semaver
Active member
Psöriatik artrit, psöriazis (sedef) ismi verilen bir cilt hastalığı bulunanların yaklaşık %15-20’sinde görülen, eklem iltihabına verilen isimdir. Biroldukça eklemi tutabilir ve yakınmalar da şahıstan şahsa değişkenlik gösterir. Psöriatik artrit, tuttuğu eklemde hasara yol açar. Bu niçinle erken teşhisle, ne kadar erken tedaviye başlanırsa, eklem hasarına bağlı sakatlığın da önüne geçmek o kadar mümkündür.
Psöriatik artrit nedir?
Psöriazis, halk içinde sedef hastalığı olarak da bilinen; deride kızarıklık ve soyulma, beyaz pullanmalarla seyreden döküntülü bir cilt hastalığıdır. Sedef hastalığı, bedenin bağışıklık sistemi tarafınca deriyi maksat alarak saldırmasından kaynaklanır. Kimi sedef hastalarında bağışıklık sistemi, derinin yansıra eklemlere de saldırarak eklemde iltihap gelişmesine yol açar. Sedef üzere, psöriatik artrit semptomları da alevlenme ve yatışmalarla seyreder. Hastalık bulguları bireyden bireye değişir; hatta birebir bireyde bile vakit içinde tuttuğu eklem bölgeleri değişebilir.
Psöriatik artrit bedenin rastgele bir eklemini tutabilir. Yalnızca tek eklemi, birkaç eklemi ya da birden epeyce eklemi etkileyebilir. Omurgayı tutabilir ; aşağı bel bölgesinde ağrı, sırt ve boyun ağrısı, göğüs kafesinde ağrıya niye olabilir. El-ayak parmakları üzere küçük eklemlerin yanı sıra diz, ayak bileği üzere büyük eklemleri de tutabilir. kimi vakit el yahut ayak parmaklarının birinde, uzunluklu boyunca şişlik ve kızarıklıkla sosis görünümde ‘daktilit’ denilen duruma niye olabilir. Tırnaklarda iğne ucu üzere çukurluklara (yüksük tırnak) yahut tırnakta kabalaşma ve tırnağın yatağından ayrılması üzere değişiklikler görülebilir.
Psöriatik artrit, omurgayı tuttuğunda, spondilit denilen sırt yahut boyun ağrısına, eğilirken zorlanmaya yol açar. Psöriatik artrit, tendon ve bağların kemikler üzerine tutunduğu noktalarda hassasiyete niye olabilir. ‘Entezit’ diye isimlendirilen bu durum, topuk, ayak tabanı, ayağın art kısmında, dizin ön kısmı, dirsek etrafında yahut öteki alanlarda ağrıya niye olabilir. Entezit, psöriatik artritin karakteristik özelliklerinden biridir.
Psöriatik artrite ne sebep olur?
Psöriatik artrite neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Psöriatik artriti olan şahısların yüzde 40’ında, birinci derece (hatta kimi vakit ikinci derece akrabalarda da olabilir) akrabalarında sedef yahut sedefe bağlı artrit hikayesi vardır. Bu da hastalığın gelişmeninde, kalıtımın değerli bir rolü olduğunu düşündürmektedir. Bu hastalar üzerinde yapılan genetik çalışmalar, biroldukca genin bu hastalık gelişmeninde rolü olabileceğini göstermiştir. Sadece genetik faktörler değil, geçirilen enfeksiyonların da, bağışıklık sistemini aktive ederek, hastalığın ortaya çıkmasında yahut alevlenmesinde rolü olabileceğini düşündürmektedir. Yaygın cilt döküntüsü bulunan sedef hastalarına, etrafındaki bireyler kimi vakit güya bulaşacakmış üzere dokunmaktan kaçınırlar. Sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Bu niçinle lütfen bu şahıslara dokunmaktan çekinmeyiniz.
Psöriatik artrit kimlerde gelişir?
Psöriatik artrit, çoklukla 30 ila 50 yaşları içindeki şahıslarda görülür, fakat çocukluk çağında da başlayabilir. Erkekler ve bayanlar eşit risk altındadır. Psöriatik artritli çocuklarda üveit (gözün orta katmanının iltihabı) gelişme riski daha fazladır.
