semaver
Active member
Prof. Dr. Öztürk: Denizlerimizdeki yabancı çeşitler biyo-güvenlik meselesine niye oluyor TÜDAV Lideri ve İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bayram Öztürk, yeni kitabında Türkiye denizlerine giren yabancı çeşitler konusunu incelediğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Öztürk, Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) tarafınca Roma’da basılan 106 sayfalık kitabı ve Akdeniz’deki istilacı çeşitler konusunda DHA muhabirinin sorularını yanıtlarken bu bilimsel çalışmasında 900’den çok cinsin Akdeniz’de ‘yabancı tür’ olarak bilindiğini ortaya koyduğunu vurguladı. Prof. Dr. Bayram Öztürk, şöyleki dedi:
GEMİ BALAST SULARI İZLENMELİ
“Bunların birden fazla Kızıldeniz yoluyla Süveyş Kanalı’ndan, bir kısmı da gemilerin yük alıp verirken yahut seyir yaparken tanklarına istikrar için aldığı balast suyu ile yahut karinaları ile geliyor. Bu değerli bir mevzu. Gemi balast sularının izlenmesi konusunda uğraş göstermemiz lazım. Bu cinslerin yayılmasının iki büyük niçini var. Birincisi; Akdeniz eskisi üzere yeni gelebilecek tiplere karşı koyabilecek kuvvette değil. Yani Akdeniz’de bu çeşitleri yiyecek mesela orfoz, lagos, kılıç, orkinos üzere büyük balıklar süratle azaldı. ötürüsıyla dışarıdan gelen çeşitler ekseriyetle bir pürüze takılmadan yahut düşmanları olmadığı için daha süratli ve çabuk geliyorlar. İkincisi; Akdeniz suyunda son 50 yılda 1 buçuk, aşikâr bölgelerde ise 2 santigrat dereceye varan sıcaklık artışı var. Isınma ile ahengi kolaylaşan yabancı cinsler Akdeniz ve Karadeniz’de, ötürüsı ile Marmara’da yayılıyor. Düşünebiliyor musunuz; Karadeniz’de artık balon balıkları var. ötürüsıyla Akdeniz’de balon balıklarının olması; Karadeniz’deki su sisteminin değişmesi demek. Bu yabancı çeşitlerin Akdeniz, Marmara ve Karadeniz’de görülmesi ve sayılarının artışı beraberinde biyo-güvenlik sorununa niye oluyor. Balon balıkları balıkçılık için bir tehdit.”
“YERLİ ÇEŞİTLERİN KORUNMASI LAZIM”
Prof.Dr. Bayram Öztürk, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafınca hazırlanan Balon Balığı Avcılığının Desteklenmesine Ait Bildirim uyarınca Türkiye’nin kusuru olmamasına karşın denizlerinde görülen balon balığı kuyruğu getirene para mükafatı verildiğini hatırlattı. Bunun hudut ötesi bir sorun olduğunu ve ortaya konulması gerektiğini belirten TÜDAV Lideri Prof.Dr. Öztürk şu biçimde devam etti:
“Türkiye’ye gelen ziyanlı, zehirli denizanaları, balon balıklarının yanı sıra aslan balıkları, taş balıkları var. Bu tiplerin izlenmesi gerekiyor. İkincisi balıkçılara, biyolojik çeşitliliğe, turizme ve ötürüsıyla sosyo-ekonomik manada sıhhate verdiği ziyanlar var. Denizanası faydalanması yahut ziyanından hastaneye giden beşerler, turistler var. İklim değişikliği ve yabancı cinslerdeki gelişimin uygun bir biçimde takip edilmesi lazım. Bu epey kıymetli bir sorun. Akdeniz, Marmara, Karadeniz’deki yerli cinslerin korunması lazım. Yerli cinsler korunamazsa daha fazla dışarıdan gelen yabancı cins Türkiye sularına geçecek ve ötürüsıyla her bakımdan başta biyo-çeşitlilik balıkçılık, sıhhat, turizm üzere niçinlerle bize ziyan verebilecektir. Bu bununla birlikte bir biyo-güvenlik, besin güvenliği sorunu, tehdittir. Onun için de takip edilmesi gereken bir sıkıntıdır. Ben FAO’dan Roma’da çıkardığım kitapta bunları ortaya koydum.”
