Mehmet KARA
Türkiye elektrik dalı liberalizasyon çalışmalarıyla görünüm değiştirse de, 22 bin MW’lik konseyi gücüyle bu alandaki en büyük oyuncu rolü hala kamu devi Elektrik Üretim AŞ’ye (EÜAŞ) ilişkin. Genel Müdürü İzzet Alagöz’e, şirketin Türkiye elektrik üretim bölümü ortasındaki pozisyonunu, yaptığı çalışmaları ve dal üzerinde tesirli olabilecek birtakım ar-ge çalışmalarına dair gelişmeleri sorduk.
EÜAŞ’ın elektrik bölümündeki rolü, pozisyonu nedir?
Elektrik üretim AŞ olarak 22 bin 473 megavatlık (MW) heyeti gücümüz var. Bunun yüzde 70’i hidroelektrik santrallerden, yüzde 30’luk kısmı da termik santraller ve doğalgaz santralleri. Çok küçük, eser ölçüde dediğimiz, dalın içerisinde olmak ismine iki de rüzgar santralimiz var. Bunlardan biri Çeşme Alaçatı’daki lisans mühleti bitince devraldığımız santral, başkası de Bozcada’daki.
Rüzgarda neler planlıyorsunuz?
Bizim rüzgâr ile ilgili Aselsan ile yürüttüğümüz yerli rüzgar türbini üretim projemiz var. Yani orada da ekipman üreticisi rolündeyiz. Aselsan ile bir arada eser geliştiriyoruz. İşin elektronik denetim kısmını EÜAŞ, yer mekan kısımlarını Aselsan üstleniyor. Türkiye’nin rüzgar ekipmanlarındaki yerli üretim oranını yükseltmekle ilgili bir hizmeti vermeye çalışıyoruz.
Elinizdeki mevcut iki RES bu çalışmalar için laboratuvar mı? Aslında tüm santraller bizim için birer laboratuvar. Biz yalnızca elektrik üretip satan bir şirket üzere kenarda oturamayız. Biz bölümün kimi vakit ağabeyliğini, kimi vakit babalığını yapmak zorundayız. Kamu, bölümün önde gideni, öncüsü olmak zorunda. ötürüsıyla tüm santrallerimizi ve tüm dalı bir Ar- Ge merkezi, Ar-Ge faaliyet alanı olarak görüyoruz.
Neler yapıyorsunuz bu çerçevede?
Öncelikle dünyadaki bütün gelişmeleri takip ediyoruz, inceliyoruz. Ülkemizde de eser geliştirmek zorundayız. Bu çerçevede tüm santrallerimizde verimlilik bazlı güzelleştirme, teknoloji bazlı düzgünleştirme konusunda şahsen kendi mühendislerimizle eser geliştirmeye çalışmaları yapıyoruz. Kendi kullanacağımız teknolojik eserleri de geliştiriyoruz.
Elektrik talebinin ne kadarını siz üretiyorsunuz?
Konseyi gücümüz toplamın yüzde 20-22’sine tekabül etmekle birlikte, üretimdeki hissemiz su gelirlerinin, yani hidroelektrik santrallerdeki üretimin artması azalmasıyla değişiyor. Bu yıl ne yazık ki epey kurak bir yıl yaşıyoruz. Buna karşın Türkiye’nin elektrik üretiminin yüzde 15’ini biz gerçekleştirdik.
Gelecek yıl EÜAŞ’ın ne kadarlık bir konseyi gücü özelleşecek?
Bizim kamuya ilişkin elektrik santrallerini işletme üzere bir misyonumuz var. Devletimiz bir karar alırsa biz buna uyarız. Şu anda bize verilen nazaranv kamu ismine bize teslim edilen santrallerin emre amadeliğini arttırmak, verimliliğini yüksek tutmak, mümkün olduğunca ucuza güç elde ederek piyasaya arz etmek. Fakat hangi tesisleri kamulaştıralım, hangi tesisleri özelleştirelim bu husus siyaset yapıcıların konusu.
EÜAŞ’ın gündeminde hiç sıfırdan yatırım yok mu?
Var, önümüzdeki yıl içerisinde epeyce büyük projelerimiz var. Yakın vakitte İstanbul etrafının güç muhtaçlığı ile ilgili bir doğalgaz yatırımı planlıyoruz. beraberinde depolamalı pompaj depolamalı hidroelektrik santrallerinde de yatırım planlıyoruz. Şu an teknik altyapısının ve şartnamelerin hazırlığıyla meşgulüz.
Hangi HES’ler bunlar?
