Merve YİĞİTCAN
Ukrayna’ya saldıran Rusya’ya SWIFT’ten çıkarılması başta olmak üzere biroldukca ekonomik yaptırım uygulanırken, iş dünyası ve iktisat idaresi Türkiye’nin Rusya ile alternatif ticaret kanalları üzerinde temaslarda bulunuyor. Ulusal para üniteleriyle ticaret, SWIFT’in yerine Rus sistemi SPFS’ye iştirak, barter ve üçüncü ülkeler üzerinden ticaret, şu an öne çıkan seçenekler içinde. Dış Ekonomik İlgiler Kurulu’nda (DEİK) hafta başında hususla ilgili kapsamlı bir toplantı yapıldığı öğrenilirken, ilerleyen günlerde DEİK ve ihracat birliklerinin toplantılarını ağırlaştıracağı, bankalarla ve ilgili bakanlıklarla görüşmeler gerçekleştireceği bildirildi.
Türkiye’nin geçen yıl Rusya’dan ithalatı yükü doğalgaz olmak üzere 27,6 milyar dolar olurken, bu ülkeye ihracatı 5,29 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Yaklaşık 33 milyar dolara karşılık gelen ikili ticaret hacmi için tek başına bir kanalın kapasite olarak kâfi gelmeyeceği kabul edilirken, birkaç alternatifin tıpkı anda uygulanması mümkün görünüyor. DÜNYA’ya görüş veren iş dünyası temsilcileri, halihazırda uygulanan TL-Ruble ticaretinin hacminin artırılmasının en süratli seçenek olabileceğini söylerken, Rusya’yla geçmişte de uygulaması yapılan barter için gerekli düzeneklerin oluşturulması gerektiğini belirtiyor. 8 ülke ve 400 finans kuruluşunu kapsayan SPFS’nin ise şu anki halinde dar kapsamlı bir alternatif olarak görülse de, Türk bankalarının iştirakinin artmasıyla bu seçeneğin de en sağlıklı kanallardan biri olacağına dikkat çeken dal temsilcileri, üçüncü ülke üzerinden ticaretin de şu an için daha pratik olabileceğini lisana getiriyor.
“Ruble-TL hacmi şu an yetersiz”
DEİK Türkiye-Avrasya İş Kurulları Koordinatör Lideri Ruşen Çetin, uzun yıllar hem Rusya birebir vakitte Ukrayna’da ticari teşebbüslerde bulunan, bölgeye hakim iş erkeklerindan biri. bununla birlikte DEİK’te Türkiye-Ukrayna İş Kurulu başkanlığını da yürüten Çetin, ilerleyen günlerde Rusya ile gündeme gelebilecek ticaret seçeneklerini DÜNYA’ya kıymetlendirdi. Öncelikle şu an bir alternatifi öne çıkarmak için erken olduğunu, savaşın seyrinin ve yaptırımların kapsamının yakından takip edilmesi gerektiğini söyleyen Çetin, “Ruble-TL süreci şu anda çalışıyor. Geçen hafta Ticaret Bakanımız ile yaptığımız toplantıdan evvel Rusya’daki Türk bankalarının müdürleriyle görüştük. Ulusal para üniteleriyle aylık 10-12 milyon dolarlık iş olduğunu öğrendik. 12 Türk bankası sistemin ortasında çalışıyor. Ancak Rusya ile ticaret hacmimiz fazlaca büyük. 10-12 milyon dolarlık hacim bunun yanında hiç bir şey. Bunun geliştirilmesi lazım” diye konuştu.
“Uzun müddet Rusya ile barter yapmıştık”
Rusya’nın SWIFT’e alternatif sistemi SPFS’yi de değerlendirdiklerini kaydeden Çetin, barter ticaretiyle ilgili olarak, “Barter her vakit yapılabilir fakat büyük boyutta nasıl yapılabilir, bunlara bakmak lazım. Tahminen iki ülkenin merkez bankalarının devreye girip muahedeler yapması gerekebilir. Turgut Özal vaktinde petrol/doğalgaz karşılığı muahedeler vardı, uzun mühlet bu türlü barter işi yapılmıştı” diye konuştu. Tüm seçeneklerin bankalarla ve iktisat idaresiyle yapılan görüşmelerde masada olduğunu, burada bir ya da birden epeyce seçenekten tıpkı anda yararlanılabileceğini kaydeden Çetin, bu seçeneklerle ilgili de sigorta sistemlerinin oluşturulması gerektiğine dikkat çekti. Tüm bunların itimat ortamı ortasında ve belirli bir sistem üzerinden yapılması gerektiğini vurgulayan Çetin, “Yoksa şirketler tek başına bunu yapamaz. Kesinlikle devlet bunun ardında olmalı” formunda konuştu.