Sedef hastalığı olan insanların yaklaşık yüzde 15-20’sinde psöriatik artrit gelişir. Ekseriyetle evvel cilt bulguları çıkıp, akabinde yıllar daha sonra artrit gelişir. kimi vakit her ikisi bir ortada çıkar. Nadiren de evvel eklem bulguları gelişir daha sonra döküntü çıkabilir.
Psöriatik artrit nasıl teşhis edilir?
Psöriatik artrit tanısı için, romatoloji tabibi, şiş ve ağrılı eklem ile artrit belirtilerini ve sedefin tipik deri ve tırnak değişikliklerini araştırır. Eklem hasarını aramak için çoklukla direkt röntgen sinemaları alınır. Ekleme ve omurgalara daha ayrıntılı bakmak için manyetik rezonans görüntüleme (MRI), ultrason yahut tomografi taramaları yapılabilir.
Kan testleri; gut, osteoartrit ve romatoid artrit üzere misal belirti ve bulgularla seyreden öteki eklem hastalıklarını ayırt etmek için yapılabilir. Psöriatik artritli hastaların, kan testlerinde inflamasyon ve yavaşça anemi çıkarabilir. kimi vakit deri biyopsisi sedefi doğrulamak için gerekebilir.
Psöriatik artrit nasıl tedavi edilir?
Psöriatik artritin tedavisi, hastadan hastaya ve tutulan eklem bölgesine nazaran değişir.
Eklemde ağrı ve iitihabı gidermek için steroid olmayan inflamasyon gideren ilaçlar (NSAİİ-naprosyn, diklofenak, indometazin gibi), mide korunarak tok olarak alınabilir. Tek eklem tutulumunda, eklem içine kortikosteroid enjeksiyonu yapılabilir. Lakin ağızdan (sistemik) kortikosteroid tedavisi, psöriatik artritte kullanılmaz; cilt döküntülerini arttırır.
Hastalığı uzun müddetli denetim altına almak ve eklemde hasar gelişmesini önlemek için; hastalık seyrini değiştiren romatizma ilaçları kullanılır. Bunlar metotreksat, leflunomid, sulfasalazin, siklosporin’dir. kimi vakit bu ilaçlar, birbiriyle kombine edilerek kullanılabilir. Sıtma ilacı hidroksiklorokin (Plaquenil) tedavide yardımcı olabilir, fakat sedef alevlenmesine niye olacağından, ekseriyetle kaçınılır. Azatioprin, şiddetli psöriatik artrit formlarında tek yahut başka tedavilerle kombine edilebilir. Üstte belirtilen ilaçlara dirençli hastalarda, anti-tümör nekroze edici faktör (anti-TNF) isimli biyolojik ilaçlar-adalimumab (Humira), etanercept (Enbrel), infliksimab (Remicade), golimumab (Simponi) tek başına yahut metotreksatla birlikte kullanılabilir.
Önemli hasar görmüş eklemlere; diz ve kalça eklemine protez ameliyatları üzere onarıcı cerrahi tedaviler yapılabilir.
Psöriatik artritli hastalara teklifler:
Özetle, psöriatik artrit alevlenme ve yatışma ile giden kronik bir artrittir. Tuttuğu eklemde hasara yol açar. Bu niçinle erken devirde tedavi başlanması epey değerli. Hastalığa bağlı tutulum bireyden bireye hatta tıpkı bireyde bile vakit içinde farklılık gösterebilir.
Hastalarda yorgunluk ve kansızlığa niye olabilir. Ruhsal olarak şahısları olumsuz etkileyebilir.
Sedef hastalığı olanlarda, tansiyon yüksekliği, kolesterol yüksekliği, obezite (şişmanlık), gut ve diyabet biraz daha fazladır.
Sağlıklı bir kiloda olmak, kan basıncı ve kolesterol düzeylerini düzenlemek gerekir.
Artriti olan birfazlaca şahısta, eklemde sertlik ve onunla bağlantılı kas kümesinde güçsüzlük gelişir. Genel sıhhatinizi güzelleştirmek ve eklemleri esnek tutmak için uygun antrenman epey kıymetlidir. sıradançe yürüyüş, idman bisikleti, yoga, pilates, germe antrenmanları üzere, hekiminizin teklifleri ile yapabilir yahut bir fizyoterapist eşliğinde birtakım antrenmanlar öğrenilerek yapılabilir. Yüzme ve havuz içi idmanlar de eklemi zorlamadan yapılabilecek uygulamalardır.
