semaver
Active member
Prof. Dr. Hakkı Uyar 102. yıldönümünde Misak-ı Milli’yi anlattı Tarihçi Prof. Dr. Uyar, 102. yıldönümünde Misakı Milli’nin tarihi değerini ve aktüel tartışmaları Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Misakı Milli’nin, imzalanmış olan Mondros ve kapıda olan Sevr’e bir reaksiyon olarak ilan edildiğini vurgulayan Uyar, İstanbul’un işgaline dikkat çekerken “İngilizlerle âlâ geçinerek imparatorluğu yaşatabileceklerine inananlar olduğunu” kaydetti. “Damat Ferit ve Padişah Vahdettin’i de bu kümeye dahil etmek gerekir” diyen Uyar, “Misakı Ulusal yolundaki birinci adımları Erzurum ve Sivas kongrelerinde görmek mümkün. Hükümet ve padişah barış mutabakatını imzalamaya hevesliyken, Anadolu’daki direniş hareketinin temel aldığı şey Misakı Milli’ydi” tabirlerini kullandı.
İstanbul’un ikinci işgalinin, hükümet ve padişahla işbirliği ortasında yapılmasının, direnişin merkezinin Ankara’ya ve Anadolu’ya taşınmasına kapı açtığını aktaran Uyar, Misakı Milli’nin unsurlarına işaret ederek “Misakı Ulusal, bizim için stratejik bir evrak. Fakat Misakı Milli’yi yalnızca bir coğrafik hudut dokümanı olarak görmemek gerek. Misakı Ulusal ve Kurtuluş Savaşı’nın temel maksadı, belirtilen sonların ortasında tam bağımsız yaşamak” dedi.
Görsel: Türk Tarih Kurumu
“TOPRAK PEŞİNDE DEĞİLDİ”
Misakı Milli’yi kabul ettikten daha sonra parlamentonun dağıtıldığını ve İstanbul Hükümeti’nin, Türk tarihinin tahminen de en ağır muahedesi olan Sevr’i imzaladığını belirten Uyar, şunları kaydetti: “Zaman vakit Sevr hakkında ‘ölü bir anlaşma’ deniyor. Evet, Sevr meyyit bir muahede ancak Osmanlı’nın parlamentosu tarafınca imzalanmadığı için değil. Bu bir safsata. Sevr, padişah tarafınca onaylanmış, Saltanat Şûrası’nda kabul edilmiş ve temsilciler tarafınca imzalanmış bir mutabakat. Sevr’i geçersiz kılan şey, Kurtuluş Savaşı’nın muvaffakiyete ulaşması ve yerini Lozan’ın almasıdır. Lozan bizim tam bağımsızlık belgemizdir.”
Uyar, hedeflenen sonlardan verilen ödünler için kabahatin Lozan’da değil, “Milli Mücadele’ye ihanet ederek tek blok olunmasını engelleyenlerde” aranması gerektiğini belirterek “Cumhuriyetle, cumhuriyetin kurucu bedelleriyle, Ulusal Mücadele’yi yürüten takımlarla çatışarak bir yere varılmaz. Ulusal Çaba bu bağlamda bir turnusol bakılırsavi görüyor. Türk ordusu bütün gücünü Büyük Taarruz’da harcamıştı ve daha fazlasını yapabilecek durumda değildi. Mustafa Kemal, şayet İzmir’e girdiğinde toprak kazanma peşinde olsaydı, Musul’dan evvel Selanik’i almak isterdi. Doğduğu toprakları bile hayal etmedi, mevcut topraklar içerisinde tam bağımsız, müreffeh bir ülke yaratmak üzere gerçekçi bir gayesi vardı” sözlerini kullandı.
“85 YILDA NE YAPILDI?”
Hatay’ın anavatana katılmasına ve Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne dikkat çeken Uyar, “Atatürk, ölene kadar coğrafik hudutlar prestijiyle da çaba etmeye devam etti. Bu devirlerden hesap sormak yerine son 85 yılda ne yapılmış ona bakmak lazım. Cumhuriyetle, cumhuriyetin kurucu kıymetleriyle, Ulusal Mücadele’yi yürüten takımlarla çatışarak bir yere varılmaz” dedi.
