MEF Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin, “Gündem Özel” sohbetimizde sorularımızı ya nıtlarken, ülkemizin yükseköğretimdeki, bilim ve teknolojideki durumunu bakılırsabilmek için “tersten bakmak” gerektiğini söylemiş oldu. “Bana bakılırsa yükseköğretimin emeli ülke için katma paha yaratabilmek, ülke iktisadını üstlere taşımak, vatandaşın ekonomik refah düzeyini daima yükseltmek olmalıdır” diyen Şahin, patent çıkarmak, çıkarılan patentlerden yüksek teknolojik eserler ortaya koymak ve bunları ihraç etmek gerektiğini vurguladı.
Bugünkü mesleklerin yarısının gelecek 10 yılda yok olacağına dikkat çeken Şahin, “O niçinle vereceğimiz eğitim sisteminde bilginin ezberi değil, kullanmasını ve bilgiye erişimi, kendi kendini yenilemeyi öğretmeliyiz” dedi.
MEF Üniversitesi Rektörü Prof. Muhammed Şahin’e sorularımız ve karşılıkları şöyleki:
YALNIZCA MAKALE YAZMAK, ATIF ALMAK YETMİYOR
● Kamuoyu sizi İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) rektörlüğü döneminizden tanıyor. İTÜ’de bir devir rektörlük nazaranvini yürüttükten daha sonra MEF Üniversitesi’nin kurucu rektörlüğünü yaptınız ve bakılırsaviniz devam ediyor. İTÜ üzere Türkiye’nin önde gelen kurumundaki idare tecrübenizle ülkemizdeki devlet üniversitelerini, eğitim-öğretim becerisi-gücü açısından kıymetlendirebilir misiniz? Sizin öğrencilik senelerınızdaki devlet üniversiteleri ile rektörlük periyodunuz içinde nasıl bir fark gözlemlediniz? Devlet üniversiteleri daha güzele hakikat mu yol aldı? Yoksa eğitim altyapısında zayıflama mı yaşandı?
2008 yılından bu yana rektörlük yapıyorum. 4 yıllık İTÜ rektörlüğümden daha sonra da MEF Üniversitesi’nin kurucu rektörlüğünü yürütüyorum. Üniversitelerimizin, hatta ülkemizin yükseköğretimdeki, bilim ve teknolojideki durumunu bakılırsabilmek için tersten bakmak gerekiyor. Bana bakılırsa yükseköğretimin gayesi ülke için katma kıymet yaratabilmek, ülke iktisadını üstlere taşımak, vatandaşın ekonomik refah düzeyini daima yükseltmek olmalıdır. Bu gayeye ulaşmak için yalnızca makale yazmak, bol atıf almak yetmiyor. Patent çıkarmak, çıkarılan patentlerden yüksek teknolojik eserler ortaya koymak ve bunları ihraç edebilmek gerekiyor. Dünya Bankası’nın 2018 yüksek teknoloji ihracat sayılarına birlikte bakalım:
Bu ortada birtakım ülkelerin geçmişten bugüne nasıl gelişim gösterdiğini de incelemek gerekiyor. Bunun için Dünya Bankası datalarına baktım; data tabanında en erken 1992 bilgileri yer alıyor:
Çin: 1992 yılında yüksek teknoloji ihracatı 4.3 milyar dolar.
Singapur: 1992 yüksek teknoloji ihracatı 21.8 milyar dolar
Güney Kore: 1992 yüksek teknoloji ihracatı 14 milyar dolar
Türkiye: 1992 yüksek teknoloji ihracatı 0.123 milyar dolar
2018 bilgilerine bakılırsa ise Çin’in yüksek teknoloji ihracatı 731.9 milyar dolar. Hong Kong’un -bu da Çin’e dahil- 330 milyar dolar. Almanya’nın yüksek teknoloji ihracatı 210 milyar dolar.
Nüfusu neredeyse İstanbul kadar olan, Ar-Ge çalışanı bizden az ve Ar-Ge’ye ayırdığımız bütçe şimdi birebir olan Hollanda’nın yüksek teknoloji ihracatı ise 86.7 milyar dolar.
Nüfusu 5.6 milyon olan Singapur bugün 155.5 milyar dolarlık yüksek teknoloji ihraç ediyor. İsrail’in yüksek teknoloji ihracat sayısı 13 milyar dolar. Bizim yüksek teknoloji ihracatımız ise 3.1 milyar dolar.
BİZ ÜLKE OLARAK YARI YOLDA KALIYORUZ
Yükseköğretimin, bilim ve teknolojik faaliyetlerin en son gayesi budur işte. Teknoloji üretmek ve dünyaya ihraç etmek, bu türlü ülkeye döviz girdisi sağlamak ve refah seviyesi yüksek bir toplum yaratmak. Biz ülke olarak maalesef yarı yolda kalıyoruz.
Bütün bunları gerçekleştirmek kuvvetli üniversitelere sahip olmakla mümkündür.
Bu bilgilere bakarak yükseköğretimimizin uzun devirde başarılı olduğunu söylemek mümkün değil. Bunun sorumlusu akademisyenler değildir. Birebir akademisyenler Batı’ya gidince büyük başarılara imza atabiliyorlar. Fakat birebir muvaffakiyet ülkemizde yakalanamıyorsa sorumluluğu akademi haricinde aramak gerekiyor. Bugün gelişmiş ülkelere baktığımız vakit, şimdi hiç biri (Çin, Japonya, Güney Kore hariç) yalnızca kendi nitelikli insan gücüyle bu noktaya gelmedi. Silikon Vadisi’nde Ar-Ge çalışanı olarak çalışanların 3’te 2’si yabancı.
Amerika’nın en itibarlı üniversitelerinde yüzde 30-40’lara varan yabancı akademisyenler çalışıyor. Buralara gidenler, hem aileleri birebir vakitte ülkeleri tarafınca büyük emek verilerek yetiştirilen üstün başarılı şahıslardır.
Pekala, bu şahıslar niye geri dönmemek üzere bu ülkelere gidiyorlar? Zira ülkelerinde uzun periyot bir gelecek garantisi nazaranmiyorlar. Türkiye Batılı ülkeler üzere her açıdan, bilim ve teknolojide çekim merkezi olmayı başarmalıdır. Bu da idarede liyakat ve sağlam bir hukuk ve demokrasi altyapısıyla mümkündür. Türkiye’nin geleceği katiyetle Batı ile bir arada planlanmalıdır, alternatifler bizleri her istikametten daima geriye götürmüştür.
