semaver
Active member
Prof. Dr. İsmail Balık’tan ‘Delta varyantı’ uyarıları! Covid-19’la gayrette aşılama çalışmalarının ağırlaşmasıyla ülkeler rahat nefes almaya hazırlanırken, birinci kere Hindistan’da ortaya çıkan bulaşıcılığı yüksek Delta varyantının dünya genelinde yayılmaya başlaması ve aşılara belli ölçüde direnç geliştirmesi, salgında yeni bir dalga oluşacak telaşlarını arttırdı.
Delta varyantının dünya genelinde baskın cins haline gelebileceğini bildiren Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) yaklaşık 100 ülke ve bölgede bu varyanta rastlandığını deklare etti. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca da 29 Haziran’da yaptığı açıklamada, Türkiye’de 26 vilayette, genetik sekansı belirlenmiş 224 Delta varyantı hadisesi tespit edildiğini bildirdi.
Asya ve Avrupa’da Delta varyantı sebebiyle biroldukca ülkede bölgesel kapanma adımları ve birtakım ülkeler içinde askıya alınan uçuşlar gündeme gelirken, Türkiye’de de Bangladeş, Brezilya, Güney Afrika, Hindistan, Nepal ve Sri Lanka’dan uçuşlar, bu mevzuda yeni bir karar alınıncaya kadar durduruldu.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Balık, AA muhabirine 5 soruda, Delta varyantının oluşturabileceği riskleri, aşılamanın bu husustaki değerini ve alınması gereken öteki tedbirleri anlattı.
1- Delta varyantı niye tehlikeli?
“Mutasyonlar, virüslerin tabiatında olan bir şey. Virüs, beşerden beşere ne kadar fazla bulaşırsa mutasyona da o kadar fazla uğruyor ve kuvvetli olan mutant virüs, salgını devam ettirerek baskın cins haline geliyor. Koronavirüsle çabada de misal durumu yaşıyoruz, bugüne kadar fazlaca sayıda varyantı ortaya çıktı.
Baskın cins haline gelmesi beklenen Delta varyantının en büyük riski, epeyce süratli bulaşması. Bu, salgında yeni bir dalgaya geçilme ihtimalini artırıyor. Ayrıyeten yetişkinlerin yanı sıra çocuklar ve ergenlerde de daha fazla oranda enfeksiyona niye olduğu görülüyor. Çocuk ve gençlerin toplumsal ömürde daha etkin olması, virüsün daha fazla yayılma imkanını bulacağını gösteriyor”
2- Başka varyantlar ile kıyaslandığında deltanın bulaştırıcılık oranı nedir?
“Örneğin, İngiltere’de ortaya çıkan Alfa varyantının epeyce süratli bulaştığı söz ediliyordu. Bu varyant, Türkiye’de de günlük 60 bine ulaşan hadise sayılarını birlikteinde getirmişti. Delta varyantı, İngiliz varyantı olarak bilinen Alfa’dan yüzde 60 daha süratli ve kolay bulaşıyor. Örneğin, Alfa varyantı taşıyan bir kişi bir bireye, Delta varyantı taşıyan biri ise ortalama 4 şahsa hastalığı bulaştırıyor. Kapalı alanda da mesela Alfa’da 10 dakika ortasında bulaşma beklenirken, Delta 3 dakika ortasında bulaşmaya niçiniyet veriyor”
3- Aşılamanın Delta varyantı üstündeki tesiri nedir?
“Delta varyantının istenmeyen bir istikameti de aşıların covid-19 üstündeki tesirini azaltmış olması. Aşının tesirini sıfırlamasa bile azalttığı tespit edildi. İngiltere’de aşı olmayanlar içinde bu varyant beklenmedik biçimde süratli yayıldı ve yeni bir dalgaya niçiniyet verdi.
Daha evvelki varyantlarda BioNTech aşısının bir dozu bile aşikâr seviyelerde korunmada yeterliyken Delta’da tek doz aşının kâfi seviyede korumadığı görüldü. Lakin iki doz aşı olan bireylerde aşının tesiri azalsa bile varyanta karşı müdafaa etkisinin kıymetli ölçüde devam ettiği, ağır hastalık geçirme ve ölümlerin yüzde 1’in altında, yani fazlaca nadir görüldüğü belirlendi”
4- Delta varyantının yeni bir dalgaya yol açması nasıl engellenebilir?
