Elif KARACA
Memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poors (S&P) EMEA Ülke Notları Yöneticisi Maxim Rybnikov, Türkiye’deki enflasyon meselesinin muhakkak yeni bir durum olmadığını ve global çapta güç meblağlarında görülen yükselişin epeyce öncesine dayandığını söylemiş oldu. TCMB’nin hiç bir vakit enflasyon maksadını tutturamadığını ve üstündeki siyasi baskının arttığını belirten Rybnikov, enflasyon oranının 2017’den bu yana yüzde 10’un üzerinde yer aldığını söz etti.
DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Rybnikov güç meblağları Türkiye’deki enflasyonun ardındaki niye olmasa da enflasyonun aşağı çekilmesini güçleştirecek bir niye olduğunu vurguladı. Rybnikov stagflasyon konusunda kaygılı olmadıklarını, global iktisat toparlanmaya devam ederken, global enflasyondaki artışın varsayım edilenden biraz daha uzun sürse bile süreksiz olacağını düşündüklerini de ekledi.
Güç maliyetlerinin de tesiriyle yüksek enflasyon artık tüm dünyanın gündeminde. Türkiye üzere gelişmekte olan ülkeler bu durumdan nasıl etkileniyor?
Türkiye’deki enflasyon probleminin global güç fiyatlarındaki son artışlardan fazlaca daha öncesine dayandığını ve mutlaka yeni bir durum olmadığını düşünüyoruz. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, enflasyon gayesini hiç bir vakit tutturamadı ve enflasyon 2017’den bu yana daima olarak %10’un üzerinde yer aldı. Son vakit içinderda yıllık bazda neredeyse %20’ye yükseldi. Bu, daha evvel açılan büyük kredi teşvik paketlerinin ve TL’deki paha kaybının bir kararı ve uygulanan para siyasetiyle da yakından ilgili. TCMB üstündeki siyasi baskı son senelerda güzelce artarken, Eylül-Ekim 2021’deki toplam 300 baz puanlık faiz indirimleriyle bu durum düzgünce kendini gösterdi. Güç meblağları tek başına Türkiye’deki yüksek enflasyonun ardındaki niye olmasa da enflasyonun aşağı çekilmesini güçleştirecek bir niye.
Global enflasyon oranlarındaki yükseliş trendinin süreksiz olduğunu düşünüyor musunuz?
Yükselen enflasyon konusu bugün yaygın olarak tartışılan bir bahis. Birden fazla gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalarda enflasyonda bir artış gözlemledik. Bunu ne yönlendirdi? Ülkeler pandemiden çıktıkça ve tüketici harcama kalıpları olağanlaştıkça, temelde global talebin arzdaki büyümeyi geride bıraktığını düşünüyoruz. Talepteki düşüşün yerini kuvvetli bir toparlanmaya bırakmasıyla şirketler planlama konusunda zorlandı ve tedarik zincirleri üzerinde önüne geçilemeyen tesirler görüldü. Bu sıkıntılar bir gecede çözülmeyecektir, lakin talep olağanlaştıkça ve tedarik zincirleri de karşıladıkça yüksek enflasyon eğiliminin süreksiz olduğuna inanıyoruz. Baz senaryomuza nazaran, emtia meblağlarında kademeli bir gerileme bekliyoruz. Örneğin Brent petrolünün varil fiyatının 2022’de 65$ ve 2023’te 55$ olmasını bekliyoruz.
Son faiz indirimlerinin ne üzere tesirleri oldu?
Merkez Bankası’nın kredibilitesi son senelerda esasen ziyan görmüştü ve son para siyaseti kararları bunu daha da artırdı. Enflasyon oranı yüzde 5’lik gayenin dört katı iken faizler aşağı çekildi. Gözlemlediğimiz birinci ani tesir kurlarda olsa da, ileriye bakıldığında görünen risk dolarizasyonun artması ve para siyasetinin işleyişini daha da kısıtlamasına yönelik. Yabancı para cinsi mevduatlar ve altın tasarrufları artıyor. Yükselen enflasyon, para ünitesindeki volatilite ve öngörülemeyen siyasetler niçiniyle yatırımcıları liraya geri dönüşe ikna etmek güç görünüyor.
Zayıf TL’nin şuurlu bir tercih olduğu ve enflasyona daha sonradan olumlu yansıyacağı tarafında görüşler var. Bu mümkün olabilir mi?
Zayıf lira mutlaka Türkiye’nin ihracatını izafi olarak daha rekabetçi kılıyor. tıpkı vakitte, imalat da dahil olmak üzere bir dizi bölümde, lira zayıfladığında fiyatları mahallî para ünitesi cinsinden yükselen ithal girdiler de olduğunu hatırlatmak değerli. Bu niçinle denklemin yalnızca ihracat kısmıyla ilgilenmemek gerekiyor. 2017’den bu yana gözlemlediğimiz şey daima bedel kaybeden bir lira ve onu takip eden yüksek enflasyon kombinasyonu.
Stagflasyon telaşlarıyla ilgili olarak S&P’nin beklentileri neler?
Bu noktada stagflasyon konusunda özel bir telaşımız yok. Global iktisat toparlanmaya devam ederken, global enflasyondaki artışın (evvelde varsayım edilenden biraz daha uzun sürse bile) süreksiz olacağını düşünüyoruz.
Okumaya devam et...
Memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poors (S&P) EMEA Ülke Notları Yöneticisi Maxim Rybnikov, Türkiye’deki enflasyon meselesinin muhakkak yeni bir durum olmadığını ve global çapta güç meblağlarında görülen yükselişin epeyce öncesine dayandığını söylemiş oldu. TCMB’nin hiç bir vakit enflasyon maksadını tutturamadığını ve üstündeki siyasi baskının arttığını belirten Rybnikov, enflasyon oranının 2017’den bu yana yüzde 10’un üzerinde yer aldığını söz etti.
DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Rybnikov güç meblağları Türkiye’deki enflasyonun ardındaki niye olmasa da enflasyonun aşağı çekilmesini güçleştirecek bir niye olduğunu vurguladı. Rybnikov stagflasyon konusunda kaygılı olmadıklarını, global iktisat toparlanmaya devam ederken, global enflasyondaki artışın varsayım edilenden biraz daha uzun sürse bile süreksiz olacağını düşündüklerini de ekledi.
Güç maliyetlerinin de tesiriyle yüksek enflasyon artık tüm dünyanın gündeminde. Türkiye üzere gelişmekte olan ülkeler bu durumdan nasıl etkileniyor?
Türkiye’deki enflasyon probleminin global güç fiyatlarındaki son artışlardan fazlaca daha öncesine dayandığını ve mutlaka yeni bir durum olmadığını düşünüyoruz. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, enflasyon gayesini hiç bir vakit tutturamadı ve enflasyon 2017’den bu yana daima olarak %10’un üzerinde yer aldı. Son vakit içinderda yıllık bazda neredeyse %20’ye yükseldi. Bu, daha evvel açılan büyük kredi teşvik paketlerinin ve TL’deki paha kaybının bir kararı ve uygulanan para siyasetiyle da yakından ilgili. TCMB üstündeki siyasi baskı son senelerda güzelce artarken, Eylül-Ekim 2021’deki toplam 300 baz puanlık faiz indirimleriyle bu durum düzgünce kendini gösterdi. Güç meblağları tek başına Türkiye’deki yüksek enflasyonun ardındaki niye olmasa da enflasyonun aşağı çekilmesini güçleştirecek bir niye.
Global enflasyon oranlarındaki yükseliş trendinin süreksiz olduğunu düşünüyor musunuz?
Yükselen enflasyon konusu bugün yaygın olarak tartışılan bir bahis. Birden fazla gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalarda enflasyonda bir artış gözlemledik. Bunu ne yönlendirdi? Ülkeler pandemiden çıktıkça ve tüketici harcama kalıpları olağanlaştıkça, temelde global talebin arzdaki büyümeyi geride bıraktığını düşünüyoruz. Talepteki düşüşün yerini kuvvetli bir toparlanmaya bırakmasıyla şirketler planlama konusunda zorlandı ve tedarik zincirleri üzerinde önüne geçilemeyen tesirler görüldü. Bu sıkıntılar bir gecede çözülmeyecektir, lakin talep olağanlaştıkça ve tedarik zincirleri de karşıladıkça yüksek enflasyon eğiliminin süreksiz olduğuna inanıyoruz. Baz senaryomuza nazaran, emtia meblağlarında kademeli bir gerileme bekliyoruz. Örneğin Brent petrolünün varil fiyatının 2022’de 65$ ve 2023’te 55$ olmasını bekliyoruz.
Son faiz indirimlerinin ne üzere tesirleri oldu?
Merkez Bankası’nın kredibilitesi son senelerda esasen ziyan görmüştü ve son para siyaseti kararları bunu daha da artırdı. Enflasyon oranı yüzde 5’lik gayenin dört katı iken faizler aşağı çekildi. Gözlemlediğimiz birinci ani tesir kurlarda olsa da, ileriye bakıldığında görünen risk dolarizasyonun artması ve para siyasetinin işleyişini daha da kısıtlamasına yönelik. Yabancı para cinsi mevduatlar ve altın tasarrufları artıyor. Yükselen enflasyon, para ünitesindeki volatilite ve öngörülemeyen siyasetler niçiniyle yatırımcıları liraya geri dönüşe ikna etmek güç görünüyor.
Zayıf TL’nin şuurlu bir tercih olduğu ve enflasyona daha sonradan olumlu yansıyacağı tarafında görüşler var. Bu mümkün olabilir mi?
Zayıf lira mutlaka Türkiye’nin ihracatını izafi olarak daha rekabetçi kılıyor. tıpkı vakitte, imalat da dahil olmak üzere bir dizi bölümde, lira zayıfladığında fiyatları mahallî para ünitesi cinsinden yükselen ithal girdiler de olduğunu hatırlatmak değerli. Bu niçinle denklemin yalnızca ihracat kısmıyla ilgilenmemek gerekiyor. 2017’den bu yana gözlemlediğimiz şey daima bedel kaybeden bir lira ve onu takip eden yüksek enflasyon kombinasyonu.
Stagflasyon telaşlarıyla ilgili olarak S&P’nin beklentileri neler?
Bu noktada stagflasyon konusunda özel bir telaşımız yok. Global iktisat toparlanmaya devam ederken, global enflasyondaki artışın (evvelde varsayım edilenden biraz daha uzun sürse bile) süreksiz olacağını düşünüyoruz.
Okumaya devam et...