Ülkemizde birinci Teknokent Yasası 2001’de çıktı ve bugüne kadar 80’in üzerinde teknokent kuruldu. Ayrıyeten birinci planlamaları 2008’in sonunda başlayan Bilişim Vadisi projesi de 10 yıl gecikmeyle hayata geçmiş oldu. Bütün bu oluşumlara karşın sonuç budur.
Batılı gelişmiş ülkeler dünyadan genç beyinleri bünyesine çekebilmekte lakin Çin, Japonya ve Kore bunu gerçekleştiremiyor. bu biçimde bu üç ülke bu noktaya nasıl geldi? Çin, Japonya ve Güney Kore uzun yıllardır Amerika başta olmak üzere Batı’ya daima ve tertipli bir biçimde öğrenci göndermiştir ve eğitimlerini tamamladıktan daha sonra ülkelerine geri dönmesini başarmıştır.
Örneğin, Amerika’daki yıllık yabancı öğrenci sayısının yüzde 44’ünü Çinli öğrenciler oluşturuyor.
ARAŞTIRMA İÇİN ULUSAL EKOSİSTEM GEREKİYOR
● Türkiye, üniversite sayısı açısından öne çıksa da, üniversitelerin akademik birikim açısından dünya sıralamalarında pek de istenen, hayal edilen, hedeflenen yeri alamadığını görüyoruz. Bunu neye bağlıyorsunuz? Üniversitelerimizin dünyada sıralamalarda öne çıkabilmesi için neler yapmak gerekiyor?
Bir ülkenin bilim ve teknolojide nerde olduğunu nazaranbilmenin en sıradan yolu üniversitelerin dünya sıralamalarındaki durumlarına bakmaktır. Bu sıralamaları yapanlar içinde en bilinir olanları USNews, QS ve THE kuruluşlarıdır. Türkiye’den de URAP bu sıralamaları yapmaktadır. Her bir sıralamanın kriterleri farklı olmakla bir arada genelde birbirleriyle ahenk ortasındadır. Örneğin THE, sıralamada uyguladığı metodolojiyi 5 ana başlıkta toplar:
Eğitim: Prestij araştırması, öğrenci başına düşen akademisyen oranı, lisans sayısının doktora sayısına oranı, akademisyen sayısının doktora sayısına oranı, akademisyen başına gelir.
Araştırma: Akademisyen başına araştırma geliri, akademisyen başına yayın.
Yayınlara Atıf: Alana göre atıf sayısı.
Memleketler arası görünüm: Memleketler arası öğrenci oranı, milletlerarası akademisyen oranı, memleketler arası ortak yazarlı yayınlar.
Sanayi Geliri: Sanayiden gelen Ar-Ge geliri.
2012’den 2021’e üniversitelerimizin THE sıralamasına nazaran kıyaslamasını tabloda bakılırsabilirsiniz.
2012 ve 2021’de Dünya Üniversite Sıralamalarında Türkiye’nin Durumu
2012’de Bilkent Üniversitesi 201 ile 225 içindeydı, bugün 601-800 içinde. Devlet üniversitelerimiz, göz bebeklerimiz; ODTÜ, İTÜ ve Boğaziçi Üniversitesi’ne bakalım. ODTÜ 2012’de 276 – 300 orta
sındaydı, bugün 801 ile 1000 içinde. İTÜ, 276 – 300 içindeydı, bugün 801 – 1000 içinde. Boğaziçi Üniversitesi 301 – 350 içindeydı, 601 – 800 ortasına geriledi. Birkaç yıl daha sonra bu biçimde devam ederse ODTÜ, İTÜ ve BÜ birinci 1000’de de olamayabilir. Burada vakıf üniversitelerinin birinci üçte yer almasını da vurgulamak gerekiyor. Amerika’daki birinci 10’daki üniversitelerin de nerdeyse tamamının vakıf üniversiteleri olduğunu hatırlatmak isterim.
Ülkemizde Ar-Ge kültürü hala istenen seviyede değil. Aslında, TÜBİTAK, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve başka kamu kurumları önemli teşvikler veriyor. Dünya Bankası datalarına nazaran, ülke olarak İstanbul’a denk nüfusu olan Hollanda kadar Ar-Ge bütçesi ayırsak da çıktılar açısından tıpkı kararı alamıyoruz. Hollanda bize nazaran 5 kat daha fazla patent başvurusu yapıyor, birinci 100’e 7 üniversite sokuyor. Bence tek sorun liyakatli yönetici, rektör atanması ve ülkede birbirini destekleyecek bir ekosistemin oluşturulması. Bunlar olmadan istediğiniz kadar bir üniversitenin bütçesini artırın gidilecek en çok yer aşikâr. Eğitimi âlâ yapabiliriz, o büsbütün bize bağlı. Araştırma söylemiş olduğiniz vakit ulusal seviyede ekosistem gerekiyor. Yoksa biz üniversite olarak dünya çapında mezunlar verebiliyoruz. Bugün yurt haricinde başarılarıyla övündüğümüz Türk hocalarımızın birden fazla bu sistemde yetişmiş bilim insanlarıdır.
Yeni istihdam alanı açılamıyor üniversiteli ondan işsiz kalıyor
Üniversite mezunlarında işsizlik oranı pek yüksek seyrediyor. Bu durumu neye bağlıyorsunuz? Üniversiteler öğrencileri rahatlıkla iş bulacak, iş kuracak birikimle mezun edemiyor mu? Yanlışlık, eksiklik nerede?
Yeni istihdam alanları yaratılamıyor, mevcut şirketler kendilerini büyütemiyor. Pandeminin de tesiriyle işsizlik oranı süratle artıyor. Kendisini yeterli yetiştiren gençler maalesef yurt haricinde iş arayışlarına başlıyorlar ve birçok da gidiyor. 2018’de bir bilişim derneğinin açıklaması olmuştu, o yıl 10 bin bilişimci genç yurt dışına çıktı diye. Bu durum her dal için geçerli. Kısım seçiminde puanların tuttuğu kısmı seçmesi olayı daha epeyce devlet üniversiteleri için geçerli. Vakıfl arda puanı yalnızca burs oranlarını etkiliyor, yani vakıfl arda öğrenci büyük oranda istediği kısımda okuyor. Ayrıyeten yatay geçiş imkanları son 3 yıldır YÖK tarafınca genişletildi. Sorun bu değil bence. Sorun ülkede yeni istihdam imkanlarının yaratılamaması.