İş dünyasında SPFS epeyce bilinmiyor, barter öne çıkıyor
“DTÖ BARTER’I DA ENGELLEYEBİLİR”
● İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Lideri Adil Pelister: Rusya’ya karşı konulan SWIFT yasağı epeyce kıymetli. Türkiye olarak Rusya ile yapacağımız ithalat ve ihracatta barter durumu olabilir lakin şimdilik bu biçimde bir şeyi ön görmek sıkıntı. Zira savaşın ne kadar süreceğini, yaptırımların hangi boyutu alacağını bilmiyoruz. Lokal para ünitesi ile ticaret de yapılabiliyor. Lakin bir daha de barter, memleketler arası ticareti de göz önünde bulundurarak bir alternatif olarak düşünülebilir. Şayet Dünya Ticaret Örgütü’nden de birtakım yaptırımlar gelirse bu biçimde barter süreci de anlamsız kalır. Tahminen SWIFT’te güç ithalatı ile ilgili bir ayrıcalık getirebilirler.
“SPFS’NİN HACMİ ŞU AN YETERSİZ”
● TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Lideri Yavuz Eroğlu: “Sanayici olarak yapmamız gereken sürece süratlice adapte olmak. SWIFT yasağı Rusya ile ticaretimizi etkileyecek. En kıymetli tahlil barter. Barter’ın altyapısını kamunun bu ülkeyle kurması, altyapısını geliştirmesi lazım. Hangi banka üzerinden nasıl yapılacağı gibi… Gerekli sistemler oluşturulmalı. İran’a ticaretin çoklukla Dubai üzerinden gerçekleşmesi üzere, üçüncü ülkeler üzerinden ticaret de daha pratik olabilir. SPFS Rusya’nın geliştirdiği bir sistem. Çok küçük ve yetersiz bir hacmi var şu an. Dar kapsamlı alternatifl erden biri olabilir yalnızca. SPFS sistemine ihracatçılardan fazlaca finans kurumlarının iştiraki epeyce kıymetli.”
“ÖNCE SAVAŞ BİTMELİ, PARA YOLUNU BULUR”
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclisi Lideri Gurur Fayat: “Rusya ve Türkiye’de mahallî paranın develüe olması niçiniyle işletmeler Ruble-TL ticaretini riskli bulabilir. Savaş hali, ilerleyen devirlerde de volatilite ortasında olacağımızı hissettiriyor. Rus yolcuların yurtdışına 10 bin dolar çıkarma kısıtlaması Laleli ve Merter’i kurtarır. SWIFT yaptırımının en etkileyeceği dal çünkü hazır giysi bölümü. Lakin SPFS sistemi ihracatçıların birçoğu tarafınca bilinmiyor. Burada temel olan savaşın bir an evvel bitmesi ve işin olması. Yoksa para yolunu bulur bir biçimde.”
“BARTER TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK KOZU”
● İKMİB İdare Heyeti Üyesi Murat Akyüz: “Türkiye’nin en yeterli çıkış noktalarından bir barter’dır. Dünyada barter uygulamasına en çok açık ülkeler ABD ile Türkiye… Bu Türkiye’nin elinde büyük bir koz. İran ile şu anda barter ticareti yapılıyor. ötürüsıyla firmaların süratlice ne satıp karşılığında neyi alabileceklerini yeterli tahlil etmeleri lazım. Rusya kaçınılmaz bir pazar. Avrupa kapılarını kapatsa da bizim güzel formüllerle karşılarına çıkmamız lazım.”
“İRAN VE IRAK İLE DENEYİMLERİMİZ VAR”
TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Kesim Meclisi Lideri Veysel Yayan: “İki ülke içindeki ticaret, birtakım alternatifl eri mümkün kılabilir. Daha evvel savaş vakit içinderında İran ve Irak ile bunu hayatıştık. Barter yapılabilir. İki ülke içinde ulusal para ile ticaret var. Bu da bir alternatif olarak öne çıkabilir.”
Rus Rublesi’yle bir yılda 278,6 milyon dolarlık ticaret
Rusya ile ticaret düğümünün açılması için öne çıkan alternatifl erin kimileri hala uygulanıyor. Dış Ticaret İstatistikleri’ne bakılırsa, 2021 yılının tamamında Rus Rublesi ile 68,4 milyon dolarlık ithalat yapılırken, TL ile yapılan ithalatın kıymeti ise yaklaşık 13,3 milyar dolar oldu. Geçen yıl Rus Rublesi ile yapılan ihracat 210,2 milyon doları, TL ile yapılan ihracat da 7,5 milyar doları buldu. Barter’a yönelik kayıtlı ticaret bilgilerine bakıldığında ise, geçen yıl Türkiye’nin özel takas sistemi ile ithalatı 273 bin dolar olurken, ihracatı da 3 milyon 648 bin dolar olarak gerçekleşti.
Okumaya devam et...
