Mehmet KARA
İnsanlığın geleceği üzerinde tesirli olacak ana trendler içinde e-Mobilite de sayılıyor. Biz mevzuyu biraz daha daraltıp e-Mobilite yerine elektrikli araçlar ile devam edelim… Bu araçların ömrümüze girişi güç dağıtım altyapısında bir yenilenmeyi mecburî kılıyor. O denli ya, elektrikli araçlar yaygınlaşır, fosil yakıtlı araçların toplam araç parkı ortasındaki hissesi azalırken şimdiki akaryakıt istasyonlarının öylece yerlerini müdafaaları düşünülemez değil mi?
Lakin sayıları ve toplam araç parkı ortasındaki hisseleri giderek artacak elektrikli araçlar için güç ikmalini yapacak orijinal bir altyapıya muhtaçlık var. Bunun ismi da elektrikli araç şarj ağı ya da ağları. Öyleyse şarj sistemlerinin gelecekte ömrümüzde kıymetli bir yer işgal edeceğini söylemek için kahin olmaya da gerek yok değil mi?
Güçlü, Enerjisa, Aksa
Pekala bu istasyonları kim kuracak? Görünen o ki güç kesiminin önde gelen birtakım oyuncuları bu işte de öne çıkacak. Aslında çıktı demek de mümkün. Zira şu anda Türkiye’nin önde gelen elektrik dalı oyuncularından ikisi bu bahiste ilerleme sağlamış durumda. ZES markası ile Şiddetli Güç, Eşarj markası ile Enerjisa. Bu ortada, pazara giriş için harekete geçen bir güç oyuncusu daha var. O da doğalgaz dağıtımında önder, elektrikte de üretim, dağıtım ve ticaret/satış kısımlarındaki rolüyle ülkenin önde gelen güç oyuncularından, Aksa markasıyla öne çıkan Yararı Holding. Bildiğimiz kadarıyla holdingde bu alana bakan şirket Aksa Elektrik. Natürel aslında hususla ilgilenen diğer oyuncular da var fakat şimdilik kendini gösterenler bunlar.
Ekipman üretene de, yazılım geliştirene de yarar
Elektrikli araç şarj istasyonları konusu, şarj ağı işletmecileri ve elektrik tedarikçilerinin yanı sıra ekipman üreticileri ve yazılım geliştirme kısımlarıyla da yeni teşebbüslere taban oluşturuyor. O denli ki, bu işin yazılımsız olmayacağı gün üzere ortada ve yazılımcılar, data analitiği tahlili geliştiren firmalar, bu alanı katiyen pas geçemezler.
Bankalara kredi satma fırsatı sunuyor
Ya bu işin finansmanı kısmı? Artık finansmanı denilince iki şey akla geliyor. Birincisi ekipmanıyla, yazılımıyla, her türlü yerleşimi ve konumlanışıyla altyapıyı kurmak için yapılacak yatırımların finansmanı meselesi… İkinci sorun ise bu sistemden yararlanacakların ödemeyi nasıl yapacakları, finansal kuruluşların bu işin neresinde nasıl bir rol üstlenecekleri…
Türkiye bankacılık kesimi, kişisel bankacılık ve kredi kartları ile ödeme sistemleri altyapısı konusunda dünyanın bir epeyce ülkesinden daha âlâ bir altyapı ve tecrübeye sahip. Bu iş bir biçimde kredi kartları üzerinden bankacılık bölümü altyapısıyla entegre edilebilir.
Telekom şebekeleri de devreye girecek
Öte yandan, telekomünikasyon kesimi, bilhassa taşınabilir irtibat operatörleri de elektrikli araç şarj sistemleri işine birden çok noktadan giriş yapacaklardır. Hatta bugüne kadar kimi tahlillerle aslına bakarsanız bu alana el attıklarını söylesek de yanlış olmaz. Telekom oyuncuları için birinci giriş noktası, şarj sistemleri altyapısının muhtaçlık duyacağı bağlantı altyapısıdır. Şarj aygıt ve noktalarının gerek birbirleriyle, gerek merkezle ve gerekse kullanıcılarla temasta kalmalarında taşınabilir tahlillerin öne çıkacağı kesin.
