Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde DÜNYA, 81 vilayetteki oda ve borsa liderleriyle iktisadın nabzını tutuyor. “Başkanlar Konuşuyor” söyleşi dizisinde Ankara iktisadı ile birlikte tarım siyasetleri ele alındı. Ankara Ticaret Borsası Lideri Faik Yavuz DÜNYA’nın sorularını yanıtlayarak, tekliflerinden bahsetti.
“Türkiye tarımda kendi kendine yetmesin, tüm dünyaya üretim yapsın”
Faik Yavuz / Ankara Ticaret Borsası Lideri
Tarımda bir daha yapılanma ve planlamaya gereksinim var. Tarımı yeterli planlayamazsanız; kimi vakit fiyatlar tavan yapıyor, kimi vakit de taban yapıyor. Üretenler ziyan edince piyasadan çekiliyor. Israrla şunu söylüyoruz. Evvel planlama yapmamız lazım tarımda; neyi nerede ne kadar üreteceğiz. Tarımda bir eseri üretmek hayli kolay olsa gerek. en çok 2 yılda eserin destinasyonunu da değiştirebilirsiniz, eserin tipini de değiştirebilirsiniz. Şayet pazarlamıyorsanız ürettiğiniz eserin bence bir pahası yok. Tarımdaki girdilerin çok yüksek olması konusuna gelirsek;
Dünyada tarımda emtia meblağlarının artışlarının en büyük niçinlerinden biri, Çin, Hindistan süratli eser çekmesi… Hindistan ve Çin’de 200-300 milyon kişi sınıf atladı. Evvelden pirinç lapası yerken, şu an spesiyal eserler istiyorlar. Avrasya ülkelerinin buğdaylarını biz alırdık, şu an Çin kapattı. Girdiler, gübre ile başlıyor, mazotla devam ediyor, personellik, ilaç bunların hepsi maliyeti artırıcı temel ögeler. Bitkisel üretimde toprak, su, güneş lazım. Güneş ve toprak Türkiye’de var. Fakat yağmur alma kapasitemiz Avrupa’ya nazaran düşük. Bunun için susuz tarıma geçmemiz gerekiyor. Maliyetleri düşüreceksek, ünitede verimliliği artırmamız lazım. Bir dekar yerde 300 kilo buğday alıyoruz lakin Avrupa 750 kilo alıyorsa demek ki onların maliyeti bizim yüzde 50’miz kadar… daha sonra çiftçimiz ziyan edip, çekiliyor. Finansman sorunu var. Finansman transferi yapmak gerek geride kalıyoruz diye düşünüyorum.
Tarımın 1938’den beri desteklenir. Fakat 2021 oldu; soruyoruz çiftçi ‘zarar ettim’ diyor, devlet ‘ben epey para verdim’ diyor, tüketici de ‘ben değerliye eser yiyorum’ diyor. bu biçimde bir yanlışlık var. Destekleme siyasetini bir daha masaya yatırmamız lazım. Takviye her vakit nakit para vererek olmayabilir. Temelde verimli üretim modeli yatıyor. Ben olsam Türkiye’yi 8-10 bölgeye ayırırım. Nerede, ne yetiştirilecek karar verilir. Doğu Anadolu’da bitkisel üretim yapamazsınız. Ne yaparsanız yapın alacağınız üretim 180 kilo… Hükümet 3 lira da verse 5 lira da çiftçi ziyan eder. Orası hayvancılığa yatkınsa onu teşvik edersiniz. Tarıma 22 milyar TL takviye Avrupa ve Amerika’dan düşük olsa da Türkiye kurallarında uygun para. Hakikat kullanmak gerekiyor.
Bu yıl Doğu Anadolu bölgesinin kalkınmasına yatırım yaparım. Yaylalarını suyu elektriğini gdolayırüm. Düşük faizli 20-30 yıl vadeli aile kaç tane hayvanla yönetim edecekse o denli kredi veririm. daha sonra Güneydoğu, daha sonra Doğu Karadeniz, İç Anadolu derken 8-10 yılda tarım altyapısını oluştururum. Havza projelerini tam uygulayamadık. İç Anadolu’da hangi çeşit buğdayın verimli olacağını belirlerim, buna dayanak veriyorum, sen öbür bir şey ekeceksen ben ona dayanak vermiyorum’ halinde yapmalı.