Ukrayna’ya saldıran Rusya’ya SWIFT’ten çıkarılması başta olmak üzere biroldukca ekonomik yaptırım uygulanırken, iş dünyası ve iktisat idaresi Türkiye’nin Rusya ile alternatif ticaret kanalları üzerinde temaslarda bulunuyor. Ulusal para üniteleriyle ticaret, SWIFT’in yerine Rus sistemi SPFS’ye iştirak, barter ve üçüncü ülkeler üzerinden ticaret, şu an öne çıkan seçenekler içinde. Dış Ekonomik İlgiler Kurulu’nda (DEİK) hafta başında hususla ilgili kapsamlı bir toplantı yapıldığı öğrenilirken, ilerleyen günlerde DEİK ve ihracat birliklerinin toplantılarını ağırlaştıracağı, bankalarla ve ilgili bakanlıklarla görüşmeler gerçekleştireceği bildirildi.
Türkiye’nin geçen yıl Rusya’dan ithalatı yükü doğalgaz olmak üzere 27,6 milyar dolar olurken, bu ülkeye ihracatı 5,29 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Yaklaşık 33 milyar dolara karşılık gelen ikili ticaret hacmi için tek başına bir kanalın kapasite olarak kâfi gelmeyeceği kabul edilirken, birkaç alternatifin tıpkı anda uygulanması mümkün görünüyor. DÜNYA’ya görüş veren iş dünyası temsilcileri, halihazırda uygulanan TL-Ruble ticaretinin hacminin artırılmasının en süratli seçenek olabileceğini söylerken, Rusya’yla geçmişte de uygulaması yapılan barter için gerekli düzeneklerin oluşturulması gerektiğini belirtiyor. 8 ülke ve 400 finans kuruluşunu kapsayan SPFS’nin ise şu anki halinde dar kapsamlı bir alternatif olarak görülse de, Türk bankalarının iştirakinin artmasıyla bu seçeneğin de en sağlıklı kanallardan biri olacağına dikkat çeken dal temsilcileri, üçüncü ülke üzerinden ticaretin de şu an için daha pratik olabileceğini lisana getiriyor.
“Ruble-TL hacmi şu an yetersiz”
DEİK Türkiye-Avrasya İş Kurulları Koordinatör Lideri Ruşen Çetin, uzun yıllar hem Rusya birebir vakitte Ukrayna’da ticari teşebbüslerde bulunan, bölgeye hakim iş erkeklerindan biri. bununla birlikte DEİK’te Türkiye-Ukrayna İş Kurulu başkanlığını da yürüten Çetin, ilerleyen günlerde Rusya ile gündeme gelebilecek ticaret seçeneklerini DÜNYA’ya kıymetlendirdi. Öncelikle şu an bir alternatifi öne çıkarmak için erken olduğunu, savaşın seyrinin ve yaptırımların kapsamının yakından takip edilmesi gerektiğini söyleyen Çetin, “Ruble-TL süreci şu anda çalışıyor. Geçen hafta Ticaret Bakanımız ile yaptığımız toplantıdan evvel Rusya’daki Türk bankalarının müdürleriyle görüştük. Ulusal para üniteleriyle aylık 10-12 milyon dolarlık iş olduğunu öğrendik. 12 Türk bankası sistemin ortasında çalışıyor. Ancak Rusya ile ticaret hacmimiz fazlaca büyük. 10-12 milyon dolarlık hacim bunun yanında hiç bir şey. Bunun geliştirilmesi lazım” diye konuştu.
“Uzun müddet Rusya ile barter yapmıştık”
Rusya’nın SWIFT’e alternatif sistemi SPFS’yi de değerlendirdiklerini kaydeden Çetin, barter ticaretiyle ilgili olarak, “Barter her vakit yapılabilir fakat büyük boyutta nasıl yapılabilir, bunlara bakmak lazım. Tahminen iki ülkenin merkez bankalarının devreye girip muahedeler yapması gerekebilir. Turgut Özal vaktinde petrol/doğalgaz karşılığı muahedeler vardı, uzun mühlet bu türlü barter işi yapılmıştı” diye konuştu. Tüm seçeneklerin bankalarla ve iktisat idaresiyle yapılan görüşmelerde masada olduğunu, burada bir ya da birden epeyce seçenekten tıpkı anda yararlanılabileceğini kaydeden Çetin, bu seçeneklerle ilgili de sigorta sistemlerinin oluşturulması gerektiğine dikkat çekti. Tüm bunların itimat ortamı ortasında ve belirli bir sistem üzerinden yapılması gerektiğini vurgulayan Çetin, “Yoksa şirketler tek başına bunu yapamaz. Kesinlikle devlet bunun ardında olmalı” formunda konuştu.