“Yapılan çalışmalar, aşıların değerli ölçüde aktifliğini koruduğunu gösteriyor. Delta varyantına karşı da en tesirli silah, çift doz aşı ve ferdî önlemler. Sıhhat Bakanlığı da bu varyant yayılmadan önlem olarak BioNTech aşılarının ikinci dozunun yapılma müddetini 4 haftaya çekti. İkinci doz aşısını olanların oranının artırılmasına yönelik epey kıymetli bir önlem almış oldu. Ayrıyeten fazlaca düzgün bir uygulama olarak sıhhat çalışanları ve 50 yaş üstü vatandaşlara 3. doz hakkını tanıdı. bu biçimdelikle aşı aktifliği azalmış olanların da varyanttan korunması sağlanacak.
Vatandaşların da süratli bir biçimde çift doz aşılarını olması gerekiyor. Üçüncü doz aşı hakkı verilenler de vakit kaybetmeden, tereddüt yaşamadan aşılarını yaptırmalı. bu biçimdelikle koronavirüsün Delta varyantı ve öbür tüm mutasyonlarına karşı kuvvetli bir müdafaa sağlayabileceğiz”
5- Olağanlaşmanın de tesiriyle açık ve kapalı alanlarda maske takmayanların sayısında artış gözleniyor. Bu hususta vatandaşlara ikazınız nedir?
“Delta varyantı, çift doz aşı olan kişi oranı bizden çok daha yüksek İngiltere’de bile kıymetli bir dalga oluşturdu. Türkiye’de çift doz aşı oranı yüzde 75’e ulaşana kadar vatandaşların maske, aralık ve hijyen kurallarına mutlak surette uyması gerekiyor. Bu varyant hayli süratli bulaştığı için bireylerle 2 metreden yakın bulunmamak, kalabalık ortamlara girmemek büyük kıymet taşıyor. Toplu taşıma da bulaş riskini artırıyor. Bilhassa kapalı ortamlarda maske takmamak büyük risk oluşturacaktır.
Ayrıyeten Delta varyantı bilhassa ergenlerde ağırlaşmış soğuk algınlığı belirtileri gösterebiliyor. Soğuk algınlığı diye düşünüp hastalık önemsenmiyor ve test yaptırılmıyor. bu biçimde olunca da hastalığın yayılımı giderek artıyor. Soğuk algınlığı belirtileri yaşayan herkes, covid-19 geçirme ihtimalini de düşünerek test yaptırmalıdır”
Delta varyantının dünya genelinde baskın cins haline gelebileceğini bildiren Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) yaklaşık 100 ülke ve bölgede bu varyanta rastlandığını deklare etti. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca da 29 Haziran’da yaptığı açıklamada, Türkiye’de 26 vilayette, genetik sekansı belirlenmiş 224 Delta varyantı hadisesi tespit edildiğini bildirdi.
Asya ve Avrupa’da Delta varyantı sebebiyle biroldukca ülkede bölgesel kapanma adımları ve birtakım ülkeler içinde askıya alınan uçuşlar gündeme gelirken, Türkiye’de de Bangladeş, Brezilya, Güney Afrika, Hindistan, Nepal ve Sri Lanka’dan uçuşlar, bu mevzuda yeni bir karar alınıncaya kadar durduruldu.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Balık, AA muhabirine 5 soruda, Delta varyantının oluşturabileceği riskleri, aşılamanın bu husustaki değerini ve alınması gereken öteki tedbirleri anlattı.
1- Delta varyantı niye tehlikeli?
“Mutasyonlar, virüslerin tabiatında olan bir şey. Virüs, beşerden beşere ne kadar fazla bulaşırsa mutasyona da o kadar fazla uğruyor ve kuvvetli olan mutant virüs, salgını devam ettirerek baskın cins haline geliyor. Koronavirüsle çabada de misal durumu yaşıyoruz, bugüne kadar fazlaca sayıda varyantı ortaya çıktı.
Baskın cins haline gelmesi beklenen Delta varyantının en büyük riski, epeyce süratli bulaşması. Bu, salgında yeni bir dalgaya geçilme ihtimalini artırıyor. Ayrıyeten yetişkinlerin yanı sıra çocuklar ve ergenlerde de daha fazla oranda enfeksiyona niye olduğu görülüyor. Çocuk ve gençlerin toplumsal ömürde daha etkin olması, virüsün daha fazla yayılma imkanını bulacağını gösteriyor”
2- Başka varyantlar ile kıyaslandığında deltanın bulaştırıcılık oranı nedir?
