S&P: Türkiye iktisadına yönelik baskı arttı

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Elif KARACA

S&P EMEA Bölgesi Ülke Notları Yöneticisi Maxim Rybnikov, Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin Türkiye açısından üst istikametli risklere işaret ettiğini söylemiş oldu.

Rusya’nın, iki ülke içindeki daha evvel yaşanan uyuşmazlıklarda olduğu üzere Türkiye’ye turizm akışını durdurmasının değerli bir risk olduğunu belirten Rybnikov, 2019’da Türkiye’ye gelen toplam ziyaretçilerin yüzde 16’sının Rusya’dan geldiğini hatırlattı.

Rusya’dan şu an için turizm tarafında misilleme manasında durumu tırmandıracak bir işaret gelmediğini belirten Rybnikov, Rusya-Ukrayna gerginliğinin tesirlerine bağlı olarak turistlerin satın alma gücünün azalabileceğini ve bunun da Türkiye açısından olumsuz olacağını söz etti.

Güç meblağlarında görülebilecek yeni artışların Türkiye’de enflasyonun denetimini güzelce zorlaştıracağına dikkat çeken Rybnikov, enflasyonunun 2022’de ortalama yüzde 49,5 düzeyinde gerçekleşmesini beklediklerini ve bunun S&P olarak derecelendirdikleri tüm ülkeler içinde en yüksek düzey olduğunu söylemiş oldu.

Türkiye için turizm gelirleri yoluyla döviz girişinin bu kadar kıymetli olduğu bir periyotta Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin ne üzere tesirleri olmasını bekliyorsunuz?

Rybnikov: Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin Türkiye açısından üst taraflı risklere işaret ettiğini düşünüyoruz. Pandemidilk evvel 2019 yılında Türkiye’ye gelen toplam ziyaretçilerin yüzde 16’sı, Türkiye’ye tek başına en çok turist gönderen ülke olan Rusya’dan geldi. Temel risk, Rusya’nın daha evvel iki ülke içindeki siyasi uyuşmazlık vakit içinderında yaptığı üzere Türkiye’ye turizm akışını durdurması olarak görünüyor. Son gelişmelerin akabinde Türk yetkililer tarafınca yapılan açıklamada, Türkiye’nin Rusya’nın Doğu Ukrayna’daki iki bölgenin bağımsızlığını tanıma sonucunı reddettiği açıklandı. tıpkı vakitte, şu an için Rusya’dan durumu kıymetli ölçüde tırmandıracak turizm alanında bir misilleme tedbiri görmüyoruz. Türkiye ve Rusya’nın birtakım alanlarda işbirliği yaptığı üzere kimi alanlarda karşı taraflarda olabildiğini daha evvel birkaç defa gördük. Bir başka risk de, mevcut durumun ve gelişmelerin hem Rusya tıpkı vakitte Ukrayna’daki ekonomik beklentiler ve gelir düzeylerine yansıma mümkünlüğü ile ilgili. Yaşananlar potansiyel olarak turistlerin satın alma gücünü azaltabilir, lakin şimdilik bunu ölçmek güç.

Rusya değerli bir emtia tedarikçisi ve yeni fiyat artışları olursa, bu Türkiye’nin esasen yüksek olan enflasyonuna nasıl yansıyacak?

Rybnikov: Türkiye net bir güç ithalatçısı ve 2021’in ikinci yarısı boyunca emtia meblağlarında görülen artışlar, enflasyon baskılarını daha da artırdı. ötürüsıyla, güç fiyatlarında görülebilecek muhtemel ek artışlar, Türkiye’de enflasyonla çabayı zorlaştıracaktır. Türkiye’nin 2022’deki ortalama enflasyon oranını, S&P Küresel tarafınca derecelendirilen tüm ülkeler içindeki en yüksek düzey olan yüzde 49,5 olarak varsayım ediyoruz.

S&P Gelişmekte Olan Ülkeler Başekonomisti Tatiana Lysenko da emtia piyasalarındaki son gelişmelerle Türkiye’de enflasyonun daha da yükselebileceği ihtarında bulundu. Net güç ithalatçısı olarak Türkiye’nin artan milletlerarası güç fiyatlarının enflasyona tesirlerini derinden hissettiğini belirten Lysenko, “kuvvetli arz-talep temelleri ve jeopolitik olayların bir ortaya gelmesiyle petrol meblağlarının keskin bir biçimde yükseldiğini görüyoruz, gaz fiyatlarının yüksek ve volatil kalması muhtemel” dedi.

Güç maliyetlerinin daha da artabileceğini dikkate alırsak enflasyon görünümünde tablo nasıl olur?

Lysenko: Enflasyon, Türk lirasında emsal biçimde büyük bir bedel kaybının görüldüğü Ekim 2018 periyodundaki tepenin neredeyse iki katı olan yüzde 50’ye yakın seyrediyor. Bunun büyük ölçüde Türkiye’nin kendi iç siyasetine bağlı olduğuna inanıyoruz, lakin yüksek memleketler arası güç fiyatları, enflasyondaki bu trendi daha da berbatlaştırıyor.

Minimum fiyata yapılan büyük artırım, derin negatif gerçek faiz ortamında yükselen enflasyon beklentileri ve emtia piyasalarındaki son gelişmeler göz önüne alındığında, enflasyon daha da yükselebilir. Jeopolitik olayların da tesiriyle petrol meblağları yükseliyor, gaz meblağlarının da yüksek ve volatil kalması olası. Ocakta elektrik ve gaz meblağları arttı. Tek başına güç meblağları enflasyonu, tüketici fiyatlarındaki yıllık artışa beş puana yakın katkıda bulundu. Artan güç maliyetleri globalde de enflasyonu üst taşıyor. Bu niçinle Türkiye ithal enflasyon baskılarıyla karşı karşıya olmaya devam edecek ve bu da yurt içi tüketici meblağlarına yansıyacak.

Türkiye ayrıyeten, yerli üretim ve ihracat için kıymetli ölçüde orta malı ithal ediyor. Güç de dahil olmak üzere ithalat için artan maliyetler para ünitesindeki kıymet kaybıyla birleştiğinde, Ocakta üretici fiyatlarını yüzde 90’ın üzerinde devasa yükseklikte düzeylere itti. Üretici fiyatlarındaki artış ile tüketici fiyatlarındaki artış içinde bir gecikme olduğu için, tüketici fiyatları üstündeki yukarı istikametli baskı önümüzdeki aylarda da devam edebilir.

2023 öncesinde para siyasetinde daha fazla gevşeme riski görüyor musunuz?

Lysenko: Türkiye’nin genel makroekonomik gidişatı, iktisat siyasetinin istikametine ait netlik eksikliği niçiniyle belirsizliğini koruyor. Buna para siyaseti da dahil. Türkiye için bu yıl ve önümüzdeki yıla ait siyaset faizi beklentilerinde bu kadar büyük farklılıkların olması dikkat cazip. Beklentiler yüzde 14’ün altı ile yüzde 25-30 içinde değişiyor. birebir vakitte, medyan bir varsayım faizin 2022 sonuna kadar yüzde 14’te kalması istikametinde. Bu beraberinde bizim de beklentimiz lakin bunu çok yüksek belirsizlik içeren bir temel senaryo olarak görüyoruz. Faiz oranları için olduğu kadar TL ve ekonomik büyüme için de büyük farklılıklar içeren senaryolar kelam konusu.

Okumaya devam et...