MARMARA DENİZİ’NDE 100’Den çok YABANCI CİNS
Prof.Dr. Bayram Öztürk, Karadeniz’de 6 ülkenin kıyısı bulunduğunu, bu denizdeki tıp sayısının 300’e yaklaştığına dikkat çekerken, neler yapılabileceğine dair şunları söylemiş oldu:
“Marmara Denizi’nde 100’ün üzerinde yabancı çeşit var. Bunların Karadeniz’e geçebilmeleri için Marmara’yı kullanmaları lazım. Bunların büyük kısmı Süveyş Kanalı’ndan gelmiyor. Bunlar; gemi-deniz ticareti ile gelen çeşitler ve bu son derece değerli. Marmara Denizi’nin izlenmesi, bu hususun da takip edilmesi gerekiyor. Biroldukca tedbir alınabilir. Gemi balast sularının denetimi ile ilgili bir milletlerarası mukavele var. Türkiye’nin de taraf olduğu bu kontrat daha sıkı uygulanabilir. İkincisi yabancı çeşitlerin bulunduğu, görüldüğü yerler tespit, takip edilerek şayet evvelde takip edilebiliyor, bilinebiliyorsa avlanabilir. Üçüncüsü; halk ile işbirliği yapılır. Beşerler zehirli, ziyanlı, yabancı cinsleri ilgili kurumlara bildirir ve bu biçimdece bu hususta bilgi birikimi toplama işini yerine getirmiş olur.”
“YILDA 4 MİLYON OLİMPİK YÜZME HAVUZU SUYU TAŞINIYOR”
Kasım ayında Roma’da tanıtımı yapılacak kitaptaki bilgilere bakılırsa; gemilerle yılda 4 milyon olimpik uzunlukta yüzme havuzunun alabileceği kapasitede 10 milyar ton balast suyu taşınıyor. Milletlerarası denizcilik örgütüne bakılırsa, her 9 haftada 1 yeni yabancı cins denizlere ulaşıyor. Dünya deniz ticaretinin yüzde 80 oranı gemilerle taşındığı göz önüne alındığında günde 7 bin yabancı tıp bir denizden öbür bir denize taşınıyor.
Balast sularının denetimi mukavele uyarınca biroldukça ülkede sıkı denetleniyor. Türkiye’nin biyo-güvenlik ve biyo-çeşitliklik için tehdit olan gemilerle gelen yabancı istilacı çeşitlere karşı bölgesel bir inisiyatif alıp erken ihtar sistemi kurması önerildi.
GEMİ BALAST SULARI İZLENMELİ
“Bunların birden fazla Kızıldeniz yoluyla Süveyş Kanalı’ndan, bir kısmı da gemilerin yük alıp verirken yahut seyir yaparken tanklarına istikrar için aldığı balast suyu ile yahut karinaları ile geliyor. Bu değerli bir mevzu. Gemi balast sularının izlenmesi konusunda uğraş göstermemiz lazım. Bu cinslerin yayılmasının iki büyük niçini var. Birincisi; Akdeniz eskisi üzere yeni gelebilecek tiplere karşı koyabilecek kuvvette değil. Yani Akdeniz’de bu çeşitleri yiyecek mesela orfoz, lagos, kılıç, orkinos üzere büyük balıklar süratle azaldı. ötürüsıyla dışarıdan gelen çeşitler ekseriyetle bir pürüze takılmadan yahut düşmanları olmadığı için daha süratli ve çabuk geliyorlar. İkincisi; Akdeniz suyunda son 50 yılda 1 buçuk, aşikâr bölgelerde ise 2 santigrat dereceye varan sıcaklık artışı var. Isınma ile ahengi kolaylaşan yabancı cinsler Akdeniz ve Karadeniz’de, ötürüsı ile Marmara’da yayılıyor. Düşünebiliyor musunuz; Karadeniz’de artık balon balıkları var. ötürüsıyla Akdeniz’de balon balıklarının olması; Karadeniz’deki su sisteminin değişmesi demek. Bu yabancı çeşitlerin Akdeniz, Marmara ve Karadeniz’de görülmesi ve sayılarının artışı beraberinde biyo-güvenlik sorununa niye oluyor. Balon balıkları balıkçılık için bir tehdit.”
