semaver
Active member
Ailede bireylerin rol paylaşımının, hem de huzur ve mutluluğun sağlanması için de en kıymetli faktörlerin başında geldiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Modern dünyada hayat şartlarının tesiriyle meskendeki rollerde kıymetli değişiklikler yaşandı. İş hayatına atılan bayan, konutta anne rolünde üzerine düşen tüm sorumlulukları yerine getirirken eşinden de yardım ve takviye bekliyor. Bu rol paylaşımı, şayet istikrarlı bir biçimde gerçekleşirse ailede memnunluk artıyor.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bireyin aile ortasında ve toplumda gerçekleştirmesi gereken roller olduğunu belirterek bunlara uygun biçimde davranmasıyla tertibin sağlandığını söylemiş oldu.
Rol, toplumsal tavırların ve sonların açıklandıği bir tanımlamadır
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, tıpkı bir tiyatro sahnesinde olduğu üzere meskende ve toplumsal hayatın ortasında de rol paylaşımının olduğunu tabir ederek “Bireyler, tıpkı tiyatro sanatkarları üzere, rolü neyi gerektirirse onu yerine getirir. Ailede ve toplumsal hayatta da rollerimiz vardır. Anne rolü başka, baba rolü farklı, iş adamı rolü farklı, iş bayanı rolü başka, çocukların rolleri başkadır. Bütün bu rollerde şayet yerinde ve uygun davranılmazsa rol karmaşası yaşanır. Tiyatro sahnesinde sanatçı, kendi rolünde oynamazsa nasıl kaos ortaya çıkarsa ailede de tıpkı şey olur. Rol aslında kişinin toplumsal tavrıdır. Toplumsal tavırlarının ve hudutlarını belirten bir tanımlamadır.” dedi.
Yeni rollere ahenk sağlanması gerekiyor
Geçmiş periyotlarda kültürel bilginin 30 senede, 60 senede yavaş yavaş geliştiğini lakin değişen teknolojinin de tesiriyle bu değişimin ortalama mühletinin 3 yıla düştüğünü kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bilginin ömrü kısaldı. Bir bilgi üç sene daha sonra değişiyor. Çocukluğumuzdaki oyun şeklimiz değişti. Annelik ve babalık şekli değişti. Anneannelik, babaannelik şekli değişti. Meskenin biricik oğlu, biricik kızı evleniyor. Yeni meskenin gelini ve damadı oluyor. Burada roller değişti. Yeni rollere ahenk sağlanması gerekiyor.” dedi.
Yeni bir yuvayla yeni roller oluşuyor
Yeni bir yuva kurulduğu vakit yeni roller eklendiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Yeni aktörler ekleniyor. Eş, kayınvalide ve kayınpeder ekleniyor. Kişi hayat senaryolarını yeni rolüne göre bir daha yazmalıdır. Bu niçinle roller, kişinin kendi hayat senaryosunu yazdığı tanımlamalardır. Bu zaten olmuyor. Bu öğreniliyor. Geçen vakit içinde aile içerisinde yaşantılar da değişti. Artık süratli bir yaşantı var. Vaktin getirdiği değişiklik, rollerin bir daha tanımlanıp yeni durumlara uygun hale getirilmesini gerektiriyor. Kişinin bir daha toplumsal alakalarını ve toplumsal hudutlarını yeterli belirlemesi gerekiyor.” dedi.
Aile içerisinde en hayli rastlanan problemlere bakıldığında roller içindeki büyük yangını küçük kıvılcımların başlatmış olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Biroldukca boşanma ve şiddet olaylarında görülüyor ki rol paylaşımındaki yanılgılar niçiniyle irtibat kazaları yaşanıyor. Yanlış yansılar oluyor, büyüyor büyüyor ve iş ego savaşlarına dönüşüyor. Burada ana niçinlerden biri, rol paylaşımının gerçek olmaması.” dedi.
Ailede rol paylaşımında belirsizlik, çatışmalara taban hazırlıyor
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Ailede bağ durumu ölçeği var. Ailelere yönelik uyguladığımız bir ölçek. Ailede her insanın kendi rolünün sonları aşikâr mi, rol paylaşımı sağlıklı oluyor mu? örneğin bir gün mesken işini sen yapıyorsun bir gün yapmıyorsun. Sonraki gün eşinden paklığı yapmasını istiyorsun. bu biçimde belirsizlik var ise, nazaranv ve rol dağılımı net değilse, tutarsızlık var ise çatışma daha epeyce ortaya çıkıyor. Bir gün kızdığınız bir şeye bir gün kızmıyorsanız, çift ileti veriyorsanız bu biçimde durumlarda rol paylaşımı fazlaca oluyor.” diye konuştu.