“LOZAN İLE ALAKASI YOK”
Misakı Ulusal konuşulurken Lozan’a da değinilmesi gerektiğini vurgulayan Uyar, “Lozan’ın zımnî hususları yok, 100 yıllık bir mutabakat da değil” dedi. On İki Ada’nın, 1912’de Trablusgarp’ın işgal edilmesinin akabinde Uşi Antlaşması’yla İtalya’ya bırakıldığını anımsatan Uyar, “Bu adaların, Mısır’ın, Tunus’un ya da Kıbrıs’ın Lozan’la hiç bir alakası yok. Lozan’ın 8 ciltlik tutanağı mevcut, bağımsız olarak yazılmış bir epeyce kitabın yanı sıra ‘itilaf bloku’ tarafınca da yazılanlar var. Lozan’ın dokümanları açık, bâtın gizli bir tarafı yok, kâfi ki okuyalım” değerlendirmesinde bulundu.
İstanbul’un ikinci işgalinin, hükümet ve padişahla işbirliği ortasında yapılmasının, direnişin merkezinin Ankara’ya ve Anadolu’ya taşınmasına kapı açtığını aktaran Uyar, Misakı Milli’nin unsurlarına işaret ederek “Misakı Ulusal, bizim için stratejik bir evrak. Fakat Misakı Milli’yi yalnızca bir coğrafik hudut dokümanı olarak görmemek gerek. Misakı Ulusal ve Kurtuluş Savaşı’nın temel maksadı, belirtilen sonların ortasında tam bağımsız yaşamak” dedi.
Görsel: Türk Tarih Kurumu
“TOPRAK PEŞİNDE DEĞİLDİ”
Misakı Milli’yi kabul ettikten daha sonra parlamentonun dağıtıldığını ve İstanbul Hükümeti’nin, Türk tarihinin tahminen de en ağır muahedesi olan Sevr’i imzaladığını belirten Uyar, şunları kaydetti: “Zaman vakit Sevr hakkında ‘ölü bir anlaşma’ deniyor. Evet, Sevr meyyit bir muahede ancak Osmanlı’nın parlamentosu tarafınca imzalanmadığı için değil. Bu bir safsata. Sevr, padişah tarafınca onaylanmış, Saltanat Şûrası’nda kabul edilmiş ve temsilciler tarafınca imzalanmış bir mutabakat. Sevr’i geçersiz kılan şey, Kurtuluş Savaşı’nın muvaffakiyete ulaşması ve yerini Lozan’ın almasıdır. Lozan bizim tam bağımsızlık belgemizdir.”
Uyar, hedeflenen sonlardan verilen ödünler için kabahatin Lozan’da değil, “Milli Mücadele’ye ihanet ederek tek blok olunmasını engelleyenlerde” aranması gerektiğini belirterek “Cumhuriyetle, cumhuriyetin kurucu bedelleriyle, Ulusal Mücadele’yi yürüten takımlarla çatışarak bir yere varılmaz. Ulusal Çaba bu bağlamda bir turnusol bakılırsavi görüyor. Türk ordusu bütün gücünü Büyük Taarruz’da harcamıştı ve daha fazlasını yapabilecek durumda değildi. Mustafa Kemal, şayet İzmir’e girdiğinde toprak kazanma peşinde olsaydı, Musul’dan evvel Selanik’i almak isterdi. Doğduğu toprakları bile hayal etmedi, mevcut topraklar içerisinde tam bağımsız, müreffeh bir ülke yaratmak üzere gerçekçi bir gayesi vardı” sözlerini kullandı.
“85 YILDA NE YAPILDI?”
Hatay’ın anavatana katılmasına ve Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne dikkat çeken Uyar, “Atatürk, ölene kadar coğrafik hudutlar prestijiyle da çaba etmeye devam etti. Bu devirlerden hesap sormak yerine son 85 yılda ne yapılmış ona bakmak lazım. Cumhuriyetle, cumhuriyetin kurucu kıymetleriyle, Ulusal Mücadele’yi yürüten takımlarla çatışarak bir yere varılmaz” dedi.
“LOZAN İLE ALAKASI YOK”
Misakı Ulusal konuşulurken Lozan’a da değinilmesi gerektiğini vurgulayan Uyar, “Lozan’ın zımnî hususları yok, 100 yıllık bir mutabakat da değil” dedi. On İki Ada’nın, 1912’de Trablusgarp’ın işgal edilmesinin akabinde Uşi Antlaşması’yla İtalya’ya bırakıldığını anımsatan Uyar, “Bu adaların, Mısır’ın, Tunus’un ya da Kıbrıs’ın Lozan’la hiç bir alakası yok. Lozan’ın 8 ciltlik tutanağı mevcut, bağımsız olarak yazılmış bir epeyce kitabın yanı sıra ‘itilaf bloku’ tarafınca da yazılanlar var. Lozan’ın dokümanları açık, bâtın gizli bir tarafı yok, kâfi ki okuyalım” değerlendirmesinde bulundu.