İş dünyasında SPFS epeyce bilinmiyor, barter öne çıkıyor
“DTÖ BARTER’I DA ENGELLEYEBİLİR”
● İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Lideri Adil Pelister: Rusya’ya karşı konulan SWIFT yasağı epeyce kıymetli. Türkiye olarak Rusya ile yapacağımız ithalat ve ihracatta barter durumu olabilir lakin şimdilik bu biçimde bir şeyi ön görmek sıkıntı. Zira savaşın ne kadar süreceğini, yaptırımların hangi boyutu alacağını bilmiyoruz. Lokal para ünitesi ile ticaret de yapılabiliyor. Lakin bir daha de barter, memleketler arası ticareti de göz önünde bulundurarak bir alternatif olarak düşünülebilir. Şayet Dünya Ticaret Örgütü’nden de birtakım yaptırımlar gelirse bu biçimde barter süreci de anlamsız kalır. Tahminen SWIFT’te güç ithalatı ile ilgili bir ayrıcalık getirebilirler.
“SPFS’NİN HACMİ ŞU AN YETERSİZ”
● TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Lideri Yavuz Eroğlu: “Sanayici olarak yapmamız gereken sürece süratlice adapte olmak. SWIFT yasağı Rusya ile ticaretimizi etkileyecek. En kıymetli tahlil barter. Barter’ın altyapısını kamunun bu ülkeyle kurması, altyapısını geliştirmesi lazım. Hangi banka üzerinden nasıl yapılacağı gibi… Gerekli sistemler oluşturulmalı. İran’a ticaretin çoklukla Dubai üzerinden gerçekleşmesi üzere, üçüncü ülkeler üzerinden ticaret de daha pratik olabilir. SPFS Rusya’nın geliştirdiği bir sistem. Çok küçük ve yetersiz bir hacmi var şu an. Dar kapsamlı alternatifl erden biri olabilir yalnızca. SPFS sistemine ihracatçılardan fazlaca finans kurumlarının iştiraki epeyce kıymetli.”
“ÖNCE SAVAŞ BİTMELİ, PARA YOLUNU BULUR”
TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölüm Meclisi Lideri Gurur Fayat: “Rusya ve Türkiye’de mahallî paranın develüe olması niçiniyle işletmeler Ruble-TL ticaretini riskli bulabilir. Savaş hali, ilerleyen devirlerde de volatilite ortasında olacağımızı hissettiriyor. Rus yolcuların yurtdışına 10 bin dolar çıkarma kısıtlaması Laleli ve Merter’i kurtarır. SWIFT yaptırımının en etkileyeceği dal çünkü hazır giysi bölümü. Lakin SPFS sistemi ihracatçıların birçoğu tarafınca bilinmiyor. Burada temel olan savaşın bir an evvel bitmesi ve işin olması. Yoksa para yolunu bulur bir biçimde.”
“BARTER TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK KOZU”
● İKMİB İdare Heyeti Üyesi Murat Akyüz: “Türkiye’nin en yeterli çıkış noktalarından bir barter’dır. Dünyada barter uygulamasına en çok açık ülkeler ABD ile Türkiye… Bu Türkiye’nin elinde büyük bir koz. İran ile şu anda barter ticareti yapılıyor. ötürüsıyla firmaların süratlice ne satıp karşılığında neyi alabileceklerini yeterli tahlil etmeleri lazım. Rusya kaçınılmaz bir pazar. Avrupa kapılarını kapatsa da bizim güzel formüllerle karşılarına çıkmamız lazım.”
“İRAN VE IRAK İLE DENEYİMLERİMİZ VAR”
TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Kesim Meclisi Lideri Veysel Yayan: “İki ülke içindeki ticaret, birtakım alternatifl eri mümkün kılabilir. Daha evvel savaş vakit içinderında İran ve Irak ile bunu hayatıştık. Barter yapılabilir. İki ülke içinde ulusal para ile ticaret var. Bu da bir alternatif olarak öne çıkabilir.”
Rus Rublesi’yle bir yılda 278,6 milyon dolarlık ticaret
Rusya ile ticaret düğümünün açılması için öne çıkan alternatifl erin kimileri hala uygulanıyor. Dış Ticaret İstatistikleri’ne bakılırsa, 2021 yılının tamamında Rus Rublesi ile 68,4 milyon dolarlık ithalat yapılırken, TL ile yapılan ithalatın kıymeti ise yaklaşık 13,3 milyar dolar oldu. Geçen yıl Rus Rublesi ile yapılan ihracat 210,2 milyon doları, TL ile yapılan ihracat da 7,5 milyar doları buldu. Barter’a yönelik kayıtlı ticaret bilgilerine bakıldığında ise, geçen yıl Türkiye’nin özel takas sistemi ile ithalatı 273 bin dolar olurken, ihracatı da 3 milyon 648 bin dolar olarak gerçekleşti.
Okumaya devam et...