılıyor
Direkt Yabancı Yatırımlar Kanununa nazaran yabancı yatırımcı, Türkiye’ye direkt yatırım yapan, yabancı ülke vatandaşlığına sahip gerçek şahıslar, yurt haricinde ikamet eden Türk vatandaşları ve yabancı ülke kanunlarına nazaran kurulmuş hükmî bireyler ile memleketler arası kuruluşlar olarak tanımlanıyor. Ödemeler İstikrarı metodolojisine nazaran ise şirkette denetim yahut yüzde 10 üzerinde sermayeye sahip olma direkt yatırım sayılıyor. TOBB istatistikleri kanundaki tarifi temel alarak hazırlanıyor. Bu kapsamda, yurt haricinde yerleşik Türkler ve Türk vatandaşı olup yurt haricinde şirket sahibi olan şahısların Türkiye’ye yaptığı yatırımlar vatandaşlık bazında sınıflanıyor.
Avrupa ve Ortadoğu ülkeleri başı çekiyor
Listeler incelendiğinde yüklü olarak Türkiye’ye direkt yatırım yapanların vatandaşlıklarına bakıldığında Avrupa ve Ortadoğu ülkelerinin başı çektiği gözlendi. Avrupa ülkelerinden Almanya vatandaşları sistemli olarak birinci 5’te yer alırken, Suriye, İran, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak üzere ülkeler yüklü olarak birinci 5’e girdiler. Ülke vatandaşlığı bazında Türk vatandaşlarını geçen tek ülke Suriyelilerin olduğu gözlendi.
Türk vatandaşlarının toplam ortasında hissesi küçük
Türk vatandaşlarının liste önderi olduğu senelerda toplam sermaye ortasındaki hisselerinin küçük olduğu da gözlendi. Örneğin, Türkler tarafınca kurulan şirketlerin sayısının yüzde 50,7 oranında olduğu 2020 yılında, toplam yabancı direkt yatırımların sermayesi ortasındaki Türk vatandaşlarının hissesi yüzde 21,4 oranında oluştu. bir daha 2019’da Türk vatandaşlarının sayı bakımından yüzde 50’nin üzerindeyken, toplam sermaye ortasındaki hisseleri yüzde 16,8’de kaldı.
Okumaya devam et...
Fonlarını yurt haricinde tutarak Türkiye’de borsa ve öbür finans piyasalarında değerlendirenlere piyasada “bıyıklı yabancı” ismi takılmıştı. Son devirde pek kullanılmasa da klâsik olarak kullanılan takma isimlerden biri olarak yerleşti. Emsal bir durumun yabancı direkt yatırımlarda da bulunduğu gözlendi. Merkez Bankası ve Ticaret Bakanlığı üzere kurumlar yabancı direkt yatırımları ülke bazında açıklıyor. Türkiye’ye yatırım yapan kişi ve şirketlerin menşe ülkesine bakılırsa istatistikler tutuluyor. Direkt yatırımlar var olan yabancı sermaye statüsündeki bir şirketin süreçleri, yeni şirket kuruluşu ya da birleşme- devralma ile gerçekleşebiliyor.
Birinci üç sıra tertipli
TOBB uzunca bir müddetdir kurulan- kapanan şirket istatistikleri ortasında, Direkt Yabancı Yatırımlar Kanunu tarifine uygun olarak kurulan yabancı sermayeli şirketlerin istatistiklerini yayımlıyor. Bu istatistiklerde ülke yanında vatandaşlık bazında da bilgiler yayımlanıyor. Buna bakılırsa Türkiye’de yeni kurulan yabancı sermayeli şirketler ortasında Türklerin tartısı çok yüksek. Üstelik bu yüksek oran 2013 yılından 2021 yılı Haziran ayına kadar bilgilerde birkaç istisna haricinde birinci üç sırada nizamlı hale gelmiş durumda. 2017’den bu yana vatandaşlık bazında Türk vatandaşları en çok sayıda yabancı sermayeli şirketi kuranlar içinde birinci sırada.
