semaver
Active member
Prof. Muammer Aksoy yazmıştı: ‘Kuruluşlar Görüş Açıklayamazlar mı?’ Prof. Dr. Muammer Aksoy’un ‘Kuruluşlar Görüş Açıklayamazlar mı?’ isimli yazısı şöyle:
Örgütlere karşı kuşku ve güvensizlik, klasik demokrasinin bile birinci devrinde var olmuş, bir süre Batı’da da sürmüştür. Dernekler, sendikalar ve çağdaş manada meslek kuruluşları uzun bir gayretin eseridir.
Türk demokrasisinde de örgütlere şaşı bakanların benimsedikleri görüş şu biçimde özetlenebilir: “Dernekler, meslek kuruluşları ve sendikalar, biroldukça defa rejim için ziyanlı teşebbüslerin hazırlandığı odak noktaları olabilmiştir. Onların niyet açıklamaları da vakit zaman suça kışkırtma niteliği taşımıştır. bu biçimde, bunlara hiç müsaade vermemek aslında en güzel tahlil ise de açıkça bu yola gitmek, içte ve dışta demokrasi ismine makûs karşılanacağı için hiç değilse bu baş belalarının, imkanları berbata kullanmalarını kesinkes önleyecek tüm kısıtlamalar getirmeyi unutmamalıyız.
Bu görüş, demokrasiye taban tabana aykırı düşen bir ideolojiyi yansıtır. Demokrasilerde, bir hakkın ya da özgürlüğün kimi bireyler ya da kuruluşlarca berbata kullanılması, “o hak ya da özgürlüklerin cezalandırılması” kararınu yaratamaz. Kim “bir hak ya da hürriyeti diğerlerinin haklarına ya da toplumun güvenliğine akın için basamak yaparsa yalnızca o kişi ya da kuruluş cezalandırılır”. (…) Çeşitli örgütlerde yer alan şahıslar, toplum için kesinkes ziyanlı birtakım girişimlede bulunuyorlarsa, bunun sebebi, o örgütler ve onlara müsaade verilmiş olması değildir. Şayet o örgütler yasaklanır ya da kıpırdayamayacak kadar sıkı sıkıya bağlanırsa, makus niyetli bireyler cürümlerini gerçekleştirecek diğer yuva ve tabanı bir daha de bulurlar. Bu yasaklamalar, yalnızca yer altı faaliyetlerini özendirmiş olur. (…)
Bundan ötürü çağdaş demokraside, “özgürlükler nasıl gerçek şahıslar için kural” ise lakin “yasanın mecburî hallerde açıkça öngördüğü yasakla özgürlükleri sınırlayabilir”se; durum, kural olarak örgütler bakımından da birebirdir. (…) Seçimle gelen iktidarların “her şeye kadir olma hevesleri” artık bilhassa “siyasal gücün yalnızca bir odakta toplanmasını” ortadan kaldırma yardımıyla önlenebilmektedir. Şayet bir anayasal tertipte, “bireyler devletin karşısında tek başında güçsüz durumda kalmaya mahkum edilmişlerse” bir noktada toplanan (merkezileşen) siyasal gücün kişiyi ezme yoluna sapmasını önlemek olanaksızdır. (…)
Demokrasilerde “tüm yetkilerin bir merkezde toplanmasının tehlikesi” artık anlaşılmış; siyasal partilerin yanında, “başka kuruluşların küme ve topluluklarında, ulusal iradeye dolaylı olarak tesir ve katkılarının benimsendiği”, “çoğulcu bir demokrasi anlayışı” çağdaş demokrasinin ortak niteliği olarak kabul edilmiştir.
Parlamento Diktatörlüğü
İktidar bir merkezde toplandığı vakit, seçimlere dayanan demokrasinin dahi bir hürriyet rejimi olmaktan çıkıp ferdin memnunluğunu sağlayamaz duruma düşeceği ve fiilen “bir parlamento diktatörlüğü”nün kurulacağı, tüm Batı demokrasilerinde kabul edilen bir gerçektir. Ve bu gerçek, yüz defa, bin sefer lisana getirilmiştir. İşte bu biçimde demiştik beş yıl evvel.