“Örneğin, İngiltere’de ortaya çıkan Alfa varyantının epeyce süratli bulaştığı söz ediliyordu. Bu varyant, Türkiye’de de günlük 60 bine ulaşan hadise sayılarını birlikteinde getirmişti. Delta varyantı, İngiliz varyantı olarak bilinen Alfa’dan yüzde 60 daha süratli ve kolay bulaşıyor. Örneğin, Alfa varyantı taşıyan bir kişi bir bireye, Delta varyantı taşıyan biri ise ortalama 4 şahsa hastalığı bulaştırıyor. Kapalı alanda da mesela Alfa’da 10 dakika ortasında bulaşma beklenirken, Delta 3 dakika ortasında bulaşmaya niçiniyet veriyor”
3- Aşılamanın Delta varyantı üstündeki tesiri nedir?
“Delta varyantının istenmeyen bir istikameti de aşıların covid-19 üstündeki tesirini azaltmış olması. Aşının tesirini sıfırlamasa bile azalttığı tespit edildi. İngiltere’de aşı olmayanlar içinde bu varyant beklenmedik biçimde süratli yayıldı ve yeni bir dalgaya niçiniyet verdi.
Daha evvelki varyantlarda BioNTech aşısının bir dozu bile aşikâr seviyelerde korunmada yeterliyken Delta’da tek doz aşının kâfi seviyede korumadığı görüldü. Lakin iki doz aşı olan bireylerde aşının tesiri azalsa bile varyanta karşı müdafaa etkisinin kıymetli ölçüde devam ettiği, ağır hastalık geçirme ve ölümlerin yüzde 1’in altında, yani fazlaca nadir görüldüğü belirlendi”
4- Delta varyantının yeni bir dalgaya yol açması nasıl engellenebilir?
“Yapılan çalışmalar, aşıların değerli ölçüde aktifliğini koruduğunu gösteriyor. Delta varyantına karşı da en tesirli silah, çift doz aşı ve ferdî önlemler. Sıhhat Bakanlığı da bu varyant yayılmadan önlem olarak BioNTech aşılarının ikinci dozunun yapılma müddetini 4 haftaya çekti. İkinci doz aşısını olanların oranının artırılmasına yönelik epey kıymetli bir önlem almış oldu. Ayrıyeten fazlaca düzgün bir uygulama olarak sıhhat çalışanları ve 50 yaş üstü vatandaşlara 3. doz hakkını tanıdı. bu biçimdelikle aşı aktifliği azalmış olanların da varyanttan korunması sağlanacak.
Vatandaşların da süratli bir biçimde çift doz aşılarını olması gerekiyor. Üçüncü doz aşı hakkı verilenler de vakit kaybetmeden, tereddüt yaşamadan aşılarını yaptırmalı. bu biçimdelikle koronavirüsün Delta varyantı ve öbür tüm mutasyonlarına karşı kuvvetli bir müdafaa sağlayabileceğiz”
5- Olağanlaşmanın de tesiriyle açık ve kapalı alanlarda maske takmayanların sayısında artış gözleniyor. Bu hususta vatandaşlara ikazınız nedir?
“Delta varyantı, çift doz aşı olan kişi oranı bizden çok daha yüksek İngiltere’de bile kıymetli bir dalga oluşturdu. Türkiye’de çift doz aşı oranı yüzde 75’e ulaşana kadar vatandaşların maske, aralık ve hijyen kurallarına mutlak surette uyması gerekiyor. Bu varyant hayli süratli bulaştığı için bireylerle 2 metreden yakın bulunmamak, kalabalık ortamlara girmemek büyük kıymet taşıyor. Toplu taşıma da bulaş riskini artırıyor. Bilhassa kapalı ortamlarda maske takmamak büyük risk oluşturacaktır.
Ayrıyeten Delta varyantı bilhassa ergenlerde ağırlaşmış soğuk algınlığı belirtileri gösterebiliyor. Soğuk algınlığı diye düşünüp hastalık önemsenmiyor ve test yaptırılmıyor. bu biçimde olunca da hastalığın yayılımı giderek artıyor. Soğuk algınlığı belirtileri yaşayan herkes, covid-19 geçirme ihtimalini de düşünerek test yaptırmalıdır”