Psöriatik artrit tedavisinde romatoloji hekiminin rolü:
Psöriatik artritli hastalara, kimi vakit gut, romatoid artrit yahut osteoartrit tanısı konulabilir.
Kas-iskelet sistemi hastalıkları uzmanı olarak romatologlar, bu hastalara en uygun tanıyı ve en güzel tedavi seçeneğini sunabilirler.
Psöriatik artrit nedir?
Psöriazis, halk içinde sedef hastalığı olarak da bilinen; deride kızarıklık ve soyulma, beyaz pullanmalarla seyreden döküntülü bir cilt hastalığıdır. Sedef hastalığı, bedenin bağışıklık sistemi tarafınca deriyi maksat alarak saldırmasından kaynaklanır. Kimi sedef hastalarında bağışıklık sistemi, derinin yansıra eklemlere de saldırarak eklemde iltihap gelişmesine yol açar. Sedef üzere, psöriatik artrit semptomları da alevlenme ve yatışmalarla seyreder. Hastalık bulguları bireyden bireye değişir; hatta birebir bireyde bile vakit içinde tuttuğu eklem bölgeleri değişebilir.
Psöriatik artrit bedenin rastgele bir eklemini tutabilir. Yalnızca tek eklemi, birkaç eklemi ya da birden epeyce eklemi etkileyebilir. Omurgayı tutabilir ; aşağı bel bölgesinde ağrı, sırt ve boyun ağrısı, göğüs kafesinde ağrıya niye olabilir. El-ayak parmakları üzere küçük eklemlerin yanı sıra diz, ayak bileği üzere büyük eklemleri de tutabilir. kimi vakit el yahut ayak parmaklarının birinde, uzunluklu boyunca şişlik ve kızarıklıkla sosis görünümde ‘daktilit’ denilen duruma niye olabilir. Tırnaklarda iğne ucu üzere çukurluklara (yüksük tırnak) yahut tırnakta kabalaşma ve tırnağın yatağından ayrılması üzere değişiklikler görülebilir.
Psöriatik artrit, omurgayı tuttuğunda, spondilit denilen sırt yahut boyun ağrısına, eğilirken zorlanmaya yol açar. Psöriatik artrit, tendon ve bağların kemikler üzerine tutunduğu noktalarda hassasiyete niye olabilir. ‘Entezit’ diye isimlendirilen bu durum, topuk, ayak tabanı, ayağın art kısmında, dizin ön kısmı, dirsek etrafında yahut öteki alanlarda ağrıya niye olabilir. Entezit, psöriatik artritin karakteristik özelliklerinden biridir.
Psöriatik artrite ne sebep olur?
Psöriatik artrite neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Psöriatik artriti olan şahısların yüzde 40’ında, birinci derece (hatta kimi vakit ikinci derece akrabalarda da olabilir) akrabalarında sedef yahut sedefe bağlı artrit hikayesi vardır. Bu da hastalığın gelişmeninde, kalıtımın değerli bir rolü olduğunu düşündürmektedir. Bu hastalar üzerinde yapılan genetik çalışmalar, biroldukca genin bu hastalık gelişmeninde rolü olabileceğini göstermiştir. Sadece genetik faktörler değil, geçirilen enfeksiyonların da, bağışıklık sistemini aktive ederek, hastalığın ortaya çıkmasında yahut alevlenmesinde rolü olabileceğini düşündürmektedir. Yaygın cilt döküntüsü bulunan sedef hastalarına, etrafındaki bireyler kimi vakit güya bulaşacakmış üzere dokunmaktan kaçınırlar. Sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Bu niçinle lütfen bu şahıslara dokunmaktan çekinmeyiniz.
Psöriatik artrit kimlerde gelişir?
Psöriatik artrit, çoklukla 30 ila 50 yaşları içindeki şahıslarda görülür, fakat çocukluk çağında da başlayabilir. Erkekler ve bayanlar eşit risk altındadır. Psöriatik artritli çocuklarda üveit (gözün orta katmanının iltihabı) gelişme riski daha fazladır.
Sedef hastalığı olan insanların yaklaşık yüzde 15-20’sinde psöriatik artrit gelişir. Ekseriyetle evvel cilt bulguları çıkıp, akabinde yıllar daha sonra artrit gelişir. kimi vakit her ikisi bir ortada çıkar. Nadiren de evvel eklem bulguları gelişir daha sonra döküntü çıkabilir.
Psöriatik artrit nasıl teşhis edilir?