Anne ve baba kılavuz kaptandır
Konutta anne ve babanın rolü ve sorumlulukları olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğa sevgi ve şefkatle yaklaşır, kucaklar fakat ona kılavuzluk da yapar. Geminin iki kaptanı vardır. Biri dümende oturan kişidir, başkası kılavuz kaptandır. Anne, baba kılavuz kaptandır. Çocuğa kılavuz etmelidir. Onun yerine geçip gemiyi yönetmemelidir. Çocuğa sıkıştığı vakit yardım edecek, muhtaçlık olduğu vakit, sorduğu vakit karşılık verecek yani ona takviye olacak, inanç verecek, yol gösterecek kişi pozisyonunda olması gerekiyor. Aile olarak uzun bir seyahate çıkmışsınız. Gideceğiniz yere gidinceye kadar nasıl sağlıklı bağ kurabiliriz, nasıl diğerinin hakkına ziyan vermeden sağlıklı hoş bir seyahat geçiririz? Bunu yapabildiğimiz vakit evlilikte daha sağlıklı olur. İlgiler de daha sağlıklı olur.” dedi.
Roller aileden öğrenilir
Meskendeki rollere uygun biçimde davranmanın gelecek nesiller için de kıymetli rol model olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Evdeki çocuklar için evvela anne-baba rolü öncelikli olmalıdır. Karı – koca, bayan ve erkek rolleri farklıdır. hanımın ve erkeğin yatak odasındaki rolü farklıdır. Yemek odasındaki rolü farklıdır. Konukların geldiği odadaki rol farklıdır. Bu rollere uygun davranabilmek kültür sıkıntısıdır. Oturmayı, kalkmayı, nerede nasıl davranmayı bilmek gerekir. Bunlar aileden öğreniliyor. İnsani bedelleri şefkat ve nezaketi çocuklara konutta öğretmek gerekiyor. Roller genetik değildir, toplumsal öğrenmeyle öğreniliyor. Anne ve babadan öğreniliyor. Çocuğun yetiştiği aile ortamı fazlaca değerlidir. Bedenimizde nasıl ki hücreler yapı taşımızdır. Toplumun yapı taşı da ailedir.” dedi.
Ben kalarak biz olmaya çaba etmeliyiz
Çiftlerin birbirine karşı anlayışlı davranmasının ve vakit ayırmasının da ehemmiyetine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, şunları söylemiş oldu:
“Erkek iş adamı rolünde fazlaca başarılı fakat bakıyorsun meskende duygusal ihmal var. Eşine vakit ayırmıyor. Eşiyle ilgili bir sohbet ya da paylaşım yok. Meskene geliyor, televizyonu açıyor. hanımın fıtratı farklıdır. Bayan rastgele bir sorunu anında paylaşarak rahatlar. Erkek ise gerilim anında zihinsel sığınağına çekilir ve rahatlar. İkisi de stresliyse bağlantı kopuyor. O niçinle bu üzere durumlarda ben kalarak biz olmaya çaba etmeliyiz. Aile olmayı, bir seyahate benzetebiliriz. Aile, önünde uzun bir yolu olan gemi üzeredir. Burada ailenin geleceğini hedeflemek gerekiyor. Ben merkezcilik, evliliğin en büyük düşmanıdır. Bayan ya da erkek, ‘Evde güç bende olsun, ben ne dersem o olur’ diyorsa bu kimse benmerkezcidir. Bu evliliğin en büyük düşmanıdır. Evlilikte rolleri en çok bozan şey bencilliktir. Bencillik kadar inatçılık da evliliğe ziyan verir. Rollerin öğrenilmesi de biroldukça pahanın öğrenilmesiyle fazlaca yakından ilgilidir. “Sen” lisanı yerine “ben” lisanını kullanabilmek rol paylaşımında kıymetli bir yoldur. “Niye bunu bu biçimde yaptın, niçin bu tişörtü giydin?” demek yerine “Şu tişört sana daha fazlaca yakışıyor” demek üzere. İnsanın ne söylemiş olduği kadar, nasıl söylemiş olduği de kıymetlidir. İnsan rolleri bilebilir ancak her role hürmet duymak gerekiyor. Toplumsal roller ve toplumsal sonlar da kültürümüz içerisinde belirlenmiştir.”