Günümüzde siyasal iktidarın tekelci gücü karşısına bu üzere yasal frenlerin çıkarılmasını yadırgayan siyasetçilerimizin, her alıma paha vermeyeceğini bildiğimizden, onların dahi siyasal yelpazedeki yerine itiraz edemeyecekleri bir anayasacımızdan, Prof. Dr. Ali Fuat Başgil hocamızdan birtakım cümleleri aktarmakla yetineceğiz:
“Çoğunluğun egemenliği düzeneği yardımıyladir ki demokrasilerde bütün kuvvet ve iktidar, ekseriyet ismini taşıyan anonim bir kitlenin eline geçmekte hatta fiiliyatta bu kitle ortasında kelam sahibi olanların ellerinde temerküz etmektedir. Sonuçta, demokrasi mantığında dahi ‘Halkın sesi hakkın sesidir’ yerine, ‘ekseriyetin sesi, hatta ekseriyet kümesinin başlarındaki şeflerin sesi hakkın sesi’ manasını almaktadır. İşte demokrasilerin hak ve hürriyet için sakladığı tehlikede buradadır. (…) tahakküm ve esaret rejimi sürekli iktidar ve salahiyetinin mahdür birkaç elde toparlanmasından doğmuştur. Bir noktada temerküz eden bir kuvvet, sürekli hakkın ve hürriyetin en büyük düşmanıdır. Bu esasa, demokrasiler bir istisna teşkil etmez. Demokrasilerdeki ekseriyetde, rakipsiz ve denetimsiz bir kuvvet merkezi haline gelince o da tahakküm yoluna sapabilir. Bir diktatörden gelen hak ve hürriyet düşmanlığıyla bir ekseriyetten gelen içinde asla bir mahiyet farkı yoktur. Kötülük, kimden gelirse gelsin kötülüktür. Berbatlığı yapan ekseriyetin ulusal egemenliğe dayanması yaptığı berbatlığın mahiyetini değiştirmez bilakis, onun fecaatini artırır. (…) Bu konuda alınacak önlemlerin başında ve kuvvetliklerin anahtarı, kuvvet ve salahiyetlerin diktatörlüklerde olduğu üzere, bir elde toparlanması yerine bölünüp birbirine karşı birer muhtar organ biçimine konulması gelir.” (…)
Sonuç
Hukuk ve siyaset bilimi kitaplarında, sendikalar, baroların ve tabiplerin ulusal birlikleri yasal baskı kümelerinin başında sayılmaktadır. (…) Ve baskı kümeleri, iktidarın alkışçısı ve meddahı olmak durumunda değildirler. Tam tersine, iktidarların eleştiricisi, etkileyicisi, gerektiğinde kınayıcısıdırlar. Demokrasilerde iktidarların dalkavuğu durumuna düşen meslek kuruluşlarının yöneticileri hem mesleksel ve şahsi hassasiyetlerini ayaklar altına alırlar; birebir vakitte “demokrasinin soysuzlaşmasına” hatta “kokuşmasına” yol açarlar.
Şayet Türkyemizde, “demokrasinin hiç değilse taban ölçütlere sahip bir rejimin var olmasını” istiyorsak, yasal baskı kümelerinin serbestçe faaliyetine müsaade vermemiz gerekir. (…) – 13.01.1986, Cumhuriyet
Örgütlere karşı kuşku ve güvensizlik, klasik demokrasinin bile birinci devrinde var olmuş, bir süre Batı’da da sürmüştür. Dernekler, sendikalar ve çağdaş manada meslek kuruluşları uzun bir gayretin eseridir.
Türk demokrasisinde de örgütlere şaşı bakanların benimsedikleri görüş şu biçimde özetlenebilir: “Dernekler, meslek kuruluşları ve sendikalar, biroldukça defa rejim için ziyanlı teşebbüslerin hazırlandığı odak noktaları olabilmiştir. Onların niyet açıklamaları da vakit zaman suça kışkırtma niteliği taşımıştır. bu biçimde, bunlara hiç müsaade vermemek aslında en güzel tahlil ise de açıkça bu yola gitmek, içte ve dışta demokrasi ismine makûs karşılanacağı için hiç değilse bu baş belalarının, imkanları berbata kullanmalarını kesinkes önleyecek tüm kısıtlamalar getirmeyi unutmamalıyız.
Bu görüş, demokrasiye taban tabana aykırı düşen bir ideolojiyi yansıtır. Demokrasilerde, bir hakkın ya da özgürlüğün kimi bireyler ya da kuruluşlarca berbata kullanılması, “o hak ya da özgürlüklerin cezalandırılması” kararınu yaratamaz. Kim “bir hak ya da hürriyeti diğerlerinin haklarına ya da toplumun güvenliğine akın için basamak yaparsa yalnızca o kişi ya da kuruluş cezalandırılır”. (…) Çeşitli örgütlerde yer alan şahıslar, toplum için kesinkes ziyanlı birtakım girişimlede bulunuyorlarsa, bunun sebebi, o örgütler ve onlara müsaade verilmiş olması değildir. Şayet o örgütler yasaklanır ya da kıpırdayamayacak kadar sıkı sıkıya bağlanırsa, makus niyetli bireyler cürümlerini gerçekleştirecek diğer yuva ve tabanı bir daha de bulurlar. Bu yasaklamalar, yalnızca yer altı faaliyetlerini özendirmiş olur. (…)
Bundan ötürü çağdaş demokraside, “özgürlükler nasıl gerçek şahıslar için kural” ise lakin “yasanın mecburî hallerde açıkça öngördüğü yasakla özgürlükleri sınırlayabilir”se; durum, kural olarak örgütler bakımından da birebirdir. (…) Seçimle gelen iktidarların “her şeye kadir olma hevesleri” artık bilhassa “siyasal gücün yalnızca bir odakta toplanmasını” ortadan kaldırma yardımıyla önlenebilmektedir. Şayet bir anayasal tertipte, “bireyler devletin karşısında tek başında güçsüz durumda kalmaya mahkum edilmişlerse” bir noktada toplanan (merkezileşen) siyasal gücün kişiyi ezme yoluna sapmasını önlemek olanaksızdır. (…)
Demokrasilerde “tüm yetkilerin bir merkezde toplanmasının tehlikesi” artık anlaşılmış; siyasal partilerin yanında, “başka kuruluşların küme ve topluluklarında, ulusal iradeye dolaylı olarak tesir ve katkılarının benimsendiği”, “çoğulcu bir demokrasi anlayışı” çağdaş demokrasinin ortak niteliği olarak kabul edilmiştir.