Öğretim üyesi yetiştirme projeleri hayata geçemedi
● Hükümet, üniversite eğitiminde “fırsat eşitliği” savıyla Türkiye’nin dört bir yanında üniversitelerin kurulmasını sağladı. Ülkemizde 200’ü aşkın üniversite var. Bu sayı Türkiye için fazla mıdır? Her vilayette üniversite olması “fırsat eşitliği” yaratmak açısından kâfi koşul mıdır? Bu mevzuda “doğru denge” nasıl kurulabilir?
Ben şahsen çok üniversite açılmasına karşı değilim. Üniversite sayısı arttıkça, öğrenci sayımız da arttı lakin birebir oranda öğretim üyesi yetiştirme projelerini hayata geçiremedik. Her yıl ortalama 2.5 milyon öğrenci üniversite imtihanına giriyor; 700-800 bini barajı geçemiyor. Geçenlerin ortasından yalnızca iki yıllıklar dahil yaklaşık 650-700 bini örgün eğitim veren üniversitelere yerleşiyor. Yani 1.7 milyon öğrenci açıkta kalıyor. Bunun 200-300 bini tahminen üniversitede okuyor bulunmasına karşın ikinci defa imtihana girenlerden oluşuyor. Nerden baksanız yaklaşık 1.5 milyon lise mezunu dışarda kalıyor ki bunların meslekleri yok. Her yıl 1.5 milyon genç işsizler ordusuna bu türlü katılıyor. Bir kısmı açık öğretime gidebiliyor. Şunu diyenler var, herkes üniversite okumak zorunda değil. Bence herkes en az iki yıllık bir üniversite mezunu olmalı. Gelecek epey süratli geliyor. Yapay zekalı robotlarla insanların bir arada çalışacağı bir periyotta her insanın yeterli eğitimli olması gerekiyor. ABD’nin iki periyot evvelki lideri Obama, son periyodunda her Amerikalı üniversite okumalı projesi ortaya atmıştı, hatta 2 yıllıkların fiyatını devlet karşılasın demişti. Bu proje artık Biden ile bir arada yavaş yavaş hayata geçiyor. Bizim ülkemizde orta eleman sorunu var, liselerimizde orta eleman yetiştirmede yetersiz kalıyoruz. “Her Türk vatandaşı geleceğimiz için üniversite okumalı” diyorum. Buna paralel olarak da öğretim üyesi yetiştirme programları çoğalmalı. Ayrıyeten, öbür ülkelerden nasıl Batı kaliteli öğretim üyesi çekiyor ise biz de çekebilmeliyiz.
Kısım tercihlerinde ana disiplinden şaşmamak gerek
● Sizin öğrencilik, akademisyenliğe birinci başladığınız senelera bakılırsa öğrenci yapısında, yaklaşımında nasıl bir değişim yaşandı? Öğrencilerin kısım tercihleri, eğitime, tahsile ilgileri nasıl bir değişim yaşadı? Öğrencilerin muvaffakiyet oranlarında daha düzgüne hakikat bir gidiş var mı?
Benim öğrencilik senelerımla bugünü kıyaslamak yanlışsız değil. kimi vakit bunu aileler çocuklarına yapıyor. “Bak ben ne şartlarda okudum, sana sunulan imkanların hiç biri bende yoktu” üzere telaffuzlarla güya çocuklarını motive etmeye çalışıyorlar. Dünya epeyce değişti. Bilim ve teknolojide ne olduysa son 10 yılda oldu. Bilim ve teknoloji manasında 2010’dan önceyi konuşmak M.Ö.’yi konuşmak demek; bu nitekim bu biçimde. Bugün konuştuğumuz, yapay zeka, gezegenlere seyahat, büyük data, uçan arabalar, üç boyutlu yazıcılar, objelerin interneti, topraksız tarım, unicorn şirketler üzere bahisler 10 yıl evvel konuşulmuyordu. 10 yıl evvel en büyük şirketler 50- 100 yıllık güç şirketleriydi, artık ise birinci 10’da bir tane güç şirketi yok. Ne var? Bilişim, irtibat, teknoloji, e-ticaret, finans, yapay zeka üzere alanlardaki şirketler var. En eskisi 10 yıllık geçmişe sahip olan unicorn şirketler 100 yıllık en büyük kurumsal güç şirketlerini geride bırakarak pahalarını daima katlamaktalar. 2010’dan bu güne kadar kurulmuş olan 746 unicorn şirket içinde Türkiye’den yalnızca Getir ve Dream Games şirketleri listede yer alıyor. Pandemi öncesi, 2019’da 125 unicorn kurulurken pandemi yılı 2020’de 125 unicorn şirketi kuruldu, yani pandemide de üreten üretmeye devam etti. Bu yılın birinci 6 ayında konseyin unicorn sayısı 245, resmen unicornlar uçuşa geçti. Tüm dünyada bu şirketleri kuranların yaş ortalamaları 30 civarındadır. 30’lu yaşlarda bir gencin bir unicorn şirkete sahip olabilmesi, 5-10 yıl öncesinden 20’li yaşlarda, öteki bir deyişle üniversite senelerında teşebbüsçü ve yenilikçi fikirlere sahip olması ile mümkündür. Geleceğin mesleği diye bir şey yok, geleceğin bahisleri var, geleceğin problemleri var. 10 yıl, 20 yıl evvel geleceğin mesleği diye sıraladığımız mesleklerin tahminen birçoğu bugün yok. Bugün de şayet geleceğin meslekleri şunlardır dersek, 5-10 yıl daha sonra onlar da yok olabilir. O niçinle kısım tercihlerinde benin teklifim ana disiplinlerdeki kısımları tercih etsinler.
Üniversiteleri rektörler yarıştırır
● Vakıf üniversitelerinin sayısının artması, devlet üniversitelerindeki akademisyen, öğretim üyesi takımını nasıl etkiledi? Devlet üniversitelerinde “akademisyen takımı güçsüzlüğü” üzere bir tesiri oldu mu? Vakıf üniversitelerindeki akademisyenler ile devlet üniversitelerindeki takımların gelirleri karşılaştırılınca nasıl bir tablo ortaya çıkıyor? Ortaya çıkan tablo, “akademisyen kadrosu” açısından devlet üniversitelerini zayıflatıyor mu?