Erkek konutta yatay bağ kurmalı
Konuttaki rol paylaşımında da erkeğin bayana dayanak olmasının kıymetine işaret eden Tarhan, “Bir meskende bayan ve erkek çalışıyor. Bayan profesyonel iş hayatının haricinde meskende de vazifelerini yerine getiriyor. Hem iş bayanı rolü, çalışıyor meskene geliyor hem anne rolü hem eş rolü hepsini yapıyor. Bizim kültürümüzde en epey yapılan kusur, bayan annelik hissiyle bizim kültürel öğretimizin tesiriyle konuta geliyor ve konuttaki bakılırsavlerini de yerine getiriyor. halbuki erkek konutta saltanat kurmuş, hiç bir şey yapmıyor. Onun tek rolü iş adamı rolü. Çocuklarla baba rolü yok, çocuklarla ilgilenmez, çocukları anneye bırakır. Konut işini aslına bakarsan anneye bırakır. Bayan beraberinde çalışıyor. Bayan çift meslekli oluyor. Erkek tek meslekli. O niçinle erkek meskene geldiği vakit eşiyle yatay bağlantı kuracak. Dikey münasebet olmaz. Meskende kumandan üzere olamazsın, konutta işveren olunmaz.” dedi.
Evlilikte âlâ iş birliği kıymetli
“Evlilik kurumuna daha evvel sevgi yuvası diyorduk artık inanç yuvası diyoruz” diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Sevgi artı, dürüstlük eşittir itimat oluşuyor. Dürüst iş birliği şayet olmazsa sevgi yetmiyor. Aşık oluyorlar, altı ay daha sonra aşk buharlaşıyor. Güzel iş birliği kurabilmek kıymetlidir. Bunun için de rollerin ve toplumsal rollerin netleşmesi gerekiyor. Bu rollerin belirlenmesi ise oturup konuşarak, bir arada vakit geçirerek mümkün oluyor. Evlilikte iki sihirli söz var: Şefkat ve nezaket. Şefkat, sevgiden daha büyüktür, şartsız sevgi olarak bilinir. Nezaket, hürmetten daha büyüktür, incitmeden sonuç almayı sağlar. Sevgi ve şefkat kavramlarını ailede yaşatırsanız şayet problemlerin farkında olmadan düzeldiğini görürsünüz. Hürmet bencilce olabiliyor, dehşetten da olabiliyor ancak nezaket karşı tarafa kıymet vererek ortasında empati olan bir hürmettir. Günümüzde empati erozyonu yaşanıyor. bu biçimde bir vakitte şefkat ve nezaket ortasında empati olan sevgi ve hürmet demektir. Aile de bu iki bedeli yaşatırsak biroldukca sorun bizatihi çözülür.” diye konuştu.
Hibya Haber Ajansı
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bireyin aile ortasında ve toplumda gerçekleştirmesi gereken roller olduğunu belirterek bunlara uygun biçimde davranmasıyla tertibin sağlandığını söylemiş oldu.
Rol, toplumsal tavırların ve sonların açıklandıği bir tanımlamadır
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, tıpkı bir tiyatro sahnesinde olduğu üzere meskende ve toplumsal hayatın ortasında de rol paylaşımının olduğunu tabir ederek “Bireyler, tıpkı tiyatro sanatkarları üzere, rolü neyi gerektirirse onu yerine getirir. Ailede ve toplumsal hayatta da rollerimiz vardır. Anne rolü başka, baba rolü farklı, iş adamı rolü farklı, iş bayanı rolü başka, çocukların rolleri başkadır. Bütün bu rollerde şayet yerinde ve uygun davranılmazsa rol karmaşası yaşanır. Tiyatro sahnesinde sanatçı, kendi rolünde oynamazsa nasıl kaos ortaya çıkarsa ailede de tıpkı şey olur. Rol aslında kişinin toplumsal tavrıdır. Toplumsal tavırlarının ve hudutlarını belirten bir tanımlamadır.” dedi.
Yeni rollere ahenk sağlanması gerekiyor
Geçmiş periyotlarda kültürel bilginin 30 senede, 60 senede yavaş yavaş geliştiğini lakin değişen teknolojinin de tesiriyle bu değişimin ortalama mühletinin 3 yıla düştüğünü kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bilginin ömrü kısaldı. Bir bilgi üç sene daha sonra değişiyor. Çocukluğumuzdaki oyun şeklimiz değişti. Annelik ve babalık şekli değişti. Anneannelik, babaannelik şekli değişti. Meskenin biricik oğlu, biricik kızı evleniyor. Yeni meskenin gelini ve damadı oluyor. Burada roller değişti. Yeni rollere ahenk sağlanması gerekiyor.” dedi.