Singapur, Dubai üzere terminal ülke olabiliriz
Gayesine uygun ve proje kapsamında yapmalıyız. Yeterli planlanırsa Türkiye merkez ülke olur. Kuzeyimizdeki Romanya, Ukrayna, Bulgaristan, Gürcistan üzere ülkeler var. Bunlar, azamî randımana ulaşmamış potansiyel var. Güneyimizde de İran, Irak, Suudi Arabistan, Körfez ülkeleri, Mısır var. Kuzeydeki ülkelere üretim yaptırıp mamüllerin, Karadeniz’de lisanslı depolar kurarak güneydeki ülkelere satılmasını sağlayabiliriz. Singapur, Dubai üzere terminal ülke olabiliriz. Bence Türkiye kendi kendine yetmemeli, Türkiye komşularına, dünyaya üretim yapmalı. Tropikal meyveler yemiyorduk. Bunlar Türkiye’ye gelince kendimize yetmeyen ülke olduk. Düzgün terminal ülke olma yolunda ilerlemeliyiz, kuzeydeki potansiyel mamüllerini takviyeler burada kullanılmalı.
Doğan buzağımızın yarısı sıhhat sıkıntısından ölmese, hayvan problemimiz kalmaz
Hayvancılığın temelde 5 tane sorunu var. Birincisi ölçek sorunu; aile işletmelerinde ölçek sorunu düzeltmemiz lazım. Hayvan sayısı niyet gereğince ilgi alakayı gösteremiyoruz. Gelir düzeyi üreticiyi doyurmuyorsa. İkincisi sıhhat sorunu var. Hayvancılık için epeyce kıymetli bir coğrafyaya sahibiz. Lakin buzağı sıhhati konusunda sınıfta kaldık. Eski Tarım Bakanımız Ahmet Eşref Fakıbaba fazlaca kıymetli bir istatistik açıklamıştı. Bir yılda doğan 750 bin buzağımız yetersiz şartlardan dolayı ölüyor. Doğan hayvanların yarısı dişi yarısı erkektir. daha sonra gidip 500 bin hayvan ithal ediyoruz. Yani doğan hayvanımızın yarısı ölüyor. Bunlar ölmese Türkiye’nin buzağı sorunu kalmaz. Sıhhat sıkıntıları en temel problemlerin başında geliyor. Irk meselemizi güzelleştirdik, yüzde 20-25’lik bir şey kaldı.
Bir de yem sorunu var. Yem fiyatlarını indirsek, yüzde 25-30 daha ucuz et yiyebiliriz. Karma yeme yük veriyoruz halbukiki bizim mera alanlarına gereksinimimiz var. Türkiye, 46 milyon hektar mera alanında 11 milyon mera alanına düşmüş. Meraları 3-4 yılda alamıyorsunuz ve hayvan başı 3-4 metrekare yer tahsis ediliyor. Memleketimizin klâsik eti küçükbaştır. Evvelden sığır ikinci kalite et, küçükbaş birinci kalite et idi. Küçükbaş etini, kolesterol sebebi öne sürülerek gözden düşürdüler. Gençleri köydeki tutamıyoruz. Kent hayatını istiyor. Sürü yöneticisi olsa 4 bin – 4 bin 500 maaş alacakken, kentte 2 bin 800 liraya güvenlik oluyor. Zira köyde toplumsal yaşantı alanları yok.
Türkiye’nin birinci hububat laboratuvarını kurduk
Tüm altyapı hizmetlerimizi, iki ana bölümde son teknoloji kullanarak oluşturduk. Birincisi hayvancılık, ikincisi hububat ve bakliyat bölümü… Bununla ilgili canlı hayvan borsasından, et borsasına kadar soğuk zincir ortasında bu oluşumu gerçekleştirdik ve şu an süreç görüyor. Hububat ve bakliyatta da lisanslı depomuzu yaptık. Lisanslı depomuzdan daha sonra son satış salonlarımızı geliştirdik. Türkiye’nin birinci hububat laboratuvarını kurduk. Memleketler arası akredite edilmiş laboratuvar olarak 4-5 yıldır hizmet veriyor. Koçhisar’da bitkisel üretimle ilgili büyük bir potansiyel var. Arpa, buğday son vakit içinderda soğan ve kimyon üzere eserler hayli süratli büyüyor. Satış salonları kurduk.