Vakıf üniversitelerinin çoğalmasıyla 10 yıl öncesine kadar aslında bir rekabet havası oluşmuştu. Bu durum artık tekrar bozuldu. Üniversiteleri yarıştıracak olan rektörlerdir. Rektörler atanırken liyakate dikkat edilmeli. Son senelerdaki atamalar fazlaca tartışılmaya başlandı ve kararınu da görüyoruz. İtibarlı devlet üniversitesindeki bir akademisyen uygun maaş için bir vakıf üniversitesine geçmez diye düşünüyorum. Bugün devletten vakıfl orta geçişin en büyük sebebi bulunduğu kurumdaki huzurlu bir akademik ortamın olmayışı yahut devlet üniversitelerindeki takım problemidir. Vakıf üniversiteleri daha fazlaca yurt haricinden Türkiye’ye dönüşü hızlandırdı. Ayrıyeten yabancı asıllı hocalar da gelmeye başlamıştı lakin son senelerda Türkiye’nin Batı’dan ve Amerika’dan uzaklaşma siyaseti ile bir arada dönüşler de yavaşladı. Son bir yıldır hükümet yeniden Amerika ve Batı ile münasebetlerini düzeltme yoluna girdi, bu yol hakikat bir yoldur. Devletten vakıfa geçişle, devlet üniversitelerinin zayıfl aması kelam konusu olamaz zira hala akademisyenlerin büyük çoğunluğu devlet üniversitelerinde çalışıyor. 2021 itibariyle toplam akademisyenin yaklaşık yüzde 85’i, toplam öğretim üyesinin (Profesör, Doçent ve Dr. Öğretim Üyesi) yüzde 82’si hala devlet üniversitelerinde misyon yapmaktalar.
Ezberci içeriğin yarısı mezun olunca unutulur
● Dijitalleşme, objelerin interneti, yapay zeka ömrümüze girdikçe bugün epey değerli olan mesleklerin ortadan kalkacağı kanısı hakim. Üniversiteler bu değişime ayak uydurabiliyor mu? Önümüzdeki devirde öne çıkacak meslekler için eğitim altyapısı kâfi mi? Bu bahiste neler yapılması gerekiyor?
Bugünkü mesleklerin yarısı gelecek 10 yılda yok olacak. Hatta şayet yalnızca öğrenciye ezberci bir sistemle içerik aktarıyorsak, mezun olunca verdiğimiz içeriğin bilgi kısmının yarısı yeniliğini kaybedecek. O niçinle vereceğimiz eğitim sisteminde bilginin ezberi değil, kullanmasını ve bilgiye erişimi, kendi kendini yenilemeyi öğretmeliyiz. Zira bugünün mezunlarının her 4-5 yılda bir kendini yenilemesi gerekecek. Mezuniyet evrakını bir depo akaryakıt olarak düşünelim, bu akaryakıt 4-5 yılda bitecek, yeni akaryakıtlar almamız gerekecek. O niçinle bugünkü olay yetkinlik geliştirmedir. Bu bağlamda Dünya Ekonomik Forumu bu yılın başında, 2025 daha sonrası mezunlarda kesimin arayacağı yetkinlikleri şöyle sıralamıştır:
● Analitik düşünme ve yenilikçilik,
● Faal öğrenme ve öğrenme stratejileri,
● Karmaşık sorun çözme,
● Eleştirel düşünme ve tahlil,
● Yaratıcılık, özgünlük ve inisiyatif alma,
● Liderlik ve toplumsal tesir,
● Teknoloji kullanması, takibi ve denetimi,
● Teknoloji tasarımı ve programlama,
● Direnç, gerilimle baş etme ve esneklik,
● Muhakeme, sorun çözme, kavrama.
Bizim bu yetkinlikleri geliştirmemiz lazım, bu yetkinliklerin gelişimi lakin ders işleyiş biçimimizin buna uygunluğu ile mümkün. Yoksa bu 10 maddeyi ezberleyerek olmaz.
Aykırı yüz öğrenme
MEF Üniversitesini kurarken ve daha sonrasında farklı eğitim modellerine yöneldiniz. Bize o modelleri açar mısınız? Mevcut modellerle ortada hangi farklar var? Sizin MEF’te gündeme getirdiğiniz modellerin öğrencilere ne çeşit katkıları oldu? Öğrencileri üniversite daha sonrası iş, çalışma hayatına daha mı hazır hale getiriyor sizin devreye aldığınız model?
2014 yılında birinci öğrencilerini alan MEF Üniversitesi büsbütün faal öğrenme temelli “fl ipped learning (ters yüz öğrenme) eğitim öğretim modeli ile kuruldu. Nedir bu model? Öğrenci, akademisyenin hazırladığı 10-15 dakikalık özet ders görüntüsünü derse gelmedilk evvel izler. daha sonra, sınıfta oluşturulan 3-5 kişilik kümelerle dersin içeriği tartışılır. Akademisyen bu esnada sınıfta yönlendirici olarak yer alır. Dersin ikinci yarısında ise öğrenci kümelerinden dersin konusuna uygun yeni bir sorunun tahlili istenir. bu biçimdece bilginin ezber olmasının önüne geçilir, bilgi kullanılarak özümsenir, içselleştirilir. Akademisyen tahtaya geçip ders anlatmaz, dersi öğrenciler işler, akademisyen öğrencileri yönlendirir. 2015’ten daha sonra, bu modeli destekleyen, adaptive learning (uyarlanabilir öğrenme) uyumlu ve yapay zeka dayanaklı dijital ders kitapları oluşmaya başladı. Üniversite olarak 2016’dan bu yana dünyanın en düzgün üniversitelerinin kullandığı bu platformları da kullanmaya başladık. Bu platformları hala Türkiye’de kurumsal olarak kullanan tek üniversiteyiz. 2019 yılından bu yana da Harvard ve MIT’nin kurduğu edX ile Stanford’tan iki profesörün kurduğu Coursera üzere kitlesel eğitim platformlarını ders programlarımıza entegre ettik. MEF öğrencilerinin bu platformlardan aldıkları dersleri kredilendiriyoruz ve bunu mecburî hale getirdik. Yani her öğrencimiz, tahsili müddetince en az 2 dersini bu platformlardan almak zorunda. Bu yılın başında öğrencilerimizin profesyonel gelişimlerine dayanak olmak için tüm öğrencilerimizin Linkedln Learning platformuna sınırsız erişimini sağlamak üzere kullanım hakkı satın aldık. Ayrıyeten edX’den de öğrencilerimiz için 700’ün üzerinde sertifika satın aldık. Mezunlar, diplomalarının yanında bu platformlardan en az 20 milletlerarası geçerliliği olan sertifika almak zorunda. Bütün bunlara ek olarak son 2 yıldır hukuk programımız haricinde final imtihanları kaldırdık, büsbütün proje/ürün odaklı bir ölçme kıymetlendirme sistemine geçtik. Bu yıl, tüm programlarımız için uygun “Yapay Zeka & Bilgi Bilimi” ile “Girişimcilik” programlarını başlatıyoruz. Bu yıl 4 yıllık bir profesyonel gelişim programımızı hayata geçireceğiz. Bu yenilikçi sistemlerle eğitim alan birinci mezunlarımızı 3 yıl evvel verdik ve birinci 3-5 ayda işe giriş oranı yüzde 94 olarak gerçekleşmişti. Geçen yıl mezunlarımızın yüzde 64’ü birinci 2 ayda işe yerleştiler.