Türkiye genelinde bir çalışma yapıldı ve kimi HES’ler belirlendi. İsim vermeyi fazlaca hakikat bulmuyorum. Şu anda yedi tane hidroelektrik santralimizin pompaj depolamalı HES yapılmasına uygun olduğuna dair elimizde raporlar var. Ve biz de bunları bir bir ülkemizin hizmetine sokmak için gerekli yatırımları yapacağız.
Pompajlı HES nasıl oluyor?
Pompaj HES’in mevcut suyunu aşikâr bir depolama sistemiyle dönem daim etmek. Varolan suyu elektrik fiyatının fazlaca uygun olduğu saatlerde üste pompalayarak yüksek bir irtifa kazandırarak elektriğe hayli muhtaçlık duyulan saatlerde, yani prime-time’da bu sudan elektrik elde ederek şebekeyi besliyorsunuz.
Güç teknolojilerinde yalnızca seyirci olamayız
EÜAŞ Genel Müdürü İzzet Alagöz, güç alanındaki teknoloji geliştirme ve ekipman üretimi mevzularının ehemmiyeti sorumuza “Biz Türkiye’de güç üretim teknolojilerinde yok isek güç piyasasının izleyicisi oluruz. ötürüsıyla bu noktada üzerimize düşenleri yapmak için bir uğraş içerisindeyiz. Sizler de bizim çalışmalarımızı duyuruyorsunuz, epey teşekkür ederiz, sağolun” karşılığını verdi.
Küçük nükleer reaktörler EÜAŞ’ın takibinde
Genel Müdür İzzet Alagöz, “EÜAŞ küçük ölçekli nükleer reaktörlere dair neler yapıyor?” sorusunu şöyleki cevapladı:
“Bakanlık tarafınca nükleer santral kurmakla nazaranvlendirilmiş bir şirketiz. Dünyada küçük ve orta ölçekli nükleer reaktörler ticari olarak çabucak hemen epeyce zenginleşmedi, yaygınlaşmadı. ötürüsıyla bizim de yurtharicinde ve yurt içerisinde eser geliştirme noktasında çalıştığımız partnerlerimiz var. EÜAŞ olarak biz de şu anda Ar-Ge çalışmalarını yapmaya başladık.”
Okumaya devam et...
Türkiye elektrik dalı liberalizasyon çalışmalarıyla görünüm değiştirse de, 22 bin MW’lik konseyi gücüyle bu alandaki en büyük oyuncu rolü hala kamu devi Elektrik Üretim AŞ’ye (EÜAŞ) ilişkin. Genel Müdürü İzzet Alagöz’e, şirketin Türkiye elektrik üretim bölümü ortasındaki pozisyonunu, yaptığı çalışmaları ve dal üzerinde tesirli olabilecek birtakım ar-ge çalışmalarına dair gelişmeleri sorduk.
EÜAŞ’ın elektrik bölümündeki rolü, pozisyonu nedir?
Elektrik üretim AŞ olarak 22 bin 473 megavatlık (MW) heyeti gücümüz var. Bunun yüzde 70’i hidroelektrik santrallerden, yüzde 30’luk kısmı da termik santraller ve doğalgaz santralleri. Çok küçük, eser ölçüde dediğimiz, dalın içerisinde olmak ismine iki de rüzgar santralimiz var. Bunlardan biri Çeşme Alaçatı’daki lisans mühleti bitince devraldığımız santral, başkası de Bozcada’daki.
Rüzgarda neler planlıyorsunuz?
Bizim rüzgâr ile ilgili Aselsan ile yürüttüğümüz yerli rüzgar türbini üretim projemiz var. Yani orada da ekipman üreticisi rolündeyiz. Aselsan ile bir arada eser geliştiriyoruz. İşin elektronik denetim kısmını EÜAŞ, yer mekan kısımlarını Aselsan üstleniyor. Türkiye’nin rüzgar ekipmanlarındaki yerli üretim oranını yükseltmekle ilgili bir hizmeti vermeye çalışıyoruz.
Elinizdeki mevcut iki RES bu çalışmalar için laboratuvar mı? Aslında tüm santraller bizim için birer laboratuvar. Biz yalnızca elektrik üretip satan bir şirket üzere kenarda oturamayız. Biz bölümün kimi vakit ağabeyliğini, kimi vakit babalığını yapmak zorundayız. Kamu, bölümün önde gideni, öncüsü olmak zorunda. ötürüsıyla tüm santrallerimizi ve tüm dalı bir Ar- Ge merkezi, Ar-Ge faaliyet alanı olarak görüyoruz.