Okumaya devam et...
“Türkiye tarımda kendi kendine yetmesin, tüm dünyaya üretim yapsın”
Faik Yavuz / Ankara Ticaret Borsası Lideri
Tarımda bir daha yapılanma ve planlamaya gereksinim var. Tarımı yeterli planlayamazsanız; kimi vakit fiyatlar tavan yapıyor, kimi vakit de taban yapıyor. Üretenler ziyan edince piyasadan çekiliyor. Israrla şunu söylüyoruz. Evvel planlama yapmamız lazım tarımda; neyi nerede ne kadar üreteceğiz. Tarımda bir eseri üretmek hayli kolay olsa gerek. en çok 2 yılda eserin destinasyonunu da değiştirebilirsiniz, eserin tipini de değiştirebilirsiniz. Şayet pazarlamıyorsanız ürettiğiniz eserin bence bir pahası yok. Tarımdaki girdilerin çok yüksek olması konusuna gelirsek;
Dünyada tarımda emtia meblağlarının artışlarının en büyük niçinlerinden biri, Çin, Hindistan süratli eser çekmesi… Hindistan ve Çin’de 200-300 milyon kişi sınıf atladı. Evvelden pirinç lapası yerken, şu an spesiyal eserler istiyorlar. Avrasya ülkelerinin buğdaylarını biz alırdık, şu an Çin kapattı. Girdiler, gübre ile başlıyor, mazotla devam ediyor, personellik, ilaç bunların hepsi maliyeti artırıcı temel ögeler. Bitkisel üretimde toprak, su, güneş lazım. Güneş ve toprak Türkiye’de var. Fakat yağmur alma kapasitemiz Avrupa’ya nazaran düşük. Bunun için susuz tarıma geçmemiz gerekiyor. Maliyetleri düşüreceksek, ünitede verimliliği artırmamız lazım. Bir dekar yerde 300 kilo buğday alıyoruz lakin Avrupa 750 kilo alıyorsa demek ki onların maliyeti bizim yüzde 50’miz kadar… daha sonra çiftçimiz ziyan edip, çekiliyor. Finansman sorunu var. Finansman transferi yapmak gerek geride kalıyoruz diye düşünüyorum.
Tarımın 1938’den beri desteklenir. Fakat 2021 oldu; soruyoruz çiftçi ‘zarar ettim’ diyor, devlet ‘ben epey para verdim’ diyor, tüketici de ‘ben değerliye eser yiyorum’ diyor. bu biçimde bir yanlışlık var. Destekleme siyasetini bir daha masaya yatırmamız lazım. Takviye her vakit nakit para vererek olmayabilir. Temelde verimli üretim modeli yatıyor. Ben olsam Türkiye’yi 8-10 bölgeye ayırırım. Nerede, ne yetiştirilecek karar verilir. Doğu Anadolu’da bitkisel üretim yapamazsınız. Ne yaparsanız yapın alacağınız üretim 180 kilo… Hükümet 3 lira da verse 5 lira da çiftçi ziyan eder. Orası hayvancılığa yatkınsa onu teşvik edersiniz. Tarıma 22 milyar TL takviye Avrupa ve Amerika’dan düşük olsa da Türkiye kurallarında uygun para. Hakikat kullanmak gerekiyor.
Bu yıl Doğu Anadolu bölgesinin kalkınmasına yatırım yaparım. Yaylalarını suyu elektriğini gdolayırüm. Düşük faizli 20-30 yıl vadeli aile kaç tane hayvanla yönetim edecekse o denli kredi veririm. daha sonra Güneydoğu, daha sonra Doğu Karadeniz, İç Anadolu derken 8-10 yılda tarım altyapısını oluştururum. Havza projelerini tam uygulayamadık. İç Anadolu’da hangi çeşit buğdayın verimli olacağını belirlerim, buna dayanak veriyorum, sen öbür bir şey ekeceksen ben ona dayanak vermiyorum’ halinde yapmalı.