Okumaya devam et...
Bugünkü mesleklerin yarısının gelecek 10 yılda yok olacağına dikkat çeken Şahin, “O niçinle vereceğimiz eğitim sisteminde bilginin ezberi değil, kullanmasını ve bilgiye erişimi, kendi kendini yenilemeyi öğretmeliyiz” dedi.
MEF Üniversitesi Rektörü Prof. Muhammed Şahin’e sorularımız ve karşılıkları şöyleki:
YALNIZCA MAKALE YAZMAK, ATIF ALMAK YETMİYOR
● Kamuoyu sizi İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) rektörlüğü döneminizden tanıyor. İTÜ’de bir devir rektörlük nazaranvini yürüttükten daha sonra MEF Üniversitesi’nin kurucu rektörlüğünü yaptınız ve bakılırsaviniz devam ediyor. İTÜ üzere Türkiye’nin önde gelen kurumundaki idare tecrübenizle ülkemizdeki devlet üniversitelerini, eğitim-öğretim becerisi-gücü açısından kıymetlendirebilir misiniz? Sizin öğrencilik senelerınızdaki devlet üniversiteleri ile rektörlük periyodunuz içinde nasıl bir fark gözlemlediniz? Devlet üniversiteleri daha güzele hakikat mu yol aldı? Yoksa eğitim altyapısında zayıflama mı yaşandı?
2008 yılından bu yana rektörlük yapıyorum. 4 yıllık İTÜ rektörlüğümden daha sonra da MEF Üniversitesi’nin kurucu rektörlüğünü yürütüyorum. Üniversitelerimizin, hatta ülkemizin yükseköğretimdeki, bilim ve teknolojideki durumunu bakılırsabilmek için tersten bakmak gerekiyor. Bana bakılırsa yükseköğretimin gayesi ülke için katma kıymet yaratabilmek, ülke iktisadını üstlere taşımak, vatandaşın ekonomik refah düzeyini daima yükseltmek olmalıdır. Bu gayeye ulaşmak için yalnızca makale yazmak, bol atıf almak yetmiyor. Patent çıkarmak, çıkarılan patentlerden yüksek teknolojik eserler ortaya koymak ve bunları ihraç edebilmek gerekiyor. Dünya Bankası’nın 2018 yüksek teknoloji ihracat sayılarına birlikte bakalım:
Bu ortada birtakım ülkelerin geçmişten bugüne nasıl gelişim gösterdiğini de incelemek gerekiyor. Bunun için Dünya Bankası datalarına baktım; data tabanında en erken 1992 bilgileri yer alıyor:
Çin: 1992 yılında yüksek teknoloji ihracatı 4.3 milyar dolar.
Singapur: 1992 yüksek teknoloji ihracatı 21.8 milyar dolar
Güney Kore: 1992 yüksek teknoloji ihracatı 14 milyar dolar
Türkiye: 1992 yüksek teknoloji ihracatı 0.123 milyar dolar
2018 bilgilerine bakılırsa ise Çin’in yüksek teknoloji ihracatı 731.9 milyar dolar. Hong Kong’un -bu da Çin’e dahil- 330 milyar dolar. Almanya’nın yüksek teknoloji ihracatı 210 milyar dolar.
Nüfusu neredeyse İstanbul kadar olan, Ar-Ge çalışanı bizden az ve Ar-Ge’ye ayırdığımız bütçe şimdi birebir olan Hollanda’nın yüksek teknoloji ihracatı ise 86.7 milyar dolar.
Nüfusu 5.6 milyon olan Singapur bugün 155.5 milyar dolarlık yüksek teknoloji ihraç ediyor. İsrail’in yüksek teknoloji ihracat sayısı 13 milyar dolar. Bizim yüksek teknoloji ihracatımız ise 3.1 milyar dolar.
BİZ ÜLKE OLARAK YARI YOLDA KALIYORUZ
Yükseköğretimin, bilim ve teknolojik faaliyetlerin en son gayesi budur işte. Teknoloji üretmek ve dünyaya ihraç etmek, bu türlü ülkeye döviz girdisi sağlamak ve refah seviyesi yüksek bir toplum yaratmak. Biz ülke olarak maalesef yarı yolda kalıyoruz.
Bütün bunları gerçekleştirmek kuvvetli üniversitelere sahip olmakla mümkündür.
Bu bilgilere bakarak yükseköğretimimizin uzun devirde başarılı olduğunu söylemek mümkün değil. Bunun sorumlusu akademisyenler değildir. Birebir akademisyenler Batı’ya gidince büyük başarılara imza atabiliyorlar. Fakat birebir muvaffakiyet ülkemizde yakalanamıyorsa sorumluluğu akademi haricinde aramak gerekiyor. Bugün gelişmiş ülkelere baktığımız vakit, şimdi hiç biri (Çin, Japonya, Güney Kore hariç) yalnızca kendi nitelikli insan gücüyle bu noktaya gelmedi. Silikon Vadisi’nde Ar-Ge çalışanı olarak çalışanların 3’te 2’si yabancı.
Amerika’nın en itibarlı üniversitelerinde yüzde 30-40’lara varan yabancı akademisyenler çalışıyor. Buralara gidenler, hem aileleri birebir vakitte ülkeleri tarafınca büyük emek verilerek yetiştirilen üstün başarılı şahıslardır.
Pekala, bu şahıslar niye geri dönmemek üzere bu ülkelere gidiyorlar? Zira ülkelerinde uzun periyot bir gelecek garantisi nazaranmiyorlar. Türkiye Batılı ülkeler üzere her açıdan, bilim ve teknolojide çekim merkezi olmayı başarmalıdır. Bu da idarede liyakat ve sağlam bir hukuk ve demokrasi altyapısıyla mümkündür. Türkiye’nin geleceği katiyetle Batı ile bir arada planlanmalıdır, alternatifler bizleri her istikametten daima geriye götürmüştür.
Ülkemizde birinci Teknokent Yasası 2001’de çıktı ve bugüne kadar 80’in üzerinde teknokent kuruldu. Ayrıyeten birinci planlamaları 2008’in sonunda başlayan Bilişim Vadisi projesi de 10 yıl gecikmeyle hayata geçmiş oldu. Bütün bu oluşumlara karşın sonuç budur.