Neler yapıyorsunuz bu çerçevede?
Öncelikle dünyadaki bütün gelişmeleri takip ediyoruz, inceliyoruz. Ülkemizde de eser geliştirmek zorundayız. Bu çerçevede tüm santrallerimizde verimlilik bazlı güzelleştirme, teknoloji bazlı düzgünleştirme konusunda şahsen kendi mühendislerimizle eser geliştirmeye çalışmaları yapıyoruz. Kendi kullanacağımız teknolojik eserleri de geliştiriyoruz.
Elektrik talebinin ne kadarını siz üretiyorsunuz?
Konseyi gücümüz toplamın yüzde 20-22’sine tekabül etmekle birlikte, üretimdeki hissemiz su gelirlerinin, yani hidroelektrik santrallerdeki üretimin artması azalmasıyla değişiyor. Bu yıl ne yazık ki epey kurak bir yıl yaşıyoruz. Buna karşın Türkiye’nin elektrik üretiminin yüzde 15’ini biz gerçekleştirdik.
Gelecek yıl EÜAŞ’ın ne kadarlık bir konseyi gücü özelleşecek?
Bizim kamuya ilişkin elektrik santrallerini işletme üzere bir misyonumuz var. Devletimiz bir karar alırsa biz buna uyarız. Şu anda bize verilen nazaranv kamu ismine bize teslim edilen santrallerin emre amadeliğini arttırmak, verimliliğini yüksek tutmak, mümkün olduğunca ucuza güç elde ederek piyasaya arz etmek. Fakat hangi tesisleri kamulaştıralım, hangi tesisleri özelleştirelim bu husus siyaset yapıcıların konusu.
EÜAŞ’ın gündeminde hiç sıfırdan yatırım yok mu?
Var, önümüzdeki yıl içerisinde epeyce büyük projelerimiz var. Yakın vakitte İstanbul etrafının güç muhtaçlığı ile ilgili bir doğalgaz yatırımı planlıyoruz. beraberinde depolamalı pompaj depolamalı hidroelektrik santrallerinde de yatırım planlıyoruz. Şu an teknik altyapısının ve şartnamelerin hazırlığıyla meşgulüz.
Hangi HES’ler bunlar?
Türkiye genelinde bir çalışma yapıldı ve kimi HES’ler belirlendi. İsim vermeyi fazlaca hakikat bulmuyorum. Şu anda yedi tane hidroelektrik santralimizin pompaj depolamalı HES yapılmasına uygun olduğuna dair elimizde raporlar var. Ve biz de bunları bir bir ülkemizin hizmetine sokmak için gerekli yatırımları yapacağız.
Pompajlı HES nasıl oluyor?
Pompaj HES’in mevcut suyunu aşikâr bir depolama sistemiyle dönem daim etmek. Varolan suyu elektrik fiyatının fazlaca uygun olduğu saatlerde üste pompalayarak yüksek bir irtifa kazandırarak elektriğe hayli muhtaçlık duyulan saatlerde, yani prime-time’da bu sudan elektrik elde ederek şebekeyi besliyorsunuz.
Güç teknolojilerinde yalnızca seyirci olamayız
EÜAŞ Genel Müdürü İzzet Alagöz, güç alanındaki teknoloji geliştirme ve ekipman üretimi mevzularının ehemmiyeti sorumuza “Biz Türkiye’de güç üretim teknolojilerinde yok isek güç piyasasının izleyicisi oluruz. ötürüsıyla bu noktada üzerimize düşenleri yapmak için bir uğraş içerisindeyiz. Sizler de bizim çalışmalarımızı duyuruyorsunuz, epey teşekkür ederiz, sağolun” karşılığını verdi.
Küçük nükleer reaktörler EÜAŞ’ın takibinde
Genel Müdür İzzet Alagöz, “EÜAŞ küçük ölçekli nükleer reaktörlere dair neler yapıyor?” sorusunu şöyleki cevapladı:
“Bakanlık tarafınca nükleer santral kurmakla nazaranvlendirilmiş bir şirketiz. Dünyada küçük ve orta ölçekli nükleer reaktörler ticari olarak çabucak hemen epeyce zenginleşmedi, yaygınlaşmadı. ötürüsıyla bizim de yurtharicinde ve yurt içerisinde eser geliştirme noktasında çalıştığımız partnerlerimiz var. EÜAŞ olarak biz de şu anda Ar-Ge çalışmalarını yapmaya başladık.”
Okumaya devam et...