Parlamento Diktatörlüğü
İktidar bir merkezde toplandığı vakit, seçimlere dayanan demokrasinin dahi bir hürriyet rejimi olmaktan çıkıp ferdin memnunluğunu sağlayamaz duruma düşeceği ve fiilen “bir parlamento diktatörlüğü”nün kurulacağı, tüm Batı demokrasilerinde kabul edilen bir gerçektir. Ve bu gerçek, yüz defa, bin sefer lisana getirilmiştir. İşte bu biçimde demiştik beş yıl evvel.
Günümüzde siyasal iktidarın tekelci gücü karşısına bu üzere yasal frenlerin çıkarılmasını yadırgayan siyasetçilerimizin, her alıma paha vermeyeceğini bildiğimizden, onların dahi siyasal yelpazedeki yerine itiraz edemeyecekleri bir anayasacımızdan, Prof. Dr. Ali Fuat Başgil hocamızdan birtakım cümleleri aktarmakla yetineceğiz:
“Çoğunluğun egemenliği düzeneği yardımıyladir ki demokrasilerde bütün kuvvet ve iktidar, ekseriyet ismini taşıyan anonim bir kitlenin eline geçmekte hatta fiiliyatta bu kitle ortasında kelam sahibi olanların ellerinde temerküz etmektedir. Sonuçta, demokrasi mantığında dahi ‘Halkın sesi hakkın sesidir’ yerine, ‘ekseriyetin sesi, hatta ekseriyet kümesinin başlarındaki şeflerin sesi hakkın sesi’ manasını almaktadır. İşte demokrasilerin hak ve hürriyet için sakladığı tehlikede buradadır. (…) tahakküm ve esaret rejimi sürekli iktidar ve salahiyetinin mahdür birkaç elde toparlanmasından doğmuştur. Bir noktada temerküz eden bir kuvvet, sürekli hakkın ve hürriyetin en büyük düşmanıdır. Bu esasa, demokrasiler bir istisna teşkil etmez. Demokrasilerdeki ekseriyetde, rakipsiz ve denetimsiz bir kuvvet merkezi haline gelince o da tahakküm yoluna sapabilir. Bir diktatörden gelen hak ve hürriyet düşmanlığıyla bir ekseriyetten gelen içinde asla bir mahiyet farkı yoktur. Kötülük, kimden gelirse gelsin kötülüktür. Berbatlığı yapan ekseriyetin ulusal egemenliğe dayanması yaptığı berbatlığın mahiyetini değiştirmez bilakis, onun fecaatini artırır. (…) Bu konuda alınacak önlemlerin başında ve kuvvetliklerin anahtarı, kuvvet ve salahiyetlerin diktatörlüklerde olduğu üzere, bir elde toparlanması yerine bölünüp birbirine karşı birer muhtar organ biçimine konulması gelir.” (…)
Sonuç
Hukuk ve siyaset bilimi kitaplarında, sendikalar, baroların ve tabiplerin ulusal birlikleri yasal baskı kümelerinin başında sayılmaktadır. (…) Ve baskı kümeleri, iktidarın alkışçısı ve meddahı olmak durumunda değildirler. Tam tersine, iktidarların eleştiricisi, etkileyicisi, gerektiğinde kınayıcısıdırlar. Demokrasilerde iktidarların dalkavuğu durumuna düşen meslek kuruluşlarının yöneticileri hem mesleksel ve şahsi hassasiyetlerini ayaklar altına alırlar; birebir vakitte “demokrasinin soysuzlaşmasına” hatta “kokuşmasına” yol açarlar.
Şayet Türkyemizde, “demokrasinin hiç değilse taban ölçütlere sahip bir rejimin var olmasını” istiyorsak, yasal baskı kümelerinin serbestçe faaliyetine müsaade vermemiz gerekir. (…) – 13.01.1986, Cumhuriyet