Batılı gelişmiş ülkeler dünyadan genç beyinleri bünyesine çekebilmekte lakin Çin, Japonya ve Kore bunu gerçekleştiremiyor. bu biçimde bu üç ülke bu noktaya nasıl geldi? Çin, Japonya ve Güney Kore uzun yıllardır Amerika başta olmak üzere Batı’ya daima ve tertipli bir biçimde öğrenci göndermiştir ve eğitimlerini tamamladıktan daha sonra ülkelerine geri dönmesini başarmıştır.
Örneğin, Amerika’daki yıllık yabancı öğrenci sayısının yüzde 44’ünü Çinli öğrenciler oluşturuyor.
ARAŞTIRMA İÇİN ULUSAL EKOSİSTEM GEREKİYOR
● Türkiye, üniversite sayısı açısından öne çıksa da, üniversitelerin akademik birikim açısından dünya sıralamalarında pek de istenen, hayal edilen, hedeflenen yeri alamadığını görüyoruz. Bunu neye bağlıyorsunuz? Üniversitelerimizin dünyada sıralamalarda öne çıkabilmesi için neler yapmak gerekiyor?
Bir ülkenin bilim ve teknolojide nerde olduğunu nazaranbilmenin en sıradan yolu üniversitelerin dünya sıralamalarındaki durumlarına bakmaktır. Bu sıralamaları yapanlar içinde en bilinir olanları USNews, QS ve THE kuruluşlarıdır. Türkiye’den de URAP bu sıralamaları yapmaktadır. Her bir sıralamanın kriterleri farklı olmakla bir arada genelde birbirleriyle ahenk ortasındadır. Örneğin THE, sıralamada uyguladığı metodolojiyi 5 ana başlıkta toplar:
Eğitim: Prestij araştırması, öğrenci başına düşen akademisyen oranı, lisans sayısının doktora sayısına oranı, akademisyen sayısının doktora sayısına oranı, akademisyen başına gelir.
Araştırma: Akademisyen başına araştırma geliri, akademisyen başına yayın.
Yayınlara Atıf: Alana göre atıf sayısı.
Memleketler arası görünüm: Memleketler arası öğrenci oranı, milletlerarası akademisyen oranı, memleketler arası ortak yazarlı yayınlar.
Sanayi Geliri: Sanayiden gelen Ar-Ge geliri.
2012’den 2021’e üniversitelerimizin THE sıralamasına nazaran kıyaslamasını tabloda bakılırsabilirsiniz.
2012 ve 2021’de Dünya Üniversite Sıralamalarında Türkiye’nin Durumu
2012’de Bilkent Üniversitesi 201 ile 225 içindeydı, bugün 601-800 içinde. Devlet üniversitelerimiz, göz bebeklerimiz; ODTÜ, İTÜ ve Boğaziçi Üniversitesi’ne bakalım. ODTÜ 2012’de 276 – 300 orta
sındaydı, bugün 801 ile 1000 içinde. İTÜ, 276 – 300 içindeydı, bugün 801 – 1000 içinde. Boğaziçi Üniversitesi 301 – 350 içindeydı, 601 – 800 ortasına geriledi. Birkaç yıl daha sonra bu biçimde devam ederse ODTÜ, İTÜ ve BÜ birinci 1000’de de olamayabilir. Burada vakıf üniversitelerinin birinci üçte yer almasını da vurgulamak gerekiyor. Amerika’daki birinci 10’daki üniversitelerin de nerdeyse tamamının vakıf üniversiteleri olduğunu hatırlatmak isterim.
Ülkemizde Ar-Ge kültürü hala istenen seviyede değil. Aslında, TÜBİTAK, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve başka kamu kurumları önemli teşvikler veriyor. Dünya Bankası datalarına nazaran, ülke olarak İstanbul’a denk nüfusu olan Hollanda kadar Ar-Ge bütçesi ayırsak da çıktılar açısından tıpkı kararı alamıyoruz. Hollanda bize nazaran 5 kat daha fazla patent başvurusu yapıyor, birinci 100’e 7 üniversite sokuyor. Bence tek sorun liyakatli yönetici, rektör atanması ve ülkede birbirini destekleyecek bir ekosistemin oluşturulması. Bunlar olmadan istediğiniz kadar bir üniversitenin bütçesini artırın gidilecek en çok yer aşikâr. Eğitimi âlâ yapabiliriz, o büsbütün bize bağlı. Araştırma söylemiş olduğiniz vakit ulusal seviyede ekosistem gerekiyor. Yoksa biz üniversite olarak dünya çapında mezunlar verebiliyoruz. Bugün yurt haricinde başarılarıyla övündüğümüz Türk hocalarımızın birden fazla bu sistemde yetişmiş bilim insanlarıdır.
Yeni istihdam alanı açılamıyor üniversiteli ondan işsiz kalıyor
Üniversite mezunlarında işsizlik oranı pek yüksek seyrediyor. Bu durumu neye bağlıyorsunuz? Üniversiteler öğrencileri rahatlıkla iş bulacak, iş kuracak birikimle mezun edemiyor mu? Yanlışlık, eksiklik nerede?
Yeni istihdam alanları yaratılamıyor, mevcut şirketler kendilerini büyütemiyor. Pandeminin de tesiriyle işsizlik oranı süratle artıyor. Kendisini yeterli yetiştiren gençler maalesef yurt haricinde iş arayışlarına başlıyorlar ve birçok da gidiyor. 2018’de bir bilişim derneğinin açıklaması olmuştu, o yıl 10 bin bilişimci genç yurt dışına çıktı diye. Bu durum her dal için geçerli. Kısım seçiminde puanların tuttuğu kısmı seçmesi olayı daha epeyce devlet üniversiteleri için geçerli. Vakıfl arda puanı yalnızca burs oranlarını etkiliyor, yani vakıfl arda öğrenci büyük oranda istediği kısımda okuyor. Ayrıyeten yatay geçiş imkanları son 3 yıldır YÖK tarafınca genişletildi. Sorun bu değil bence. Sorun ülkede yeni istihdam imkanlarının yaratılamaması.
Öğretim üyesi yetiştirme projeleri hayata geçemedi
● Hükümet, üniversite eğitiminde “fırsat eşitliği” savıyla Türkiye’nin dört bir yanında üniversitelerin kurulmasını sağladı. Ülkemizde 200’ü aşkın üniversite var. Bu sayı Türkiye için fazla mıdır? Her vilayette üniversite olması “fırsat eşitliği” yaratmak açısından kâfi koşul mıdır? Bu mevzuda “doğru denge” nasıl kurulabilir?