Singapur, Dubai üzere terminal ülke olabiliriz
Gayesine uygun ve proje kapsamında yapmalıyız. Yeterli planlanırsa Türkiye merkez ülke olur. Kuzeyimizdeki Romanya, Ukrayna, Bulgaristan, Gürcistan üzere ülkeler var. Bunlar, azamî randımana ulaşmamış potansiyel var. Güneyimizde de İran, Irak, Suudi Arabistan, Körfez ülkeleri, Mısır var. Kuzeydeki ülkelere üretim yaptırıp mamüllerin, Karadeniz’de lisanslı depolar kurarak güneydeki ülkelere satılmasını sağlayabiliriz. Singapur, Dubai üzere terminal ülke olabiliriz. Bence Türkiye kendi kendine yetmemeli, Türkiye komşularına, dünyaya üretim yapmalı. Tropikal meyveler yemiyorduk. Bunlar Türkiye’ye gelince kendimize yetmeyen ülke olduk. Düzgün terminal ülke olma yolunda ilerlemeliyiz, kuzeydeki potansiyel mamüllerini takviyeler burada kullanılmalı.
Doğan buzağımızın yarısı sıhhat sıkıntısından ölmese, hayvan problemimiz kalmaz
Hayvancılığın temelde 5 tane sorunu var. Birincisi ölçek sorunu; aile işletmelerinde ölçek sorunu düzeltmemiz lazım. Hayvan sayısı niyet gereğince ilgi alakayı gösteremiyoruz. Gelir düzeyi üreticiyi doyurmuyorsa. İkincisi sıhhat sorunu var. Hayvancılık için epeyce kıymetli bir coğrafyaya sahibiz. Lakin buzağı sıhhati konusunda sınıfta kaldık. Eski Tarım Bakanımız Ahmet Eşref Fakıbaba fazlaca kıymetli bir istatistik açıklamıştı. Bir yılda doğan 750 bin buzağımız yetersiz şartlardan dolayı ölüyor. Doğan hayvanların yarısı dişi yarısı erkektir. daha sonra gidip 500 bin hayvan ithal ediyoruz. Yani doğan hayvanımızın yarısı ölüyor. Bunlar ölmese Türkiye’nin buzağı sorunu kalmaz. Sıhhat sıkıntıları en temel problemlerin başında geliyor. Irk meselemizi güzelleştirdik, yüzde 20-25’lik bir şey kaldı.
Bir de yem sorunu var. Yem fiyatlarını indirsek, yüzde 25-30 daha ucuz et yiyebiliriz. Karma yeme yük veriyoruz halbukiki bizim mera alanlarına gereksinimimiz var. Türkiye, 46 milyon hektar mera alanında 11 milyon mera alanına düşmüş. Meraları 3-4 yılda alamıyorsunuz ve hayvan başı 3-4 metrekare yer tahsis ediliyor. Memleketimizin klâsik eti küçükbaştır. Evvelden sığır ikinci kalite et, küçükbaş birinci kalite et idi. Küçükbaş etini, kolesterol sebebi öne sürülerek gözden düşürdüler. Gençleri köydeki tutamıyoruz. Kent hayatını istiyor. Sürü yöneticisi olsa 4 bin – 4 bin 500 maaş alacakken, kentte 2 bin 800 liraya güvenlik oluyor. Zira köyde toplumsal yaşantı alanları yok.
Türkiye’nin birinci hububat laboratuvarını kurduk
Tüm altyapı hizmetlerimizi, iki ana bölümde son teknoloji kullanarak oluşturduk. Birincisi hayvancılık, ikincisi hububat ve bakliyat bölümü… Bununla ilgili canlı hayvan borsasından, et borsasına kadar soğuk zincir ortasında bu oluşumu gerçekleştirdik ve şu an süreç görüyor. Hububat ve bakliyatta da lisanslı depomuzu yaptık. Lisanslı depomuzdan daha sonra son satış salonlarımızı geliştirdik. Türkiye’nin birinci hububat laboratuvarını kurduk. Memleketler arası akredite edilmiş laboratuvar olarak 4-5 yıldır hizmet veriyor. Koçhisar’da bitkisel üretimle ilgili büyük bir potansiyel var. Arpa, buğday son vakit içinderda soğan ve kimyon üzere eserler hayli süratli büyüyor. Satış salonları kurduk.
Okumaya devam et...