Yeni bir yuvayla yeni roller oluşuyor
Yeni bir yuva kurulduğu vakit yeni roller eklendiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Yeni aktörler ekleniyor. Eş, kayınvalide ve kayınpeder ekleniyor. Kişi hayat senaryolarını yeni rolüne göre bir daha yazmalıdır. Bu niçinle roller, kişinin kendi hayat senaryosunu yazdığı tanımlamalardır. Bu zaten olmuyor. Bu öğreniliyor. Geçen vakit içinde aile içerisinde yaşantılar da değişti. Artık süratli bir yaşantı var. Vaktin getirdiği değişiklik, rollerin bir daha tanımlanıp yeni durumlara uygun hale getirilmesini gerektiriyor. Kişinin bir daha toplumsal alakalarını ve toplumsal hudutlarını yeterli belirlemesi gerekiyor.” dedi.
Aile içerisinde en hayli rastlanan problemlere bakıldığında roller içindeki büyük yangını küçük kıvılcımların başlatmış olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Biroldukca boşanma ve şiddet olaylarında görülüyor ki rol paylaşımındaki yanılgılar niçiniyle irtibat kazaları yaşanıyor. Yanlış yansılar oluyor, büyüyor büyüyor ve iş ego savaşlarına dönüşüyor. Burada ana niçinlerden biri, rol paylaşımının gerçek olmaması.” dedi.
Ailede rol paylaşımında belirsizlik, çatışmalara taban hazırlıyor
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Ailede bağ durumu ölçeği var. Ailelere yönelik uyguladığımız bir ölçek. Ailede her insanın kendi rolünün sonları aşikâr mi, rol paylaşımı sağlıklı oluyor mu? örneğin bir gün mesken işini sen yapıyorsun bir gün yapmıyorsun. Sonraki gün eşinden paklığı yapmasını istiyorsun. bu biçimde belirsizlik var ise, nazaranv ve rol dağılımı net değilse, tutarsızlık var ise çatışma daha epeyce ortaya çıkıyor. Bir gün kızdığınız bir şeye bir gün kızmıyorsanız, çift ileti veriyorsanız bu biçimde durumlarda rol paylaşımı fazlaca oluyor.” diye konuştu.
Anne ve baba kılavuz kaptandır
Konutta anne ve babanın rolü ve sorumlulukları olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğa sevgi ve şefkatle yaklaşır, kucaklar fakat ona kılavuzluk da yapar. Geminin iki kaptanı vardır. Biri dümende oturan kişidir, başkası kılavuz kaptandır. Anne, baba kılavuz kaptandır. Çocuğa kılavuz etmelidir. Onun yerine geçip gemiyi yönetmemelidir. Çocuğa sıkıştığı vakit yardım edecek, muhtaçlık olduğu vakit, sorduğu vakit karşılık verecek yani ona takviye olacak, inanç verecek, yol gösterecek kişi pozisyonunda olması gerekiyor. Aile olarak uzun bir seyahate çıkmışsınız. Gideceğiniz yere gidinceye kadar nasıl sağlıklı bağ kurabiliriz, nasıl diğerinin hakkına ziyan vermeden sağlıklı hoş bir seyahat geçiririz? Bunu yapabildiğimiz vakit evlilikte daha sağlıklı olur. İlgiler de daha sağlıklı olur.” dedi.
Roller aileden öğrenilir
Meskendeki rollere uygun biçimde davranmanın gelecek nesiller için de kıymetli rol model olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Evdeki çocuklar için evvela anne-baba rolü öncelikli olmalıdır. Karı – koca, bayan ve erkek rolleri farklıdır. hanımın ve erkeğin yatak odasındaki rolü farklıdır. Yemek odasındaki rolü farklıdır. Konukların geldiği odadaki rol farklıdır. Bu rollere uygun davranabilmek kültür sıkıntısıdır. Oturmayı, kalkmayı, nerede nasıl davranmayı bilmek gerekir. Bunlar aileden öğreniliyor. İnsani bedelleri şefkat ve nezaketi çocuklara konutta öğretmek gerekiyor. Roller genetik değildir, toplumsal öğrenmeyle öğreniliyor. Anne ve babadan öğreniliyor. Çocuğun yetiştiği aile ortamı fazlaca değerlidir. Bedenimizde nasıl ki hücreler yapı taşımızdır. Toplumun yapı taşı da ailedir.” dedi.