Tüm ilgili tarafl ar hazırlık ortasında
Nasıl kesin söylemiş olduğinizi duyar üzereyim, olağan olarak fiziki, kablolu ağlar da bir yerinden işe müdahil olacaktır. Ancak ne demiştik yazının başında: E-Mobilite… Yani ana trendimiz mobiliteyse gerisi teferruattır. Bu konularda son beş altı aydan bu yana bölümdeki çeşitli aktörlerle sohbetlerimiz oldu. EPDK Lideri Mustafa Yılmaz ile de konuştuk, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan birtakım yetkililerle de. Hatta Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile kimi büyükşehir belediyelerinden yetkililerle de bahse dair konuşmalar yaptık.
Yasal düzenlemeler Meclis’te
Artık uzun müddettir üzerinde konuşulan elektrikli araçlar şarj sistemleri konusundaki kimi bilgi ve teklifleri aşağıda dikkatinize sunmanın vakti geldi, zira bahse ait düzenleme hazırlıkları şekillendi, Meclis’e kadar ulaştı. Yazmayı unuttuğum ya da hiç aklıma gelmemiş noktalar da olabilir. Tenkit, teklif ve hatırlatmalarınız beni şad eder.
Elektrikli araçlar şarj ağı için notlar
Türkiye’de hala yaklaşık 6 bin elektrikli araç ile 800 noktada 3 binden çok şarj soketi bulunuyor. – 2023 yılında elektrikli araç sayısının 75 bine, şarj soketi sayısının 12 bin 500’e ulaşacağı kestirim ediliyor.
Elektrikli araçlar şarj sistemi yaygınlaşmazsa, gereğince süratli gelişemez, çoğalamaz.
Şarj sistemleri coğrafik olarak da istikrarlı dağılmalı ki araç elektrikli araçlar ülkenin yalnızca gelişmiş kabul edilen bölgelerinde değil, tamamında çoğalsın.
Mevzu Türkiye’nin Arabası Teşebbüs Kümesi TOGG’u da yakından ilgilendiriyor. Zira TOGG’lar elektrikli üretilecek. Ve şarj altyapısı TOGG satışa sunulmadan belirli bir yaygınlığa ulaşmalı.
Şarj istasyonu altyapısına yatırım, temel itibariyle özel kesim eliyle yapılmalı.
Şarj ağlarının gelişip yayılması için kamu kesiti de muhakkak devrede kalmalı.
Şarj ağı işletmeciliğinin nasıl şekilleneceğini belirleyecek yasal düzenlemeler Meclis’te görüşülmeyi bekliyor.
Düzenleme taslağının yasalaşmasının akabinde ikincil düzenlemeler gerçekleştirilecek.
EPDK kendi üzerine düşecek iş, süreç ve düzenlemeleri tamamlamak için gerekli hazırlıkları yaptı, yapıyor.
Edindiğimiz bilgilere nazaran şarj istasyonu kurmak müsaadeye tabi olmayacak fakat şarj ağı işletmeciliği lisanslı faaliyet olacak.
Lisans sahibi şarj istasyonlarını kendisi kurup işletebileceği üzere, üçüncü tarafl arın kuracağı istasyonları da işlettiği ağa dahil edebilecek.
Mevzuat çalışmalarının tamamlanmasının akabinde mevcut şarj istasyonlarına, yeni düzenlemelere ahenk için belirli bir süre verilecek.
Devlet, bu alanda yatırımların gecikmemesi için yatırımcıları ve yatırımları desteklemeli, gerekirse direkt kendisi de yatırım yapmalı.
Türkiye elektrikli arabası de, şarj ekipmanlarını da, şarj ağı işletmeciliği yazılımlarını da geliştirip geleceğe bir adım önde başlayabilir.
Okumaya devam et...
İnsanlığın geleceği üzerinde tesirli olacak ana trendler içinde e-Mobilite de sayılıyor. Biz mevzuyu biraz daha daraltıp e-Mobilite yerine elektrikli araçlar ile devam edelim… Bu araçların ömrümüze girişi güç dağıtım altyapısında bir yenilenmeyi mecburî kılıyor. O denli ya, elektrikli araçlar yaygınlaşır, fosil yakıtlı araçların toplam araç parkı ortasındaki hissesi azalırken şimdiki akaryakıt istasyonlarının öylece yerlerini müdafaaları düşünülemez değil mi?
Lakin sayıları ve toplam araç parkı ortasındaki hisseleri giderek artacak elektrikli araçlar için güç ikmalini yapacak orijinal bir altyapıya muhtaçlık var. Bunun ismi da elektrikli araç şarj ağı ya da ağları. Öyleyse şarj sistemlerinin gelecekte ömrümüzde kıymetli bir yer işgal edeceğini söylemek için kahin olmaya da gerek yok değil mi?