Türkler yüzde 50’nin üzerinde
Kurulan şirketlerin sayısı üzerinden DÜNYA’nın TOBB istatistiklerinden anonim ve limited şirket çeşitlerinin toplam dataları üzerinden derlediği bilgilere bakılırsa, Türk vatandaşlarının yabancı yatırımcı olduğu şirket sayısı kimi senelerda yüzde 50’nin üzerinde oluştu. 2013 ile 2017-2021 (Ocak-Haziran) içinde ki senelerda en çok yabancı yatırım yapan vatandaşlar Türkler oldu. 2018’de kurulan şirketlerin yüzde 46,6’sı, 2019’da yüzde 50,9’u, 2020 ve 2021 Ocak-Haziran periyodunda ise yüzde 50,7’si Türklerce kuruldu.
Vergi avantajı yok lakin para transferinde kolaylık sağlıyor
Mali Danışmanlık Şirketi Aktüel Küme Lideri Yılmaz Sezer, vergi ve başka yükümlülükler açısından yabancı direkt yatırımcı şirketler ile Türk şirketlerinin bir farkının bulunmadığının altını çizdi. DÜNYA’ya mevzuyu kıymetlendiren Sezer, bu yolun tercih edilmesindeki muhtemel ihtimalin bir uyuşmazlık halinde ilgili ülkenin şirketi olarak masaya oturmak olabileceğini vurguladı. Sezer, “Gerçekte vergi ve öteki her türlü yükümlülük açısından ya da teşviklerle ilgili hatta kar dağıtımında dahi bir fark olmamakla birlikte, akla gelebilecek bir öteki öge dikkat çekmeme, gizlenme gereksinimi olabilir. Bir öbür ihtimal de para transferlerinde mümkün kolaylıklar sözkonusu olabilir. Şirketler ortası para transferi ya da borçlanma üzere imkanlar bulunuyor. Bu da kimi süreçlerde kolaylıklar sağlayabilir” diye konuştu.
Yüzde 10’un üzerinde sermayeye sahiplik ‘doğrudan yatırım’ sayılıyor
Direkt Yabancı Yatırımlar Kanununa nazaran yabancı yatırımcı, Türkiye’ye direkt yatırım yapan, yabancı ülke vatandaşlığına sahip gerçek şahıslar, yurt haricinde ikamet eden Türk vatandaşları ve yabancı ülke kanunlarına nazaran kurulmuş hükmî bireyler ile memleketler arası kuruluşlar olarak tanımlanıyor. Ödemeler İstikrarı metodolojisine nazaran ise şirkette denetim yahut yüzde 10 üzerinde sermayeye sahip olma direkt yatırım sayılıyor. TOBB istatistikleri kanundaki tarifi temel alarak hazırlanıyor. Bu kapsamda, yurt haricinde yerleşik Türkler ve Türk vatandaşı olup yurt haricinde şirket sahibi olan şahısların Türkiye’ye yaptığı yatırımlar vatandaşlık bazında sınıflanıyor.
Avrupa ve Ortadoğu ülkeleri başı çekiyor
Listeler incelendiğinde yüklü olarak Türkiye’ye direkt yatırım yapanların vatandaşlıklarına bakıldığında Avrupa ve Ortadoğu ülkelerinin başı çektiği gözlendi. Avrupa ülkelerinden Almanya vatandaşları sistemli olarak birinci 5’te yer alırken, Suriye, İran, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak üzere ülkeler yüklü olarak birinci 5’e girdiler. Ülke vatandaşlığı bazında Türk vatandaşlarını geçen tek ülke Suriyelilerin olduğu gözlendi.
Türk vatandaşlarının toplam ortasında hissesi küçük
Türk vatandaşlarının liste önderi olduğu senelerda toplam sermaye ortasındaki hisselerinin küçük olduğu da gözlendi. Örneğin, Türkler tarafınca kurulan şirketlerin sayısının yüzde 50,7 oranında olduğu 2020 yılında, toplam yabancı direkt yatırımların sermayesi ortasındaki Türk vatandaşlarının hissesi yüzde 21,4 oranında oluştu. bir daha 2019’da Türk vatandaşlarının sayı bakımından yüzde 50’nin üzerindeyken, toplam sermaye ortasındaki hisseleri yüzde 16,8’de kaldı.
Okumaya devam et...