Ben kalarak biz olmaya çaba etmeliyiz
Çiftlerin birbirine karşı anlayışlı davranmasının ve vakit ayırmasının da ehemmiyetine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, şunları söylemiş oldu:
“Erkek iş adamı rolünde fazlaca başarılı fakat bakıyorsun meskende duygusal ihmal var. Eşine vakit ayırmıyor. Eşiyle ilgili bir sohbet ya da paylaşım yok. Meskene geliyor, televizyonu açıyor. hanımın fıtratı farklıdır. Bayan rastgele bir sorunu anında paylaşarak rahatlar. Erkek ise gerilim anında zihinsel sığınağına çekilir ve rahatlar. İkisi de stresliyse bağlantı kopuyor. O niçinle bu üzere durumlarda ben kalarak biz olmaya çaba etmeliyiz. Aile olmayı, bir seyahate benzetebiliriz. Aile, önünde uzun bir yolu olan gemi üzeredir. Burada ailenin geleceğini hedeflemek gerekiyor. Ben merkezcilik, evliliğin en büyük düşmanıdır. Bayan ya da erkek, ‘Evde güç bende olsun, ben ne dersem o olur’ diyorsa bu kimse benmerkezcidir. Bu evliliğin en büyük düşmanıdır. Evlilikte rolleri en çok bozan şey bencilliktir. Bencillik kadar inatçılık da evliliğe ziyan verir. Rollerin öğrenilmesi de biroldukça pahanın öğrenilmesiyle fazlaca yakından ilgilidir. “Sen” lisanı yerine “ben” lisanını kullanabilmek rol paylaşımında kıymetli bir yoldur. “Niye bunu bu biçimde yaptın, niçin bu tişörtü giydin?” demek yerine “Şu tişört sana daha fazlaca yakışıyor” demek üzere. İnsanın ne söylemiş olduği kadar, nasıl söylemiş olduği de kıymetlidir. İnsan rolleri bilebilir ancak her role hürmet duymak gerekiyor. Toplumsal roller ve toplumsal sonlar da kültürümüz içerisinde belirlenmiştir.”
Erkek konutta yatay bağ kurmalı
Konuttaki rol paylaşımında da erkeğin bayana dayanak olmasının kıymetine işaret eden Tarhan, “Bir meskende bayan ve erkek çalışıyor. Bayan profesyonel iş hayatının haricinde meskende de vazifelerini yerine getiriyor. Hem iş bayanı rolü, çalışıyor meskene geliyor hem anne rolü hem eş rolü hepsini yapıyor. Bizim kültürümüzde en epey yapılan kusur, bayan annelik hissiyle bizim kültürel öğretimizin tesiriyle konuta geliyor ve konuttaki bakılırsavlerini de yerine getiriyor. halbuki erkek konutta saltanat kurmuş, hiç bir şey yapmıyor. Onun tek rolü iş adamı rolü. Çocuklarla baba rolü yok, çocuklarla ilgilenmez, çocukları anneye bırakır. Konut işini aslına bakarsan anneye bırakır. Bayan beraberinde çalışıyor. Bayan çift meslekli oluyor. Erkek tek meslekli. O niçinle erkek meskene geldiği vakit eşiyle yatay bağlantı kuracak. Dikey münasebet olmaz. Meskende kumandan üzere olamazsın, konutta işveren olunmaz.” dedi.
Evlilikte âlâ iş birliği kıymetli
“Evlilik kurumuna daha evvel sevgi yuvası diyorduk artık inanç yuvası diyoruz” diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Sevgi artı, dürüstlük eşittir itimat oluşuyor. Dürüst iş birliği şayet olmazsa sevgi yetmiyor. Aşık oluyorlar, altı ay daha sonra aşk buharlaşıyor. Güzel iş birliği kurabilmek kıymetlidir. Bunun için de rollerin ve toplumsal rollerin netleşmesi gerekiyor. Bu rollerin belirlenmesi ise oturup konuşarak, bir arada vakit geçirerek mümkün oluyor. Evlilikte iki sihirli söz var: Şefkat ve nezaket. Şefkat, sevgiden daha büyüktür, şartsız sevgi olarak bilinir. Nezaket, hürmetten daha büyüktür, incitmeden sonuç almayı sağlar. Sevgi ve şefkat kavramlarını ailede yaşatırsanız şayet problemlerin farkında olmadan düzeldiğini görürsünüz. Hürmet bencilce olabiliyor, dehşetten da olabiliyor ancak nezaket karşı tarafa kıymet vererek ortasında empati olan bir hürmettir. Günümüzde empati erozyonu yaşanıyor. bu biçimde bir vakitte şefkat ve nezaket ortasında empati olan sevgi ve hürmet demektir. Aile de bu iki bedeli yaşatırsak biroldukca sorun bizatihi çözülür.” diye konuştu.
Hibya Haber Ajansı