Ben şahsen çok üniversite açılmasına karşı değilim. Üniversite sayısı arttıkça, öğrenci sayımız da arttı lakin birebir oranda öğretim üyesi yetiştirme projelerini hayata geçiremedik. Her yıl ortalama 2.5 milyon öğrenci üniversite imtihanına giriyor; 700-800 bini barajı geçemiyor. Geçenlerin ortasından yalnızca iki yıllıklar dahil yaklaşık 650-700 bini örgün eğitim veren üniversitelere yerleşiyor. Yani 1.7 milyon öğrenci açıkta kalıyor. Bunun 200-300 bini tahminen üniversitede okuyor bulunmasına karşın ikinci defa imtihana girenlerden oluşuyor. Nerden baksanız yaklaşık 1.5 milyon lise mezunu dışarda kalıyor ki bunların meslekleri yok. Her yıl 1.5 milyon genç işsizler ordusuna bu türlü katılıyor. Bir kısmı açık öğretime gidebiliyor. Şunu diyenler var, herkes üniversite okumak zorunda değil. Bence herkes en az iki yıllık bir üniversite mezunu olmalı. Gelecek epey süratli geliyor. Yapay zekalı robotlarla insanların bir arada çalışacağı bir periyotta her insanın yeterli eğitimli olması gerekiyor. ABD’nin iki periyot evvelki lideri Obama, son periyodunda her Amerikalı üniversite okumalı projesi ortaya atmıştı, hatta 2 yıllıkların fiyatını devlet karşılasın demişti. Bu proje artık Biden ile bir arada yavaş yavaş hayata geçiyor. Bizim ülkemizde orta eleman sorunu var, liselerimizde orta eleman yetiştirmede yetersiz kalıyoruz. “Her Türk vatandaşı geleceğimiz için üniversite okumalı” diyorum. Buna paralel olarak da öğretim üyesi yetiştirme programları çoğalmalı. Ayrıyeten, öbür ülkelerden nasıl Batı kaliteli öğretim üyesi çekiyor ise biz de çekebilmeliyiz.
Kısım tercihlerinde ana disiplinden şaşmamak gerek
● Sizin öğrencilik, akademisyenliğe birinci başladığınız senelera bakılırsa öğrenci yapısında, yaklaşımında nasıl bir değişim yaşandı? Öğrencilerin kısım tercihleri, eğitime, tahsile ilgileri nasıl bir değişim yaşadı? Öğrencilerin muvaffakiyet oranlarında daha düzgüne hakikat bir gidiş var mı?
Benim öğrencilik senelerımla bugünü kıyaslamak yanlışsız değil. kimi vakit bunu aileler çocuklarına yapıyor. “Bak ben ne şartlarda okudum, sana sunulan imkanların hiç biri bende yoktu” üzere telaffuzlarla güya çocuklarını motive etmeye çalışıyorlar. Dünya epeyce değişti. Bilim ve teknolojide ne olduysa son 10 yılda oldu. Bilim ve teknoloji manasında 2010’dan önceyi konuşmak M.Ö.’yi konuşmak demek; bu nitekim bu biçimde. Bugün konuştuğumuz, yapay zeka, gezegenlere seyahat, büyük data, uçan arabalar, üç boyutlu yazıcılar, objelerin interneti, topraksız tarım, unicorn şirketler üzere bahisler 10 yıl evvel konuşulmuyordu. 10 yıl evvel en büyük şirketler 50- 100 yıllık güç şirketleriydi, artık ise birinci 10’da bir tane güç şirketi yok. Ne var? Bilişim, irtibat, teknoloji, e-ticaret, finans, yapay zeka üzere alanlardaki şirketler var. En eskisi 10 yıllık geçmişe sahip olan unicorn şirketler 100 yıllık en büyük kurumsal güç şirketlerini geride bırakarak pahalarını daima katlamaktalar. 2010’dan bu güne kadar kurulmuş olan 746 unicorn şirket içinde Türkiye’den yalnızca Getir ve Dream Games şirketleri listede yer alıyor. Pandemi öncesi, 2019’da 125 unicorn kurulurken pandemi yılı 2020’de 125 unicorn şirketi kuruldu, yani pandemide de üreten üretmeye devam etti. Bu yılın birinci 6 ayında konseyin unicorn sayısı 245, resmen unicornlar uçuşa geçti. Tüm dünyada bu şirketleri kuranların yaş ortalamaları 30 civarındadır. 30’lu yaşlarda bir gencin bir unicorn şirkete sahip olabilmesi, 5-10 yıl öncesinden 20’li yaşlarda, öteki bir deyişle üniversite senelerında teşebbüsçü ve yenilikçi fikirlere sahip olması ile mümkündür. Geleceğin mesleği diye bir şey yok, geleceğin bahisleri var, geleceğin problemleri var. 10 yıl, 20 yıl evvel geleceğin mesleği diye sıraladığımız mesleklerin tahminen birçoğu bugün yok. Bugün de şayet geleceğin meslekleri şunlardır dersek, 5-10 yıl daha sonra onlar da yok olabilir. O niçinle kısım tercihlerinde benin teklifim ana disiplinlerdeki kısımları tercih etsinler.
Üniversiteleri rektörler yarıştırır
● Vakıf üniversitelerinin sayısının artması, devlet üniversitelerindeki akademisyen, öğretim üyesi takımını nasıl etkiledi? Devlet üniversitelerinde “akademisyen takımı güçsüzlüğü” üzere bir tesiri oldu mu? Vakıf üniversitelerindeki akademisyenler ile devlet üniversitelerindeki takımların gelirleri karşılaştırılınca nasıl bir tablo ortaya çıkıyor? Ortaya çıkan tablo, “akademisyen kadrosu” açısından devlet üniversitelerini zayıflatıyor mu?
Vakıf üniversitelerinin çoğalmasıyla 10 yıl öncesine kadar aslında bir rekabet havası oluşmuştu. Bu durum artık tekrar bozuldu. Üniversiteleri yarıştıracak olan rektörlerdir. Rektörler atanırken liyakate dikkat edilmeli. Son senelerdaki atamalar fazlaca tartışılmaya başlandı ve kararınu da görüyoruz. İtibarlı devlet üniversitesindeki bir akademisyen uygun maaş için bir vakıf üniversitesine geçmez diye düşünüyorum. Bugün devletten vakıfl orta geçişin en büyük sebebi bulunduğu kurumdaki huzurlu bir akademik ortamın olmayışı yahut devlet üniversitelerindeki takım problemidir. Vakıf üniversiteleri daha fazlaca yurt haricinden Türkiye’ye dönüşü hızlandırdı. Ayrıyeten yabancı asıllı hocalar da gelmeye başlamıştı lakin son senelerda Türkiye’nin Batı’dan ve Amerika’dan uzaklaşma siyaseti ile bir arada dönüşler de yavaşladı. Son bir yıldır hükümet yeniden Amerika ve Batı ile münasebetlerini düzeltme yoluna girdi, bu yol hakikat bir yoldur. Devletten vakıfa geçişle, devlet üniversitelerinin zayıfl aması kelam konusu olamaz zira hala akademisyenlerin büyük çoğunluğu devlet üniversitelerinde çalışıyor. 2021 itibariyle toplam akademisyenin yaklaşık yüzde 85’i, toplam öğretim üyesinin (Profesör, Doçent ve Dr. Öğretim Üyesi) yüzde 82’si hala devlet üniversitelerinde misyon yapmaktalar.