Psöriatik artrit tanısı için, romatoloji tabibi, şiş ve ağrılı eklem ile artrit belirtilerini ve sedefin tipik deri ve tırnak değişikliklerini araştırır. Eklem hasarını aramak için çoklukla direkt röntgen sinemaları alınır. Ekleme ve omurgalara daha ayrıntılı bakmak için manyetik rezonans görüntüleme (MRI), ultrason yahut tomografi taramaları yapılabilir.
Kan testleri; gut, osteoartrit ve romatoid artrit üzere misal belirti ve bulgularla seyreden öteki eklem hastalıklarını ayırt etmek için yapılabilir. Psöriatik artritli hastaların, kan testlerinde inflamasyon ve yavaşça anemi çıkarabilir. kimi vakit deri biyopsisi sedefi doğrulamak için gerekebilir.
Psöriatik artrit nasıl tedavi edilir?
Psöriatik artritin tedavisi, hastadan hastaya ve tutulan eklem bölgesine nazaran değişir.
Eklemde ağrı ve iitihabı gidermek için steroid olmayan inflamasyon gideren ilaçlar (NSAİİ-naprosyn, diklofenak, indometazin gibi), mide korunarak tok olarak alınabilir. Tek eklem tutulumunda, eklem içine kortikosteroid enjeksiyonu yapılabilir. Lakin ağızdan (sistemik) kortikosteroid tedavisi, psöriatik artritte kullanılmaz; cilt döküntülerini arttırır.
Hastalığı uzun müddetli denetim altına almak ve eklemde hasar gelişmesini önlemek için; hastalık seyrini değiştiren romatizma ilaçları kullanılır. Bunlar metotreksat, leflunomid, sulfasalazin, siklosporin’dir. kimi vakit bu ilaçlar, birbiriyle kombine edilerek kullanılabilir. Sıtma ilacı hidroksiklorokin (Plaquenil) tedavide yardımcı olabilir, fakat sedef alevlenmesine niye olacağından, ekseriyetle kaçınılır. Azatioprin, şiddetli psöriatik artrit formlarında tek yahut başka tedavilerle kombine edilebilir. Üstte belirtilen ilaçlara dirençli hastalarda, anti-tümör nekroze edici faktör (anti-TNF) isimli biyolojik ilaçlar-adalimumab (Humira), etanercept (Enbrel), infliksimab (Remicade), golimumab (Simponi) tek başına yahut metotreksatla birlikte kullanılabilir.
Önemli hasar görmüş eklemlere; diz ve kalça eklemine protez ameliyatları üzere onarıcı cerrahi tedaviler yapılabilir.
Psöriatik artritli hastalara teklifler:
Özetle, psöriatik artrit alevlenme ve yatışma ile giden kronik bir artrittir. Tuttuğu eklemde hasara yol açar. Bu niçinle erken devirde tedavi başlanması epey değerli. Hastalığa bağlı tutulum bireyden bireye hatta tıpkı bireyde bile vakit içinde farklılık gösterebilir.
Hastalarda yorgunluk ve kansızlığa niye olabilir. Ruhsal olarak şahısları olumsuz etkileyebilir.
Sedef hastalığı olanlarda, tansiyon yüksekliği, kolesterol yüksekliği, obezite (şişmanlık), gut ve diyabet biraz daha fazladır.
Sağlıklı bir kiloda olmak, kan basıncı ve kolesterol düzeylerini düzenlemek gerekir.
Artriti olan birfazlaca şahısta, eklemde sertlik ve onunla bağlantılı kas kümesinde güçsüzlük gelişir. Genel sıhhatinizi güzelleştirmek ve eklemleri esnek tutmak için uygun antrenman epey kıymetlidir. sıradançe yürüyüş, idman bisikleti, yoga, pilates, germe antrenmanları üzere, hekiminizin teklifleri ile yapabilir yahut bir fizyoterapist eşliğinde birtakım antrenmanlar öğrenilerek yapılabilir. Yüzme ve havuz içi idmanlar de eklemi zorlamadan yapılabilecek uygulamalardır.
Psöriatik artrit tedavisinde romatoloji hekiminin rolü:
Psöriatik artritli hastalara, kimi vakit gut, romatoid artrit yahut osteoartrit tanısı konulabilir.
Kas-iskelet sistemi hastalıkları uzmanı olarak romatologlar, bu hastalara en uygun tanıyı ve en güzel tedavi seçeneğini sunabilirler.