“YERLİ ÇEŞİTLERİN KORUNMASI LAZIM”
Prof.Dr. Bayram Öztürk, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafınca hazırlanan Balon Balığı Avcılığının Desteklenmesine Ait Bildirim uyarınca Türkiye’nin kusuru olmamasına karşın denizlerinde görülen balon balığı kuyruğu getirene para mükafatı verildiğini hatırlattı. Bunun hudut ötesi bir sorun olduğunu ve ortaya konulması gerektiğini belirten TÜDAV Lideri Prof.Dr. Öztürk şu biçimde devam etti:
“Türkiye’ye gelen ziyanlı, zehirli denizanaları, balon balıklarının yanı sıra aslan balıkları, taş balıkları var. Bu tiplerin izlenmesi gerekiyor. İkincisi balıkçılara, biyolojik çeşitliliğe, turizme ve ötürüsıyla sosyo-ekonomik manada sıhhate verdiği ziyanlar var. Denizanası faydalanması yahut ziyanından hastaneye giden beşerler, turistler var. İklim değişikliği ve yabancı cinslerdeki gelişimin uygun bir biçimde takip edilmesi lazım. Bu epey kıymetli bir sorun. Akdeniz, Marmara, Karadeniz’deki yerli cinslerin korunması lazım. Yerli cinsler korunamazsa daha fazla dışarıdan gelen yabancı cins Türkiye sularına geçecek ve ötürüsıyla her bakımdan başta biyo-çeşitlilik balıkçılık, sıhhat, turizm üzere niçinlerle bize ziyan verebilecektir. Bu bununla birlikte bir biyo-güvenlik, besin güvenliği sorunu, tehdittir. Onun için de takip edilmesi gereken bir sıkıntıdır. Ben FAO’dan Roma’da çıkardığım kitapta bunları ortaya koydum.”
MARMARA DENİZİ’NDE 100’Den çok YABANCI CİNS
Prof.Dr. Bayram Öztürk, Karadeniz’de 6 ülkenin kıyısı bulunduğunu, bu denizdeki tıp sayısının 300’e yaklaştığına dikkat çekerken, neler yapılabileceğine dair şunları söylemiş oldu:
“Marmara Denizi’nde 100’ün üzerinde yabancı çeşit var. Bunların Karadeniz’e geçebilmeleri için Marmara’yı kullanmaları lazım. Bunların büyük kısmı Süveyş Kanalı’ndan gelmiyor. Bunlar; gemi-deniz ticareti ile gelen çeşitler ve bu son derece değerli. Marmara Denizi’nin izlenmesi, bu hususun da takip edilmesi gerekiyor. Biroldukca tedbir alınabilir. Gemi balast sularının denetimi ile ilgili bir milletlerarası mukavele var. Türkiye’nin de taraf olduğu bu kontrat daha sıkı uygulanabilir. İkincisi yabancı çeşitlerin bulunduğu, görüldüğü yerler tespit, takip edilerek şayet evvelde takip edilebiliyor, bilinebiliyorsa avlanabilir. Üçüncüsü; halk ile işbirliği yapılır. Beşerler zehirli, ziyanlı, yabancı cinsleri ilgili kurumlara bildirir ve bu biçimdece bu hususta bilgi birikimi toplama işini yerine getirmiş olur.”
“YILDA 4 MİLYON OLİMPİK YÜZME HAVUZU SUYU TAŞINIYOR”
Kasım ayında Roma’da tanıtımı yapılacak kitaptaki bilgilere bakılırsa; gemilerle yılda 4 milyon olimpik uzunlukta yüzme havuzunun alabileceği kapasitede 10 milyar ton balast suyu taşınıyor. Milletlerarası denizcilik örgütüne bakılırsa, her 9 haftada 1 yeni yabancı cins denizlere ulaşıyor. Dünya deniz ticaretinin yüzde 80 oranı gemilerle taşındığı göz önüne alındığında günde 7 bin yabancı tıp bir denizden öbür bir denize taşınıyor.
Balast sularının denetimi mukavele uyarınca biroldukça ülkede sıkı denetleniyor. Türkiye’nin biyo-güvenlik ve biyo-çeşitliklik için tehdit olan gemilerle gelen yabancı istilacı çeşitlere karşı bölgesel bir inisiyatif alıp erken ihtar sistemi kurması önerildi.