Ezberci içeriğin yarısı mezun olunca unutulur
● Dijitalleşme, objelerin interneti, yapay zeka ömrümüze girdikçe bugün epey değerli olan mesleklerin ortadan kalkacağı kanısı hakim. Üniversiteler bu değişime ayak uydurabiliyor mu? Önümüzdeki devirde öne çıkacak meslekler için eğitim altyapısı kâfi mi? Bu bahiste neler yapılması gerekiyor?
Bugünkü mesleklerin yarısı gelecek 10 yılda yok olacak. Hatta şayet yalnızca öğrenciye ezberci bir sistemle içerik aktarıyorsak, mezun olunca verdiğimiz içeriğin bilgi kısmının yarısı yeniliğini kaybedecek. O niçinle vereceğimiz eğitim sisteminde bilginin ezberi değil, kullanmasını ve bilgiye erişimi, kendi kendini yenilemeyi öğretmeliyiz. Zira bugünün mezunlarının her 4-5 yılda bir kendini yenilemesi gerekecek. Mezuniyet evrakını bir depo akaryakıt olarak düşünelim, bu akaryakıt 4-5 yılda bitecek, yeni akaryakıtlar almamız gerekecek. O niçinle bugünkü olay yetkinlik geliştirmedir. Bu bağlamda Dünya Ekonomik Forumu bu yılın başında, 2025 daha sonrası mezunlarda kesimin arayacağı yetkinlikleri şöyle sıralamıştır:
● Analitik düşünme ve yenilikçilik,
● Faal öğrenme ve öğrenme stratejileri,
● Karmaşık sorun çözme,
● Eleştirel düşünme ve tahlil,
● Yaratıcılık, özgünlük ve inisiyatif alma,
● Liderlik ve toplumsal tesir,
● Teknoloji kullanması, takibi ve denetimi,
● Teknoloji tasarımı ve programlama,
● Direnç, gerilimle baş etme ve esneklik,
● Muhakeme, sorun çözme, kavrama.
Bizim bu yetkinlikleri geliştirmemiz lazım, bu yetkinliklerin gelişimi lakin ders işleyiş biçimimizin buna uygunluğu ile mümkün. Yoksa bu 10 maddeyi ezberleyerek olmaz.
Aykırı yüz öğrenme
MEF Üniversitesini kurarken ve daha sonrasında farklı eğitim modellerine yöneldiniz. Bize o modelleri açar mısınız? Mevcut modellerle ortada hangi farklar var? Sizin MEF’te gündeme getirdiğiniz modellerin öğrencilere ne çeşit katkıları oldu? Öğrencileri üniversite daha sonrası iş, çalışma hayatına daha mı hazır hale getiriyor sizin devreye aldığınız model?
2014 yılında birinci öğrencilerini alan MEF Üniversitesi büsbütün faal öğrenme temelli “fl ipped learning (ters yüz öğrenme) eğitim öğretim modeli ile kuruldu. Nedir bu model? Öğrenci, akademisyenin hazırladığı 10-15 dakikalık özet ders görüntüsünü derse gelmedilk evvel izler. daha sonra, sınıfta oluşturulan 3-5 kişilik kümelerle dersin içeriği tartışılır. Akademisyen bu esnada sınıfta yönlendirici olarak yer alır. Dersin ikinci yarısında ise öğrenci kümelerinden dersin konusuna uygun yeni bir sorunun tahlili istenir. bu biçimdece bilginin ezber olmasının önüne geçilir, bilgi kullanılarak özümsenir, içselleştirilir. Akademisyen tahtaya geçip ders anlatmaz, dersi öğrenciler işler, akademisyen öğrencileri yönlendirir. 2015’ten daha sonra, bu modeli destekleyen, adaptive learning (uyarlanabilir öğrenme) uyumlu ve yapay zeka dayanaklı dijital ders kitapları oluşmaya başladı. Üniversite olarak 2016’dan bu yana dünyanın en düzgün üniversitelerinin kullandığı bu platformları da kullanmaya başladık. Bu platformları hala Türkiye’de kurumsal olarak kullanan tek üniversiteyiz. 2019 yılından bu yana da Harvard ve MIT’nin kurduğu edX ile Stanford’tan iki profesörün kurduğu Coursera üzere kitlesel eğitim platformlarını ders programlarımıza entegre ettik. MEF öğrencilerinin bu platformlardan aldıkları dersleri kredilendiriyoruz ve bunu mecburî hale getirdik. Yani her öğrencimiz, tahsili müddetince en az 2 dersini bu platformlardan almak zorunda. Bu yılın başında öğrencilerimizin profesyonel gelişimlerine dayanak olmak için tüm öğrencilerimizin Linkedln Learning platformuna sınırsız erişimini sağlamak üzere kullanım hakkı satın aldık. Ayrıyeten edX’den de öğrencilerimiz için 700’ün üzerinde sertifika satın aldık. Mezunlar, diplomalarının yanında bu platformlardan en az 20 milletlerarası geçerliliği olan sertifika almak zorunda. Bütün bunlara ek olarak son 2 yıldır hukuk programımız haricinde final imtihanları kaldırdık, büsbütün proje/ürün odaklı bir ölçme kıymetlendirme sistemine geçtik. Bu yıl, tüm programlarımız için uygun “Yapay Zeka & Bilgi Bilimi” ile “Girişimcilik” programlarını başlatıyoruz. Bu yıl 4 yıllık bir profesyonel gelişim programımızı hayata geçireceğiz. Bu yenilikçi sistemlerle eğitim alan birinci mezunlarımızı 3 yıl evvel verdik ve birinci 3-5 ayda işe giriş oranı yüzde 94 olarak gerçekleşmişti. Geçen yıl mezunlarımızın yüzde 64’ü birinci 2 ayda işe yerleştiler.
Okumaya devam et...