Güçlü, Enerjisa, Aksa
Pekala bu istasyonları kim kuracak? Görünen o ki güç kesiminin önde gelen birtakım oyuncuları bu işte de öne çıkacak. Aslında çıktı demek de mümkün. Zira şu anda Türkiye’nin önde gelen elektrik dalı oyuncularından ikisi bu bahiste ilerleme sağlamış durumda. ZES markası ile Şiddetli Güç, Eşarj markası ile Enerjisa. Bu ortada, pazara giriş için harekete geçen bir güç oyuncusu daha var. O da doğalgaz dağıtımında önder, elektrikte de üretim, dağıtım ve ticaret/satış kısımlarındaki rolüyle ülkenin önde gelen güç oyuncularından, Aksa markasıyla öne çıkan Yararı Holding. Bildiğimiz kadarıyla holdingde bu alana bakan şirket Aksa Elektrik. Natürel aslında hususla ilgilenen diğer oyuncular da var fakat şimdilik kendini gösterenler bunlar.
Ekipman üretene de, yazılım geliştirene de yarar
Elektrikli araç şarj istasyonları konusu, şarj ağı işletmecileri ve elektrik tedarikçilerinin yanı sıra ekipman üreticileri ve yazılım geliştirme kısımlarıyla da yeni teşebbüslere taban oluşturuyor. O denli ki, bu işin yazılımsız olmayacağı gün üzere ortada ve yazılımcılar, data analitiği tahlili geliştiren firmalar, bu alanı katiyen pas geçemezler.
Bankalara kredi satma fırsatı sunuyor
Ya bu işin finansmanı kısmı? Artık finansmanı denilince iki şey akla geliyor. Birincisi ekipmanıyla, yazılımıyla, her türlü yerleşimi ve konumlanışıyla altyapıyı kurmak için yapılacak yatırımların finansmanı meselesi… İkinci sorun ise bu sistemden yararlanacakların ödemeyi nasıl yapacakları, finansal kuruluşların bu işin neresinde nasıl bir rol üstlenecekleri…
Türkiye bankacılık kesimi, kişisel bankacılık ve kredi kartları ile ödeme sistemleri altyapısı konusunda dünyanın bir epeyce ülkesinden daha âlâ bir altyapı ve tecrübeye sahip. Bu iş bir biçimde kredi kartları üzerinden bankacılık bölümü altyapısıyla entegre edilebilir.
Telekom şebekeleri de devreye girecek
Öte yandan, telekomünikasyon kesimi, bilhassa taşınabilir irtibat operatörleri de elektrikli araç şarj sistemleri işine birden çok noktadan giriş yapacaklardır. Hatta bugüne kadar kimi tahlillerle aslına bakarsanız bu alana el attıklarını söylesek de yanlış olmaz. Telekom oyuncuları için birinci giriş noktası, şarj sistemleri altyapısının muhtaçlık duyacağı bağlantı altyapısıdır. Şarj aygıt ve noktalarının gerek birbirleriyle, gerek merkezle ve gerekse kullanıcılarla temasta kalmalarında taşınabilir tahlillerin öne çıkacağı kesin.
Tüm ilgili tarafl ar hazırlık ortasında
Nasıl kesin söylemiş olduğinizi duyar üzereyim, olağan olarak fiziki, kablolu ağlar da bir yerinden işe müdahil olacaktır. Ancak ne demiştik yazının başında: E-Mobilite… Yani ana trendimiz mobiliteyse gerisi teferruattır. Bu konularda son beş altı aydan bu yana bölümdeki çeşitli aktörlerle sohbetlerimiz oldu. EPDK Lideri Mustafa Yılmaz ile de konuştuk, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan birtakım yetkililerle de. Hatta Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile kimi büyükşehir belediyelerinden yetkililerle de bahse dair konuşmalar yaptık.
Yasal düzenlemeler Meclis’te
Artık uzun müddettir üzerinde konuşulan elektrikli araçlar şarj sistemleri konusundaki kimi bilgi ve teklifleri aşağıda dikkatinize sunmanın vakti geldi, zira bahse ait düzenleme hazırlıkları şekillendi, Meclis’e kadar ulaştı. Yazmayı unuttuğum ya da hiç aklıma gelmemiş noktalar da olabilir. Tenkit, teklif ve hatırlatmalarınız beni şad eder.
Elektrikli araçlar şarj ağı için notlar
Okumaya devam et...